بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : سه شنبه 1 تير 1395      15:28

تقلید روسی از ایده سعودی

اقتصاد ایرانی: به دنبال کاهش شدید قیمت نفت از اواسط سال ۲۰۱۴، اقتصادهای وابسته روش های مختلفی برای جبران کاهش درآمدهای نفتی انجام داده اند. در نخستین اقدام، عربستان برای عرضه سهام آرامکو برنامه ریزی کرد.

به گزارش دنیای اقتصاد، روز گذشته نیز روسی ها در اقدامی مشابه از تلاش برای عرضه ۱۹.۵ درصد سهام شرکت روسنفت خبر دادند. این عمل از طرفی زمینه ساز توسعه سرمایه گذاری ها به منظور حفظ و توسعه تولیدات نفت روسیه می شود. از سوی دیگر، احتمال خرید سهام روسنفت توسط هند و چین می تواند تضمینی برای فروش پایدار نفت روسیه در دو بازار مهم دنیا باشد.

«ما به پول احتیاج داریم»، این جمله ای بود که ولادیمیر پوتین در آوریل سال جاری میلادی آن را به زبان آورد و در پی آن بحث فروش سهام روسنفت به عنوان بزرگ ترین شرکت نفتی روسیه مطرح شد. حالا چیزی حدود دو ماه از آن زمان می گذرد و پوتین برای فروش بخشی از سهام بزرگ ترین شرکت نفتی کشورش به چین و هند اعلام آمادگی کرده است. بر این اساس روسیه به دنبال خریدارانی برای ۱۹.۵ درصد از سهام شرکت دولتی روسنفت است و به نظر می رسد ترجیح می دهد این مشتریان از کشورهایی باشند که سردمدار رشد تقاضای جهانی انرژی هستند. اما پوتین در حالی بر ضرورت فروش سهام بزرگ ترین شرکت نفتی روسیه تاکید دارد که پیش از این و در اقدامی مشابه، عربستان سعودی برای واگذاری ۵ درصد از سهام سعودی آرامکو اقدام کرده بود. همزمانی این اقدام از سوی این دو قدرت نفتی باعث شده است تا کارشناسان بر ضرورت جذب سرمایه گذار خارجی تاکید کرده و این دو تولیدکننده بزرگ نفت را در زمینه جذب سرمایه گذار در رقابت با یکدیگر ببینند. هرچند از نگاه برخی کارشناسان اقدام عربستان برای واگذاری سهام آرامکو بیشتر اقدامی سیاسی و در جهت حفظ حکومت سعودی در بلند مدت بوده است؛ اما به نظر می رسد جذب سرمایه گذار خارجی برای تامین تکنولوژی و تضمین تولیدات در آینده نیز در اتخاذ این تصمیم بی تاثیر نبوده است. همچنین از دیگر دلایل تمایل این دو تولیدکننده بزرگ نفت برای سهیم کردن مشتریان در شرکت های خود، ناشی از تحولی جدید در بازار انرژی ارزیابی می شود که بر اساس آن فاصله مشتری و تولیدکننده با کاهش همراه می شود. در رابطه با روسیه به نظر می رسد علاوه بر موارد یاد شده، انگیزه دیگر این کشور از فروش بخشی از سهام روسنفت به چین، عرضه نفت از طریق چین به بازارهای جهانی در شرایطی است که این کشور تحت تحریم های بین المللی قرار دارد. در واقع، به دنبال کاهش شدید قیمت جهانی نفت، اقتصادهای وابسته به نفت با مشکلات متعددی مواجه شدند. در این شرایط، گرچه تولیدکنندگان بزرگ نفتی با استفاده از افزایش تولید توانسته اند تا حدودی زیان افت قیمت نفت را جبران کنند، اما برای حفظ این سطح از تولید نیاز به سرمایه گذاری جدید دارند. این مساله با توجه به کمبود درآمدهای ملی نیاز به سرمایه گذار خارجی را حتمی می کند.

بزرگ ترین خصوصی سازی در صنعت نفت روسیه

اما در پی تصمیم روسیه برای واگذاری بخشی از سهام روسنفت، مقامات رسمی در مسکو انتظار دارند که معامله سهام این شرکت نفتی رکورد بزرگ ترین خصوصی سازی در روسیه را بشکند و از طرفی از محل این معامله چیزی حدود ۷۰۰ میلیارد روبل (۱۱ میلیارد دلار) وارد خزانه روسیه شود.روسنفت بزرگ ترین شرکت نفتی و گازی در روسیه است که دولت روسیه با سهمی ۷۵ درصدی، بزرگ ترین سهامدار آن به شمار می رود. همچنین شرکت بریتانیایی بی پی نیز ۱۹.۷۵ درصد از سهام روسنفت را در اختیار دارد. آن طور که بلومبرگ گزارش می دهد، چنانچه معامله سهام روسنفت با چین و هند قطعی شود، با گرد هم آمدن سه قدرت اقتصادی بزرگ آسیا (روسیه، چین و هند) در این شرکت نفتی که قدرت تولید نفت آن از اکسون موبیل بیشتر است، کمبود بودجه روسیه تا حد زیادی پوشش داده خواهد شد.

اما چین و هند در حالی از سوی روسیه به عنوان کاندیداهایی برای خرید سهام روسنفت در نظر گرفته شده اند که از یکسو همواره این دو کشور به دنبال افزایش روابط خود با روسیه بوده اند و از سوی دیگر روسیه نیز گزینه های زیادی برای جذب سرمایه گذار در روسنفت ندارد. در این میان چین و هند نیز برای خرید سهام روسنفت و محکم کردن جای پای خود در قلب بزرگ ترین تولیدکننده و صادرکننده نفت در دنیا صراحتا ابراز علاقه کرده اند. هرچند هنوز هیچ کدام از این دو کشور در رابطه با قراردادی مشترک صحبتی به میان نیاورده اند، اما وزیر نفت هند در مصاحبه ای در گردهمایی اقتصادی سالانه در سن پترزبورگ گفته است که «ما رقیب یکدیگر نیستیم و در حال حاضر شرکت های نفتی و گازی هند و شرکت ملی نفت چین پروژه های مشترک فراوانی با یکدیگر دارند که بیشتر شدن تعداد آنها اتفاق خوبی خواهد بود.» اخیرا قیمت سهام شرکت روسنفت در لندن ۳ درصد افزایش یافته است، به این میزان می توان رشد ۵.۳ درصدی روز جمعه را نیز اضافه کرد که در نهایت ارزش بازار این سهام را به ۵۴.۴ میلیارد رساند. در واقع سهام روسنفت در سال جاری بیش از ۴۷ درصد رشد کرده است. با تمام این تفاسیر علت تاکید پوتین برای فروش سهام روسنفت چیست؟ آن طور که وزیر اقتصاد روسیه می گوید به احتمال زیاد، معامله سهام روسنفت در سال جاری رقم خواهد خورد. این اظهار نظر از سوی این مقام رسمی در واقع منعکس کننده فوریت اجرایی شدن بیانات پوتین در ماه آوریل است. آن طور که پوتین در سخنان قبلی خود تاکید کرده بود، او برای تکمیل معامله سهام روسنفت در کوتاه ترین زمان ممکن به دنبال یک شریک استراتژیک است که در عین حال «ارزان خر» نباشد. اظهارات پوتین و وزیر اقتصاد او در رابطه با فروش سهام روسنفت در حالی است که از نگاه برخی کارشناسان روس، ممکن است در نتیجه عوارض ناشی از اعمال تحریم ها علیه روسیه، دولت به راحتی نتواند سهام شرکت روسنفت را به فروش برساند. راهکاری که این کارشناسان در مقابل مطرح می کنند، ارائه سهام این شرکت به عموم مردم یا انتظار برای افزایش قیمت نفت به منظور فروش سهام با قیمتی بهتر است، هرچند به نظر می رسد این راهکارها در مقابل تاکیدات پوتین برای فروش سهام به سرمایه گذاران خارجی فرصت عملیاتی شدن پیدا نکند.

طرحی برای عقب نماندن از عربستان

اما فروش ۱۹.۵ درصدی سهام روسنفت از سوی بزرگ ترین تولیدکننده نفت دنیا در شرایطی رقم می خورد که پوتین علت این اقدام را «نیاز داشتن به پول» اعلام کرده است. در این میان در حالی دلایل مختلفی از جمله کسری بودجه، تلاش روسیه برای فروش نفت به دنیا از طریق چین و مواردی از این دست مطرح می شود که البته رقابت با عربستان نیز شامل این دلایل می شود.

پیش از این و در زمستان گذشته عربستان سعودی نیز برای فروش سهام آرامکو (شرکت ملی نفت عربستان سعودی) اقدام کرده بود. بنابراین همزمانی تقریبی فروش سهام این دو شرکت بزرگ نفتی از سوی دولت هایشان این گمانه را در میان کارشناسان به همراه داشت که روسیه برای رقابت با عربستان در زمینه جذب سرمایه گذار خارجی دست به عرضه سهام شرکت روسنفت زده است. یک کارشناس بین المللی نفت در این زمینه به «دنیای اقتصاد» می گوید: شاید روسیه مایل است کشوری مانند چین که با زمزمه های جدی شدن بحران دلار به دنبال تبدیل دلارهای خود به سرمایه و نفت است؛ به جای حرکت به سمت آرامکو به روسیه بیاید و سهام یک شرکت نفتی روسی را خریداری کند. محمود خاقانی در ادامه می گوید: از دیگر سو روسیه چیزی حدود ۸۵ میلیارد دلار نفت و گاز به چین پیش فروش کرده است و فرصت خرید سهام روسنفت برای چین به عنوان یک مشتری می تواند بسیار بااهمیت باشد. خاقانی در حالی فروش سهام روسنفت را نوعی واکنش رقابتی روسیه برای جذب سرمایه گذار خارجی نسبت به فروش سهام آرامکو ارزیابی می کند که دیگر کارشناسان عقیده دارند برنامه عربستان در فروش سهام آرامکو جذب مشتری های اروپایی است حال آنکه روسیه چین و هند را به عنوان مشتری های اصلی در نظر دارد. با این حال به نظر می رسد جذب سرمایه گذار خارجی چه از غرب و چه از شرق، تبدیل به دغدغه این روزهای تولیدکنندگان بزرگ نفت برای ادامه بقا شده است. در عین حال به نظر می رسد تغییر جهت بازار انرژی (که موضوع سخنرانی رئیس جمهوری حسن روحانی در اجلاس داووس ۲۰۱۴ نیز بود)، در تلاش تولیدکنندگان بزرگ نفت برای فروش سهام خود به مصرف کنندگان قدرتمند خود بی تاثیر نباشد. کمتر شدن فاصله مصرف کنندگان و تولیدکنندگان به عنوان تحولی ارزیابی می شود که در آینده ای نه چندان دور بازار انرژی را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. با تمام این تفاسیر به نظر می رسد تولیدکنندگان بزرگ نفت متوجه احتمال بروز چالش کمبود سرمایه برای افزایش تولید خود در آینده شده و حالا عربستان و روسیه کشورهایی هستند که حاضر به واگذاری بخشی از سهام شرکت های نفتی دولتی خود برای پوشش این چالش احتمالی شده اند.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir