بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : دوشنبه 27 دى 1395      13:45

تاثیر سیاست‌های اقتصادی ترامپ بر ایران و جهان

اقتصاد ایرانی: گرچه سیاست های اقتصادی ترامپ به روشنی مشخص نیست ولی طبق آنچه وی پیش از انتخابات ریاست جمهوری گفته است، می توان تحلیلی از وضعیت تجارت، سیاست پولی و مالی امریکا در دوران ریاست جمهوری ترامپ ارائه کرد.

انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رییس جمهور بزرگ ترین اقتصاد دنیا را باید مهم ترین رخدادی دانست که بر آینده اقتصاد جهان تاثیر خواهد گذاشت. دیدگاه های بیان شده از سوی ترامپ در مبارزات انتخاباتی مملو از تندروی های مختلف بود به گونه یی که انتخاب تقریبا غیرمنتظره وی به ریاست جمهوری امریکا بازارهای مالی دنیا را در شوک فرو برد.
اما طیف گسترده یی از دیدگاه های ارائه شده از سوی ترامپ می تواند بر اقتصاد و امنیت اقتصادی ایران تاثیر داشته باشد؛ این طیف از تهدیدات، کنار گذاشتن برجام تا کاهش هزینه های نظامی امریکا در خاورمیانه را شامل می شود. گذشته از چنین مواردی که ماهیتی اقتصادی ندارند، برنامه ترامپ مشتمل بر سیاست های اقتصادی است که پیش بینی ها از اقتصاد این کشور را تحت تاثیر قرار داده و به طور غیرمستقیم می تواند سایر اقتصادهای جهان از جمله اقتصاد ایران را نیز با شرایط جدیدی مواجه کند.
به گزارش تعادل، با توجه به نطق های انتخاباتی ترامپ اقتصاد جهان منتظر سیاست های متفاوتی از جنس سخت، خشک و امریکایی تر است. شعارهایی از قبیل افزایش ۱۰۰ درصدی هزینه ها و بودجه دفاعی و نظامی امریکا پیامدهای معنی داری را به دنبال دارد و بررسی آثار اقتصادی سیاست های ترامپ بر اقتصاد جهانی و ایران در شرایط کنونی از اهمیت بالایی برخوردار است.
از موضوعات مهمی که پیش روی اقتصاد ایران قرار دارد، دستیابی به سند چشم انداز سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و برنامه های توسعه است که دستیابی به نرخ رشد اقتصادی بالا و مستمر را مورد تاکید قرار داده است. به طور نمونه در برنامه ششم توسعه رشد اقتصادی ۸ درصدی هدف گذاری شده و در این برنامه باید عقب ماندگی برنامه های قبل جبران شود تا بتوان به اهداف سند چشم انداز ۱۴۰۴ دست یافت.
از مهم ترین ویژگی های این برنامه توجه و تاکید بر سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی به عنوان ارکان تدوین برنامه، جامعیت، نگرش ویژه به موضوعات خاص و کلی کشور، تهیه طرح های خاص به عنوان عوامل ایجاد حرکت توسعه و کاهش عدم تعادل ها در کشور است. از این رو عوامل با منشا بنیادی موردی موثر بر رشد اقتصادی از جمله تاثیر بخش مالی، ثبات اقتصاد کلان، نظام تجاری، محیط سیاسی و اجتماعی و عوامل جغرافیایی از اهمیت جدی برخوردار است که می توانند از انتخاب ترامپ و سیاست های آن به طور مستقیم و غیرمستقیم متاثر شوند.

ترامپ چگونه بر اقتصاد ایران تاثیر می گذارد؟

قیمت نفت یکی از بخش های متاثر خواهد بود. بی ثباتی در بازار نفت به خصوص در منطقه دریای چین که سه مشتری عمده ایران یعنی چین، ژاپن و کره در آنجا مستقر هستند. اگر بی ثباتی در این بازار مصرفی ایجاد شود، قطعا با چالش مواجه می شویم یا تقابل ترامپ با کشورهای عربی اگر اجرایی شود، می تواند در قیمت نفت تاثیرگذار بوده و منجر به تغییر در میزان درآمدهای ارزی کشور شود. با توجه به وابستگی بودجه دولت به دلارهای نفتی این مهم از اهمیت بسزایی برخوردار است و برنامه ریزی و سیاست گذاری پیش گیرانه را می طلبد.
همچنین هر گونه بی ثباتی یا تغییرات در نظام پولی امریکا با توجه به سبد ارزی کشور، اقتصاد ایران را دچار چالش می کند. در شرایطی که کاهش تورم و کنترل بازار ارز از مهم ترین دستاوردهای دولت یازدهم به حساب می آید، پیش بینی ها و تمهیدات لازم در این خصوص ضروری به نظر می رسد.
بازارهای مالی هم یکی از بازارهای مهم است که ممکن است تحت تاثیر قرار گیرد. اگر اصلاحات ساختاری در حوزه اقتصاد ملی امریکا از جمله سیاست های مرتبط با محیط کسب وکار و اصلاحات مالیاتی با دیدگاه وال استریت در تضاد باشد باید منتظر تاثیر مستقیم آن در بورس نیویورک و بورس کالا در موضوع مواد اولیه در سطح جهان و به تبع آن تغییر قیمت ها و مواد اولیه بود که در گام بعد بر بورس ایران اثر می گذارد. اما آنچه مسلم است در تحلیل روند حرکت بازار سرمایه در میان مدت و بلندمدت آثار سیاست های اقتصادی دولت در ابعاد داخلی و خارجی بسیار بیشتر از سیاست های دولت جدید امریکاست.
قیمت طلا نیز می تواند متاثر شود؛ پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری امریکا موجب کاهش شدید این فلز گرانبها شد. اما طلا ممکن است به علت نااطمینانی در بازارهای دیگر روند افزایشی پیدا کند. براساس آخرین آمارهای رسمی پیروزی ترامپ در انتخابات امریکا موجب افزایش تقاضای فیزیکی طلا در اروپا شده است. آمارهای رسمی گمرک سوییس نشان می دهد که این کشور طی ماه گذشته برای نخستین بار در یک سال اخیر به صادرکننده خالص طلا تبدیل شده و ممکن است به خاطر نااطمینانی در بازارها قیمت این فلز گرانبها روند افزایشی را تجربه کند.

واکنش های برجامی ترامپ

اگر ترامپ به مواضع قبل از انتخابات امریکا پایبند باشد و بخواهد به وعده های خود در دوران تبلیغات عمل کند باید منتظر تغییر شرایط برجام یا حتی افزایش تحریم ها و درنتیجه از بین رفتن برجام باشیم. اما با توجه به موضع گیری های بعد از انتخابات وی، در حال حاضر مشخص نیست که به چه میزان ترامپ به وعده های انتخاباتی خود عمل می کند؟ اما مسلم است ایجاد نااطمینانی در اقتصاد ایران و جهان حداقل تاثیر غیر قابل انکاری در کوتاه مدت خواهد داشت.
آنچه مسلم است، تحقق اهداف سند چشم انداز و برنامه ششم توسعه متاثر از سیاست های داخلی، تعاملات بین المللی است که تصمیم سازان کشور آن رقم می زنند و تلاش همه جانبه قوای سه گانه در تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی است. اما داشتن تصویری از آثار تحقق سناریوهای مذکور می تواند فضای شفاف تری پیش روی برنامه ریزان و سیاست گذاران قرار دهد.

پیامدهای اقتصادی برنامه ترامپ

طرح های پیشنهادی رییس جمهور منتخب امریکا، در صورت تصویب، دارای پیامدهای قابل توجهی برای چشم انداز اقتصادی امریکا طی چند سال آینده خواهد بود که برخی از این پیامدها مثبت و برخی منفی هستند. تکانه مالی مثبت ناشی از برنامه های پیشنهادی اصلاح مالیاتی و زیرساختی وی می تواند در کوتاه مدت رشد اقتصادی را بالا ببرد و بسته به ویژگی های خاص این برنامه ها می تواند آثار مثبت بلندمدتی در طرف عرضه داشته باشد.
با وجود این، سایر طرح های پیشنهادی ترامپ می توانند به محدودیت های جدیدی در زمینه تجارت خارجی و مهاجرت منجر شوند که این امر به نوبه خود می تواند پیامدهای منفی برای رشد اقتصادی، خصوصا در بلندمدت داشته باشد. علاوه بر این، رییس جمهور منتخب امریکا باید انتصابات متعددی را در فدرال رزرو (مقامات پولی) طی سال آینده داشته باشند که احتمال اعمال سیاست های پولی تاحدی انقباضی تر را نسبت به رهبر کنونی فدرال رزرو افزایش دهد.
این انتظار وجود دارد که در عمل ویرایش های محدودتر و معتدلانه تری از اصلاحات مالیاتی و سیاست های زیرساختی ارائه شده توسط رییس جمهور به تصویب برسند. همچنین این انتظار وجود دارد که تغییرات قابل توجهی در سیاست های مهاجرتی اتفاق بی افتد، لیکن افزایش محدودیت ها در این زمینه به نظر محتمل می رسد.
دیدگاه های ترامپ در مورد سیاست پولی هنوز غیرشفاف است، اما به کارگیری سیاست هایی که اندکی سخت گیرانه تر هستند، فعلا محتمل است. سیاست های تجاری، بزرگ ترین ناشناخته در سیاست های ترامپ است، اما این انتظار وجود دارد که وی برخی سیاست های تجاری که به آنها اشاره کرده را دنبال کند.
در این گزارش مدلFRB/US مورد استفاده توسط فدرال رزرو بهره گرفته شده است تا امکان شبیه سازی پیامدهای بالقوه چهار سناریو برنامه کاری ترامپ فراهم شود.
همچنین سناریوهای مختلفی مشتمل بر به احتساب آوردن موارد منتهی به رشد مثبت (عمدتا سیاست های مالی) به تنهایی در نظر گرفتن موارد منتهی به رشد منفی برنامه کاری ترامپ (سیاست های تجاری، مهاجرتی و پولی) به تنهایی و با در نظر گرفتن موارد منتهی ترکیبی طرح های پیشنهادی ترامپ و سیاست های فرض شده در این پژوهش مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
با در نظر داشتتن این مطلب که شبیه سازی های این پژوهش مقید به نااطمینانی های قابل توجهی هستند، سه نتیجه عمده به دست خواهد آمد. ابتدا اینکه سیاست های ترامپ می تواند منجر به افزایش رشد اقتصادی در سال های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ شود اما احتمالا در صورت به کار افتادن محدودیت های تجاری و مهاجرتی، یا اگر سیاست های پولی محدودتر شود، پس از این دوره، رشد اقتصادی کندتر خواهد شد. تورم پایه و نرخ اوراق قرضه دولتی هم احتمالا در چند سال آینده و تقریبا مبتنی بر تمام سناریوها بالاتر خواهد رفت.
ریسک های مرتبط با سناریو پایه نامتقارن است، به گونه یی که بسته مالی بزرگ تر می تواند، افزایش رشد اقتصادی را به شکل متعادلی در کوتاه مدت بیشتر کند، اما منجر به کسادی قابل توجه، نرخ تورم بالاتر و سیاست انقباضی تر در سال های بعدی خواهد شد.
طرح های پیشنهادی ترامپ می تواند آثار مثبت و منفی بر رشد اقتصادی داشته باشد. تکانه مالی ناشی از اصلاحات مالیاتی و طرح های پیشنهادی در زمینه زیرساخت ها می تواند در کوتاه مدت به افزایش رشد اقتصادی و بسته به ویژگی های خاص این برنامه ها، می تواند آثار مثبتی در طرف عرضه داشته باشد. با این وجود سایر طرح های پیشنهادی ممکن است به محدودیت هایی جدید در تجارت خارجی و مهاجرت منجر شود که در نهایت می تواند پیامدهای منفی برای رشد اقتصادی به ویژه در بلندمدت داشته باشد.
رییس جمهور منتخب، همچنین باید انتصابات متعددی در مقامات پولی در طول سال آینده داشته باشد که احتمال به کار افتادن سیاست های پولی اندکی انقباضی تر نسبت به شرایط کنونی را افزایش می دهد. فرض این است که مواضع فکری ترامپ در هریک از این زمینه ها به اجرا در خواهد آمد، اما برآیندهای سیاستی نهایی از وعده ها و طرح های انتخاباتی بیان شده متفاوت خواهد بود.

سیاست مالی، یک رونق بزرگ

سه طرح پیشنهادی مالی حایز اهمیت ترامپ، برنامه اصلاح مالیاتی، برنامه زیرساخت و برنامه وی برای افزایش هزینه های دفاعی است. برنامه اصلاح مالیاتی ترامپ، بالاترین نرخ نهایی مالیات را از ۳۹درصد به ۳۳درصد کاهش می دهد و نرخ مالیات شرکت ها را از ۳۵درصد به ۱۵درصد کاهش می دهد.
با وجود اینکه هیچ برآورد رسمی از کاهش درآمدهای مالیاتی به واسطه این پیشنهادات وجود ندارد، اما برآوردهای انجام شده توسط بنیاد مالیات، کاهشی به طور متوسط معادل ۲.۱درصد از GDP طی ۱۰ سال آینده یا به عبارتی کاهشی معادل تقریبا ۴۱۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ که ۲۵۰میلیارد دلار آن کاهش مالیات بر درآمد اشخاص بوده ۱۶۰میلیارد دلار آن کاهش مالیات بر درآمد شرکت هاست را در نظر می گیرد.
برنامه پیشنهادی معطوف به زیرساخت های ترامپ نیز همسو با سیاست مالیاتی است. مشاوران ترامپ اخیرا برنامه های را منتشر کرده اند که دنبال تشویق بخش خصوصی برای افزایش سرمایه گذاری در پروژه های زیرساختی است که با پرداخت های آتی نظیر عوارض حمایت می شود.
آنها معتقدند که ۱۷درصد از سرمایه اولیه می تواند به وسیله سهام و مابقی آن از طریق بدهی تامین مالی شود. در این شرایط دولت یک اعتبار مالیاتی معادل ۸۲درصد سهام را فراهم می کند تا هزینه تامین مالی را کاهش دهد، به عبارتی برای هر ۱۰۰میلیارد سرمایه گذاری، ۱۴میلیارد اعتبار مالیاتی در نظر گرفته می شود. مهم ترین سوال مرتبط با این برنامه آن است که چه میزان از سرمایه گذاری در زیرساخت ها افزایشی خواهد بود و چه میزان آن جایگزین سرمایه گذاری های تامین مالی شده از طریق بدهی ها که توسط شهرداری ها انجام می شود، خواهد شد. برای ساده سازی تحلیل، اعتبار مالیاتی را به صورت کاهش مالیات های شرکتی در نظر گرفته و فرض می شود در ایجاد سرمایه گذاری به میزانی که نویسندگان طرح پیش بینی کرده اند، موفق باشد که البته به نظر می رسد این فرض آثار طرح را اغراق آمیز جلوه خواهد داد.
همچنین باید توجه کرد با وجود تمرکز زیادی که بر برنامه مبتنی بر اعتبار مالیاتی صورت گرفته است، اطلاعات اندک موجود در خصوص برنامه ترامپ روی وب سایت وی تنها به ۵۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری اشاره می کند، بدون آنکه جزئیات بیشتری را ارائه کند. همچنین ترامپ پیشنهاد می کند کاهش مخارج دفاعی مربوط به منزوی سازی نادیده گرفته شود و مخارج دفاعی را سالانه در حدود ۴۱میلیارد دلار افزایش خواهد داد.
وی علاوه بر این به دنبال کاهش مخارج نظامی امریکا در سایر مناطق است در نتیجه این امر افزایش پیش گفته در مخارج نظامی را تا حدودی خنثی کرده و در نهایت به صورت خالص به تغییری جزیی در هزینه های نظامی منجر خواهد شد.

سیاست های پولی رییس جمهور منتخب

رییس جمهور منتخب باید یک رییس برای فدرال رزرو برای دوره زمانی که از فوریه ۶۱۱۸ آغاز می شود، معرفی و باید دو منصب خالی در هیات عامل فدرال رزرو را در ابتدای دوره ریاست جمهوری خود پر کند که این انتصابات می تواند، تغییر قابل ملاحظه یی در سیاست های پولی ایجاد کند. با این وجود و با وجود آنکه ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی، برخی مواقع سیاست های فدرال رزرو را نقد کرد، ولی دیدگاه های وی در خصوص سیاست پولی مبهم است؛ وی از نرخ های پایین بهره در مواقع لزوم حمایت کرده اما در عین حال در مورد تاثیر نرخ های پایین بهره بر قیمت دارایی ها نیز ابراز نگرانی کرده است.
بسیاری از اقتصاددان های محافظه کار، طرفدار سیاست های پولی سختگیرانه تر هستند اما دیدگاه های ترامپ متفاوت است و بنابراین این اطمینان وجود ندارد که وی پس از در اختیار گرفتن قدرت و در مقابل انتقادهای قبلی به سیاست های پولی تا چه میزان طرفدار سخت گیری در سیاست پولی خواهد بود.
برنامه پیشنهادی ترامپ در مورد مهاجرت احتمالا جریان مهاجران به داخل ایالت متحده را به واسطه توقف نشر کارت سبز برای کارگران خارجی، تحمیل محدودیت های بیشتر به ویزاهای کار H۱-B و به کارگیری سیستم احراز هویت الکترونیکی، محدود خواهد کرد که این امر باعث محدودیت در اشتغال مهاجران غیرقانونی خواهد شد.
همچنین رویکرد دوم وی در زمینه مهاجرت، استفاده از سیاست شناسایی الکترونیکی است که در آن از اشتغال به کار کارگران بدون مدرک جلوگیری می شود و این امر باعث می شود که بالغ بر ۲.۵ میلیون نفر طی یک دوره دو ساله امریکا را ترک کنند. چنین سیاستی دارای نتایجی شدیدا مضر بر اقتصاد خواهد شد.
با توجه به کاهش ظرفیت تولید اقتصاد، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی واقعی بین ۰.۵ تا ۰.۷۵ واحد درصد در طول سال های ۲۰۲۰ ۲۰۱۸ -  کندتر خواهد شد. علاوه بر این بازار کار در ابتدا، بیش از حد داغ خواهد شد، چرا که عرضه نیروی کار با سرعت به مراتب بیشتری نسبت به تقاضا کاهش خواهد داشت.
نرخ بیکاری هم در ابتدا کاهش، اما سپس به شدت و همگام با کاهش رشد اقتصادی افزایش خواهد یافت. سیاست پولی با انقباض بیشتری در ابتدا همراه خواهد شد تا با داغ شدن بازار کار مقابله کند اما پس از آن از بار سیاست های انقباضی خواهد کاست تا اقتصاد به اشتغال کامل برسد.

یک تغییر اساسی در سیاست تجاری

ترامپ در مبارزات انتخاباتی پیشنهادهای خروج از روابط فرااقیانوسی (TPP)، مذاکره مجدد با NAFTA یا خروج از این توافق، در نظر گرفتن چین به عنوان یک متقلب پولی، راهنمایی نمایندگان تجاری ایالت متحده برای جمع آوری مدارک و نمونه هایی برای مقابله با چین در سازمان تجارت جهانی و استفاده از تمام قدرت قانونی رییس جمهور برای چاره کردن تمام مناقشات تجاری، اگر کشور چین فعالیت های غیرقانونی خود شامل استفاده از تعرفه ها را متوقف نکند را مطرح کرد.
وی پیشنهاد کرده است که ۳۵درصد تعرفه وارداتی بر مکزیک و ۴۵درصد تعرفه وارداتی بر چین وضع شود. اگر تعرفه واردات از مکزیک و چین به ترتیب به ۳۵ و ۴۵ درصد افزایش یابد، متوسط نرخ تعرفه موثر ایالت متحده به میزان ۱۱ الی ۱۶واحد درصد افزایش یافته و از ۱.۵ درصد تقریبا به ۱۳درصد می رسد این نرخ از جنگ جهانی دوم به بعد هرگز مشاهده نشده است.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir