بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : يکشنبه 2 آبان 1395      11:43

مدل آلمانی برندسازی

اقتصاد ایرانی: رکود حاکم بر اقتصاد کشور و لزوم اتخاذ سیاست های مناسب برای ایجاد اشتغال از طریق توسعه بنگاه های کوچک و متوسط، کاوش و بررسی برنامه های حمایتی کشورهای موفق را گوشزد می کند. مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی مدل آلمانی برندسازی را بررسی کرده است. ویژگی های بارز سیاست های حمایتی آلمان را می توان در متنوع بودن حمایت ها، رویکرد کثرت گرایی در اعمال حمایت ها، عدم تمرکز بر منابع مالی دولتی، توزیع حمایت ها توسط تشکیلات صنفی و منطقه ای، ارائه خدمات مشاوره ای از سوی بانک ها، نظام آموزشی دوگانه و گذر از اقتصاد صنعتی به اقتصاد دیجیتال و دانش بنیان جمع بندی کرد.

به گزارش دنیای اقتصاد، بررسی تجربه کشورهای موفق در حمایت از بنگاه های کوچک و متوسط، می تواند تصمیم سازان و سیاست گذاران را در تقویت و توسعه این بنگاه ها کمک کند. بنگاه های کوچک و متوسط به عنوان پیشران اقتصاد، نقش قابل توجهی در اشتغال زایی، نوآوری، آموزش نیروی کار، توسعه صادرات، سرمایه گذاری و در نهایت رشد اقتصادی کشورها دارند. بر اساس گزارشی که نهاد پژوهشی مجلس منتشر کرده، بررسی ۳۹ برنامه مختلف حمایتی ارائه شده از سوی نهادهای حمایت کننده از بنگاه های کوچک و متوسط در آلمان نشان می دهد که ساختار مناسب تامین سرمایه، تشکیلات صنفی گسترده و متنوع، دیدگاه مدیریتی آینده نگر و مبتنی بر مشتری، حمایت از نوآوری و فعالیت های تحقیق و توسعه، همچنین آموزش های فنی و حرفه ای قوی، از دلایل اصلی موفقیت برنامه های حمایتی در تولد و رشد بنگاه های کوچک و متوسط در آلمان است. همچنین حمایت ها صرفا محدود به برنامه های مالی نبوده، بلکه خدمات گسترده در زمینه های متعدد، برنامه های آموزش شغلی و تضمین وام و اعتبارات از سوی نهادهای بخش خصوصی از ویژگی های اصلی برنامه های حمایتی از بنگاه های کوچک و متوسط در این کشور است. علاوه بر اقدامات دولت فدرال، برنامه های متعددی نیز با رویکرد توازن منطقه ای از سوی نهادهای منطقه ای مانند بانک نوردراین وستفالن (NRW) و بانک توسعه کسب و کار بایرن صورت می گیرد که از دیگر موارد قابل توجه در حمایت از بنگاه های کوچک و متوسط آلمان است. آلمان بزرگترین اقتصاد اتحادیه اروپا و پنجمین اقتصاد دنیا است. جمعیت شاغل در اقتصاد آلمان بیش از ۴۳ میلیون نفر و تعداد بیکاران نیز ۱.۸۹ میلیون نفر است. نرخ بیکاری در سه ماه اول سال ۲۰۱۶ در این کشور ۴.۵ درصد اعلام شده است. از نظر عملکرد تجارت خارجی، در سال ۲۰۱۵ میلادی آلمان با ۱۱۹۶ میلیارد یورو صادرات و ۹۴۸ میلیارد یورو واردات، از تراز مثبت تجاری ۲۴۸ میلیارد یورویی برخوردار بوده است. همچنین به رغم برخی مشکلات در فضای اقتصاد جهانی، اقتصاد این کشور در سال گذشته نرخ رشد ۱.۷ درصدی را تجربه کرده است. تحلیل وضعیت بخش های اقتصادی این کشور موید آن است که بنگاه های کوچک و متوسط نقش موتور محرکه و پیشران اقتصادی را ایفا می کنند. یکی از دلایل اصلی موفقیت این بنگاه ها، ساختار متنوع و گسترده نظام حمایتی است؛ به طوری که دولت آلمان در چارچوب استراتژی برد-برد با اجرای برنامه های حمایتی مختلف هم در سطح فدرال و هم در سطح ایالتی، سیاست توسعه بنگاه های کوچک و متوسط را دنبال کرده و در فرآیند انتقال از «اقتصاد صنعتی» به «اقتصاد دیجیتال»، از طریق توسعه نوآوری و کارآفرینی نقش قابل توجهی را به این بنگاه ها محول کرده است.

استفاده از تجربیات سایر کشورها در چارچوب مفهوم «درس آموزی سیاستی» و «انتقال خط مشی» می تواند به اتخاذ سیاست های درست و صحیح در زمینه توسعه و حمایت از کسب و کارهای کوچک و متوسط به تصمیم سازان و سیاست گذاران ایرانی کمک کند. با توجه به شرایط رکودی حاکم بر اقتصاد کشور و لزوم اتخاذ سیاست های مناسب برای ایجاد اشتغال از طریق توسعه و حمایت از بنگاه های کوچک و متوسط که غالبا سهم عمده ای در ایجاد اشتغال در کشورها دارند، کاوش و بررسی سیاست ها و برنامه های حمایتی آلمان در این زمینه می تواند در تغییر نگرش و رویکرد «خط مشی گذاری عمومی» این بخش در ایران موثر باشد. در حال حاضر دو ایالت بایرن و نوردراین وستفالن توسعه یافته ترین ایالت های آلمان از نظر متغیرهای اقتصادی و بنگاه های کوچک و متوسط هستند. ایالت بایرن از نظر وسعت بزرگ ترین ایالت آلمان است. این ایالت که به ایالت آزاد بایرن مشهور است بیش از ۱۸ درصد از تولید ناخالص داخلی آلمان را در سال ۲۰۱۵ به خود اختصاص داده است. ایالت وستفالن نیز بیش از ۲۱ درصد از تولید ناخالص داخلی آلمان را تشکیل می دهد. به عبارت دیگر، ۴۰ درصد از تولید ناخالص داخلی آلمان متعلق به این دو ایالت است و مدیریت های محلی این دو ایالت در کنار انواع حمایت های نظام فدرال، خود نیز سیستم حمایتی مکملی را برای رشد و توسعه بنگاه های کوچک و متوسط ارائه می کنند. در اقتصاد آلمان، موسسات و نهادهای حمایت کننده زیادی هم در بخش دولتی و هم بخش خصوصی با اجرای برنامه های متنوع حمایتی به تولد و توسعه بنگاه های کوچک و متوسط کمک می کنند. برنامه های حمایتی مختلف از بنگاه های کوچک و متوسط در آلمان به تفکیک سطح اجرا، گروه های هدف، نوع و نحوه پرداخت نشان می دهد که این برنامه ها سطح وسیعی را دربر می گیرند که شامل کمک های مالی بلاعوض، خدمات مشاوره، وام و کمک های سرمایه ای و کمک های ضمانتی می شود. عمده این حمایت ها در زمینه های توسعه کارآفرینی، سرمایه گذاری، اشتغال، آموزش های شغلی، نوآوری، بازرگانی خارجی و انرژی های تجدیدپذیر صورت می گیرد. اثربخشی برخی از این برنامه های حمایتی یا توسط خود نهادهای ارائه کننده یا توسط نهادهای پژوهشی مستقل به طور مستمر ارزیابی می شود. در مجموع ویژگی های بارز سیاست های حمایتی آلمان را می توان به شکل زیر جمع بندی کرد:۱- متنوع بودن حمایت ها: بررسی برنامه های حمایتی از بنگاه های کوچک و متوسط در آلمان نشان می دهد که این برنامه ها از تنوع موضوعی، بخشی و جغرافیایی زیادی برخوردارند. حمایت ها صرفا به برنامه های کمک مالی یا وام محدود نیست. از خدمات مشاوره ای بسیار گسترده که از سوی شبکه تشکیلات صنفی و حرفه ای ارائه می شود تا برنامه حمایت از آموزش شغلی و حرفه ای، تضمین وام و اعتبارات، سبد حمایتی بسیار متنوعی را برای این بنگاه ها فراهم می کند. هر چند سبد حمایتی بسیار متنوع است، اما برای تقویت رقابت پذیری میزان و زمان استفاده از این حمایت ها محدود است. ۲- رویکرد کثرت گرایی در اعمال حمایت ها: بررسی برنامه های حمایتی ارائه شده در آلمان نشان می دهد که این برنامه ها از نظر شمولیت گسترده بوده و تمرکز بر بخش یا فعالیت ویژه ای ندارد. همه بخش های اقتصادی و همه بنگاه ها می توانند از برنامه های حمایتی مرتبط با فعالیت خود بهره مند شوند.۳- عدم تمرکز بر منابع مالی دولتی: به رغم اینکه برنامه های متنوعی برای حمایت از بنگاه های کوچک و متوسط وجود دارد، ولی نقش منابع مالی دولت در تامین سرمایه یا اعتبارات چندان زیاد نیست. نزدیک به ۵۴ درصد از منابع مالی این بنگاه ها مبتنی بر سرمایه شخصی است و سهم منابع دولتی محدود به ۱۱ درصد است. این امر مبین آن است که در تامین مالی، چشم بنگاه ها به دولت و نهادهای دولتی نیست. ۴- توزیع حمایت ها توسط تشکیلات صنفی و منطقه ای: در آلمان دولت با کمک تشکیلات صنفی مثل اتاق های بازرگانی، اتحادیه های کارگری، صندوق های سرمایه گذاری، موسسات آموزش فنی و حرفه ای و نهادهای منطقه ای حمایت های خود را توزیع می کند. این شیوه توزیع توسط خود ذی نفعان می تواند فضای رانت و فساد را در توزیع حمایت ها کاهش دهد. ۵- بانک های مشاور به جای طلبکار: نکته حائز اهمیت در بررسی برنامه های حمایتی بنگاه های کوچک و متوسط آن است که هرچند شبکه بانکی عمدتا با فعالیت های بانکی و پرداخت وام شناخته می شود، ولی در آلمان بانک ها خدمات مشاوره و حتی برنامه های آموزشی متعددی برای این بنگاه ها ارائه می کنند. با این خدمات بانک به معنای واقعی شریک فرد کارآفرین شده و سعی دارد در مراحل مختلف همراه بنگاه اقتصادی باشد. ۶- نظام آموزشی دوگانه: یکی از ویژگی های مهم نظام حمایتی آلمان از بنگاه های کوچک و متوسط، برنامه حمایت از آموزش های شغلی و حرفه ای است. بیش از ۸۹ درصد از آموزش های فنی و حرفه ای ارائه شده در آلمان توسط بنگاه های کوچک و متوسط صورت می پذیرد و این به معنای واقعی یعنی ارتباط آموزش و صنعت. ۷- هموارسازی مسیر اقتصاد دیجیتال: گذر از اقتصاد صنعتی به اقتصاد دیجیتال و دانش بنیان چشم انداز اقتصاد آلمان است. بر همین اساس ویژگی اصلی و رویکرد اساسی همه برنامه های حمایتی از بنگاه های کوچک و متوسط در آلمان بر گسترش نوآوری و تحقیق و توسعه استوار است. این رویکرد اولا کمک شایانی به جذب نیروهای متخصص در بنگاه های کوچک و متوسط کرده و ثانیا ماندگاری این بنگاه ها را در بازارهای دائما در حال تغییر بین المللی تضمین می کند.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir