بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : سه شنبه 19 بهمن 1395      9:27

سناریوهای تحقق درآمدهای نفتی در بودجه سال ۹۶

نویسنده :
سروین آقاجانی

اقتصاد ایرانی: تجزیه، تحلیل و ارزیابی عوامل کلیدی چون میزان عرضه و تقاضا در بازار جهانی نفت همواره یکی از عناوین مهم مورد بحث بوده است. شناخت و بررسی درست این عوامل برای دولت ها، تولید/ مصرف کننده ها، شرکت های ملی و بین المللی فعال در بازار جهانی از چالش های اساسی محسوب می گردد.

ازاین رو با توجه به توافق تاریخی اخیر اعضای غیر عضو بر کاهش حدود ۵۵۸ هزار بشکه در روز و کاهش یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه ای اوپکی ها، بازار نفت را با تحولات جدیدی روبرو ساخته است. آشفتگی و عدم تعادل میزان تولید و تقاضا در بازار نفت طی چند سال اخیر موجب شد، بهای نفت خام از حدود بشکه ای ۱۰ دلار در سال ۲۰۱۴ میلادی به ۲۶ دلار در ژانویه سال ۲۰۱۶ میلادی برسد. با وجود کاهش مازاد عرضه نفت و ایجاد تعادل حاصل از توافقات صورت گرفته، بهای نفت در هر بشکه بین ۵۰ تا ۶۵ دلار پیش بینی می شود که برای کشورهای تولیدکننده با توجه به ارزش نفت در سال جاری، رضایت بخش می باشد. البته با توجه به برآورد عرضه و تقاضای نفت از سوی سازمان اوپک و آژانس بین المللی انرژی می توان انتظار داشت که از نیمه دوم سال ۲۰۱۷ وضعیت بازار ازلحاظ عرضه و تقاضا به تعادل برسد و مازاد عرضه کاهش یابد.

حال اگر بخواهیم اقتصاد ایران را در سطح کلان مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم، مهم ترین مؤلفه ای که در این بررسی باید مدنظر قرار گیرد تحلیل وضعیت جهانی نفت است. نفت در اقتصاد ایران اثری دو سویه بر رشد اقتصادی دارد. نخست به عنوان یکی از منابع درآمدزای اصلی، تأمین کننده بخش قابل توجهی از درآمدهای دولت در بودجه است. دیگر اینکه به عنوان کالای استراتژیک اثر غیر مستقیم بر سایر تولیدات کشور دارد.

البته نمی توان تأثیرات نفت بر اقتصاد ایران را محدود به دو حوزه ذکرشده دانست. سیاست های پولی در اقتصاد ایران طی ادوار گذشته به شدت متأثر از تحریک قیمت نفت بوده است به طوری که در مقاطعی موجب افزایش حجم نقدینگی در جامعه شده و بازارهای مالی را از این حیث دچار نوسان ساخته است.

با توجه به اینکه در بودجه سال آینده درآمدهای نفتی جایگاه قابل توجهی در تحقق درآمدهای دولت دارند، بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر آن حائز اهمیت است. به طورکلی برای قیمت نفت در سال آینده دو سناریو می توان متصور بود:

سناریوی اول عدم تغییر اساسی قیمت نفت و سناریوی دوم افزایش قیمت می باشد.

در سناریوی اول که قیمت نفت در سطح ۴۰ تا ۵۰ دلار در بشکه در نظر گرفته شده است. عمده عوامل مؤثر بر تحقق این سناریو را می توان در عدم پایبندی تولیدکنندگان بزرگ نفت (کشورهای عضو و غیر عضو اوپک) به توافق وین برای کاهش تقریبی ۸.۱ میلیون بشکه ای تولید و دوم رشد تولید نفت شیل دانست. از دیگر عوامل مؤثر بر قیمت نفت در بازه یاد شده می توان به کاهش تقاضای جهانی با توجه به رشد اقتصادی کشورها و بهبود شرایط امنیتی در کشورهای تولیدکننده دانست.

در سناریوی دوم پیش بینی می شود که قیمت نفت در سطح ۵۰ تا ۶۵ دلار در هر بشکه در نوسان باشد. عمده ترین شرایط شکل گیری این فرضیه منوط به تحقق عواملی چون پایبندی بر توافق فریز نفتی توسط کلیه کشورهای عضو و غیر عضو اوپک است. از دیگر عوامل اثرگذار بر رشد قیمت نفت که می توان بهئآن اشاره کرد، افزایش بیش از مقادیر پیش بینی شده تقاضای جهانی نفت در سال آتی می باشد. همچنین تشدید بحران های سیاسی در خاورمیانه و گسترش تنش های موجود در این منطقه را از دیگر محرک های قیمت نفت می توان دانست.

در پایان با توجه به توافق تاریخی اخیر در خصوص فریز نفتی، به نظر می رسد بازیگران این عرصه در منتفع شدن از فروش نفت به واسطه مدیرت عرضه و نهایتاً افزایش قیمت ها پایبند باشند. لذا با توجه به ضوابط و هنجارهایی که در نشست مذکور تدوین شد، به نظر می رسد تخطی از قوانین وضع شده برای کشورهای عضو و غیر عضو دور از انتظار باشد؛ بنابراین با این تفاسیر به نظر می رسد وقوع سناریوی دوم محتمل تر باشد.

دغدغه های فعالان اقتصادی در مورد چشم انداز بازار نفت در سال آینده و همچنین تأثیرات نوسانات قیمتی بر حوزه های گوناگون کسب وکار، ما را بر آن داشت تا با حضور سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی از یک سو و تصمیم گیران در حوزه های کلان اقتصادی از سویی دیگر امکانی بی بدیل برای ارتباط این عناصر کلیدی را فراهم آوریم.

به همین منظور موسسه مطالعات و پژوهش های اقتصاد ایرانیان طبق روال هر ساله همایشی تحت عنوان "دورنمای اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۶"در تاریخ ۹ اسفندماه سال جاری برگزار می کند.

علاقه مندان به شرکت در همایش می توانند جهت ثبت نام و یا کسب اطلاعات بیشتر با شماره تلفن ۸۸۶۱۱۸۱۹ داخلی ۱۳۹ تماس حاصل نمایند.

همچنین اطلاعات بیشتر در سایتeventiranian.ir درج شده است.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir