فرهنگ سازی حلقه مفقوده اجرای اقتصاد مقاومتی

اقتصاد ایرانی: به منظور آشنایی بیشتر با مرکز تجارت جهانی، با محمدرضا سبزعلیپور رئیس مرکز تجارت جهانی ایران و رئیس شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی به گفت و گو نشستیم. حاصل این گفت و گو را در ادامه میخوانید:

اقتصاد ایرانی: لطفا در ابتدا توضیحاتی در مورد مرکز تجارت جهانی بفرمایید.

مرکز تجارت جهانی  World Trade Center(WTC) بعنوان یکی از سازمانهای بزرگ بین المللی اقتصادی جهان با بیش از۳۵۰ مرکز در حدود ۱۱۰ کشور دنیا و بالغ بر ۷۵۰.۰۰۰ سازمان و شرکت تحت پوشش خود، یکی از قدرتمندترین و تأثیرگذارترین نهادهای جهانی است که مقر اصلی آن در شهر نیویورک آمریکا میباشد. (یکی از بهترین شاخصه های این سازمان بین المللی، برجهای دوقلوی تجارت جهانی است که درسال ۲۰۰۱ با اصابت هواپیما های تروریستها تخریب و هم اکنون ۷ برج که بلندترین برجهای آمریکا میباشند در همان محل سابق ساخته شده است). مرکز تجارت جهانی ایران نیز فعالیت اجرائی خود را حدود ۲۵ سال پیش در تهران آغاز نموده و در سال ۷۷۵  نیز با پرداخت حق عضویت ایران به آن سازمان، رسماً به عضویت اتحادیه مراکز تجارت جهانی در نیویورک درآمده و بعنوان یکی از مراکز رسمی جهان شناخته شده است.

درکل و بطور مختصر مرکز تجارت جهانی WTC یکی از سازمان های بزرگ بین المللی اقتصادی جهان است (سازمانی غیردولتی و غیرسیاسی) که مقر آن در شهر نیویورک آمریکا بوده و از سازمان تجارت جهانی WTO که مقر آن در شهر ژنو سوئیس می باشد کاملاً مجزا ومتفاوت است.

برهمین اساس مسئولین مرکز تجارت جهانی ایران با ایجاد ارتباط با رؤسای سایر مراکز تجارت جهانی دنیا سعی در رشد و توسعه روابط تجاری و اقتصادی ایران با سایر کشورها را دارند و با استفاده از تجارب این مراکز در صدد ایجاد مرکز قدرتمندی در ایران می باشند. وظایف مراکز تجارت جهانیWTC  ارائه خدمات مدرن بازرگانی به تجار و صاحبان صنایع در سراسر جهان در جهت تقویت مراودات تجاری است. همچنین مراکز تجارت جهانی در نقاط مختلف دنیا دارای ساختاری هماهنگ، استاندارد و تشکیلاتی متحدالشکل می باشند.

اقتصادایرانی: اجرایی شدن برجام چه تاثیری بر عملکرد موفق مرکز تجارت جهانی دارد؟

امسال با وجود پایان مذاکرات هسته ای و امضاء تفاهمنامه ایران با پنج کشور قدرتمند جهان و همچنین آغاز برجام و لغو تدریجی تحریم ها، فضای مثبتی مهیا شده است تا مسئولین مرکز تجارت جهانی ایران نیز درخصوص همکاریهای مشترک اقتصادی با مقامات کشورهای عضو مراکز تجارت جهانی و همچنین جذب سرمایه گذاران خارجی به ایران به بحث و گفتگو بپردازند تا از این طریق موضوع تحریمهای بانکی و مناسبات جدید اقتصادی ایران با سایر کشورهای جهان مورد بررسی اعضاء قرار گرفته و تصمیماتی نیز در ارتباط با روان سازی مراودات تجاری فعالان اقتصادی ایران در عرصه جهانی و اعزام هیأتهای اقتصادی به ایران و بلعکس اتخاذ شود، برهمین اساس دیدارهای رسمی با تعدادی از مقامات سیاسی و اقتصادی جهان در دستور کار مرکز تجارت جهانی ایران هم قرار گرفته است.

همچنین برجام برای پایان بحث پر چالش هسته ای ضروری بود و می طلبید که این مباحث روزی به پایان برسد. باید برجام را از دو مقوله نگاه کرده و مورد بررسی قرار دهیم، یکی بابت ایراداتی که به آن وارد است و دوم از بابت محاسن آن میتوان به برجام نگریست. پایان دادن به مسئله هسته ای از محاسن آن بوده که در نتیجه، رفع تحریم ها را درپی داشته است. اما بهترین و بالاترین مزیت این روند و آغاز برجام، حس روانی این موضوع بوده است زیرا تحریم در یک دهه گذشته تشدید شد و اقتصاد ایران را تحت فشار قرار داد و یک جنگ اقتصادی تمام عیار علیه ایران، به وجود آورد. کشورهایی که از مراوده اقتصادی با ایران می ترسیدند، با شروع برجام و شکسته شدن این تابو، رعب و وحشت شان فرو ریخت و به ایران نزدیک شدند و مذاکرات اقتصادی با کشورمان شدت گرفت. برجام میتواند به عنوان یک گلوله برفی که تازه راه افتاده است، در صورت مدیریت صحیح و هدایت درست، روز به روز بزرگ و بزرگتر شده و هر مانعی را از سر راهش بردارد. اما باید بخاطر داشته باشیم که نباید انتظار واهی داشت تا با برجام همه مشکلات، یک شبه برطرف شوند، بخشی از مشکلات نتیجه تحریم ها بوده ولی بخش دیگر به سوء مدیریت ها بر میگردد اما برخی از مسئولین همه اینها را درقالب برجام برده اند و به گونه ای از برجام صحبت کرده و میکنند که اگر برجام به فرجام برسد حتماً همه مشکلات کشور برطرف می شود که این موضوع باعث بالا رفتن سطح توقع مردم و فعالان اقتصادی شده است.

پیش از برجام نیز، اینجانب و برخی دیگر از دوستان به دولت تأکید میکردند که سطح توقع مردم را از برجام بالا نبرید و اینقدر زیاد از آن تعریف نکنید که همه گمان کنند برجام مانند یک بولدوزر همه مشکلات را یک شبه از سر راه بر خواهد داشت. امروز که در حال اجرای برجام هستیم همه به این موضوع رسیده و متوجه شده اند که برجام پاسخگوی توقعات بالایی که انتظارش را می کشیدیم نیست. بخش اعظمی از مشکلات اقتصادی که در کشور وجود داشت، همچنان پا برجاست زیرا برجام نمیتواند همه آن مشکلات را مرتفع کند چون چندین عامل مهم مورد نیاز است تا دست به دست هم بدهند و مشکلات را توأمان برطرف کنند.

اقتصاد ایرانی: باتوجه به نامگذاری سال جاری با نام اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل بفرمایید تحقق این مهم چگونه حاصل می شود؟ همچنین باتوجه به مصوبه اخیر معاون اول رئیس جمهور این موارد چه میزان قابلیت اجرایی خواهد داشت؟

در بیان مفهوم اقتصاد مقاومتی باید از واژه "قوی" استفاده کنم زیرا زمانی یک اقتصاد مقاوم است که قوی و محکم باشد، یک اقتصاد سالم شامل دو بخش صادرات و واردات است و باید این مهم را در نظر بگیریم که یک تولید کننده هر چقدر هم در برآورده کردن نیاز خود موفق باشد باز هم مواردی را جهت خرید نیاز دارد، کشورهایی چون آمریکا که قدرت اول اقتصادی دنیا هستند نیز صادرات و واردات را باهم دارند اما نکته در مدیریت بهینه و برنامه ریزی صحیح جهت ایجاد تعادل این دو کفه مهم اقتصادی است. تا یکی سوار بر دیگری نشود.

کشور ما زمانی میتواند موفق باشد که در ابتدا ضمن فرهنگ سازی مفهوم اقتصاد مقاومتی، مقاوم سازی درست را به مردم و مجریان بیاموزند، چندی پیش معاون اول رئیس جمهور طی ابلاغیه هایی جداگانه به دستگاه های اجرایی کشور، مصوبه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی ناظر بر پروژه های اولویت دار اقتصاد مقاومتی که در آن وظایف و تکالیف هر یک از دستگاه ها برای اجرای این پروژه ها ظاهراً به وضوح مشخص شده بود را ابلاغ کرد که از نظر اینجانب نه تنها این مصوبه دارای ابهامات زیادی است بلکه راهگشای اجرای سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی نیز نخواهد بود.

باتوجه به فعالیت ما در شورای سیاست گذاری اقتصادمقاومتی و بخش خصوصی، در ادامه نظر شما عزیزان را به چند مورد مهم که برای اجرا و پیاده سازی اقتصاد مقاومتی الزامی است جلب میکنم که ما سالها در جلسات شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی بر روی آنها مطالعه، تحقیق و به نتیجه رسیده ایم. درکل برای اینکه اقتصاد ایران قوی و شکست ناپذیر گردد، اجرای برنامه های زیر ضروری و حیاتی می باشد:

۱-  فرهنگ سازی و معرفی دقیق اقتصاد مقاومتی به مردم

۲- اصلاح قوانین بازدارنده و تصویب قوانین راهگشای اقتصادی

۳- مبارزه جدی و همه جانبه سه قوا با مفاسد اقتصادی و اجتماعی

۴- راه اندازی حداکثری تولید

۵- ساماندهی واحدهای تولیدی و صنعتی زیانده و ورشکست شده

۶- رسیدگی به مشکلات مالی فعالان اقتصادی، نجات صاحبان صنایع زندانی و رفع ممنوع الخروجی مدیران و صاحبان صنعت تجارت که طی یک دهه گذشته بلحاظ بحران اقتصادی دچار مشکلات مالی شده اند

۷- حمایت همه جانبه دولت جهت رشد صادرات غیر نفتی و رفع موانع

۸- استانداردسازی واقعی و افزایش کیفیت تولیدات داخلی

۹- انضباط بخشی به واردات کشور

۱۰ - تنظیم بازار پولی و انضباط بخشی به مؤسسات مالی و اعتباری و توسعه پول الکترونیکی جهت رشد تجارت اینترنتی

۱۱- حرکت سریع و انقلابی جهت غلبه بر رکود، تورم و بیکاری

۱۲- جذب سریع سرمایه گذاریهای کلان خارجی

۱۳- ورود تکنولوژی های پیشرفته خارجی

۱۴- توسعه هر چه سریعتر میدان نفتی علی الخصوص میادین نفتی مشترک

۱۵- احیاء تمامی معادن کشور

۱۶- پرهیز از خام فروشی نفت و مواد معدنی

۱۷- توسعه انقلابی صنعت توریسم و تقویت زیرساختهای لازمه همچون هتل و ...

۱۸- تقویت و توسعه زیرساختها و نوسازی زیربناهای اقتصادی کشور اعم از صنعت حمل و نقل (زمینی، ریلی، هوایی و دریایی)، اسکله ها و بنادر و خطوط ترانزیت

۱۹- تقویت کشاورزی کشور و تشویق کشاورزان به استفاده از ماشین الات نوین و سیستم های علمی

۲۰- تقویت سرمایه گذاران داخلی و خارجی به سرمایه گذاری در جهت تولید انرژی های پاک علی اخصوص انرژی خورشیدی

۲۱- مدرن سازی و تقویت زیرساخت فرودگاههای مراکز استانها و حرکت بسمت جذب مسافران ترانزیتی منطقه و پیشی گرفتن از امارات و قطر

۲۲- برداشتن گامهای بزرگ بمنظور مبدل نمودن شهر تهران بعنوان یکی از شهرهای بزرگ تجاری جهان (Business City) همچون توکیو، شانگهای، دبی، سنگاپور، هنگ کنگ و نهایتاً نیویورک و جذب دفاتر شرکتهای بزرگ بین المللی جهت استقرار در تهران بعنوان مقر خاورمیانه

۲۳- تنظیم بازار ارز و حرکت به سمت تک نرخی کردن و فروش ارز به مردم و فعالان اقتصادی جهت امورات اقتصادی و تعریف شده

۲۴- تقویت سفارتخانه ها و انتخاب وابستگان اقتصادی قوی و کار کشته

۲۵- افزایش روز افزون درآمدهای ارزی و ریالی کشور از طریق رشد صادرات و تنظیم مالیات

۲۶- و... دهها مورد دیگر

مهمترین اشکال و تناقض این مصوبه در این است که باتوجه باینکه تحقق اقتصاد مقاومتی بیش از هر چیز دیگری نیازمند حرکتهای انقلابی در اموراتی همچون تولید، صادرات و احیاء صنایع زیان دیده و ورشکسته و غلبه بر بیکاری و... است و با عنایت باینکه این امورات همگی در حیطه وظایف وزارت صنعت، معدن و تجارت میباشد پس انتظار بر این است تا این وزارتخانه بیشترین سهم را جهت تحقق اقتصاد مقاومتی بر عهده داشته باشد اما متأسفانه مصوبه معاون اول رئیس جمهور به غالب وزارتخانه ها و دستگاههای مهم کشوری ابلاغ شده الا وزارت صنعت، معدن و تجارت!!! در نتیجه بزرگترین غایب در اجرای مصوبه دولت، وزارت صنعت، معدن و تجارت میباشد که خود جای تعجب و تأمل دارد و نشان از واقعیت دارد که هنوز مصوبات ابلاغی در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی نیستند!!

اگر قرار بر این است تا واقعاً اقتصاد مقاومتی را عملیاتی کرده و اقتصادی قوی و شکست ناپذیر داشته باشیم، باید مصوباتی را تدوین و برنامه هایی درست را اجرای کنیم که فی الواقع راهگشای اقتصاد مقاومتی باشد نه اینکه فقط سر خودمان و عده ای دیگر را گرم کنیم تا زمان بگذرد!! باور بفرمائید که اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی چندان سخت و دشوار نیست تنها باید کمی همت بخرج داد و با دید ملی به قضیه نگاه کرد. همچنانکه سایر کشورهای پیشرفتۀ جهان اقتصاد مقاومتی را با نام های دیگری اجرا کرده و هم اکنون دارای اقتصادی قوی و قدرتمند شده اند ما نیز میتوانیم به چنین اقتصادی دست یابیم و برایمان دور از دسترس نیست.

همچنانکه تمام ارکان نظام بدور از گرایشات سیاسی و جناحی و با دیدی ملی بر سر رشد و توسعه صنایع دفاعی کشور متحد شده اند و حاصل آن نیز رشد صنایع موشکی و ادوات دفاعی تولید داخل شده است و روز به روز شاهد رشد بیش از پیش این صنعت در کشور میباشیم و همین امر موجب شده است تا ایران اسلامی به یکی از کشورهای قدرتمند جهان مبدل گردد، پس با الگو گرفتن از صنایع دفاعی میتوانیم اقتصاد مقاومتی را نیز اجرا و به یکی از قدرتهای اقتصادی جهان مبدل شویم فقط باید تمام ارکان نظام و قوای سه گانه بدور از گرایشات سیاسی و جناحی و با دیدی ملی بر سر رشد و توسعه اقتصاد کشور متحد شوند تا این مهم نیز هرچه سریعتر محقق و از قوه به فعل تبدیل گردد. لکن همچنانکه بارها عرض کرده ام مجدداً نیز تأکید میکنم که در جهت رفع مشکلات اقتصادی کشور و اجرای اقتصاد مقاومتی، تمامی امکانات و تجربیات مرکز تجارت جهانی ایران و شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی در اختیار مسئولین امر میباشد

اقتصاد ایرانی: در شرایط فعلی کشور پیوستن به سازمان تجارت جهانی را چطور ارزیابی می کنید؟

من نه مخالف پیوستن به سازمان تجارت جهانی هستم و نه با این وضعیتی که امروز دچار آن هستیم موافقم زیرا در حال حاضر با این وضعیت اقتصادی که فعالیتهای اقتصادی روز به روز به ورشکستگی می انجامد چنانچه وارد WTO هم بشویم حرفی برای گفتن نداریم ما برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی فاکتورهایی را نیاز داریم که همزمان با ساماندهی اقتصاد و رفع مشکلات، آرام آرام روند پیوستن به WTO را هم باید دنبال کنیم همانطور که وضعیت پیوستن ما به این سازمان روندی ضروری و اجتناب ناپذیر است و بالاخره یک روزی این اتفاق خواهد افتاد اما الان پیوستن ایران به WTO امری محال میباشد زیرا روند عضویت ما درگیر مسائل سیاسی شده است یعنی اگر ما حتی یک مخالف هم بین ۱۶۲ عضو WTO داشته باشیم آن یک عضو هم میتواند جلوی الحاق ما را در مقابل سایر اعضا برای ورود بگیرد. البته این را هم باید بگویم که هرچقدر اقتصادی قوی تر باشد روند پیوستنش به سازمان تجارت جهانی سخت تر است. چین به لحاظ قدرتمند بودنش ۱۵ سال پشت درها ماند، بنابر این باید روشی مناسب و سنجیده جهت پیوستن به سازمان تجارت جهانی را در پیش بگیریم.