تغییر جهت‌گیری بازارهای صادراتی

اقتصاد ایرانی: بررسی آمار ارزش صادرات غیرنفتی ایران در سال 94 که از سوی گمرک و بانک مرکزی ارائه شده دارای تناقض در اعداد و ارقام است که بر این اساس میان دو آمار منتشر شده اختلاف 5 میلیارد دلاری وجود دارد. این تفاوت آماری ضرورت در پیش گرفتن یک روش واحد از سوی نهادهای دولتی که مرجع آماری محسوب می شوند، را دوچندان می کند تا از بروز چنین اختلافاتی جلوگیری شود. ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔﺰارش آﻣﺎر ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﺗﺠﺎرت ﺧﺎرﺟﻲ گمرک، در 12 ﻣﺎهه سال ۱۳۹۴ در ﻣﺠﻤﻮع 93.5 ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻦ ﻛﺎﻻ ﺑﻪ ارزش 42.4 ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺑﺪون اﺣﺘﺴﺎب ﻧﻔﺖ، ﮔﺎز و ﺗﺠﺎرت ﭼﻤﺪاﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر ﺻﺎدر ﺷﺪه اﺳﺖ.

به گزارش تعادل، بر اساس ﻫﻤﻴﻦ ﮔﺰارش، آﻣﺎر ﺻﺎدرات ﻏﻴﺮﻧﻔﺘﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﺪون اﺣﺘﺴﺎب ﺻﺎدرات ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزی ﺑﻪ ﻣﻴﺰان 77.5 ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻦ و ﺑﻪ ارزش 35.7 ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر برآورد شده است. ﺑﺎنک ﻣﺮﻛﺰی ﻧﻴﺰ در آﻣﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺮاز ﭘﺮداﺧﺖﻫﺎ، ارزش ﺻﺎدرات ﻏﻴﺮﻧﻔﺘﻲ ﻛﺸﻮر در ﺳﺎل ۱۳۹۴ را ﺑﻴﺶ از ۳۱ ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر اﻋﻼم ﻛﺮده اﺳﺖ. در آﻣﺎر ﺑﺎنک ﻣﺮﻛﺰی، در ﺑﺨﺶ ﺻﺎدرات ﻧﻔتی ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی ﺻﺎدرات ﻧﻔﺖ ﺧﺎم و ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﻴﻌﺎنات ﮔﺎزی ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮارد از ﺟﻤﻠﻪ فرآورده های ﻧﻔﺘـﻲ و میعانات ﮔﺎزی ﺻﺎدر ﺷﺪه از سوی ﺷﺮﻛﺖﻫﺎی ﻣﻠﻲ ﻧﻔﺖ اﻳﺮان، ﻣﻠﻲ ﮔﺎز اﻳﺮان، ﻣﻠﻲ ﭘﺎﻻﻳﺶ و ﭘﺨﺶ ﻓﺮآوردهﻫﺎی ﻧﻔﺘﻲ اﻳﺮان، ﺷﺮﻛﺖﻫﺎی ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ و ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ (ﮔﻤﺮﻛﻲ و ﻏﻴﺮﮔﻤﺮﻛﻲ) ﻧﻴﺰ ﻣﺸﻤﻮل ﺻﺎدرات ﻧﻔﺘﻲ ﻗﻠﻤﺪاد شده است. حال آنکه در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ آﻣﺎر ﻛﺎﻻﻫﺎی ﺻﺎدراﺗﻲ ﮔﻤﺮک ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎل ۱۳۹۴ ﺑﺎ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻛﺎﻻﻫﺎی ﮔﺮوه ﺳﻮﺧﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد که ﻏﻴﺮ از ﻧﻔﺖ ﺧﺎم، ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزی، ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻮارد در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻛﺎﻻﻫﺎی ﺻﺎدراﺗﻲ ﻏﻴﺮﻧﻔﺘﻲ ﮔﻤﺮک ﺷﺎﻣﻞ ۳۲ ردﻳﻒ ﺗﻌﺮﻓﻪ 8 رﻗﻤﻲ ﻗﺮار دارد، در ﺣﺎﻟﻲ ﻛـﻪ ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﻲ در ﮔﺮوه ﺳﻮﺧﺖ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد. ارزش صادرات ﻛﺎﻻﻫﺎی ﮔﺮوه ﺳﻮﺧﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﻲ که در آﻣﺎر ﺻﺎدرات ﻛﺎﻻﻫﺎی ﻏﻴﺮﻧﻔﺘﻲ ﮔﻤﺮک در ﺳﺎل ۱۳۹۴ لحاظ شده، طبق برآوردهای معاونت اقتصادی اتاق تهران، ﺣﺪود 7.11 ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر است که در ﺻﻮرت ﻛﺴﺮ ارزش ﺻﺎدرات ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺬﻛﻮر از ﺻﺎدرات ﻏﻴﺮﻧﻔﺘﻲ ﮔﻤﺮک، رﻗﻢ ﺟﺪﻳﺪ 28.5 ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ رﻗﻢ 35.7 ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺻﺎدرات ﻏﻴﺮﻧﻔﺘﻲ ﮔﻤﺮک ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ رﻗﻢ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ 31.03 ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺑﺎﻧﻚ ﻣﺮﻛﺰی ﻧﻴﺰ ﺗﻔﺎوت دارد.

رشد 21 درصدی صادرات در 4 ماه

آمار متفاوت ارزش صادرات غیرنفتی کشور در حالی مطرح می شود که معاون وزیر صمت و رییس سازمان توسعه تجارت کشور روز گذشته اعلام کرد: در 4 ماه نخست سال جاری صادرات کشور در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 21 درصد افزایش یافته و واردات نیز کاهش 7 درصدی را تجربه کرده است. به گفته ولی ا... افخمی راد در 4 ماهه نخست سال، صادرات کشور حدود 3.5 میلیون دلار از واردات پیشی گرفته و موجب مثبت شدن تراز تجاری شده است؛ ضمن اینکه واردات نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل 7 درصد کاهش یافته است. وی افزود: صادرات کالا با احتساب میعانات گازی در 4 ماه امسال 16 میلیارد و 308 میلیون دلار و واردات 12 میلیارد و 865 میلیون دلار بوده و تراز تجاری 990 درصد بهبود یافته است. وی اظهار امیدواری کرد که با ادامه این روند تا پایان سال به صادرات 50 میلیارد دلاری دست یابیم. رییس سازمان توسعه تجارت در ادامه تاکید کرد: در سبد صادراتی کشور بالاترین سهم مربوط به صادرات کالاهای پتروشیمی است که نسبت به سال قبل افزایش 41 درصدی را داشته، پس از آن کالاهای صنعتی هستند که به لحاظ ارزشی 26 درصد رشد را نسبت به سال قبل تجربه کرده اند؛ ضمن اینکه فرش و صنایع دستی نیز از وضعیت خوبی برخوردار شده و صادرات این محصولات 26 درصد افزایش یافته است. به گفته افخمی راد از ابتدای سال تاکنون صادرات میعانات گازی 9 درصد کاهش یافته که این به معنای کاهش خام فروشی است.
معاون وزیر صنعت به شرکای تجاری کشور اشاره و تاکید کرد: بعد از عملیاتی شدن برجام جهت گیری بازارهای صادراتی کشور تغییر کرده، به طوری که در آمار تجاری 4 ماه، کره جنوبی با بیش از 2400 درصد افزایش وادرات از ایران، به جمع 5 کشور اول خریدار کالا از ایران پیوسته است. به گفته افخمی راد همین جهت گیری در مورد کشورهای توسعه یافته نیز مشهود است چراکه از این پس ایران می تواند به صورت مستقیم از بسیاری از کشورهای جهان کالا خریداری کرده یا به آنها صادرات داشته باشد. رییس سازمان توسعه تجارت با اشاره به اقدام بانک مرکزی در خرید ارز صادرکنندگان عنوان کرد: بانک مرکزی امکانی را فراهم کرده تا صادرکنندگان از طریق سیستم بانکی ارز حاصل از صادرات خود را بفروشند و از بانک نیز ارز مورد نیازشان را تامین کنند. از سوی دیگر پیش از این صادرکنندگان مجبور بودند از طریق صرافی ها فعالیت کنند که هزینه نقل و انتقال ارز افزایش می یافت که این معضل در حال حاضر مرتفع شده است از این رو جای قدردانی و تشکر دارد. وی با بیان اینکه این اقدام بانک مرکزی کمک به توسعه صادرات است، گفت: انتظار داریم در گام بعدی ارز نیز تک نرخی شود تا توان رقابت صادرکنندگان در بازارهای جهانی تقویت شود. افخمی راد در پایان بر تمرکز صادرات در واحدهای بزرگ مقیاس تاکید کرد و افزود: واحدهای کوچک تا زمانی که کوچک هستند، قابلیت رقابت در عرصه جهانی را ندارند به همین دلیل این واحدها، یا باید به سمت تولید کالاهای با ارزش افزوده بالا بروند یا در کنسرسیوم ها و هلدینگ های صادراتی حضور یابند تا از این طریق حجم کالای تولیدی و صادراتی خود را افزایش دهند.

با توجه به اهمیت هلدینگ ها و شرکت های بزرگ در توسعه صادرات کالایی و خدمات غیرنفتی، روز گذشته تفاهمنامه همکاری بین موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی و سازمان توسعه تجارت ایران منعقد شد. این تفاهمنامه برای مشارکت در انجام اقداماتی برای تحقق اهداف توسعه صادرات کالا و خدمات غیرنفتی از طریق ایجاد کارگروه توسعه صادرات هلدینگ ها و شرکت های بزرگ بین موسسه و سازمان توسعه تجارت ایران منعقد شده است. در این تفاهمنامه طرفین بر فرهنگ سازی و ارائه آموزش های مورد نیاز برای تشویق هلدینگ ها و شرکت های بزرگ به توسعه صادرات، مساعدت به تدوین برنامه از سوی هر یک از هلدینگ ها و شرکت های بزرگ صادراتی برای مشخص کردن اهداف صادراتی آنها به لحاظ کالایی و کشوری و نحوه برندسازی محصولات تاکید شده است.