بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : پنجشنبه 16 دى 1395      12:3

۱۴ مانع بورسی در جذب پول

اقتصاد ایرانی: روند سرمایه گذاری خارجی در ایران در مقایسه با سایر کشورها حاکی از ناکارآمدی زیرساخت های فعلی در جذب پول در بازار سرمایه است. در این میان این سوال مطرح است که چرا اقتصاد ایران نتوانسته در جذب سرمایه ها موفق عمل کند؟ 

به نظر می رسد علاوه بر موانع تحریم های بین المللی در سال های اخیر، مسائل قانونی و ساختاری نیز بر روند ضعیف جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران موثر بوده است. اتاق بازرگانی ایران در گزارشی ۱۴ مانع سرمایه گذاران را برای ورود به اقتصاد ایران و بازار سرمایه به عنوان مهم ترین منبع جذب پول خارجی، در چهار دسته «ابعاد بازار سرمایه و بدهی»، «زیرساخت ها»، «نحوه اطلاع رسانی» و «عوامل قانونی و حاکمیتی» واکاوی کرده است. با توجه به اینکه هدف از پذیرش سرمایه گذاری خارجی، رشد و توسعه، افزایش اشتغال، ارتقای کیفیت تولید و افزایش توان صادراتی کشور است، سیاست گذاری در مورد جذب سرمایه گذاران خارجی هم در سطح بازار سرمایه و هم در سطح ملی (دولت و قانون گذاران) باید ترکیب صحیحی از عوامل اقتصادی، سیاسی، قانونی، مالیاتی، تکنولوژیک و جامعه شناختی باشد. در واقع باید با ایجاد یک چارچوب مقرراتی شفاف و مشوق رقابت و حذف موانع کارآیی و بهره وری در اقتصاد ایران، یک زمین بازی یکسان برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی فراهم شود.

به گزارش دنیای اقتصاد، مشکلات اقتصادی کشور و نیاز روزافزون ایجاد اشتغال، اهمیت جذب سرمایه گذاری خارجی را دوچندان می کند. این نیاز، نه در حال حاضر و در فضای پسابرجام، بلکه در سند چشم انداز ۲۰ ساله کشور نیز دیده شده است. ایران ۱۴۰۴ باید بتواند ۴۵۰ میلیارد دلار جذب سرمایه داشته باشد. این در حالی است که در سال های اخیر، این رقم حدود ۲ میلیارد دلار بوده است. از طرفی، در سال های منتهی به ۲۰۱۳ و در زمان دولت دهم دنیا شاهد کاهش ۲۸ درصدی در جذب سرمایه گذاری خارجی بوده است، اما کشورهای در حال توسعه روندی معکوس و رو به رشد را تجربه کردند. با این حال، در طول این مدت نیز ایران سیری نزولی داشته و در رده ۷۱ کشورها در جذب سرمایه خارجی و پایین تر از کشورهایی چون کنگو و تانزانیا بوده است. روند جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران در مقایسه با سایر کشورها حاکی از ناکارآمدی زیرساخت های فعلی در جذب سرمایه گذاری خارجی است، به طوری که می توان گفت سرمایه گذاری خارجی به مفهوم واقعی در بازار سرمایه ایران وجود ندارد؛ بنابراین این سوال اساسی وجود دارد که چرا اقتصاد ایران نتوانسته در جذب سرمایه گذاران خارجی موفق عمل کند؟

کمیسیون سرمایه گذاری اتاق بازرگانی ایران در پاسخ به این سوال، ۱۴ مانع را برشمرده است.

«کوچک بودن ابعاد بازار سرمایه و بدهی ایران و عدم تناسب اندازه بازار با تولید ناخالص داخلی کشور»، «نبود زیرساخت ها و ابزار مناسب برای پوشش ریسک نرخ ارز»، «فقدان نظام بانکی با معیارهای بین المللی»، «بالا ارزیابی شدن ریسک تسویه وجوه در سیستم پایاپای شرکت سپرده گذاری مرکزی ایران»، «عدم اجرای استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی و حسابرسی مستقل»، «وضعیت سنتی بورس تهران در بخش زیرساختارها، عدم تنوع ابزارهای معاملاتی، فقدان یا محدودیت زیرساخت های الکترونیکی بازار سرمایه و عدم اتصال به بازارهای سرمایه دنیا»، «نبود دستور اقدام منسجم یا برنامه راهبردی بازار سرمایه، نگرانی های سیاسی و فرهنگی و عدم تقارن اطلاعاتی»، «عدم توجه مستقیم به سرمایه گذاری خارجی در بازار سرمایه در قانون»، «فرآیند طولانی اخذ مجوز و اخذ کد سهامداری به خاطر عدم یکپارچگی میان سازمان های ذی ربط»، «عدم یکپارچگی و غیرالکترونیک بودن فرآیندها در میان سازمان های ذی ربط مانند مباحث ثبت افزایش سرمایه، اجرای استانداردهای گزارشگری...»، «تناقض مقررات درخصوص افتتاح حساب بانکی ریالی برای سرمایه گذار خارجی»، «رویه سخت احراز هویت سرمایه گذاران خارجی مطابق قانون مبارزه با پولشویی»، «محدودیت های سرمایه گذاری و انتخاب مدیران»، «محدودیت در خروج سرمایه توسط سرمایه گذار خارجی» موانعی است که براساس این گزارش، در بخش سرمایه گذاری خارجی در بازار سرمایه وجود دارد. سرمایه گذاری خارجی معمولا در دو قالب «سرمایه گذاری خارجی در سبد مالی (FPI)» و «سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI)» صورت می گیرد. سرمایه گذاری در سبد مالی به طور غیرمستقیم و معمولا از طریق خرید سهام و اوراق قرضه در بورس از سوی سرمایه گذاران خارجی صورت می گیرد و از سوی سرمایه گذاران خرد جذابیت بسیاری دارد. ولی در سرمایه گذاری مستقیم کشور یا سرمایه گذار خارجی مستقیما یا با مشارکت سرمایه گذاران داخلی مبادرت به سرمایه گذاری می کند.

در دهـه اخیـر با دگرگونی نظام مالی بین المللـی، سرمایه گذاری خارجی در سبد مالی از انواع مختلف سرمایه گذاری مـستقیم خـارجی پیشی گرفته است و این باعـث افـزایش چشمگیر اهمیت و نقش بازارهای اوراق بهادار به عنوان بـستر اصـلی تحـرک سـرمایه های خـصوصی در سطح بین المللی شده اسـت. در حال حاضر نسبت سرمایه گذاری مستقیم خارجی به GDP حدود ۲ درصد و نسبت سرمایه گذاری خارجی در سبد مالی به GDP حدود یک درصد است که اختلاف قابل توجهی ندارند.

بازار سرمایه قلب تپنده هر اقتصاد مبتنی بر اقتصاد بازار است. تجربه اقتصادهای نوظهور در سال های اخیر که از منظر رشد اقتصادی در صدر فهرست موسسه های اقتصادی قرار دارند نیز موید این نکته است که اقتصادهایی که درهای خود را به روی جهان می گشایند، موفق تر بوده و اولین نقطه ارتباط آنها با دنیای پیرامون بازار سرمایه است. تجربه کشورهایی چون برزیل، شیلی، کره جنوبی، هند، مالزی، تایوان و تایلند طی سال های پایانی قرن بیستم در گشایش فضای اقتصادی و باز شدن در این کشورها برای جذب سرمایه گذاری خارجی نشان می دهد که این کشورها در سال اول پس از آزادسازی اقتصادی به طور متوسط ماهانه ۳.۳ درصد در شاخص قیمت سهام کشورهای خود رشد داشته اند، اما در این میان، کشور ما با ظرفیت ها و پتانسیل های بالای اقتصادی با بازارهای سرمایه جهانی پیوندی ندارد. وضعیت جذب سرمایه گذاری خارجی در بازار سرمایه ایران نیز به مراتب ضعیف تر از سرمایه گذاری مستقیم خارجی است. براساس این گزارش، مهم ترین موانع موثر در جذب سرمایه گذاری خارجی در بازار سرمایه در چهار دسته ابعاد بازار سرمایه و بدهی، زیرساخت ها، برنامه ریزی راهبردی و عوامل قانونی و حاکمیتی قابل بررسی است.

ابعاد بازار سرمایه

عمق کم بازار سرمایه ایران و بازار بدهی توسعه نیافته دو مانع مهم در این دسته محسوب می شوند. بازار سرمایه ایران در مقایسه با اندازه اقتصاد کشور بسیار کوچک است. در واقع بازار سرمایه ایران به لحاظ نقدشوندگی و عمق معاملاتی، از درجه نقدشوندگی بسیار پایینی برخوردار است به نحوی که اگر قرار باشد پول زیادی وارد بازار سرمایه ایران شود، شاید خیلی از صنایع توان جذب آن را نداشته باشند یا برای خروج سرمایه مشکلات عدیده ای برای سرمایه گذار ایجاد شود. درصد حجم معاملات بازار سرمایه ایران به تولید ناخالص داخلی در مقایسه با جهان نیز بسیار پایین است. همچنین بازار سرمایه از تنوع مناسبی نیز برخوردار نیست. ۲۰ شرکت برتر بازار سرمایه از لحاظ ارزش تقریبا ۴۶ درصد بازار را در اختیار دارند. از سویی، بازار بدهی ایران نیز توسعه نیافته است. تمامی اوراق بدهی منتشر شده تاکنون به صورت تضمین اصل و سود منتشر شده اند و اوراق بدهی شرکتی هنوز منتشر نشده است.

موانع ساختاری

نبود زیرساخت ها و ابزار مناسب برای پوشش ریسک نرخ ارز، فقدان نظام بانکی با معیارهای بین المللی، بالا ارزیابی شدن ریسک تسویه وجوه در سیستم پایاپای شرکت سپرده گذاری مرکزی ایران، عدم اجرای استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی و حسابرسی مستقل، طولانی بودن فرآیند اخذ مجوز و اخذ کد سهامداری، فرآیند طولانی اعطای مجوز و ثبت افزایش سرمایه، زمان طولانی پرداخت سود تقسیمی، وضعیت سنتی بورس تهران، عدم تنوع ابزارهای معاملاتی، فقدان یا محدودیت زیرساخت های الکترونیکی بازار سرمایه و عدم اتصال به بازارهای سرمایه دنیا در بخش زیرساخت ها نیز از جaمله مواردی است که در این دسته بندی چهارگانه می توان از آن نام برد. یکی از مهم ترین دغدغه های سرمایه گذاران خارجی برای ورود به ایران پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز است. با توجه به ریالی بودن سرمایه گذاری در بازار سرمایه ایران، ارزش دارایی سرمایه گذار خارجی با ارزش پول ملی کشور رابطه مستقیم دارد، بنابراین تثبیت نرخ ارز عاملی بسیار بااهمیت در حفظ ارزش دارایی های سرمایه گذاری خارجی است.

از سویی، ارتقای کیفیت نظام بانکی که خود علاوه بر تحریم های اولیه ایالات متحده مانعی بر سر راه توسعه نظام مالی کشور است، بسیار حیاتی است. سیستم بانکی ایران باید هر چه سریع تر خود را با استانداردهای دنیا به روز کند. حرکت بسیار سریع به سوی رعایت استانداردها برای ایفای الزامات ریسک شرکت های بین المللی، بهبود شفافیت، حسابرسی و رویه های افشا، ارتقای رتبه های اعتباری قبل از انجام کسب وکار با بنگاه های خارجی و ارائه خدمات بین المللی و درگاه اینترنتی دوزبانه حداقل اصلاحات مورد نیاز سیستم بانکی است. مهم ترین دغدغه هر سرمایه گذار از هر بازاری امکان ورود و خروج آسان و ساده است تا در هر زمانی که تشخیص داد در فضا یا بازار مناسب به سرمایه گذاری بپردازد. به عبارت دقیق تر نقدشوندگی سرمایه گذاری حائز اهمیت بسیاری است. در این راستا زیرساختارهای بازار مانند توقف نماد، سهام شناور آزاد، ساعت معاملاتی روزانه، شفافیت اطلاعاتی معاملات، فروش استقراضی و بازارگردان نقش مستقیم در نقدشوندگی سرمایه گذاری ایفا می کنند. بررسی وضعیت زیرساختارها در بازار سرمایه ایران، نشان دهنده وضعیت سنتی بورس ایران است.

عدم اطلاع رسانی شفاف

یکی دیگر از اولویت های سیاست گذاران در هر بازاری، معرفی آن بازار به سرمایه گذاران خارجی است. بدیهی است بازار سرمایه ایران و نهاد متولی باید زیرساخت ها و مقررات لازم برای دستیابی آسان خارجیان به این موارد را فراهم کند. همچنین اطمینان لازم نسبت به اطلاع رسانی شفاف شرکت ها و نبود اطلاعات نهانی را ایجاد کند. از این رو، نبود دستور اقدام منسجم یا برنامه راهبردی بازار سرمایه، عدم معرفی بازار سرمایه ایران، وجود نگرانی های سیاسی و فرهنگی و عدم تقارن اطلاعاتی از جمله موانعی است که در این دسته بندی جای می گیرد.

عوامل قانونی و حاکمیتی

عدم توجه مستقیم به سرمایه گذاری خارجی در بازار سرمایه در قانون، رویه سخت احراز هویت سرمایه گذاران خارجی مطابق قانون مبارزه با پولشویی، محدودیت های سرمایه گذاری و انتخاب مدیران، محدودیت در خروج سرمایه توسط سرمایه گذار خارجی و قوانین مالیاتی موانعی هستند که به لحاظ قانونی و حاکمیتی بر سر راه ورود سرمایه گذار به بازار سرمایه قرار دارند.

۱۳ پیشنهاد

هدف از پذیرش سرمایه گذاری خارجی در کشور رشد و توسعه اقتصادی، افزایش فرصت های شغلی، اخذ و توسعه فناوری و مهارت های مدیریتی و ارتقای کیفیت تولیدات و افزایش توان صادراتی کشور است. تصمیم گیری در مورد جذب سرمایه گذاران خارجی هم در سطح سازمان بورس و هم در سطح ملی (دولت و قانون گذاران) باید صورت گیرد و ترکیب صحیحی از عوامل اقتصادی، سیاسی، قانونی، مالیاتی، تکنولوژیک و جامعه شناختی باید در نظر گرفته شود.

بررسی وضعیت سرمایه گذاری خارجی در ایران به نسبت GDP در مقایسه با سایر کشورها، نشان دهنده وضعیت نامناسب ایران در این حوزه است. وضعیت جذب سرمایه گذاری خارجی در بازار سرمایه ایران نیز به مراتب ضعیف تر از سرمایه گذاری مستقیم خارجی است. رقم ۱۲۸ میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی در مقایسه با ارزش بازار ۱۱۰ میلیارد دلاری بازار سرمایه ایران، بیانگر سهم ۰.۱ درصدی سرمایه گذاری خارجی است. در واقع می توان گفت سرمایه گذاری خارجی به مفهوم واقعی در بازار سرمایه ایران وجود ندارد. اگرچه تشدید تحریم های بین المللی در ۴ سال اخیر بر عدم جذب سرمایه گذاری خارجی موثر بوده است، ولی بررسی روند آن طی ۱۳ سال اخیر بیانگر وجود موانع دیگری علاوه بر تحریم ها مانند موانع قانونی و ساختاری در ترغیب سرمایه گذاران به حضور در ایران است.

حال در راستای بهبود جایگاه ایران در شاخص های مرتبط با سرمایه گذاری خارجی همچنین بهبود و رفع موانع ذکر شده، ۱۳ پیشنهاد را می توان ارائه کرد.

اول؛ بهبود جایگاه نامناسب ایران در شاخص های مرتبط با سرمایه گذاری خارجی مستلزم عزم جدی سیاست گذاران کشور و اتخاذ تصمیمات مفید و سازنده در مواردی از قبیل ایجاد امنیت اقتصادی لازم و تقویت بخش خصوصی از طریق احترام و تضمین مالکیت فردی و خصوصی و جلوگیری از اعمال فوق قانون و ایجاد فضای رقابتی سالم، تضمین قراردادها و فعالیت های اقتصادی از طریق تصویب قوانین شفاف و کارآمد و عدم اعطای امتیازات و تسهیلات بیهوده به بخش های سرمایه گذاری برای جلوگیری از ایجاد رانت و رانت خواری است.

دوم؛ اجرای کامل و قوی اصول راهبری(حاکمیت) شرکتی در حمایت از حقوق سهامداران خرد بسیار حیاتی است. حمایت قوی از حقوق سهامداران خرد مستلزم الزام همه شرکت ها به افشای جزئیات و تعریف دقیق وظایف مدیران است. به علاوه وجود سیستم قضایی کارآمد و رویه های قانونی به روز جهت پیگیری حقوق سهامداران در بازه زمانی مناسب نیاز است. رفع ابهام در برخی قوانین و مقررات ازجمله قانون تجارت و قدیمی و کهنه بودن آن که به نحو موثری مانع در برابر اجرای برخی اصول حاکمیت شرکتی است. برای مثال مقررات شرکت های سهامی در قانون تجارت بسیار ناقص است، به گونه ای که مردم برای خرید سهام شرکت ها اطمینان کافی ندارند یا اینکه مواد قانونی مذکور، فقط ناظر بر مرحله ثبت شرکت است و اصولا نظارتی بر عملکرد شرکت های سهامی عام پس از عرضه عمومی برای حمایت از سرمایه گذاران و سهامداران خرد ندارد و اینکه تعیین هیات مدیره با توجه به اصول حاکمیت شرکتی باید مستقل باشد و قانون تجارت عضو مستقل در هیات مدیره را نمی پذیرد.

سوم؛ تدوین قانون جامع و واحد برای سرمایه گذاری خارجی در بازار سرمایه. بدیهی است با توجه به نقش بسیار بااهمیت بازار سرمایه در جذب  سرمایه گذاری خارجی، تدوین یک قانون متمرکز و مستقیم و بدون ارجاعات متعدد برای سرمایه گذاری خارجی در بازار سرمایه که سرمایه گذار خارجی طبق آن کلیه فرآیندها و مقررات لازم از زمان ورود تا انتهای خروج سرمایه خود از یک کشور را بداند، کمک بسیار بزرگی به شناخت سرمایه گذار و تسهیل سرمایه گذاری خواهد کرد. وضع قوانین و مقررات شفاف که ضمانت اجرایی لازم برای خروج اصل و سود سرمایه گذار خارجی در هر زمان را فراهم کند، باید اولویت اصلی دولت باشد. ضمن اینکه مشروط کردن خروج سرمایه به شرایط خاص کشور، عملا هرگونه ضمانتی نسبت به نقدشوندگی سرمایه را زیر سوال برده است. همچنین رفع تناقض مقررات میان بانک مرکزی و قانون تشویق و حمایت از سرمایه گذاری خارجی درخصوص افتتاح حساب بانکی ریالی برای سرمایه گذار خارجی جزو الفبای جذب سرمایه گذاری خارجی است.

چهارم؛ تهیه برنامه راهبردی مدون و مشخص برای جذب سرمایه گذاری خارجی که بتواند نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدها را به درستی شناسایی کرده و راهکارهای مشخص قابل پیگیری برای جذب سرمایه گذار خارجی در کل اقتصاد ایران و به خصوص بازار سرمایه ایران ارائه کند. بدیهی است قبل از پذیرش سرمایه گذاری های خارجی باید برنامه مشخصی برای نحوه استفاده از این منابع ارائه شود. این برنامه باید بر تعیین اولویت بهره گیری از سرمایه گذاری خارجی یعنی جبران منابع مالی، جذب تکنولوژی های روز یا سیستم های کارآمد مدیریتی یا همزمان هر سه مورد، مبتنی باشد. ضمن اینکه بخش های اقتصادی یا صنایعی که بازدهی بیشتری برای کشور به لحاظ ایجاد درآمد ارزی بیشتر، افزایش اشتغال و کمک به حضور موفق در بازارهای جهانی دارند، باید در اولویت جذب سرمایه گذاری خارجی قرار گیرند.

پنجم؛ سیاستگذاری کلان در جهت یکپارچگی، الکترونیکی شدن و بین المللی شدن همه ارکان اقتصادی و اجرایی کشور به خصوص سیستم بانکداری، سازمان مالیاتی، اداره ثبت اسناد و املاک کشور، سیستم ثبت احوال و سازمان بورس و اوراق بهادار اقدامی بسیار مهم در جهت کوتاه تر کردن فرآیندهای اداری و احراز هویت، اعطای مجوز سرمایه گذاری به اشخاص خارجی و در نهایت افتتاح حساب بانکی و انجام سرمایه گذاری است.

ششم؛ ایجاد زیرساخت یا ابزارهای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز، مانند راه اندازی بورس مشتقه های ارزی یا ابزارهایی همچون خرید و فروش آتی ارز که سرمایه گذاران ریسک نوسانات نرخ ارز خود را پوشش دهند، با توجه به نوسانات شدید نرخ ارز در سالیان اخیر شاید مهم ترین زیرساخت مورد نیاز است.

هفتم؛ پیاده سازی استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (IFRS). این اقدام مهم مستلزم سیاست گذاری کلان و ایجاد هماهنگی میان سازمان حسابرسی به عنوان استاندارد گذار و سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان ناظر و سیاست گذار در ارتباط با شرکت های ثبت شده نزد سازمان و سازمان امور مالیاتی کشور برای رفع مسائل مالیاتی است.

هشتم؛ بین المللی شدن بانک ها یا بازکردن بازار پول. بدیهی است عملیات سپرده گذاری اوراق بهادار و تسویه وجوه در یک بورس بین المللی از طریق بانک های بین المللی و موسسات سپرده گذاری بین المللی صورت می گیرد.

نهم؛ ایجاد اطمینان تسویه وجوه برای سرمایه گذاران خارجی از سوی سیستم سپرده گذاری مرکزی از طریق انعقاد قرارداد اعتباری با بانک های بزرگ و معتبر جهانی یا ایجاد صندوق تضمین ارزی.

دهم؛ ایجاد زیرساخت های لازم برای افزایش ارزش سهم بازار بدهی و بازار سرمایه به نسبت تولید ناخالص داخلی و جذب شرکت های دیگر در این بازار. بنابرابن آسیب شناسی این موضوع از سوی سازمان بورس با هدف ایجاد زمینه های لازم برای جذب شرکت ها در بازار سرمایه از طریق ارائه انگیزه ها و مشوق های لازم باید صورت گیرد. همچنین ایجاد تنوع در اوراق بدهی تضمینی اصل و سود به سوی انتشار اوراق بدهی شرکتی که بدیهی است انتشار این اوراق در درجه اول مستلزم ورود شرکت های رتبه بندی در بازار بدهی کشور است. نبود موسسات رتبه بندی داخلی و خارجی در ایران از جمله عوامل محدود کننده سرمایه های خارجی است. بدیهی است وجود موسسات رتبه بندی گام اول در جهت توسعه بازار و به خصوص بازار بدهی است.

یازدهم؛ به روزرسانی بورس تهران در بخش ریزساختارها متناسب با بورس های پیشرفته دنیا. ریزساختارهای بازار مانند توقف نماد، سهام شناور آزاد، ساعت معاملاتی روزانه، شفافیت اطلاعات معاملات، فروش استقراضی و بازارگردان نقش مستقیم در نقدشوندگی سرمایه گذاری ایفا می کنند.

دوازدهم؛ افزایش تنوع ابزارهای معاملاتی. در بورس تهران تنوع ابزارها محدود به سهام عادی،صندوق های قابل سرمایه گذاری و اوراق سود ثابت (مشارکت، اوراق خزانه، صکوک)، اوراق مشارکت رهنی و قرارداد آتی سکه طلا است. جایگاه خالی سایر ابزارها مانند فروش استقراضی، قرارداد آتی و اختیار معامله و انواع اوراق مشتقه مانعی مهم در برابر بین المللی شدن بازار سرمایه کشور است.

و سیزدهم؛ معرفی بازار سرمایه کشور. آشنا کردن سرمایه گذاران خارجی با بازار سرمایه و نحوه سرمایه گذاری در آن، آشنایی با کلیه ابزارهای موجود در بازار، معرفی شرکت های موجود و نحوه دسترسی به اطلاعات مالی و سایر اطلاعات آنها، تهیه و تدوین بسته های آموزشی قوانین و مقررات به زبان انگلیسی، دوزبانه کردن درگاه های اینترنتی بانک های کشور، شرکت های کارگزاری، سازمان بورس و سایر نهادهای ذی ربط و الزام شرکت ها به رعایت دقیق آنها حداقل اقدامات لازم برای ارائه خدمات به سرمایه گذاران خارجی است.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir