بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 10 شهريور 1395      12:30
رئیس هیأت داوری انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت؛

تحت هیچ شرایطی اجازه نمی دهیم منافع ملی به خطر بیافتد

گفتگو از :
سیده فاطمه شعار

اقتصاد ایرانی: قرارداد نفتی ایران  یا IPC  (Iran Petroleum Contract)  قراردادی است که به موجب آن  کلیه عملیات نفتی از اکتشاف و حفاری گرفته تا توسعه و بهره برداری و ازدیاد برداشت را شامل می شود، در حالی که نزاع بر سر ضرورت یا عدم ضرورت تصویب «قرارداد نفتی ایران» (IPC) از سوی مجلس همچنان ادامه دارد، مدل جدید قرارداد برای پروژه های بالادستی در حوزه نفت و گاز از سوی دولت رونمایی شد. نمایندگان محافظه کار مجلس با این استدلال که بندهایی از نسخه تصویب شده از سوی هیأت دولت ، خلاف منافع ملی ایران است، خواستار تغییرات مجدد در این مدل قرارداد استراتژیک هستند. مدل جدید قراردادهای نفتی چارچوبی است برای حدود ۵۰ قرارداد بالادستی در حوزه نفت و گاز که انتظار می رود در ماه های آینده با سرمایه گذاران خارجی به امضاء برسد. پیش قراردادی که با هدف گذاری جذب ۱۸۵ میلیارد دلار سرمایه خارجی در استخراج و پالایش نفت و گاز طراحی شده است، نوامبر سال گذشته برای نخستین بار در تهران به منظور دریافت بازخورد، به سرمایه گذاران حوزه ی انرژی ارائه شد. از آن زمان تاکنون، وزارت نفت در تلاش برای آرام کردن مخالفان داخلی، ۱۵۰ مورد تغییر و اصلاح در آن انجام داده است. اما همچنان برخی با نگرانی از اینکه مصوبه دولت الگوی کاملاً نامناسبی است می گویند اگر این قرار دادها اجرایی شود، سود بسیار زیاد و غیرمتعارفی را نصیب طرفهای خارجی کرده و به جای استفاده از نیروی کار تحصیلکرده کشور، جوانان کشورهای دیگر وارد این مشاغل می شوند که سرعت ظرفیت های فنی و تخصصی صنعت نفت موجود در داخل را از کار می اندازد. در این راستا و برای بررسی بهتر این موضوع با رضا پدیدار، رئیس هیأت داوری انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت به گفت و گو پرداختیم:

لطفا در ابتدا نظر خود را در اجرایی سازی قراردادهای نفتی با وجود مخالفت های زیاد مجلس و برخی کارشناسان بفرمایید همچنین شما به عنوان یک تشکل بخش خصوصی قراردادهای جدید نفتی را تا چه حد در راستای تامین منافع ملی می دانید ؟

انتقادات وارده به این قرارداد بیشتر سلیقه ای و نه فنی می باشد، زیرا انتقال دانش فنی ، ارتقاء توانمندی داخلی و استفاده از ظرفیت های نیروهای داخلی در این قرار دادها دیده شده است.  با این وجود، وزیر نفت در استفاده از قدرت خود برای مخالفت با اظهارات غیرحرفه ای مصمم به نظر می رسد. اگر این درگیری ها ادامه پیدا کند، ممکن است بر فضای تجارت و کسب وکار در ایران دوران پساتحریم تاثیر بگذارد. به عنوان نماینده تشکل های بخش خصوصی باید بگویم قراردادهای جدید نفت با اصلاحاتی که در هیات دولت در ۱۴ مرداد ماه انجام شد و در روزنامه رسمی کشور هم به چاپ رسید، حاوی نکات مهمی است که می تواند منافع بسیاری را برای کشور به همراه داشته باشد . مواردی که برای استفاده از توانمندی های داخلی در این قرارداد دیده شده است و نقطه نظر ما را به عنوان یک تشکل بخش خصوصی تامین می کند . این قرارداد به نکات خیلی مهمی اشاره دارد یکی از نکات با اهمیت آن ، ماده ۴ مصوبه هیات وزیران است که در آن بر انتقال و وارتقاء فناوری ملی در حوزه عملیاتی بالادستی نفت و همینطور اجرای طرح های بزرگ و توانمندسازی شرکت های ایرانی تاکید شده است .

شرکت های ایرانی توانایی لازم را ندارند، به همین منظور برای اجرای پروژه ها ی بزرگ داخلی و حضور در بازارهای منطقه ای و بین المللی نکاتی دیده شده است مثلا در بندالف تاکید شده است که در هر قرارداد برحسب شرایط شرکت های صاحب صلاحیت ایرانی با تایید کارفرما که شرکت ملی نفت است می توانند به عنوان شریک شرکت یا شرکت های معتبر نفتی خارجی قرار گیرد، این بسیار مهم است ، چرا که امکان انتقال دانش فنی و توسعه فنی و مهارت های مدیریتی در اختیار طرف ایرانی گذاشته می شود و در نهایت بر مهندسی مخزن دراین قرار داد تاکید شده است .یا در تبصره بند الف ماده ۴ باز به این نکته اشاره می کند که طرف دوم قرار داد ملزم به اعمال بندهای انتقال و توسعه فناوری قرار داد اصلی در قرارداد منعقده حتی با پیمانکاران فرعی خودش است، یعنی اگر طرف خارجی رفت و یک پیمانکار فرعی از همان کشور خودش آورد به موجب این بند آن طرف فرعی هم که بیاید ملزم است که با شریک ایرانی این کار را انجام دهد.

همچنی در بند ب ماده ۴ شرکت خارجی که طرف قرارداد است ملزم به حداکثر استفاده از توان فنی ،مهندسی و تولیدی ، صنعتی و اجرایی کشور بر اساس قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آنها در امر صادرات است ، همچنین بر آیین نامه های مربوط به قوانین مالیاتی تاکید دارد که درآنجا هم گفته شده باید این کمک صورت گیرد .در بند پ که قسمت سوم ماده ۴ است نیز، باز تاکید می کند که طرف خارجی متعهد به استفاده حداکثری از نیروی انسانی داخلی دراجرای قرار داد است.

بنده بر این باورم که قراردادهای نفتی بسیار تخصصی است و باید اهل فن دررابطه با آن اظهار نظر کنند. مصالح ملی و منافع ملی بسیار حائز اهمیت است، بخصوص برای ما که در حوزه نفت و گاز کارمی کنیم و تحت هیچ شرایطی به هیچ خارجی و به هیچ ایرانی اجازه نمی دهیم که مصالح و منافع ملی ما را زیر سوال ببرد بنابراین این اصل اول است . در قرار دادهای نفتی نیز ما به یک اصولی پایبند هستیم و آن این است که مصالح و منافع ملی را حفظ کنیم اگر کسی به این شک دارد پس باید ابتدا بیایم اعتقاداتمان را درست کنیم چون حفظ مصالح و منافع ملی یک معیار و رفتار اجتماعی است. از طرف دیگر قراردادهای نفتی در یک دولتی تصویب شده است که اکثریت جامع مردم به آن رای داده اند و مورد وثوق مردم است ، بنابراین دراین قراردادها نهایت بررسی شده است ، در هنگام تدوین این قرارداد خطاهای کارشناسی که وجود داشت رفع شده ، همچنین ۱۵۰ مورد ایراد را رفع کرده اند و ۱۵ ایراد اصلی که وجود داشت برطرف شده است و با همه این اصلاحات قرار داد به هیات وزیران رفت و مورد تصویب قرار گرفت ودر روزنامه رسمی هم به چاپ رسید و معتقدم این قراردادها باید هرچه زودتر اجرایی شود تا از ثمرات آن برخوردار شد .

بنظر شما این قراردادها چه تحولی در جذب سرمایه گذار خارجی ایجاد خواهد کرد؟

به هر حال این یک قرارداد است اما در مجموع سرمایه گذار باید خیالش راحت باشد که ایران محیط امنی برای سرمایه گذاری است چون سرمایه گذار سرمایه ،نیروی انسانی و امکاناتش را به کشور می آورد و کارش را انجام می دهد وطبیعتا می خواهد سود سرمایه گذاری اش را هم بردارد. این قرارداد جدید نفتی براساس مصالح ومنافع کشور است و کاملا برد - برد است . رسانه ها برای اظهار نظر واقع بینانه دراین زمینه مسئول هستند ونباید بر اساس خواسته های فرد و گروهی اظهار نظر کنند و باید معیارها را پذیرا باشیم چون در بی اعتمادی سنگ روی سنگ بند نمی شود .

ایراداتی که از سوی عده ای از نمایندگان مجلس مطرح شد و در این رابطه ۵۰ نماینده مجلس نیز نامه ای را نوشته بودند، از نظر بنده بخشی از آن سلیقه ای است مثل این می ماند که شما می خواهید نامه درخواستی به اداره ای بنویسید شما با عبارت سلام نامه را آغاز می کنید و ممکن است فرد دیگر بگوید آنرا با سلام علیکم آغاز کنید ، اما بر این باورم که ۹۸ درصد مباحث فنی حل شده است و مواردی که باقی است به نوعی بحث های سلیقه ای است .

باید با توجه به زمانی که به سرعت می گذرد و وارد ماه ششم سال شده ایم هر چه سریعتر این قراردادها اجرایی شود . قرار بود از ابتدای امسال این قراردادها پیاده سازی شود و حالا حدود ۶ ماه از سال گذشته است و این تاخیر درست نیست و باید هر چه زودتر مقامات مسئول در دولت و مجلس و جاهای دیگر آن را اجرایی کنند وبنده هم به عنوان یک عنصر درتشکل های بخش های خصوصی آمادگی داریم هر نوع کمکی که لازم است انجام دهیم . اگر این قرار دادها با همان مواردی که گفته شد یعنی مصالح و منافع ملی تنظیم شود ، هیچ کسی حتی مخالف هم دلش نمی خواهد که ما حقوق مان را به خارجی ها بدهیم .

لازم بذکر است وزارت نفت در رابطه با شرکت های داخلی که می توانند در بخش اکتشاف و استخراج با خارجی ها همکاری کنند از حدود ۳۷ شرکتی که تعیین صلاحیت کرد، ۸ شرکت را مورد تایید قرار داد که این ۸ شرکت به شرکت ملی نفت معرفی شده است که این شرکت ها را به طرفهای خارجی اعلام می کنند، اینها شرکت هایی هستند که توان انجام پروژه های بزرگ را دارند. اکثر این شرکت ها دولتی و خصولتی هستند و بخش خصوصی درمیان آنها نیست ، متاسفانه خصوصی های واقعی تایید صلاحیت نشدند به خاطر اینکه براساس ارزیابی معاونت مهندسی و پژوهشی فناوری وزارت نفت گفته شد شرکت های ۱۰۰ درصد خصوصی برای اجرای پروژ های بزرگ توان کافی ندارند اما شرکت های دولتی و خصولتی بزرگند مثل شرکت او یک، قرارگاه خاتم ،سازمان گسترش صنایع ایران که جزء آن ۸ شرکت برای انجام پروژها معرفی شدند .به عقیده ی من  در کشور حداقل در انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت حدود ۵۰ شرکت بین المللی فعالیت می کنند اما در اشل کوچک وباید برای پروژه های بزرگ چندین شرکت با هم یکی شوند و یک کنسرسیوم تشکیل دهند تا بتوانند با شرکت های خارجی فعالیت کنند .در بخش سازندگان ، پیمانکاران و مشاوران توانمندی ها خوب است یعنی وقتی طرف خارجی برای سرمایه گذاری آمد باید از ۵۱ درصد ظرفیت داخلی استفاده کند .ما شرکت های سازندگان را لیست کردیم توانمندی اشان را درآوردیم و به وزارت نفت اعلام کردیم که اینها شرکت های ۱۰۰ درصد خصوصی هستند و تحت پوشش انجمن سازندگان نفت ایران هستند . و ما تا سقف ۷۰ درصد نیازهای تجهیزاتی صنعت نفت را می توانیم تامین کنیم .بخش دیگر پیمانکاران و بعد مشاوران هستند یکسری پیمانکاران محض و دیگری پیمانکاران مهندسی و ساخت هستند. باید بگویم ما توانمندی داریم مشکل ما این است که پول نداریم و باید از سرمایه سرمایه گذاران خارجی استفاده کنیم .

به همین دلیل، حسن قراردادهای مشارکت به این است که طرف خارجی به عنوان سرمایه گذار می آید در حالیکه در قراردادهای قبلی که بای بک بود طرف به عنوان فاینانسور می آمد و تامین مالی می کرد اما در این قرارداد طرف سرمایه گذار است. درمورد سود نیز اینگونه است که طرف خارجی می آید سرمایه گذاری می کند ، مثلا یک چاه را حفر کرده و به نفت خام می رساند و در این راه سرمایه گذاری می کند برای اینکه هزینه سرمایه گذاری و اصل سرمایه و سودش را بردارد در یک مدت معین که در قرارداد مشخص می شود میزان سودی را برداشت می کند .البته اینکه در چه مدت و چند درصد سود برداشت می کند پیشنهادی است که با شرکت در مناقصه داده می شود .درواقع در مناقصه هر شرکتی که شرایط بهتری پیشنهاد داد پروژه به او داده می شود .اگر این قراردادها با رعایت همه آن اصول و معیارها اجرایی شود، حداقل اشتغال زایی که در جوانان متخصص ایجاد می کند ۱۰۰ هزار نفراست . البته ما ۵۳ پروژه داریم تا اینها هر کدام فعال شود ۴-۵ سال طول می کشد در مقطع اول می تواند جذب نیروی متخصص بالایی داشته باشیم .

در پایان یادآور می شوم؛ قراردادهای جدید نفتی با توجه به روح کلی اسناد بالادستی که همان اقتصاد مقاومتی است نقطه قوتی برای کشور خواهد بود. و با توجه به اینکه قراردادهای جدید نفتی در ستاد اقتصاد مقاومتی و کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته است، از حیث سیستمی و عملیاتی باید تعامل میان سازندگان، مشاوران و پیمانکاران وجود داشته باشد. همچنین مدیریت توسعه در قراردادهای آی.پی.سی مورد توجه جدی قرار گرفته است، طراحان قراردادهای جدید نفتی علاوه بر این اینکه بتوانند جریان توسعه را از منظر سرمایه گذاری در صنعت نفت به نحو صحیح به نتیجه برسانند توجه خود را به سه نکته اساسی از قبیل جلب سرمایه گذاری خارجی، انتقال تکنولوژی و بحث مدیریت توسعه معطوف داشته اند. و درهم آمیزی توسعه صنعت نفت و توسعه صنایع پائین دستی به ویژه صنایع تولید فرآورده های هیدروکربوری و پتروشیمیایی موجب افزایش حجم عظیم این تولیدات و بالا بردن جهشی رقم صادرات غیرنفتی کشور نیز شده است.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
محسن
دوشنبه 15 شهريور 1395      9:53

با سلام خدمت شما دوستان امروز مطالعه ای داشتم بر قراردادهای جدید نفتی، با اندک سوادی که در خصوص قراردادهای نفتی دارم، شاید نتوانستم بخوبی همه نکات فنی قرار داد را بفهمم. اما یک چیز برای من روشن شد. سالها بر خود می بالیدیم که نفت ملی شده است و تقریبا همه پروژهای بزرگ کشور را خودمان مدیریت می کنیم و با همه کمی و کاستی ها افتخار می کنیم که «ما می توانیم» اما با تصویب قرارادادهای جدید نفتی می فهمیم که شاید بهتر است واقعیات دنیا را بپذیریم و قبول کنیم که پروژه های بزرگ نفتی به سرمایه احتیاج دارند نه به اخلاص، هویت و اراده مذهبی و ملی متاسفانه با تصویب قراردادهای جدید، صنعت نفت کشورمان به سمت دوران مصدق و کنسیوم شرکتهای بزرگ نفتی حرکت می کند! و جالب آنکه کلیه اطلاعاتی که در طول سالهای بعد از ملی شدن نفت توسط وزارت نفت و شرکتهای ایرانی بدست آمده است به ثمن بخس به قولهای نفتی داده خواهد شد و آنها و برای صدها مرحله یک پروژه شرکتهای ایرانی را به بازی خواهند خواند و البته خوش بحال جیب دلالهای نفتی. سوال بزرگ اینکه چرا وزیر نفت که خود جهادی و انقلابی است چرا به این نتیجه رسیده است.آیا باید بپرسیم که وزیر نفت حال و حوصله اداره صنعت نفت مقاوتی و خود اتکا را ندارد و می بایست تا پایان عمر این دولت صالحات و باقیاتی بر جا گذارد. شاید اصولا توان کشور ما محدود است و می بایست یک برجام اقتصادی را بپذیریم! شاید اساسا بهتر باشد دنبال پرتقال فروش بگردیم.
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir