بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 8 آبان 1395      12:38

هزینه تلفات شبکه برق چقدر است؟

تلفات برق در شبکه توزیع ۴ درصد کاهش یافته،این خبری است که حمیدرضا فلاحتیان معاون وزیر از عملکرد سه سال توزیع برق در کشور می دهد.

اقتصاد ایرانی: حمیدرضا فلاحتیان گفته است: «اتلاف انرژی در خطوط انتقال از مرز ۱۵ درصد با یک حرکت جهادی به مرز ۵.۱۰  درصد در سال جاری رسیده است که می توان گفت متوسط اتلاف انرژی کشور در سه ساله گذشته ۴ درصد کاهش پیداکرده و درصددیم که این تلفات را تا ۶ یا ۷ درصد در سال های آینده کاهش دهیم.»

مساله کاهش تلفات برق در شبکه توزیع از ابعاد مختلفی قابل ارزیابی است؛ چه از نظر مالی و هزینه هایی که به وزارت نیرو وارد می کند و چه از نظر فنی که راهکارهای کاهش تلفات برق در آن بررسی می شود. علل و راهکارهایی که می توان این تلفات را به زیر ده درصد برساند، موضوعی است که نیاز به تمرکز زیادی دارد. تلفات برق در کشورهای پیشرفته رقمی در حدود ۵ تا ۶ درصد است .

به گزارش خبرآنلاین، با این معیار و میزان، تلفات برق ما در وضعیت فعلی دوبرابر استاندارهای معمول دنیاست. از این رو و هم زمان با رشد تولید برق که با افزایش ظرفیت نیروگاه های کشور صورت گرفته، وزارت نیرو تلاش می کند تا تلفات برق در شبکه توزیع را نیز پایین بیاورد. اگرچه هم اکنون، ۱۱ درصد از برق تولیدی در شبکه توزیع به هدر می رود؛ اما نمودار تلفات برق کاهشی است .عددی که در ابتدای دولت روحانی ۱۶ درصد گزارش شده است.

 

چندی پیش، مرکز پژوهش های مجلس گزارش داد که تولید هر یک مگاوات برق، یک میلیون دلار سرمایه نیاز دارد. در واقع کاهش یک درصد تلفات برق تولیدی کشور (۷۰۰ مگاوات) بالغ بر ۷۰۰ میلیون دلار صرفه جویی سرمایه گذاری تولیدی در کشور است. که به مراتب هزینه کاهش تلفات از هزینه سرمایه گذاری کمتر است. بنابر این باید علل این تلفات و راهکارهای کاهش را بررسی کرد.

فرسودگی شبکه توزیع 

این یک واقعیت است که شبکه توزیع و فوق توزیع کشور در دهه ۵۰ شمسی طراحی شده و تغییر الگوی مصرف و افزایش جمعیت در این ۴۵ سال از عواملی است که موجب شده شبکه توزیع پاسخ گوی نیاز کنونی نباشد. ضمن اینکه تغییر الگوی مصرف و استفاده از لوازم برقی متعدد و تغییر منازل از ویلایی به آپارتمان، برق رسانی به چنین شبکه توزیع بزرگی را با مشکل مواجه کرده و از همین رو لازم است که ساختار و ظرفیت انتقال برق در ایران مورد بازنگری قرار گیرد.

شاخص های توسعه ای از عوامل دیگری است که می تواند شبکه توزیع را با افت ولتاژ روبرو سازد . علیرضا کلاهی صمدی رئیس سندیکای برق معتقد است شاخص های توسعه ای موجب تفاوت در الگوی مصرف است از جمله مناطق شمالی و جنوبی شهری چون تهران را با چگالی مصرفی معادل ۲ تا ۳ مگاوات در هر کیلومترمربع روبرو می سازد. به گونه ای که موجب می شود چگالی مصرف در مناطق ۱ و ۲ و ۳ تهران معادل شهرهای پیشرفته ای چون لندن و کشورهای توسعه یافته باشد.

با این اظهارنظر می توان دریافت که تفاوت در الگوی مصرف چگونه می تواند مناطق شمالی و جنوبی شهر را با تغییر در چگالی مصرف خط کشی کند"

کلاهی صمدی می گوید: «با توجه به شدت مصرف برق، لازم است که برق ۶۳ کیلووات ساعتی از شبکه توزیع وارد پست های ۲۳۰ کیلووات ساعتی شود تا با فشاری معادل ۲۰ کیلووات ساعت به خانه ها برسد. حالا این را مقایسه کنید با کشور امارات.»

او می گوید: «در دبی که ازنظر وسعت قابل مقایسه با تهران نیست برق از پست های ۱۳۲ کیلووات ساعتی با فشاری معادل ۱۱ کیلووات ساعت وارد مدار مصرف می شود که قطعا تلفات برق کمتری دارد. این توضیحات نشان می دهد که پست ها و خازن های شبکه توزیع کشور نیازمند طراحی و بازنگری دوباره و متناسب با نیاز امروز و نیم قرن آینده است.»

تغییر نگرش خدماتی به برق

رئیس سندیکای برق با اشاره به لزوم تغییر نگرش خدماتی به برق تصریح می کند: «آنچه موجب شده میزان مصرف در کشور جدای از قدیمی بودن خطوط و شبکه توزیع برق و پایین بودن راندمان نیروگاه ها شدت گیرد، واقعی نبودن قیمت انرژی است دلیل این موضوع این است که برق همواره یک کالا و خدمت دولتی بوده نه تجاری و این نگرش موجب شده در طی سالیان دراز نه تنها شدت مصرف کاهش پیدا نکند بلکه ناهمخوانی دخل وخرج صنعت برق موجب عقب نشینی سرمایه گذاران از این بخش شده است.»

او می افزاید: «دراین بین بخش خصوصی و سرمایه گذار همواره به دنبال درامد هایی است که  سود متناسبی را متوجه خود کند. درنتیجه تا زمانی که قیمت برق واقعی نشود؛ نمی توان از بخش خصوصی انتظار داشت وارد عرصه سرمایه گذاری شود که توجیه اقتصادی چندانی برای آن ندارد

علیرضا کلاهی همچنین معتقد است که همین نگرش خدماتی عامل تشویقی برای افزایش شدت مصرف در کشور شده است. وی می گوید: برق ارزانی که دولت در اختیار بخش کشاورزی قرار داده موجب حفر چاه های عمیق برای تأمین آب برای محصولاتی شده که توجیه اقتصادی نداشته و تنها موجب از دست رفتن منابع آب های زیرزمینی شده است.

راهکارهای کاهش تلفات

بهبود وضعیت خازن ها و ترانس ها می تواند موجب بهبود بهره وری در شبکه توزیع شود که البته این موضوع نیز نیازمند استفاده از فنّاوری روز جهان است. در واقع جایگزینی شبکه فشار متوسط به جای فشار ضعیف موجب می شود که برق ورودی به مبادی مصرف منطبق بر تغییر الگوی مصرف باشد؛ اما در شبکه توزیع مهم ترین عامل هدر رفت برق مربوط به انشعابات غیرمجاز است که این موضوع نیز ناشی از طولانی بودن خطوط برق کشور است.

گزارش های کارشناسی نشان می دهد که در سال های گذشته نوعی «تعجیل» در انتقال برق به سراسر کشور دیده می شود. به این معنی که برق رسانی به خصوص به مناطق و روستاهایی که جمعیت کمی دارند، انجام شده در حالی که شبکه توزیع برای آنها صرفه و توجیه اقتصادی نداشته چرا که طولانی شدن شبکه توزیع زمینه استفاده های غیرقانونی را فراهم می کند.

کارشناسان می گویند،خطوط طولانی برق علاوه به این که افت فشار را به دنبال خواهند داشت، موجب افزایش انشعابات غیرمجاز نیز می شود درنتیجه هرچه مراکز تولید از مصرف دور باشد موجب افت فشار شود. کما این که بخش تولید و توزیع برق ایران با اختلاف ارتفاعی که از سطح دریا دارد و همواره دستخوش کاهش راندمان و اتلاف انرژی بیشتری خواهد بود. بنابراین توصیه کارشناسان کوتاه کردن خطوط انتقال و پست های فشارقوی است که می تواند در کاهش تلفات برق موثر باشد.

تولید پراکنده

به جز سیاست قیمتی کاهش تلفات شبکه توزیع برق، راهکار تولید پراکنده هم در دستور کار وزرت نیرو قرار دارد. بررسی ها نشان می دهد که بخش اصلی تلفات شبکه برق کشور مربوط به بخش توزیع است. یکی از راهکارهای کاهش تلفات توزیع برق در کشور، استفاده از واحدهای تولید پراکنده برق است که می تواند به صورت ایجاد مزرعه های خورشیدی یا نیروگاه های کوچک باشد. این راهکار برای روستاها و مناطقی تعریف شده که از جمعیت کمی برخوردار بوده و قرار گرفتن آن ها تحت شبکه توزیع سراسری به دلیل طولانی بودن خطوط انتقال توجیه اقتصادی ندارد.

سید رضا میرزا زاده حسینی مجری طرح نیروگاه های تولید پراکنده توانیر دراین باره گفته است: «کشور به ایجاد ظرفیت ۱۰ هزار مگاواتی نیروگاهی تولید برق پراکنده نیاز دارد» شاید در نگاه اول خرید برق تضمینی بتواند مشکل نبود منابع مالی را حل کند، اما واقعی نبودن قیمت برق مانع از تسهیل روند سرمایه گذاری با خرید برق تضمینی می شود و به نظر می رسد تا زمانی که قیمت انرژی در ایران واقعی نشود، اشتیاقی در بخش خصوصی برای سرمایه گذار برای بهینه سازی برق به طورجدی ایجاد نخواهد کرد.

تغییر تعرفه قیمت

سید حسین سجادی مدیر یک شرکت تولید کننده برق، بیشترین اتلاف انرژی را در حوزه مصرف می داند که حتی بیشتر از هدر رفت برق در شبکه توزیع است.

او می گوید: «لوازم پرمصرف و نامرغوب بیشتر موجب اتلاف انرژی می شود با توجه به این که قانون حاکم بر روابط تولیدکننده و مصرف کننده بر عرضه و تقاضا استوار است اگر مصرف کننده به دنبال تسهیلات با راندمان بالاتر باشد و حاضر به پرداخت بهای آن باشد عرضه کننده چاره ای جز فروش محصول باکیفیت ندارد. اما آنچه انگیزه را از تولیدکننده برای تولید مرغوب می گیرد تعرفه نامناسب است.»

سجادی تاکید می کند: «اصلاح قوانین موانع تولید تنها توانسته فاصله کاهش هزینه تولید محصول باکیفیت را کم کند اما تا زمانی که تعرفه اصلاح نشود نمی توان کاری از پیش برد. بنابراین برای اصلاح الگوی مصرف راهکارهای قمیتی یکی از مهم ترین ارکان کاهش اتلاف برق خواهد بود.»

بنا به گفته او انتقال برق به مصرف کننده با ولتاژ بالا در کنار تنظیم انشعابات برق با میزان نیاز مصرف کننده می تواند موجب کاهش اتلاف انرژی گردد. در بهینه سازی انرژی به خصوص در خطوط توزیع و انتقال همیشه پرت انرژی وجود دارد و هرگز صفر نمی شود اما اتلاف اصلی در انشعابات غیرمجاز است که باید با قوانین خاص از این موضوع جلوگیری شود.»


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir