جهانی‌سازی و رشد اقتصادی
اقتصاد ایرانی: «دیوید لیپتون» قائم مقام مدیرعامل صندوق بینالمللی پول با «شکهارآیار» از بخش دپارتمان اروپایی صندوق به بررسی موضوعات کلید ی نشست سالانه صندوق پرداخت.
به گزارش تعادل، لیپتون می گوید که یکی از پیامدهای نشست مشترک صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی نیاز به سیاست ترکیبی قوی تر و استفاده از تمام اهرم های سیاستی (از قبیل پولی، مالی و ساختاری) است که باید انفراد ی یا جمعی برای مبارزه با رشد مهار شده بسیج شوند تا اطمینان حاصل شود که هر کس این فرصت را دارد تا از جهانی شدن و تغییرات فناوری بهره ببرد.
آیار: مهم ترین پیام نشست سالانه 2016 چه بود؟
لیپتون: من فکر می کنم، مهم ترین پیام این است که جامعه بین الملل باید به طور قوی با همدیگر کار کنند، هم برای قوی تر شدن رشد در اقتصاد جهانی هم برای مقابله با افزایش نارضایتی که ما اساسا در اقتصاد پیشرفته می بینیم، جاهایی که کاهش تجارت و تغییرات فناری بر اشتغال و درآمد ها تاثیر گذاشته است. در اصل ما باید دو مورد را با هم متعاد ل کنیم: سعی کنیم از یک طرف رشد را تقویت کنیم و جهانی شدن را حفظ کنیم و از طرف دیگر سعی کنیم با اختلالات و جابه جایی هایی که از ارتباطات و تغییرات اقتصاد ی حاصل می شود، مقابله کنیم.
آیار: ظاهرا واکنش های سیاسی بیش از حد علیه جهانی شدن رخ داده است. مردم در حال حاضر از اینکه جهانی شدن چگونه می تواند بر افزایش نابرابری ها و بالا رفتن مهاجرت های بین المللی تاثیر بگذارد، حرف می زنند. به نظر شما چگونه می توان رشد را برابرتر کرد و با افزایش احساسات حمایت گرایانه مبارزه کرد؟
لیپتون: اول از هر چیز فکر می کنم که بهتر است این نکته را یادآوری کنم که مردم آزاد هستند تا درباره ارتباط میان موضوعات سیاسی و اقتصاد ی حرف بزنند. آنها متوجه می شوند که این موارد را باید به طور کلی امتحان کرد، تحلیل کرد و صریحا با آن روبه رو شد. کارکنان صندوق بینالمللی پول تحلیل های نهادی و ارزیابی های اقتصادی راه حل ها را توضیح دادهاند. البته در اینجا سیاستمداران و رهبران باید به ما کمک کنند تا در تک تک کشورهایی که با مشکلات سر و کله می زنند، تغییراتی را به وجود آوریم؛ حال این تغییرات می خواهد از سوی کمک دهندگان بلاعوض باشد تا به کشورهای حوزه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) کمک کنند که بتوانند با مشکلات پناهجویان و اشخاص بی مکان شده مقابله کنند و با طرق مختلف به حمایت از آنهایی برخیزند که تحت تاثیر تغییرات فناوری قرار گرفتهاند که همان کارگران بی مکان هستند. اینها گام هایی هستند که بخشی از آن نیازمند کنش رهبران ملی است. در همین راستا یک برنامه خوبی توسط صندوق بینالمللی پول و در کنار آن سیاست گذاران کشورهایی که عضو ما هستند، ریخته شده است.
ایار: احیا اقتصاد جهانی را ضعیف و ناهماهنگ معرفی کرده اند. نگرانی هایی هم وجود دارد مبنی بر اینکه آیا سیاست های ما دارد کارآیی خود را از دست می دهد یا خیر. فد رال رزرو هم شروع به سیاست های انقباضی کرده است در کنار آن نرخ های بهره هم در کشورها حوزه یورو و ژاپن در پایین ترین سطح تاریخی خود است. آیا شما می توانید درباره اینکه کدام ابزارهای سیاستی برای سیاست گذاران جهانی مناسب است، بگویید؟
لیپتون: صندوق بینالمللی پول سه رویکرد، استفاه از سیاست های پولی، مالی و ساختاری را توصیه می کند و در ارزیابی هایی که از نشست خومان هم داشتیم این توصیه ها را مقبول یافتیم. سیاست پولی نخستین خط دفاعی از مقابله با مشکلات رشد پایین و تورم پایین در اقتصادهای پیشرفته است اما این سیاست تا اندازه یی نامعقول شده است. بنابراین سعی کردهایم که توضیح دهیم ما هم افزایی ها را می بینیم یعنی ترکیبی از حمایت های پولی و سیاست های ساختاری و مالی که اینها را می شود متناسب با هر کشور با هم ترکیب کرد. در اینجا بحث های زیاد ی می شود درباره اینکه چه کسی، چه کاری، چه زمانی و در کجا انجام می دهد ؛ اما من معتقدم مردم از توصیه های ما حمایت می کنند. در اینجا نگرانی های قابل توجهی نسبت به پایین بودن رشد، پایین و طولانی بودن نرخ بهره و پیامدهای منفی اتکا بیش از حد به سیاست های پولی وجود دارد .
آیار: به بازارهای در حال ظهور برگردیم، در حالی که جریان سرمایه به چندین اقتصاد نوظهور سرازیر شده است به نظر می آید که چند ین کشور مهم توسعه یافته از این جریان باز ماندهاند. شما این روند و چشم اند از را برای این گروه از کشورها چگونه می بینید ؟
لیپتون: پیش بینی ما برای رشد امسال مورد تجد ید نظر قرار نگرفته است و در واقع برای نخستین بار طی مدتهای طولانی است که چنین اتفاقی- تجدید نظر نکردن - دارد، می افتد. بخشی از این پیش بینی ها مربوط به اقتصاد های پیشرفته است که شاید اندکی رشد کندی داشته باشند اما کشورهای نوظهور خیلی بهتر عمل می کنند. برخی کشورها خیلی خوب عمل می کنند – هند نمونه عالی از این مورد است. کشورهای دیگر هم از رکود خارج شدهاند و بسته به اینکه کشور صادرکننده کالاست یا نه، تفاوت هایی هم وجود دارد .
من فکر می کنم که شما درباره این واقعیت که سرمایه به سمت بازارهای نو ظهور رفته درست می گویید – اما شاید به قوت گذشته نباشد – و فضای کلی سرمایه برای بازارهای نوظهور تا به امسال تغییری نکرده است. در اصل تصویر کوتاه مدت خوب شده است. آنچه صندوق بینالمللی پول به آن هشدار داده این است که اگر دوره چالشهای درازمدت تقویت رشد، تلاش برای ابقای تورم به سمت اهداف تعیین شده در کشورهای پیشرفته، کوتاه شود در این صورت اقتصادهای پیشرفته سرانجام خوبی نخواهند داشت.
آیار: برخی اظهار نگرانی می کنند که بهبود یافتن جریان سرمایه برای بازارهای نوظهور شاید توسط فضای نرخ خیلی پایین سیاستی در کشورهای پیشرفته هدایت شده باشد . آیا این خطر که جریان های سرمایه بازارهای در حال ظهور را بی ثبات کند، وجود دارد ؟
لیپتون: ما آنچه می توانیم برای تحلیل تراکنش های میان سیاست پولی در اقتصاد های پیشرفته و جریان های سرمایه انجام دهیم، انجام دادهایم و توصیه های سیاستی را برای تاثیر گذاری بر کشورها فراهم کردهایم. به طور کلی در اکثر بخش ها کشورها از نصایح ما پیروی کردهاند. آنها از نرخ ارز شناور استفاد ه می کنند در حالی که سعی می کنند علیه بی ثبات شد ن جریان های بالقوه مالی حایل هایی را بسازند.
ایار: اجازه دهید به کشورهای کم درآمد برگرد یم. شما پیش از این خاطرنشان کردید که قیمت های سرکوب شده کالا بر تعدادی از کشورها که در میان آنها کشورهای کم درآمد هم هستند پیامد های منفی داشته است. تحلیل شما چیست یا وضعیت چشم انداز کشورهای کم درآمد چه خواهد شد؟
لیپتون: یک ناامید ی یا یاس گسترده یی به ویژه در آفریقا وجود د ارد که این قاره به طور متوسط یک نرخ پایینی از رشد دارد. البته این برای تمام کشورها نیست. برخی کشورها وجود د ارند – به ویژه کشورهایی که صادر کننده نفت و کالا نیستند - که به رشد خود شان با نرخ بالا ادامه می دهند . اما من احساس خطری برای بسیاری از کشورها می کنم. ما داریم، کاری می کنیم که اعضای ما از این دوره احساس خطر خارج شوند . ما نسبت به چشم اند ازهای طولانی مد ت آنها خیلی خوش بین هستیم.
بسیاری از کشورهای برای ساخت حایل ها، استفاده از ظرفیت های توسعه یی خود برای بهبود توانایی شان در ساخت سیاست اقتصادی و اجرای انواع زیرساختارهای سخت و نرم افزاری، بهد اشت و هزینه آموزشی که رشد را در درازمد ت فراهم خواهد کرد گام هایی برداشتهاند. این دوره از رشد پایین یک دوره چالش برانگیزی است اما معتقد م کشورها در مسیری قرار گرفته اند که چشم اند ازهای بهتری را برای آینده فراهم خواهد کرد.
آیار: جمع بندی کنیم، به کجا خواهیم رفت؟
لیپتون: مهم ترین چیز ان است که ما قادر باشیم به دنیا، به اعضایمان نشان دهیم که از جهانی شدن وعدههای بزرگی حاصل می شود. بدون شک عوارض جانبی منفی وجود دار ، سر ریزهایی وجود دارد. ما اگر می خواهیم که کشورهای عضو صندوق را قانع کنیم که با ما همراه باشند و از یکپارچگی در اقتصاد جهانی خجالت نکشند باید انها را اداره کنیم. این موضوع حیاتی است که کشورها به ویژه بازارهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه در ارتباط با یکدیگر باقی بمانند زیرا این ارتباط منبع تقاضا برای صادراتشان، سرمایه برای سرمایه گذاری و فناوری است تا به آنها کمک کنند در سال ها و دهههای آتی استاندارد زندگی شان را بالا ببرند. بنابراین این وظیفه ماست.
