بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : دوشنبه 16 فروردين 1395      11:23

چاقوی آمریکایی برعکس می‌برد

اقتصاد ایرانی: وزیر خزانه داری آمریکا به تازگی با ضروری شمردن تحریم ها برای مقابله با تهدیدهایی که منافع این کشور را به خطر می اندازند، هشدار داد توسل بیش از اندازه به این ابزار نفوذ اقتصادی جهانی آمریکا را تضعیف خواهد کرد؛ از این رو اگر این مجازات ها موفق به تغییر رفتار طرف مقابل شوند باید به تدریج تسهیل شوند.

به گزارش ایسنا، جیکوب لیو در سخنانی در نشست سازمان غیرانتفاعی CEIP، اظهار کرد: آمریکا باید در برابر تمایل به استفاده خیلی راحت از تحریمها بویژه در وضعیتی که تاثیر اندکی خواهند داشت، هوشیار باشد.

وی هشدار داد که باید نسبت به این خطر که استفاده بیش از حد از تحریمها موقعیت رهبری ما در اقتصاد جهانی و اثرگذاری خود تحریمها را تضعیف می کند آگاه باشیم.

وزیر خزانه داری آمریکا گفت: اگر حوزه های قضایی و شرکتهای خارجی احساس کنند که آمریکا تحریمها را بدون توجیه کافی یا دلایل نادرست به کار می گیرد نباید از اینکه آنها به دنبال راه هایی برای اجتناب از تجارت با آمریکا یا معامله به دلار آمریکا هستند متعجب شویم.

بر اساس گزارش آسوشیتدپرس، وزیر خزانه داری آمریکا درباره درسهایی که بواسطه چند دهه تحریم گرفته شده است صحبت کرد در حالیکه بعضی از جمهوری خواهان در کنگره خواهان ادامه تحریمها علیه برنامه هسته ای ایران هستند. آمریکا سال گذشته با تسهیل تحریمها علیه تهران در مقابل محدود شدن فعالیت هسته ای تهران موافقت کرد.

جک لیو خاطرنشان کرد زمانی که تحریمها موثر واقع می شوند واشنگتن باید آنها را تسهیل کنند حتی اگر مربوط به موضوع حساس ایران باشد. وی در ادامه افزود: پس از توافق هسته ای تاریخی ژوییه ۲۰۱۵ میان ایران و قدرتهای غربی، تهران به تعهداتش پایبند ماند و اکنون نوبت آمریکاست که به قولش عمل کند. با اینهمه تحریمهای غیرهسته ای علیه ایران همچنان به قوت خود باقی مانده اند و دولت آمریکا به جامعه تجاری خارجی توضیح داده که اکنون در زمینه همکاری با ایران در چه چارچوبی می توانند عمل کنند.

مارک دوبوویتس از بنیاد دفاع از دموکراسیها معتقد است اظهارات لیو نشان می دهد که دولت باراک اوباما آماده می شوند تا با فراهم کردن دسترسی ایران به دلار آمریکا، امتیاز بزرگی به این کشور دهد در حالیکه کنگره با چنین تغییری مخالف خواهد بود.

کشمکش میان دولت و کنگره آمریکا بر سر اعمال تحریمها علیه تهران در حالی ادامه دارد که ایران اعلام کرده از دلار برای انجام تجارت خارجی شامل فروش نفت فاصله می گیرد و از استفاده از ارزهای دیگری مانند یورو به جای ارز آمریکا استقبال می کند. در واقع ایران به دلیل تمایل همیشگی واشنگتن برای تحریم تهران، تلاش می کند با استفاده از ارزهای دیگر دلار آمریکا را دور بزند و در همین راستا درصدد کاهش اتکا به داین ارز برآمده و مایل است ده ها میلیارد دلار طلب نفتی خود از هند و سایر خریداران را به یورو دریافت کند و پول معاملات نفتی جدید را هم به یورو انجام دهد.

پایگاه خبری "گلوبال ریسرچ" این خبر را دستمایه یک گزارش قرار داده و نوشت: سیاستمداران واشنگتن که توسط کمیته امور عمومی آمریکا و اسرائیل موسوم به "آیپک" خریده شده اند همیشه دنبال بهانه جویی علیه دولت ایران هستند حتی اگر بتوانند ایران را عامل گرمایش جهانی معرفی می کنند. ایران در سطح اقتصادی و سیاسی روابط نزدیکی با روسیه و چین دارد و اکنون که با تهدید جنگ از سوی آمریکا یا کشور دیگری روبرو نیست می تواند چرخش استراتژیکی به سوی ارزهای دیگر داشته باشد. تغییر فروش نفت به یورو اکنون که این منطقه یکی از شرکای تجاری بزرگ ایران است اقدامی منطقی محسوب می شود. زیرا اگر ایران مانور دریایی یا آزمایش موشکی جدیدی در آینده انجام دهد ممکن است به درخواست جدید برای تحریم ایران منتهی شود. بسیاری در کنگره آمریکا شامل جان مک کین و چارلز شومر سناتورهای آمریکایی برای تحریمهای جدید رای خواهد داد تا دولت بتواند علاوه بر تحریمهایی که علیه آزمایش های موشکی اخیر ایران وضع کرده، تهران را هدف تحریمهای بیشتری قرار دهد. تحریمهای جدید استفاده نهادها و افراد مرتبط با برنامه موشکی ایران از سیستم بانکی آمریکا را ممنوع کرده است. سیستم بانکی آمریکا برای مبادلاتش از دلار استفاده می کند و به همین دلیل ایران می خواهد طلب نفتی و پول فروش جدید نفت را به یورو دریافت کند تا از تحریمهایی که باعث دشواریهای اقتصادی شده اند اجتناب کند.

سلطه آمریکا در خاورمیانه با قدرت پترودلار حاصل شده است. دلار آمریکا همچنان ۶۰ درصد از ذخایر ارزی جهان را تشکیل می دهد. اگرچه اقدام اخیر برای جایگزین کردن ارزهای ایران، روسیه و چین با دلار آمریکا به برتری دلار پایان نمی دهد اما دنیا به تدریج از دلار آمریکا به استفاده از ارزهای دیگر حرکت می کند بدون اینکه اقتصاد جهان دچار اختلالات بزرگی شود و واشنگتن را به نگرانی بیاندازد.

مدت ۷۰ سال است که جایگاه دلار به عنوان ارز اصلی جهان یکی از عناصر کلیدی قدرت آمریکایی بوده اما استفاده مکرر واشنگتن از تحریم های اقتصادی به عنوان سلاح سیاست خارجی، چین و قدرت های دیگر را به استفاده از جایگزین های مالی دیگر تشویق کرده است.

از نظر اقتصادی برتری دلار هزینه انتشار اسکناس را برای کشورهای دیگر کم کرده و ریسک نرخ مبادله را برای شرکت های آمریکایی به حداقل می رساند اما اهمیت واقعی دلار استراتژیکی است: برتری دلار به آمریکا اجازه داده کسری های حساب جاری و مالی خود را با چاپ بیشتر پول خود بپوشاند.

از دهه ۱۹۷۰ یکی از ارکان برتری دلار نقش این ارز به عنوان ارز اصلی بوده که نفت و گاز به آن قیمت گذاری می شوند و فروش بین المللی هیدروکربن به دلار انجام گرفته و تسویه می شود. این امر کمک کرده تقاضای جهانی برای دلار بالا باقی بماند. همچنین نگهداری درآمدهای دلار از سوی تولیدکنندگان انرژی جایگاه این ارز را به عنوان دارایی ذخیره برتر جهان تحکیم کرده که می تواند به اقتصاد آمریکا برگردد و کسری های آمریکایی را بپوشاند.

بسیاری می پندارند برتری دلار در بازارهای انرژی ناشی از جایگاه آن به عنوان ارز ذخیره و پرمبادله ترین ارز جهان است اما نقش دلار در این بازارها نه طبیعی بوده و نه حاصل بکارگیری گسترده آن است بلکه این امر از سوی سیاستگذاران آمریکایی پس از فروپاشی نظم پولی برتون وودز در اوایل دهه ۱۹۷۰ و پایان یافتن مدل اولیه برتری دلار مهندسی شد. مربوط کردن دلار به مبادلات نفتی بین المللی برای ایجاد مدل جدید برتری دلار کلیدی بوده و زمینه ۴۰ سال دیگر سلطه آمریکایی را فراهم کرد.

پیشنهادها برای استفاده از ارزهای دیگر به جای دلار جدید نیستند. سازمان همکاری شانگهای (SCO) در سال ۲۰۰۹ دقیقا چنین پیشنهادی را مطرح کرد. اعضای این سازمان شامل روسیه، چین، قزاقستان و مغولستان هستند و ازبکستان، افغانستان، ایران، هند، پاکستان و مغولستان وضعیت ناظر را دارند. همچنین این سازمان روابط نزدیکی با ترکیه و انجمن کشورهای آسیای جنوب شرقی دارد.

از زمان توافق ۱۹۴۴ بریتون وود، فاینانس جهان تحت نفوذ دلار آمریکا، صندوق بین المللی پول و بانک جهانی بوده است اما به گفته جفری ساکس، اقتصاددان آمریکایی، این جهان در حال ناپدید شدن است و با کمرنگ شدن نقش آمریکا در اقتصاد جهانی دلار نمی تواند جایگاه برتری را در اختیار داشته باشد.

کشورهای عضو گروه بریکس شامل برزیل، چین، هند، روسیه و آفریقای جنوبی مجموعه ابتکارهایی را با هدف تغییر ساختار کنونی فاینانس جهانی دنبال می کنند. این سازمان علاوه بر اینکه به دنبال پایین کشیدن سلطه دلار است، یک بانک توسعه و همچنین مجموعه توافق های ارزی به نام "توافقنامه ذخیره احتیاطی" را در دستور کار قرار داده تا صندوق بین المللی پول و بانک جهانی را دور زده و امکان دسترسی اضطراری کشورها به ارز خارجی را فراهم کند.

چین در حال دور زدن نیویورک به عنوان مرکز مالی جهان است و در عوض مبادلات مالی را از طریق هنگ کنگ و لندن انجام می دهد. اقدامات چین تردیدی بر جای نگذاشته که این غول آسیایی آماده برچیدن سلطه دلار می شود. همچنین شماری از کشورها در حال حاضر با استفاده از ارزهای دیگر مبادلات تجاری دارند. اینکه کنار گذاشتن دلار چه تاثیری روی آمریکا خواهد گذاشت مشخص نیست اما آنچه که حتمی است از دست رفتن کنترل این کشور بر بخشی از فاینانس جهانی خواهد بود. از سوی دیگر برای کشورهای توسعه یافته فاصله گرفتن از مدل اقتصادی آمریکا شامل بازارهای آزاد، ریاضت مالی و دشمنی با هر گونه نقش دولت در اقتصاد را راحت تر خواهد کرد.

کاهش سلطه دلار اعمال تحریم ها را دشوارتر خواهد کرد بویژه در مناطقی که سیاست های واشنگتن با سایر بخش های جهان بیگانه تر است. به عنوان مثال اتحادیه اروپا روسیه را بر سر بحران اوکراین تحریم کرد اما این تحریم ها به گستردگی تحریم های آمریکایی نبودند. تجارت اتحادیه اروپا با روسیه بخش بزرگی از اقتصاد اروپاست در حالیکه تجارت روسیه با آمریکا کمتر است.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir