زلزله سیاسی زیر پای اقتصاد ترکیه

اقتصاد ایرانی: در هجوم شبانه پلیس ۱۳ نماینده کرد پارلمان ترکیه ازجمله رهبران حزب دموکراتیک خلق ها، سومین حزب بزرگ این کشور بازداشت شدند. گفته شده، پلیس خیابان «تهران» در آنکارا که ساختمان مرکزی حزب دموکراتیک خلق ها در آن قرار دارد، بسته و اجازه نزدیک شدن به این ساختمان را نمی دهد. همزمان با دستگیری های رهبران سیاسی، ارزش لیره ترکیه در برابر دلار به طور بی سابقه یی کاهش یافت و شاخص سهام نیز سقوط کرد.
همچنین انفجار در دیاربکر ۸ کشته و بیش از ۱۰۰ زخمی بر جای گذاشته است. بینالی ییلدریم، نخست وزیر ترکیه طی سخنانی ادعا کرد که شبه نظامیان پ ک ک مسوول این حمله بوده اند. این درحالی است که هنوز هیچ گروهی مسوولیت آن را به عهده نگرفته است.
به گزارش رویترز، شامگاه پنج شنبه و سحرگاه جمعه صلاح الدین دمیرتاش، فیگن یوکسک داغ و شماری دیگر از رهبران حزب دموکراتیک خلق ها بازداشت شدند. پارلمان ترکیه بهار امسال با تصویب قانونی مصونیت پارلمانی گروهی از نمایندگان را لغو کرده بود.

به گزارش تعادل، بینالی ییلدریم در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره این دستگیری های گسترده گفته است: «آنچه انجام شده در چارچوب قانون است. پیش از این مصونیت قضایی ۱۵۴ نماینده مجلس لغو شده و به دادگاه احضار شده بودند که جز نمایندگان حزب دموکراتیک همه آنها برای ارائه توضیح اقدام کرده اند و روند قانونی ادامه دارد. تنها یک نفر از نمایندگان این حزب اقدام کرده و ۵۴ نفر از آنها از حضور در دادگاه سر باز زدند. یعنی برتری قانون را به رسمیت نشناخته اند. بنابراین، این اقدام در نتیجه عدم حضور غیرموجه در دادگاه ها صورت گرفته است.» خبرگزاری رسمی ترکیه نیز نوشته که اتهام دیگر صلاح الدین دمیرتاش تحریک به خشونت در جریان تظاهرات خونین در سال ۲۰۱۴ است. در همین حال گروه نظارت و سانسور ترکیه یوتیوپ، فیس بوک، توییتر و واتس آپ را مسدود کرده است. فعالان حقوق بشر همچنین ادعا می کنند که اینستاگرام نیز مسدود شده است. گروه نظارت و سانسور ترکیه علت فیلتر شدن شبکه های اجتماعی را دستگیری چند نفر از رهبران سیاسی اعلام کرده اند.
روزنامه دیلی میل با اشاره به تلاطم بازارهای داخلی ترکیه در روز جمعه نوشته:«سقوط ارزش لیر در برابر دلار به سطح بی سابقه یی رسیده که نشان دهنده نگرانی ها از تشدید بی ثباتی سیاسی در این کشور است.» مانیک ناراین، استراتژیست بازارهای نوظهور مستقر در لندن می گوید:«گزارش ها مبنی بر تشدید سرکوب مخالفان سیاسی و زمزمه های بازگشت حکم اعدام، نگرانی ها درباره مسیر مستقیم جریان سرمایه گذاری خارجی و حتی الحاق به اتحادیه اروپا را تشدید کرده است.» گفته شده، ارزش پول رایج ترکیه در برابر پول رایج امریکا به شکل کم سابقه یی کاهش یافته و روز جمعه هر دلار ۳.۱۵ لیره معامله شده است. لیره ترکیه امسال بیش از۷ درصد تضعیف شده است. همچنین شاخص سهام«بیست ۱۰۰» در پایان معاملات صبحگاهی جمعه ۲.۵ درصد کاهش یافت و به ۷۴۹.۷۴ واحد رسید. هزینه بیمه بدهی دولت ترکیه نیز به بالاترین سطح خود ظرف بیش از یک ماه رسیده است.
فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجه اتحادیه اروپا در توییترش، اوضاع ترکیه را نگران کننده خوانده و نوشته است:«بابت دستگیری دمیرتاش و سایر اعضای حزب دموکراتیک خلق ها بسیار نگران هستم. در تماس با سایر مقامات پیشنهاد کرده ام که سفرای اتحادیه اروپا در آنکارا جلسه تشکیل دهند.» موگرینی ماه گذشته نیز پس از دستگیری دو شهردار کرد دیاربکر طی بیانیه یی از دولت ترکیه خواسته بود، مذاکرات صلح با کردها را از سر بگیرد و تاکید کرد که راه حل سیاسی تنها گزینه است.
گفته شده، دفتر حزب دموکراتیک خلق ها در آنکارا نیز توسط پلیس تفتیش شده است. حزب دموکراتیک خلق ها با ۵۹ کرسی در پارلمان ترکیه، بزرگ ترین نمایندگی سیاسی کردها در ترکیه است. صلاح الدین دمیرتاش دقایقی پیش از بازداشت در صفحه توییترش نوشته بود که ماموران پلیس جلو خانه او هستند و حکم جلبش را دارند. اتهاماتی که علیه رهبران حزب دموکراتیک خلق ها اعلام شده، تبلیغات تروریستی و عضویت در یک سازمان مسلح تروریستی است. دولت ترکیه حزب دموکراتیک خلق ها را شاخه سیاسی حزب ممنوع کارگران کردستان ترکیه (پ ک ک) می داند ولی این حزب همواره این اتهام را رد کرده است.
گفته شده در میان بازداشت شدگان ادریس بالوکن، رییس فراکسیون و سیری ثریا اوندر، نماینده شناخته شده کرد پارلمان نیز وجود دارند. این شدیدترین برخورد با سومین حزب مهم پارلمان ترکیه پس از کودتای نافرجام تابستان گذشته است. پیش تر گلتان کیشیناک و فرات آنلی، شهرداران مشترک دیاربکر ترکیه بازداشت شده بودند و نماینده دولت به سرپرستی شهرداری بزرگ ترین شهر کردنشین ترکیه منصوب شده بود. این حزب در انتخابات زودهنگام پارلمانی ترکیه در نوامبر ۲۰۱۵ توانست با کسب بیشتر از پنج میلیون رای نزدیک به ۱۱ درصد آرا را به خود اختصاص دهد.

انفجار در دیاربکر

همزمان با ناآرامی های سیاسی، صبح روز جمعه انفجاری مقابل یک پاسگاه پلیس در شهر دیاربکر واقع در جنوب شرقی ترکیه رخ داد. بر اثر این انفجار ۸ نفر کشته و ۱۰۰ نفر زخمی شده اند. دیاربکر یکی از مراکز کردنشین ترکیه است. نخست وزیر ترکیه تایید کرده، خودرویی که پر از مواد منفجره بوده، عامل این انفجار بوده است. ییلدریم پ ک ک را به دست داشتن در این عملیات متهم کرده و گفته است:«پ ک ک یک بار دیگر چهره ریاکارانه خود را نشان داد.»
از زمان آغاز دور تازه درگیری نیروهای دولتی و پ ک ک این تنش ها در مناطق کردنشین نیز وارد مرحله تازه یی شده بود اما به دنبال کودتای نافرجام سال جاری، تنش های سیاسی در سطح کشور به میزان کم سابقه رسیده و تاکنون نیروهای پلیس هزاران نفر را دستگیر کرده اند و ده ها هزار نفر از کار خود اخراج شده اند.