اقتصاد ایرانی: عصر حاضر که ما در آن زندگی می کنیم، عصر دانش و اطلاعات عصر فرامدرن است. نیاز اساسی جامعه امروز حرکت برمبنای واقعیت است واقعیتی که بر محور رشد اقتصادی می چرخد، رشد اقتصادی که پول را برای برنامه ریزی زندگی امروز ایجاد کند، زیرا در صورت نبود نقدینگی امکان پیشرفت به حداقل می رسد، اما این پول بایستی به شکلی باشد که زایش، خلاقیت و نوآوری در کسب وکارها نماید و در آخر به افزایش رشد جوامع منتهی گردد، زیرا فعالیت هایی که با مشارکت پذیری وهم افزایی انجام می شود ارزش ایجاد می کند.
یکی از مهم ترین موانع توسعه اقتصادی در کشورهای درحال توسعه کمبود سرمایه است. همین سرمایه کم نیز به دلیل نبود فرهنگ سرمایه گذاری، صرف فعالیت های غیراقتصادی می شود. شرکت های تعاونی از طریق آموزش اعضا و ایجاد زمینه های سالم اقتصادی قادرند در کاهش میزان مصرف افراد و در نتیجه افزایش پس انداز دخالت نموده و این سرمایه ها را در جهت سرمایه گذاری در تولید هدایت کنند؛ اما در این بین تعاونی ها می توانند این وجوه متمرکز شده را در یک صندوق تجمیع کرده و با انجام عملیات بانکی موجب بکار افتادن آن در جریان سرمایه گذاری گردند. همچنین می توانند رابطه سالمی بین اعضا و مؤسسات اعتباری و مالی از جمله بانک ها ایجاد کرده و نیازمندی های تسهیلاتی اعضا را مرتفع سازند. بدیهی است تعاونی ها قادرند تضمین مطمئن تری برای مؤسسات وام دهنده تأمین کنند. خود این تعاونی ها می توانند از محل وجوه تمرکز شده به اعضا وام داده و بار سنگین بهره های طاقت فرسا را از این طبقه بردارند تا صرفه جویی حاصل از آن مجدد به اعضا باز می گردد.
همچنین و به عبارت بهتر، برای رسیدن به رشد اقتصادی، نقش تعاونی های اعتبار در اقتصاد کشور اهمیت ویژه ای دارد. تعاونی های اعتبار با جذب سرمایه های خرد محلی، با عضوگیری سهامداران برای متمرکز سازی سرمایه های مردمی و هدایت این سرمایه ها به سمت چرخه تولید فعالیت می کنند. علت عملکرد مطلوب تعاونی های اعتبار علیرغم محدودیت ها در جذب سرمایه گذار به نسبت بانک ها و مؤسسات مالی اعتباری این است که بانک ها توان جذب اعتبارات خرد مردم را ندارند و این مزیت درخور توجهی برای این دست از تعاونی ها می باشد، چرا که سرمایه گذاران در این شرکت ها معتقدند سرمایه های آنان صرف تقویت بنگاه های اقتصادی همان منطقه فعالیت تعاونی های اعتباری می شود، یعنی هریک از سرمایه گذاران و سرمایه پذیران هر تعاونی اعتباری می توانند زمینه رونق اقتصادی منطقه زندگی خود را به وجود آورند و سرمایه ای که توسط این تعاونی های اعتبار جذب می شود را برای تقویت بنگاه های اقتصادی همان منطقه هزینه کنند، رویکرد این تعاونی ها تقویت بنیان معیشتی و اقتصادی خانوارهاست.
اما یکی از مشکلاتی که سر راه شرکت هایی با پروژه های بزرگ است، دریافت تسهیلات با بوروکراسی پیچیده در بانک ها و مؤسسات مالی می باشد که این اواخر گرایش آنها برای تعاملات بانکی به سمت تعاونی های اعتبار متمایل شده است، اما این رویه برخلاف انتظارات از سوی بانک ها مورد پسند واقع نشده، لذا آنها با طرح این ادعا که رویه های خلاف تعاونی ها موجب افت منابع سرمایه ای و کاهش اعتبارات نزد آنها شده است جو بدی را علیه تعاونی های اعتباری ایجاد و مقدمات برچیده شدن این تشکل های خادم ملت در بازار پولی و مالی را فراهم کردند.
این درحالی است که سیاست های منعطف تعاونی های اعتباری و چابکی آنها به سبب کوچکتربودن در بازار پولی و مالی سبب جذب فعالان اقتصادی به این سمت شده. به رغم آنکه همه تضامین و وثایق حقوقی در تعاونی های اعتباری نیز به منظور حراست از منافع و منابع اخذ می شد اما سرعت بالا در عملیات پولی سبب شده بود خدمات مطلوب تری را سرمایه گذاران و سرمایه پذیران ارائه دهند که اگر این مهم یک خلاف بانکی تلقی می شد پس باید اکثر بانک های توسعه یافته جهان را متخلف فرض کرد.
از سویی تعاونی های اعتباری به سبب ساختار و تبعیت از فرهنگ حاکم بر تعاونی ها پیش از آنکه در پی کسب بیشترین سود باشند به دنبال تحقق اهداف و آرمان ها هستند بر این اساس این تعاونی ها در مراودات پولی و مالی به کمترین سود ممکنه اکتفا کرده و در عوض به مشتریان و سهامداران خدمات بیشتری ارائه می دادند و یکی از دلایل اصلی برخورد با این تعاونی ها کاهش جذب سرمایه های مردمی در بانک ها بوده است و بانک مرکزی بجای آنکه به اصلاح و ساختار بانک ها و قوانین بپردازد دریک اقدام غیراصولی راحت ترین راه حل یعنی حذف تعاونی های اعتبار از چرخه پولی و مالی کشور را در پیش گرفت، در حالی که چرخه بانکداری در جامعه امروز برمدار رقابت و بنگاه داری است؛ و این رویکرد بانک مرکزی زیان به چرخه پولی و مالی کشور و اقتصاد ملی وارد کرد.
*کارآفرین برتر
