فرش قرمز تورم تک‌رقمی

اقتصاد ایرانی: شاخص بهای تولید کننده برای دومین ماه سال ۹۵ در شرایطی منتشر شد که نرخ متوسط آن در کمترین مقدار در ربع قرن اخیر قرار گرفت. به این ترتیب، تورم نقطه به نقطه این شاخص به ۱.۳ درصد رسید که در مقایسه با فروردین، کاهش ۴.۰ واحد درصدی را نشان می دهد. روند این شاخص با یک فاصله زمانی بر تورم مصرف کننده منعکس می شود. بنابراین احتمال تک رقمی شدن تورم مصرف کننده در ماه جاری مطابق با پیش بینی های قبلی به حداکثر رسیده و انتظار می رود برای چند ماه نیز در این محدوده باقی بماند.

به گزارش دنیای اقتصاد، بررسی ها نشان می دهد نرخ تورم در ماه جاری تک رقمی خواهد شد. این روند هم از آمار شاخص بهای مصرف کننده و هم از آمارهای شاخص بهای تولیدکننده مشخص است. روز گذشته بانک مرکزی، آمار شاخص بهای تولیدکننده را منتشر کرد و بر اساس این آمار میزان تورم متوسط این شاخص در اردیبهشت ماه با ثبت رقم ۳.۴ درصد به کمترین میزان طی ۲۵ سال گذشته رسیده است. تورم نقطه به نقطه شاخص بهای تولیدکننده نیز با ثبت رقم ۱.۳ درصد نسبت به ماه قبل ۴.۰ واحد درصد کاهش یافت. کارشناسان از تورم تولیدکننده به عنوان تورم پیش نگر یاد می کنند، زیرا معتقدند تغییرات این شاخص با یک وقفه زمانی به شاخص بهای مصرف کننده منتقل می شود. تورمی که در ادبیات اقتصادی یا در ادبیات عامه به کار می رود، از تغییرات شاخص بهای مصرف کننده استخراج می شود، همچنین رصد شاخص بهای تولیدکننده نیز در جهت یابی آن موثر است، زیرا در بلندمدت جهت حرکتی این دو شاخص همسو هستند. آمارهای شاخص بهای تولیدکننده و مصرف کننده نشان می دهد که با احتمال بالایی تورم در ماه خرداد تک رقمی خواهد شد و به نظر می رسد در ماه های پیش رو نیز به در مسیر نزولی حرکت خواهد کرد. از سوی دیگر، برخی از کارشناسان معتقدند که در حال حاضر، رکود اقتصادی روند تورم را تحت تاثیر قرار داده است و باعث شده زمان حصول تورم تک رقمی، کوتاه تر شود.

نوسان تورم نقطه به نقطه در سطح 3 درصد

بانک مرکزی دومین آمار شاخص بهای تولیدکننده در سال جاری را منتشر کرد. این گزارش، آماری درخصوص رقم شاخص بهای کل و تغییرات ماهانه و سالانه در گروه های شاخص بهای تولیدکننده منتشر می کند. آخرین آمارها نشان می دهد شاخص بهای تولیدکننده در اردیبهشت ماه سال جاری به ۶.۲۱۷ واحد رسیده است. این رقم در فروردین ماه معادل ۳.۲۱۶ ثبت شده بود. بنابراین تورم ماهانه تولیدکننده در دومین ماه سال جاری معادل ۰.۶ درصد گزارش شد. این رقم در نخستین ماه سال جاری معادل ۲.۰ درصد ثبت شده بود. میانگین تورم ماهانه در سال گذشته معادل ۳.۰ درصد بوده است. این سومین ماه متوالی است که تورم ماهانه شاخص بهای تولیدکننده مثبت گزارش شده است. تورم ماهانه، رشد شاخص بهای تولیدکننده در یک ماه نسبت به ماه قبل است.

کمترین تورم ربع قرن

اما دیگر آمار گزارش بانک مرکزی مربوط به رشد نقطه به نقطه شاخص بهای تولیدکننده است. این متغیر تغییرات شاخص را در یک ماه مشخص نسبت به مدت مشابه سال قبل در نظر می گیرد. مطابق آمارها این رقم در اردیبهشت ماه به ۱.۳ درصد رسیده است. این رقم در ماه نخست سال جاری معادل ۵.۳ درصد گزارش شده بود و کمی نسبت به حداقل تورم در دی ماه سال ۹۴ افزایش یافته بود. در دی ماه سال گذشته تورم نقطه به نقطه تولید با ثبت رقم ۸.۲ درصد به کمترین میزان از ابتدای انتشار آمار این شاخص در ابتدای دهه ۷۰ رسیده بود، این متغیر پس از رسیدن به کف خود افزایش یافت و به سطح ۳ درصد رسید. در ۴ ماه گذشته نیز تورم نقطه به نقطه در این سطح نوسان کرده است.

یکی دیگر از آمارهایی که از شاخص بهای تولیدکننده استخراج می شود، رشد متوسط تورم تولیدکننده است. این شاخص دارای حافظه ۲۴ ماهه است و نشان می دهد رشد شاخص در ۱۲ ماه منتهی به یک ماه مشخص نسبت به مدت مشابه سال قبل چقدر بوده است. آمارها نشان می دهد که تورم متوسط تولیدکننده در اردیبهشت ماه به رقم ۴.۳ درصد رسیده است. این رقم کمترین میزان از ابتدای انتشار آمارهای تورم تولیدکننده (طی ۲۵ سال گذشته) بوده و نسبت به بیشترین مقدار خود در شهریور ۹۲ بیش از ۴۱ واحد درصد کاهش یافته است.

اثر تورم تولیدکننده بر مصرف کننده

شاخص بهای تولیدکننده (Producer Price Index) که به شکل اختصار به PPI مشهور است، یکی از شاخص های قیمتی است که اطلاعاتی را درخصوص قیمت گروهی از کالاها و خدمات ارائه می کند. این شاخص میزان تغییر قیمت کالا و خدمات را که از سوی تولیدکنندگان خرید و فروش می شود، اندازه گیری می کند. از این رو، برای برخی از سرمایه گذاران، صاحبان صنایع و سیاست گذاران اقتصادی شامل اطلاعات مفیدی خواهد بود. به طور کلی دو نوع شاخص بهای تولیدکننده در اکثر موسسه های آماری دنیا منتشر می شود. شاخص بهای تولیدکننده بازده (Output PPI) که این شاخص، معیاری است که قیمت کالا و خدمات فروخته شده از سوی تولیدکنندگان را در نظر می گیرد و بر این اساس، اصل بر آن است که این شاخص قیمتی که از تولیدکنندگان دریافت می کند، اندازه گیری کند. همچنین شاخص بهای تولیدکننده نهاده (Input PPI) که قیمت کالا و خدمات فروخته شده از سوی تولیدکنندگان را در نظر می گیرد. ارزش افزوده شاخص بهای تولیدکننده یک میانگین وزنی از دو شاخص مذکور است. اما در ادبیات اقتصادی از این شاخص به عنوان یک شاخص پیش نگر (Leading Indicator) یاد می شود، به این معنی که هر افزایش یا کاهش قیمت در شاخص بهای تولیدکننده می تواند با یک وقفه زمانی در شاخص بهای مصرف کننده نیز مشاهده شود. از این رو از تغییرات شاخص بهای تولیدکننده به عنوان حسگر شاخص بهای مصرف کننده نیز نامگذاری می شود. البته تاثیرپذیری شاخص بهای مصرف کننده از شاخص بهای تولیدکننده با توجه به عوامل موثر در هر اقتصاد متفاوت است و جهت و اندازه آن باید در مطالعات اقتصادی مشخص شود.

روند متضاد صنعت و کشاورزی

در گزارش شاخص بهای تولیدکننده که از سوی بانک مرکزی منتشر می شود، ۷۰۸ قلم کالا و خدمات تولیدی در ۸ گروه اصلی و سه گروه اختصاصی تقسیم بندی شده است. در این تقسیم بندی، کالاها و خدمات تولیدی در سه دسته بندی «کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری» (در این گزارش این گروه را به اختصار کشاورزی می نامیم)، «ساخت (صنعت)» و «خدمات» قرار می گیرند. در گزارش شاخص بهای تولیدکننده، وزن هر یک از گروه ها اهمیت آن را در محاسبه شاخص بهای تولیدکننده مشخص می کند. در این محاسبات، ضریب اهمیت کل شاخص مساوی عدد ۱۰۰ قرار می گیرد. به عنوان مثال گروه ساخت یا صنعت با ضریب اهمیت ۵۲ واحد حدود نیمی از وزن کل شاخص بهای تولیدکننده را تشکیل می دهد. علاوه بر این، در گزارش شاخص بهای تولیدکننده، گروه کشاورزی معادل ۱۷ درصد و کل خدمات نیز ۳۱ درصد از وزن کل را در اختیار دارند. بنابراین می توان عنوان کرد در مجموع حدود دوسوم وزن شاخص بهای تولیدی از کالاهای تولیدکننده و حدود یک سوم وزن کل شاخص را خدمات تشکیل می دهد. آمارها نشان می دهد در اردیبهشت ماه تورم ماهانه ساخت (صنعت) به ۱.۱ درصد رسیده است که نسبت به ماه های گذشته در سطح بالایی قرار دارد، هر چند این روند باعث نشده تورم نقطه به نقطه گروه ساخت مثبت شود. رشد شاخص صنعت نسبت به مدت مشابه سال قبل معادل منفی ۸.۰ درصد بوده است. گروه کشاورزی روند متفاوت از گروه صنعت داشته است، به طوری که تورم ماهانه این گروه منفی ۶.۰ درصد بوده، اما تورم نقطه به نقطه این گروه ۳.۰ درصد گزارش شده است. در دومین ماه سال جاری نیز تورم ماهانه خدمات معادل ۶.۰ درصد، گزارش شده، همچنین تورم نقطه به نقطه این بخش بالاتر از سطح کالاها و معادل ۵.۱۱ درصد ثبت شده است.