آیا تمام سیاست‌های اقتصادی دولت احمدی‌نژاد اشتباه بوده است؟
اقتصاد ایرانی برای پاسخ به پرسش های عمومی در زمینه اقتصاد با جمع بندی نظرات کاربران، سوالات ساده ای را از اقتصاددانان مطرح ساخته است تا با پاسخ های روان آن ها، اقتصاد به زبان ساده تفسیر شود.
در این بخش دکتر سعید لیلاز کارشناس اقتصادی، به سوالات پاسخ خواهد داد. امروز اولین سوال از این اقتصاددان طرح شده که متن آن و پاسخ لیلاز را در ادامه می خوانید.
آیا تمام سیاست های اقتصادی دولت احمدی نژاد اشتباه بوده و هیچ نقطه مثبتی وجود ندارد؟ و نظر شما در رابطه با مسکن مهر چیست؟
قطعاً نمی توان گفت همه سیاست های اقتصادی آقای احمدی نژاد اشتباه بوده است. سیاست مسکن مهر یا حتی همین طرح هدفمندی یارانه ها در اساس می توانستند سیاست های درستی باشند اینکه حتی دولت نهم در ابتدای کار خود سیاست پولی انبساطی اتخاذ کرد، به خودی خود نه بد بود و نه خوب. مساله اینجاست که موفقیت یا عدم موفقیت این یا آن سیاست اقتصادی، بیش و پیش از آنکه به خود سیاست ها بازگردد، اولا به انسجام درونی و هماهنگی آنها با یکدیگر و ثانیاً به هم خوانی همه آنها با محیط کلی کسب و کار مربوط می شود. یک مثال اینکه کاهش نرخ بهره به خودی خود نه بد است و نه خوب. اما این سیاست در یک فضای آزاد اقتصادی که بانک ها و مشتریان در بازار سرمایه آزادانه همدیگر را می یابند و انتخاب می کنند جواب می دهد؛ نه شرایط رانت گونه ای که دولت به هر کس وفاداری بیشتری نشان داد، وام اعطا کند. یا مثلاً سیاست های اقتصادی مبنی بر درهای باز وارداتی، اگر در همه اجزای یک نظام انسجام باشد، خوب هم هست. اما نمی توان در اقتصاد «ادغام گرایانه» عمل کرد و وابستگی اقتصادی کشور را به بالاترین حدود تاریخی – سرانه 1500 دلار واردات هر ایرانی در سال 1390 – رساند و مثلا در عرصه دیپلماسی نظم موجود جهانی را به چالش کشید. نتیجه این می شود که اکنون شده: دشمن یک باره و یک شبه خود را به پشت دروازه های بانک مرکزی کشانده است.
طرح مسکن مهر هم اگر در درون یک استراتژی منسجم اقتصادی اجرا می شد، طرح خوبی بود. اما در عمل، تزریق سه برابر ارز و نقدینگی در سال 1390 در مقایسه با سال 1383، رشد اقتصادی یک سوم آن سال نیز به ارمغان نیاورده است.
