مطالبه افزایش تعطیلات

اقتصاد ایرانی: نظرسنجی از ۶۰ صاحب نظر اقتصادی کشور نشان می دهد اکثریت قاطع کارشناسان اقتصادی، با دو روزه شدن تعطیلات آخر هفته در کشور موافق هستند و آن را واجد اثرات مثبتی برای اقتصاد کشور می دانند. به طور مشابه، ۹۵ درصد از این چهره ها، معتقدند بهتر است در تعیین دومین روز تعطیل هفتگی، به جای «پنج شنبه» روز «شنبه» انتخاب شود تا با همپوشانی بیشتر با اقتصاد بین المللی، از وارد شدن زیان به اقتصاد کشور جلوگیری شود.

به گزارش دنیای اقتصاد، این گزارش همزمان با این نظرسنجی و در ادامه مجموعه گزارش های تحلیلی خود با محوریت «تعطیلات»، برخی از تجربیات بین المللی در زمینه تعطیلات آخر هفته را بررسی کرده است. این بررسی نشان می دهد در بین ۵۰ اقتصاد بزرگ جهان و ۳۱ کشور اسلامی، ایران تنها کشوری است که تنها یک روز تعطیلی هفتگی دارد و در عین حال، در کنار کشور کلمبیا، ایران دارای بیشترین تعداد روزهای تعطیلات مناسبتی در بین کشورهای مورد بررسی است. هرچند با وجود تعداد روزهای تعطیلات مناسبتی، کل تعطیلات سالانه در کشور حدود ۷۸ روز است که در مقایسه با متوسط تعطیلات سالانه در اکثر کشورهای توسعه یافته، حدود ۴۰ روز کمتر است. بنابراین این عقیده اثبات نشده که بعضا در کشور مطرح می شود و تعداد تعطیلات در ایران را بالا می داند به روشنی اشتباه است و اندک روزهای تعطیل کنونی نیز، به دلیل پراکندگی و نامنظم بودن آنها، در مقایسه با روزهای منظم تعطیل آخر هفته در سایر کشورها، مزایای کمتری را دارد. بررسی های انجام شده به روشنی این موضوع را نشان می دهد که برخلاف برخی از تصورات، اضافه شدن یک روز تعطیل به آخر هفته نه تنها زیان اقتصادی به همراه ندارد، بلکه از مجراهای متعددی مثل «بهره وری نیروی کار»، «کاهش هزینه های آلودگی» و «توزیع یکنواخت جغرافیایی و زمانی مسافرت ها و رونق گردشگری» به افزایش کارآیی اقتصاد و رشد متوازن منجر می شود. به نظر می رسد در فضای کارشناسی کشور نیز، اجماعی درخصوص اضافه شدن یک روز تعطیلی به تنها روز فعلی تعطیل هفتگی یعنی «جمعه» به وجود آمده است. با این حال، بررسی های متعددی نشان می دهد برای هماهنگی بیشتر با کشورهای دیگر، بهتر است دومین روز تعطیل هفتگی نه «پنج شنبه» که روز «شنبه» باشد. اغلب کشورهای اسلامی نیز در حال حاضر علاوه بر جمعه دیگر روز تعطیلی هفتگی خود را شنبه تعیین کرده اند و بررسی ها هم نشان می دهد همه شرکای اصلی تجاری کشور در روزهای «شنبه» تعطیل هستند. این در حالی است که اگر دو روز پنج شنبه و جمعه به عنوان تعطیلات هفتگی تعیین شود، ارتباط اقتصاد داخل کشور با شرکای تجاری، بین سه روز (برای کشورهای اسلامی) تا چهار روز (برای کشورهای توسعه یافته) قطع می شود که ممکن است زیان های قابل توجهی را به همراه داشته باشد. یکی از نکاتی که در بررسی های «دنیای اقتصاد» از تجارب کشورهای بین المللی در تعطیلات به دست آمده، این موضوع است که در بسیاری از کشورها برای جلوگیری از اختلال اقتصاد با تعطیلات، تمهیدهای ویژه ای برای ارائه برخی از خدمات در روزهای تعطیلی اندیشیده شده است. به عنوان مثال، نظام بانکی در بسیاری از کشورها دارای تقویم نسبتا متفاوتی از روزهای تعطیل است. به نحوی که در روزهای تعطیل هفتگی، بانک ها شعب خاصی را برای خدمت رسانی مشابه روزهای معمول، تعیین می کنند. در روزهای مشخصی از تعطیلات مناسبتی نیز بانک ها در برخی از کشورها فعال هستند و فقط در برخی از روزهای خاص که به عنوان «تعطیلات بانکی» شناخته می شوند، همه بانک ها تعطیل هستند.

نزدیکی به تعطیلات آخر هفته جاری مجددا بخش زیادی از جامعه را به صرافت مسافرت در تعطیلات آخر هفته انداخته و بر بخش های اقتصادی نیز اثرگذار بوده است. بررسی ها نشان می دهد این مساله، از کم بودن تعطیلات معمول آخر هفته در ایران تاثیر گرفته است. به عنوان مثال از بین ۵۰ اقتصاد بزرگ جهان، ایران تنها کشور با یک روز تعطیلی آخر هفته است و در بین ۳۱ کشور اسلامی نیز وضعیت مشابهی برای ایران وجود دارد. این در حالی است که بررسی ها نشان می دهد دو روزه بودن تعطیلات آخر هفته، از کانال های متعددی روی افزایش کارآیی اقتصاد هم اثر مثبت دارد و با کاهش آلودگی محیط زیست و توزیع یکنواخت تر مسافرت ها از نظر جغرافیایی و زمانی، به کاهش هزینه ها و رشد متوازن هم منجر می شود؛ اما در شرایطی که اخیرا پیشنهاد اضافه شدن تعطیلی «پنج شنبه» نیز به تعطیلات آخر هفته اضافه شده، بررسی ها نشان می دهد به دلیل تعطیل بودن معمول «شنبه» و «یکشنبه» در کشورهای دیگر، تعداد روزهای تعطیل در روابط کاری داخل و خارج به چهار روز می رسد که خساراتی به دنبال دارد. برخی از نظرسنجی های صورت گرفته نیز نشان می دهد ترجیح بخش عمده ای از شرکت کنندگان شامل مردم و کارشناسان، تعطیلی «شنبه» به جای «پنج شنبه» است. علاوه بر این، نگاهی به تجربه جهانی نشان می دهد برای جلوگیری از اختلال در روزهای تعطیل، نهادهای تامین کننده برخی خدمات ضروری مثل «بانک ها» در روزهای تعطیل، شعبه های خاصی را برای فعالیت در این روزها تعیین و اعلام می کنند. نکته جالبی که در این بررسی ها نتیجه گیری شده این است که با وجود اینکه ایران در زمره کشورهای با بیشترین تعداد روزهای تعطیلی «مناسبتی» جهان قرار دارد و همین مساله این سوءتفاهم را ایجاد کرده که تصور می شود تعداد روزهای تعطیلی در ایران بالاست، ولی واقعیت این است که ایران از بسیاری کشورهای جهان تعطیلات کمتری دارد و همین تعطیلات هم، به دلیل پراکنده بودن، در مقایسه با تعطیلات آخر هفته مزایای کمتری داشته است.

یک استثنا بین ۵۰ اقتصاد بزرگ

بررسی گزارش های جهانی نشان می دهد ایران یکی از معدود کشورهایی است که دارای تنها یک روز تعطیل هفتگی است. به عنوان مثال، بررسی ها در این زمینه نشان می دهد که از بین ۱۱۴ کشور مورد بررسی که کشورهای اروپایی و کشورهای با اکثریت مسلمان نیز در بین آنها قرار دارد، سه کشور فقط یک روز تعطیل یعنی جمعه و ۹ کشور فقط یک روز تعطیل یعنی یکشنبه را داشته اند و سایرین، دو روز در هفته را به عنوان تعطیلات رسمی خود تعیین کرده اند.

در این زمینه، وب سایت «TimeandDate» که اطلاعات مربوط به ۵۰ اقتصاد بزرگ جهان را بررسی کرده، می گوید بین این کشورها ایران تنها کشوری است که تنها یک روز تعطیلی دارد. در ۴۵ کشور از این ۵۰ کشور، مردم روزهای شنبه و یکشنبه را در تعطیلات سپری می کنند. علاوه بر این در ۴ کشور تعطیلات پایان هفته روزهای جمعه و شنبه است. استفاده از تکنولوژی جدید و افزایش بهره وری در طی سال های گذشته باعث کاهش تعداد ساعات کاری و افزایش تعداد روزهای تعطیل شده است. همچنین میانگین تعداد روزهای تعطیلی مناسبتی در بین این پنجاه کشور ۱۴ روز است. ایران و کلمبیا با ۲۶ روز تعطیل بیشترین تعداد روزهای تعطیل مناسبتی را در بین این کشورها در اختیار دارند و کمترین تعداد تعطیلی مناسبتی در بین ۵۰ اقتصاد بزرگ دنیا مربوط به برزیل است. میانگین تعداد تعطیلات با احتساب تعطیلات پایان هفته در این کشورها ۱۱۷ روز است. ایران با وجود داشتن بیشترین تعداد تعطیلات مناسبتی، از لحاظ تعداد کل تعطیلات با ۷۸ روز تعطیلی در سال، ۳۹ روز کمتر از میانگین این کشورها دارد.

تعطیلات نیمه رسمی و غیررسمی

از سوی دیگر در اکثر این کشورها در کنار تعطیلات رسمی تعطیلات غیر رسمی نیز قرار دارد، در این نوع تعطیلات برخی ادارات تعطیل هستند و برخی ادارات به صورت نیمه تعطیل فعالیت می کنند. برای مثال تعداد این تعطیلات در اتریش ۷ روز، در آلمان ۶ روز و در فنلاند ۴ روز در سال است. در صورتی که این تعطیلات را با ضریب ۵ در تعداد تعطیلات این کشورها محاسبه کنیم میانگین تعداد روزهای تعطیل در ۵۰ قدرت اقتصادی دنیا به ۱۸.۵ روز خواهد رسید. این در حالی است که در برخی از این کشورها تعطیلات ایالتی و فصلی نیز در تقویم سالانه گنجانده شده است. برای مثال در آمریکا در ۶۵ روز از سال (به جز تعطیلات رسمی) در حداقل یکی از ایالت های این کشور تعطیلات ایالتی وجود دارد. این تعداد در آلمان و کانادا نیز به ترتیب ۱۵ و ۲۸ روز در سال را به خود اختصاص می دهد.

۳۰ کشور مسلمان با دو روز تعطیلی

در میان ۳۱ کشور مسلمان مورد بررسی ایران تنها کشوری است که تعطیلات پایان هفته یک روزه دارد. در ۲۱ کشور تعطیلات پایان هفته شامل روزهای جمعه و شنبه، در ۸ کشور شنبه و یکشنبه، در یک کشور جمعه و در یک کشور روزهای جمعه و یکشنبه است. در ایران مناسبت های فرهنگی خاص در روزهای تعطیل قرار گرفته اند و به جز روزهای پس از شب های قدر که ساعات کار ادارات تغییر می کند، سایر مناسبت های فرهنگی تغییری در ساعات کار رسمی ایجاد نمی کند اما در برخی کشورها اجرای مراسم فرهنگی در روزهای غیر تعطیل، این روزها را به حالت نیمه تعطیل در آورده است. برای مثال در کشور های ترکیه، پاکستان و لبنان اجرای مراسم نماز جمعه، بسیاری از ادارات را به حالت تعطیل درمی آورد. بنابراین با وجود تعطیلات بالای مناسبتی در ایران در مقایسه با سایر کشور، نبود تعطیلات فصلی، ایالتی و غیر رسمی در تقویم ایران، این تفاوت را کمرنگ می کند.

نیمه پر تعطیلات دو روزه

پژوهش ها نشان می دهند که تاثیر تعطیلات بر اقتصاد یک کشور نه تنها به تعداد این تعطیلات، بلکه به نحوه توزیع تعطیلات، ساختار اقتصادی و عادات فرهنگی مرسوم در یک کشور نیز بستگی دارد. کارکنان در بازگشت از تعطیلات کارآیی بیشتری از خود نشان می دهند. پژوهش ها نشان می دهد که تاثیر محرک تعطیلات یک روزه بر بهره وری کارکنان ناچیز است. اما با افزایش تعداد روزهای تعطیل افزایش چشمگیری می یابد اما این موتور محرک بهره وری حداکثر تا ۳ روز تاثیر مثبت خود را در محیط کاری نشان می دهد. «بهره وری» در ایران اختلاف معناداری با کشورهای توسعه یافته دارد. بنابراین توزیع تعطیلات چند روزه در طول یک سال می تواند بهینه ترین راه حل ساماندهی تعطیلات به منظور افزایش بهره وری نیروی کار باشد. بنا بر اطلاعات منتشر شده از سوی شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) در سال ۲۰۱۵، عواید ایران از بخش سفر و گردشگری به بیش از ۲۳ میلیارد دلار رسید که معادل ۲.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور بوده و فاصله قابل توجهی با ظرفیت های بالقوه گردشگری در اقتصاد کشور دارد. افزایش تعداد و تعطیلات چند روزه، سبب رونق بخش گردشگری و توسعه مناطق کمتر توسعه یافته می شود. ساماندهی تعطیلات سبب انتخاب مقاصد متنوع تری توسط خانواده ها خواهد شد. افزایش تعطیلات چند روزه علاوه بر تمرکز مکانی، تمرکز زمانی سفرها را نیز از بین می برد و ظرفیت بالقوه این بخش را فعال می کند. آمار ها و گزارش های سازمان محیط زیست نشان می دهد که در شهرهای صنعتی با تجمیع آلودگی هوا در روزهای پایانی هفته میزان آلودگی به حداکثر می رسد. مدت زمان فرآیند «خود پالایندگی» هوا بیش از ۴۸ ساعت برآورد شده است. در روزهای تعطیل غلظت کربن مونو اکسید تا ۳۰ درصد و غلظت ذرات معلق در هوا تا ۳۶ درصد کاهش می یابد. این در حالی است که در تعطیلات دو روزه کاهش غلظت ذرات آلاینده و بروز پدیده خودآلایندگی تاثیر فزاینده تری بر کاهش آلودگی هوا خواهد داشت. بر اساس نتایج پژوهش محققان دانشگاه تهران، سهم هزینه خارجی چهار آلاینده CO،SO2،Nox و PM در شهر تهران، سالانه حدود ۷ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. افزایش تعطیلات سبب صرفه جویی در مصرف انرژی می شود. بنابر آمارهای اداره توزیع برق استان هرمزگان تعطیلات ۳ ماهه ادارات دولتی در این استان در فصل تابستان ۵۰ مگاوات صرفه جویی در مصرف برق به همراه داشته است. با فرض پراکندگی دستگاه های اجرایی متناسب با سهم هر استان از جمعیت، تعطیلی روزهای پنج شنبه سبب صرفه جویی در حدود ۱۲ گیگاواتی در مصرف برق خواهد شد.

اصلاح ناتمام ۶ روز کاری

بر اساس مصوبه هیات دولت در رابطه با ساعات کار دستگاه های اجرایی استانداران می توانند در موارد خاص با توجه به شرایط جغرافیایی، منطقه ای و فصلی، ساعت آغاز به کار دستگاه های اجرایی را (به استثنای شهر تهران) با رعایت ۴۴ ساعت کار هفتگی در ۶ روز، با تایید شورای برنامه ریزی و توسعه استان تغییر دهند. در دولت گذشته استانداری ها در استان هایی نظیر تهران، اصفهان، بوشهر، خوزستان، هرمزگان، چهارمحال و بختیاری و کهکیلویه و بویر احمد روز پنج شنبه را برای دستگاه های اجرایی تعطیل اعلام کردند. اما با توجه به ذکر ۶ روز کاری در هفته در تبصره ۳ ماده ۸۷ قانون خدمات کشوری برای روزهای کاری در شهرستان ها، تعطیلات روزهای پنج شنبه لغو شد. از این رو در میانه مجلس گذشته نمایندگان مجلس در کمیسیون اجتماعی رای به حذف این تبصره از ماده ۸۷ قانون خدمات کشوری دادند. اما عمر مجلس تا تصویب این قانون در صحن علنی مجلس به درازا نکشید و تعطیلات دو روزه پایان هفته در این استان ها لغو شد و تنها در برخی استان های مناطق گرمسیری شاهد تعطیلی پنج شنبه ها در تقویم کاری کارکنان بودیم. عده ای از کارشناسان علت مخالفت خود را با تعطیلی روزهای پنج شنبه کاهش تولید ناخالص داخلی می دانند. اما بررسی آمارهای مربوط به میزان تولید ناخالصی استان های منتخب در بازه ای که از تعطیلات پایان هفته دوروزه استفاده می کردند نشان می دهد که افزایش تعطیلات تاثیر معناداری بر کاهش سهم این استان ها از تولید ناخالص داخلی نداشته است. در این زمینه، می توان به تجربه دولت پرتغال اشاره کرد که در سال ۲۰۱۲ جهت افزایش تولید ناخالص داخلی اقدام به حذف ۴ روز از تعطیلات کل سال کرد. اما بررسی های دانشگاه لیسبون در سال ۲۰۱۳ نشان داد که «اثر نهایی» روزهای غیرتعطیل اضافه شده، ناچیز است و با افزایش تعداد روزهای تعطیل این مساله به صفر میل می کند. ازسوی دیگر تغییر روزانه در زمان بندی کاری بهره وری کارکنان را کاهش می دهد. فعالیت بسیاری از بخش های اقتصادی در تعامل با یکدیگر شکل می گیرد. با توجه به تعطیلی ادارات اجرایی پایتخت در روز پنج شنبه ارتباط ادارات دولتی در شهرستان ها با ستادهای اجرایی پایتخت در روز پایانی هفته کاری قطع می شود. از سوی دیگر تعداد مرخصی ها و غیبت ها نیز در روزهای پنج شنبه می یابد. با توجه به تقسیم وظایف سازمانی بین کارمندان در غیبت یا مرخصی یک کارمند، کارآیی کارمندان مرتبط نیز کاهش خواهد یافت بنابراین میزان کارآیی در ادارات در روزهای پنج شنبه، در عین داشتن هزینه های یکسان با سایر روزهای کاری هفته کاهش چشمگیری می یابد.

رای مثبت به سرخ پوشی شنبه

یکی از نگرانی ها درخصوص اعلام تعطیلی روزهای پنج شنبه، کاهش فرصت مبادلات تجاری بین المللی به ۳ روز در هفته است. بر اساس آمار وزارت صنایع و معادن، در میان ۱۷ شریک صنعتی اصلی ایران در سال ۹۴، تعداد ۱۲ کشور روزهای شنبه و یکشنبه و پنج کشور روزهای جمعه و شنبه را به عنوان تعطیلات پایان هفته اعلام کرده اند. بر اساس آمار گمرک ایران در سال ۹۳، در حدود ۱۷ میلیارد دلار از صادرات ایران، به مقصد کشورهایی بود که در روزهای جمعه و شنبه تعطیل هستند. این کشورها سهم ۴۹ درصدی (بر اساس ارزش دلاری) از صادرات ایران را در اختیار داشتند. از سوی دیگر در سال گذشته، ۳۱ درصد از کالاهای وارد شده به کشور کالاهای ساخته شده توسط این کشورهاست. بنابراین عمده مبادله تجاری و صنعتی ایران با کشورهایی است که در روزهای تعطیلی پایان هفته اشتراکی با ایران ندارند و هر دو گروه در تعطیلی «شنبه» مشترک هستند. با توجه به کوتاه تر شدن موانع مبادله ای تحریم ها و افزایش مبادلات با کشورهای اروپایی در ماه های اخیر، پیش بینی می شود سهم کشورهایی که در روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل هستند از تجارت خارجی ایران افزایش یابد. اخیرا طرحی از سوی کمیسیون گردشگری اتاق تهران به دولت ارسال شده است که درآن به منظور کاهش تعداد افزایش امکان ارتباطی تجاری ایران با سایر کشورهای دنیا تعطیلات پایان هفته به روزهای جمعه و شنبه تغییر پیدا کند. پس از آن برخی از رسانه ها اقدام به نظرسنجی از کارشناسان و مردم در رابطه با تعطیلی روزهای شنبه و جمعه به جای روزهای پنج شنبه و جمعه کردند. نظرسنجی اخیر نشان می دهد که از بین ۶۰ صاحب نظر اقتصادی، حدود ۹۵ درصد از آنها با دو روزه شدن تعطیلات آخحر هفته موافق بوده اند و مجددا، ۹۵ درصد از آنها گفته اند که تعطیل بودن «شنبه» در مقایسه با «پنج شنبه» مزیت های بیشتری دارد. در نظر سنجی «آفتاب نیوز»، ۸۴ درصد از ۷۲۰۰ شرکت کننده در نظرسنجی تعطیلی شنبه را به تعطیلی پنج شنبه ترجیح می دانند و تنها ۱۶ درصد از شرکت کنندگان با این تغییر مخالف بودند. ۱۶ کارشناس اقتصادی و اعضای اتاق بازرگانی تهران و ایران نیز در نظرسنجی «روزنامه ایران» در زمینه تعطیلی شنبه ها به جای پنج شنبه ها متفق القول بودند.

تعطیلات بانکی

تعطیلات بانکی به روزهایی گفته می شود که در آنها فعالیت های بانک ها در قالب ارائه خدمات به صورت فیزیکی متوقف می شود. تعطیلی بانک ها معمولا همزمان با تعطیلات رسمی کشورها اتفاق می افتد اما در برخی از کشورها مانند هند تعداد تعطیلات بانکی کمتر از تعداد تعطیلات رسمی است و در برخی کشورها مانند ونزوئلا این تعطیلات در روزهایی به جز تعطیلات رسمی قرار دارد. پس از «رکود بزرگ» در آمریکا در سال ۱۹۳۳ قانون اضطراری بانکداری به بانک ها اجازه داد تا در شرایط «رانش بانکی» از تعطیلات اضطراری استفاده کنند. شرایطی که به ندرت اتفاق می افتد. در سال ۱۸۷۱ قانون تعطیلی بانک ها در بریتانیا در ابتدای ماه مه به تصویب رسید و شش روز به عنوان تعطیلات بانکی در تقویم قرار گرفت. اما در سال های اخیر فشارهای زیادی از سوی کارشناسان برای کاهش تعداد تعطیلات بانک ها و یا انتقال آن به سایر روزهای سال اعمال شده است. درمورد تخمین میزان هزینه تعطیلی بانک ها بر اقتصاد بریتانیا اختلاف نظر وجود دارد اما اغلب کارشناسان درباره تاثیر منفی تعطیلات چندروزه بانک ها بر اقتصاد اتفاق نظر دارند.

بر اساس برآورد مرکز تحقیقات کسب و کار بریتانیا هر تعطیلی بانکی در این کشور ۲.۳ میلیارد دلار هزینه در پی دارد. بر این اساس ۱۵ درصد از اقتصاد بریتانیا شامل رستوران ها و مراکز گردشگری از این تعطیلات سود می برند اما از سوی دیگر تعطیلی بانک ها برای ۴۵ درصد از اقتصاد این کشور هزینه زا است. به همین دلیل در اکثر کشورها، بانک ها در روزهای شنبه و یکشنبه برخی از شعب خود را برای انجام امور بانکی باز نگه می دارند. برای مثال بانک «Barklays» در بریتانیا، در تمامی روزهای تعطیلی پایان هفته به جز تعطیلاتی که با تعطیلات بانکی همزمان می شوند، در برخی از شعب خود اقدام به ارائه خدمات حضوری می کند. در مورد سایر بانک ها و همچنین سایر کشورها نیز، هر بانک به صلاحدید خود شعب مشخصی را برای فعالیت در روزهای تعطیل مشخص می کند. در کانادا نیز بانک ها در ۶ روز از تعطیلات رسمی این کشور (یعنی تعطیلات متفاوت با تعطیلات آخر هفته) به ارائه خدمات می پردازند. در برخی از کشورها علاوه بر تعطیلات رسمی، تعطیلات روزانه ای مخصوص بانک ها (Bank holidays) در نظر گرفته شده است. برای مثال در فرانسه در هر فصلی از سال یک روز به عنوان تعطیلات بانکی در نظر گرفته شده است که همه بانک ها در آن تعطیل هستند. البته در سایر تعطیلات رسمی، بانک ها برخی از شعب خود را برای ارائه خدمت باز نگه می دارند. با توجه به هم پوشانی زمان کار رسمی ادارات دولتی و بخش خصوصی با ساعات ارائه خدمات حضوری بانک ها، در صورتی که تعطیلات بانکی و تعطیلات ادارات کاملا برهم منطبق باشد، کارمندان برای مراجعه به بانک ها مجبور به اخذ مرخصی های ساعتی و روزانه می شوند. ترک محیط کار علاوه بر کاهش تمرکز و کارآیی کارمندان، کار سایر کارمندان را نیز تحت الشعاع قرار می دهد. افزایش خدمات غیرحضوری بانک ها و ارائه خدمات خاص (که به حضور فیزیکی مراجعین نیاز دارد) خارج از چارچوب زمانی ساعات رسمی ادارات علاوه بر حل این مشکل، سطح رضایت از عملیات بانکی در عموم مردم را نیز افزایش خواهد داد.