بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 20 آذر 1395      12:44

۱۵ شاخص شهردار مقبول

اقتصاد ایرانی: دفتر «برنامه اسکان بشر ملل متحد» با انجام نظرسنجی از ساکنان ۵۰ شهر ایران، ۱۵ معیار «شهردار مقبول» را شناسایی کرد. نتایج نظرسنجی از شکاف معنادار بین فعالیت مدیریت شهری و نیاز شهروندان حکایت دارد. پاسخ دهندگان با انتقاد از شهرهای «خودرو محور»، آنچه را شهرداران در قالب «تامین رفاه با ساخت بزرگراه»، عنوان می کنند، قبول ندارند. «معابر سبز برای پیاده روی، شهر کم ترافیک، دیجیتال، دسترسی فراگیر به حمل ونقل عمومی و فعالیت شفاف شهرداران» از جمله مطالبات شهروندان است.

به گزارش دنیای اقتصاد، نتایج نظرسنجی یکساله از ساکنان ۵۰ شهر متوسط، بزرگ و کلان شهر ایران درباره «شهر ایده آل» و «خواسته های حداقلی از مدیران شهری»، مجموعه ویژگی های غیرقابل اغماض «شهرداران آینده» را مشخص کرد.این نظرسنجی توسط نمایندگی دفتر «برنامه اسکان بشر ملل متحد» در تهران –دفتر موسوم به هبیتات که در سازمان ملل مستقر است- در فاصله مهر ماه سال گذشته تا اواسط پاییز امسال، با مشارکت و همراهی وزارت راه و شهرسازی انجام شد با این هدف که در آستانه انتخابات شورای شهر، سطح رضایت یا عدم رضایت شهروندان از شهرداران، شناسایی و برای اطلاع کاندیداهای احتمالی، اعلام عمومی شود. یافته های این تحقیق که با توجه به «دامنه وسیع جمعیت شهری ساکن در ۵۰ شهر محل انجام نظرسنجی»، منعکس کننده توقع ساکنان شهرهای ایران از مدیران شهری است، نشان می دهد: شهرداران آینده برای ترمیم شکافی که در حال حاضر بین عمل شهرداری ها و نیاز شهروندان وجود دارد، باید سیاست ها و برنامه های مدنظر برای اداره شهرها را به گونه ای تنظیم کنند که جهت آنها بتواند ۱۵ مطالبه عمومی در حوزه مدیریت شهری را به سرانجام برساند. برای این منظور، هبیتات، ۵ رمز مدیریتی به مدیران شهری پیشنهاد کرده است که رعایت آنها، مقبولیت شهرداران را تضمین خواهد کرد.در حال حاضر ۸۰ درصد جمعیت شهری کشور در ۱۰ درصد از حدود ۱۳۰۰ شهر موجود، ساکن هستند، به طوری که یک سوم کل ساکنان شهرهای ایران در ۸ کلان شهر و حدود ۵۰ درصد جمعیت نیز در حدود ۱۰۰ شهر بزرگ و متوسط سکونت دارند. اطلاعات استخراج شده از این نظرسنجی که در یک کتاب ۵۷ صفحه ای تحت عنوان «شهر ایده آل ایرانیان؛ پیش به سوی دستور کار جدید شهری» منتشر شده، حاکی است: ساکنان شهرها، آنچه را که شهرداران مبنای «توسعه شهرها» قرار داده اند و بر اساس آن، سالانه حجم قابل توجهی از بودجه شهرداری را صرف تامین آن می کنند، از اساس قبول ندارند و خواستار جهت گیری معکوس برای توسعه واقعی شهر هستند. اولین مطالبه ساکنان شهرها از شهرداری به خصوص در تهران مطابق پاسخ های ارائه شده در نظرسنجی هبیتات، آن است که مدیریت شهری «تعارض بین شهر خودرو محور با آرامش و رفاه شهروندان» را به عنوان یک اصل بپذیرد و قبول کند که بر خلاف آنچه تاکنون تصور شهرداران بوده، «رفاه شهروندان با ساخت خیابان و بزرگراه، تامین نمی شود».«شهر ایده آل» از نگاه شهروندان به معنای «واگذاری مسوولیت اداره شهر به افراد منظم، پاسخگو، مسوولیت پذیر و دارای فعالیت کاملا شفاف» است که این موضوع با توجه به انتخاب غیرمستقیم شهردار توسط شورای شهر، طرف مخاطب مطالبه را متوجه نمایندگان مردم در شوراها می داند. اواسط بهار سال آینده، همزمان با انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات اعضای شورای شهر نیز برگزار می شود و حداکثر یک فصل بعد از آن، با استقرار نمایندگان جدید در شوراها، انتخاب شهرداران نیز کلید می خورد.

ساکنان شهرهای اصلی کشور توقع دارند مدیران جدید شهری، با اهمیت قائل شدن برای بحران آلودگی هوا و نیاز عمومی به هوای پاک و عاری از ذرات سمی و گرد و غبار، محور توسعه شهر را از حالت «خودرو محور» به «مناسب برای پیاده روی و دوچرخه سواری»، تغییر دهند و در کنار این تحول، مقدمات «شهر کم ترافیک» از طریق «مجهز کردن همه قسمت های شهر به حمل و نقل عمومی فراگیر» را به وجود بیاورند تا جایی که همه مدیران و شهروندان عادی اشتیاق به استفاده از اتوبوس و مترو پیدا کنند. نجات کلان شهرها از «دو قطبی امکانات شهری» مطالبه دیگری است که بر اساس آن، شهرداران آینده باید دسترسی برابر و دائم به همه امکانات رفاهی، خدمات شهری و عمومی برای همه مناطق یک شهر را ایجاد کنند. تاکید پاسخ دهندگان در نظرسنجی بر موضوع «احیای روابط اجتماعی درون محله ای و پیوندهای قدیمی بین همسایه ها از طریق معاشرت روزانه در فضاهای باز و محیط های شهری»، مطالبه محوری دیگری است که از اشتباه تاکتیکی مدیران شهری پایتخت در توسعه ساختمان های متراکم و اجازه ساخت و سازهای افراطی مراکز تجاری در مناطق محدودی از شهر حکایت دارد. این مطالبه نشان می دهد، شهروندان، همنشینی با یکدیگر را به وقت گذرانی انفرادی در پاساژها ترجیح می دهند.ساکنان شهرهای بزرگ خواستار «شکل گیری خطوط درشتی از درختان با طراوت در خیابان ها» و سرایت فضاهای سبز به نما و بام ساختمان ها هستند و از شهرداران آینده می خواهند «سلامت روحی و فیزیکی» آنها از این طریق تضمین شود. «بهره گیری از الگوهای موفق شهرداران جهان»، «توسعه متوازن حومه کلان شهرها» و کاهش نابرابری بین روستاها و شهرها برای حذف زمینه مهاجرت به شهرهای لبریزشده از جمعیت و همچنین «کاستن از فشار اقتصادی در بازار خرید و اجاره مسکن»، سه مطالبه شاخص از مدیران شهری است. شهروندان می خواهند شریک سیاست گذاری در شهر شوند و نظرات آنها مورد توجه و عمل مدیران قرار بگیرد.

5 رمز شهردار مقبول

دفتر هبیتات در تهران، با ارائه نسخه دستور کار جدید شهری به مدیران برای تحقق مطالبات ۱۵ گانه شهروندان، ۵ راهکار پیشنهاد کرده است. بر اساس این نسخه، شهروندان باید در جریان همه تصمیمات، مخارج و اقدامات شهرداری قرار بگیرند. برای این منظور باید حقوق عمومی و شهری تک تک ساکنان شهر به رسمیت شناخته شود و تصمیم گیری های شهرداری، دموکراتیک و شفاف باشد. در کنار این اقدامات، شوراهای شهر باید اجازه نظارت بر سیاست های اجرایی شهرداری را داشته باشند.هبیتات تبدیل شهرها به «شهر هوشمند» و حرکت مدیریت شهری به سمت «شهرداری دیجیتال» و همچنین مهار فعالیت های اقتصادی زیرزمینی در شهرهای بزرگ را دو اقدام ضروری دیگر در راستای تعقیب مطالبات شهروندان عنوان می کند. در این گزارش ابتدا ویژگی هایی که «شهر ایده آل ایرانیان» باید دارا باشد معرفی خواهند شد و سپس الزامات رسیدن به آنها.

حفظ سنت های شهری در کنار بهره مندی از مدرنیته: در ساختار شهرهای ایران نیاز است تا فرهنگ ها، مذاهب و سنت های قدیمی حفظ و حمایت شوند. در «شهر ایده آل ایرانیان»، در کنار سازمان دهی، مدیریت و حمایت از میراث فرهنگی، از مدرن شدن و استفاده از تکنولوژی های روز دنیا هم استقبال می شود. «شهر ایده آل ایرانیان» با مجهز شدن به زیرساخت های مدرن و هوشمند، به دنبال صیانت از معماری و شیوه شهرنشینی بومی و سنتی ایران برای نسل های آینده است. «شهر ایده آل ایرانیان» ویژگی های منحصر به فردی دارد. این شهرها نقش مهمی در توسعه و جذب گردشگران جهانی دارند.

شهرهای امن، مطمئن و با راه های ارتباطی مناسب: «شهر ایده آل ایرانیان» شهرهایی مناسب برای پیاده روی و استفاده از خدمات عمومی پاک همچون دوچرخه هستند. تمام ساکنان این شهر، به خصوص کودکان و زن ها، به امکانات عمومی دسترسی دارند. در فضاها و کنار جاده ها و پیاده روهای این شهر خطوطی از درختان باطراوت وجود دارد.

در این شهرها افراد سالخورده و کسانی که ناتوانی جسمی دارند مشکلاتی که این روزها و در فضاهای شهری کنونی با آن روبه رو هستند را نخواهند داشت. در «شهر ایده آل ایرانیان» معلولان می توانند بدون آنکه نیاز به کمک افراد دیگر داشته باشند، از فضاهای شهری استفاده کنند. در این شهرها فضاهای ورزشی و امکانات تفریحی اهمیت ویژه ای دارند و خودروهای شخصی فضاهای عمومی را اشغال نمی کنند. در «شهر ایده آل ایرانیان» مجالی برای خودنمایی خودروهای شخصی نیست. در این شهرها تمامی مسوولان و مردم مشتاق اند تا از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند. در چنین شهرهایی ایرانیان انتخاب های زیادی برای رسیدن به مقصد مورد نظر خود دارند، انتخاب هایی همچون پیاده روی، استفاده از دوچرخه، خودروی شخصی و طیف وسیعی از وسایل نقلیه عمومی. در جاده های «شهر ایده آل ایرانیان» نظم حرف اول را می زند. خودروها در این شهرها احترام ویژه ای برای عابرین پیاده قائل هستند و اولویت همراه با افراد پیاده است. امنیت جایگاه ویژه ای در فرهنگ ایرانیان دارد. در «شهر ایده آل ایرانیان» امنیت شهروندان تضمین شده است و افراد ساکن در این شهرها آرامش خاطر دارند. در این شهر پنجره خانه ها به خیابان هایی مرتب و بدون حصار باز می شوند و افراد از احوال همسایه های خود باخبرند. پلیس ها در این شهرها همواره حاضر و آماده هستند.

تعادل منطقه ای و ارتباطات خوب با مناطق روستایی: «شهر ایده آل ایرانیان» هیچ برتری نسبت به مناطق روستایی ندارد و ساکنان شهر و روستا از منزلت برابری برخوردارند. در این شهرها شاهد مهاجرت روستاییان به شهرها و خالی از سکنه شدن آنها نیستیم و مردم زندگی در این شهرها را جایگزین زندگی در مناطق روستایی نمی کنند. در ایجاد این شهرها، میان مراکز شهر و مناطق حاشیه شهر توازن برقرار است. در «شهر ایده آل ایرانیان»، منابع و فرصت ها به طور برابر میان افراد اجتماع توزیع می شوند. در این شهرها هیچ کس از روی اجبار مهاجرت نمی کند. اگر مهاجرتی وجود داشته باشد اختیاری خواهد بود و از روی درماندگی نیست. همچنین منابع طبیعی همچون منابع آبی، منابع معدنی و جنگل ها در این شهرها به نابودی کشیده نمی شوند.

شهرهایی با اقتصاد باثبات و رشد فراگیر: در این شهرها هیچ فردی از فقر و گرسنگی رنج نمی برد. نرخ بیکاری در اقتصاد آنها صفر است و فرصت های شغلی مناسب به طور کاملا عادلانه میان مردم، چه افراد مقیم و چه پناهنده ها، وجود دارد. تمامی ساکنان این شهرها از رفاه کامل برخوردارند و هیچ گونه نابرابری اجتماعی در میان گروه های جمعیتی آنها مشاهده نمی شود. مردم در این شهرها برای خرید خانه تحت فشار اقتصادی نیستند؛ چرا که قیمت ها در سطح پایینی قرار دارند و توانایی خرید افراد در آنها بسیار بالا است. اقتصاد این شهرها بسیار باطراوت است و مشوق های بسیاری برای کسب وکارهای کوچک، سرمایه گذاری و کارآفرینی وجود دارد. درآمدهای گردشگری بخش عظیمی از اقتصاد این شهرها را تشکیل می دهند. در «شهر ایده آل ایرانیان» تمامی مناطق به طور یکنواخت توسعه می یابند. همچنین دستفروشان و سایر شغل های کاذب در این شهرها شناسایی و سازمان دهی می شوند.

شهرهایی سرسبز و با کارآیی انرژی بالا: «شهر ایده آل ایرانیان» سرسبز و شاداب است. فضاهای این شهرها پر از درختان تنومند و باطراوت است. همچنین سقف اغلب خانه ها و آپارتمان ها با باغ های سقفی پوشیده شده است. طراحی بیرونی ساختمان ها نیز به گونه ای است که با محیط پر از درخت شهری تناسب دارد. این شهرها پاک و سلامت هستند و مردم به راحتی می توانند در این شهرها نفس بکشند و از هوای پاک لذت ببرند. هیچ گونه آلودگی و گرد و غباری در این شهرها وجود ندارد. در فضای شهری «شهر ایده آل ایرانیان» زباله، فاضلاب و مواد زائد مشاهده نمی شود. از طرفی شهروندان حداقل تولید زباله های غیرقابل بازیافت را دارند و زباله ها را به تفکیک تر و خشک کنار می گذارند و از کیسه های پارچه ای ساخت خودشان به جای کیسه های پلاستیکی استفاده می کنند. در این شهرها سعی می شود تا از انرژی های پاک و تجدیدپذیر استفاده شود. در واقع مردم می دانند که منابع طبیعی متعلق به تمام نسل ها است و در رسیدن به اهداف اقتصادی خود این منابع را به اتمام نمی رسانند، همچنین توربین های بادی و سلول های خورشیدی در تمامی نقاط این شهرها مشاهده می شود.

شهرهایی با روابط اجتماعی بالا و همدردی مردم: در «شهر ایده آل ایرانیان» از دانش متخصصان و همچنین دیدگاه ها و تمایلات مردم در تصمیمات شهری بهره برده می شود. در این شهرها، شهروندان در سیاست گذاری ها مشارکت و مسوولیت های شهری را افرادی منظم، مسوولیت پذیر، پاسخگو با فعالیت های کاملا شفاف برعهده دارند. در این شهرها تمامی افراد اجتماع به مسائل شهری اهمیت می دهند و در رسیدن به مقاصد مشترک، منابع و تلاش های خود را با دیگران به اشتراک می گذارند. در واقع در این شهرها مردم رهبران اصلی جامعه هستند.

شهرهایی ایده آل برای سکونت: شهروندان در «شهر ایده آل ایرانیان» از امنیت، اوضاع خوب اقتصادی و خانه های مناسب لذت می برند. تمام ساکنان این شهر دسترسی برابر و دائمی به امکانات رفاهی نظیر خدمات عمومی، سینماها، بیمارستان ها ، بازارها، کتابخانه ها و همچنین زیرساخت های شهری همچون آب، برق، گاز دارند. این شهرها استفاده بهینه را از منابع انسانی، طبیعی، مالی و اجتماعی خود می برند. در این شهرها تمایزی میان افراد فقیر و غنی وجود ندارد و هیچ کس احساس تنهایی و سرخوردگی نمی کند.

لازمه «شهر ایده آل ایرانیان»

به عقیده بسیاری از کارشناسان، 5 عاملی که موجب حرکت به سوی «شهر ایده آل ایرانیان» می شوند، عبارتند از: «آگاهی عمومی»، «مدیریت شهری»، «توسعه اقتصادی»، «دانش و تکنولوژی»، «طراحی و برنامه ریزی شهری». در بخش زیر شرحی از هریک از عوامل مذکور ارائه خواهد شد.

آگاهی عمومی: یکی از اولین گام ها برای ایجاد تغییرات شهری، افزایش آگاهی شهروندان نسبت به مسائل شهری است. تقاضای شهروندان که از طریق رسانه ها، آموزش و جنبش های اجتماعی ایجاد می شود، نقطه شروع تمام تغییرات شهری محسوب می شود. آگاهی شهروندان از مسوولیت ها و حقوقی که در قبال شهر خود دارند، برای ایجاد «شهر ایده آل ایرانیان» حیاتی است. زمانی که آگاهی مردم نسبت به موضوعی افزایش می یابد، آن موضوع با اهمیت بیشتری دنبال می شود. برای مثال اگر مردم نسبت به ارزش اقتصادی که از بازیافت زباله های خانگی می توان به دست آورد، آگاه شوند، خود آنها مشتاقانه اقدامات لازم را که کمک حال فرآیند بازیافت زباله ها هستند، اتخاذ خواهند کرد.

مدیریت شهری و توسعه اقتصادی: مدیریت خوب یکی از پیش نیازهای اصلی توسعه اقتصادی شهرها است. تصمیم گیری های دموکراتیک و شفاف، اجرای به موقع تصمیمات و نظارت بر سیاست های اجرا شده می تواند به تخصیص منابع کارا در شهرها منتج شود. همراه کردن و مشارکت دادن مردم در تصمیمات مهم شهری یکی از لازمه های تصمیم گیری های دموکراتیک است. زیرساخت های مناسب، باعث تشویق سرمایه گذاران و کارآفرینان به سرمایه گذاری خواهد شد. این زیرساخت ها نوآوری را برای شهرها به ارمغان خواهند آورد. برای مثال، صنعت پردرآمد گردشگری، کاملا به سطح امکانات و زیرساخت های شهری بستگی دارد. در «شهر ایده آل ایرانیان»، کارآفرینان کوچک و کسب وکارهای سنتی از اهمیت ویژه ای برخوردارند. افزایش نوآوری و بهبود یادگیری در فعالیت هایی با تکنولوژی های قدیمی، موجب ایجاد مزیت رقابتی در این نوع کسب وکارها خواهد شد. در نتیجه این نوآوری ها، نرخ بیکاری در مناطق روستایی و یا شهرهای کم جمعیتی که از مهاجرت نیروی انسانی به شهرهای بزرگ رنج می برند، کاهش خواهد یافت. شراکت بخش خصوصی با بخش دولتی (PPP) در پروژه های شهری به خصوص پروژه های خانه سازی و طرح های کاهش خطر بلایای طبیعی، به مشکل تأمین مالی و کارآیی این پروژه ها کمک خواهد کرد. در این راستا، امکاناتی که دولت فراهم می کند می تواند باعث بهبود عملکرد مشارکت بخش خصوصی شود. برای مثال در بخش مسکن امکاناتی همچون افزایش سقف وام های مسکن، کاهش نرخ سود بانکی، افزایش یارانه در بخش های مذکور، اعطای اعتبارات مستقیم و توسعه عرضه خدمات مسکن می توانند کمک حال بخش خصوصی باشند. آخرین نکته مهم که در این عامل باید به آن اشاره کرد این است که فعالیت های غیررسمی از بخش های مهم اقتصاد شهری به شمار می رود.

دانش و تکنولوژی: شهرهای هوشمند که ساختار آنها وابسته به دانش محلی و جهانی، نیروی کار جوان و بااستعداد و زیرساخت های مناسب است، در بلندمدت سرمایه گذاران را مجذوب خواهند کرد. واگذاری خدمات شهری همچون بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات به بخش خصوصی می تواند منبع پایداری برای درآمد شهری محسوب شود. در رسیدن به شهر ایده آل باید یارانه ها به فعالیت هایی تخصیص یابند که در آنها از انرژی های تجدیدپذیر و پاک استفاده می شود. کمک به ترویج پروژه های تحقیق و توسعه به خصوص در تکنولوژی های پاک موجب تشویق کارآفرینان جوان و نوآور خواهد شد. از طرفی، «شهر ایده آل ایرانیان» به شهرداری دیجیتال که شهروندان به واسطه آن قادر خواهند بود مشکلات، راه حل ها، درخواست ها و پیشنهادهای خود را ارائه کنند، نیاز دارد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir