بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : پنجشنبه 27 اسفند 1394      10:15

دولت به شفافیت در اعلام نرخ‌های اقتصادی پایبند است؟

اقتصاد ایرانی: نرخ رشد اقتصادی سال جاری در واپسین روزهای سال 1394 اعلام شد، نرخی که منفی نبود ولی چندان هم مناسب نبود و جای این شبهه را باقی گذاشت که آیا تعلل در اعلام نرخ رشد بنا بر اعلام مسئولان به دلیل طولانی شدن محاسبات رخ داده است و یا به دلیل پایبند نبودن دولت نسبت به ارایه آمار شفاف.

به گزارش  ایسنا، مرکز آمار ایران در واپسین روزهای سال 1394، بالاخره و بعد از تحمل انتقادات بسیاری، نرخ رشد نه ماهه نخست سال جاری را اعلام کرد.

موضوع اعلام نشدن مرتب و فصل به فصل نرخ رشد سال 1394، توسط مراکز متولی از نیمه دوم سال جاری انتقادات بسیاری را از سوی برخی رسانه ها و کارشناسان برانگیخته بود.

این امر به ویژه در شرایطی مورد توجه قرار گرفته بود که بسیاری از مسئولان دولت یازدهم از ابتدای روی کار آمدن با انتقاد به عملکرد دولت نهم و دهم نسبت به ارایه نکردن آمار شفاف و دقیق شاخص های کلان اقتصادی، وعده داده بودند که دولت یازدهم راه دولت گذشته را ادامه نخواهد داد و به صورت فصل به فصل تغییرات شاخص های اقتصادی کشور را منتشر خواهد کرد.

البته دولت یازدهم در یک سال و نیم ابتدای کار خود نسبت به ارایه دقیق و فصل به فصل شاخص های اقتصادی حساسیت نشان می داد ولی از ابتدای سال جاری در اعلام نرخ رشد به شیوه پیشین خود تخطی کرد و به زعم بسیاری راهی را پیش گرفت که دو دولت گذشته پیش گرفته بود.

دولت نهم و دهم همواره متهم بودند که یا آمارها را دیر اعلام می کنند، برخی را اعلام نمی کنند و برخی دیگر را به گونه ای اعلام می کنند که بیشتر به خواست خودشان نزدیک است.

این گمانه زنی ها به ویژه در سال های آخر دولت دهم که کشور شاخص های نامناسب تورم تا 40 درصدی، بیکاری نزدیک به 12 درصدی و نرخ رشد منفی تا 6 درصد را تجربه می کرد، بیشتر تقویت شد، ضمن اینکه در همین زمان نیز دولت در اعلام آمارها رفتار غیر شفاف تری از خود نشان داده بود.

با روی کار آمدن دولت یازدهم ولی شرایط اعلام آمار تغییر کرد. دولت یازدهم که از منتقدان تند رفتار اقتصادی دولت قبل بود، همواره برنامه های مهم اقتصادی دولت قبل از نحوه اجرای طرح هدفمندی یارانه ها، مسکن مهر و... را عامل بروز بسیاری از مشکلات افتصادی کشور دانسته و با اعلام آمارهای شفاف مربوط به عملکرد دولت قبل سعی می کرد توضیح دهد که چگونه آن اقدامات این شاخص ها را رقم زده است.

به همین دلیل در سال نخست آغاز به کار دولت یازدهم که شاخص ها مربوط به عملکرد دولت قبل بود، این شاخص ها به صورت دقیق اعلام می شدند.

پس از یکسال نیز که برخی شاخص های اقتصادی بهبود پیدا کرده و تورم از 40 درصد به نزدیک به 16 درصد، رشد از منفی 6 درصد به سه درصد و بیکاری نیز از 12 درصد به 10 درصد رسیده بود، همچنان اعلام آمار به صورت مرتب و فصل به فصل ارایه می شد. ولی از زمانی که نشانه ها حاکی از آن بود، که نرخ رشد بار دیگر در سراشیبی افتاده و کاهش یافته است، اعلام مرتب و دقیق و فصل به فصل آن متوقف شد.

این امر به ویژه در شرایطی قابل توجه است که همچنان شاخص هایی مانند تورم که بهبود یافته و بیکاری که تغییر محسوسی نکرده بود اعلام می شد ولی شاخص رشد که به نظر می رسید چندان وضعیت مناسبی ندارد، اعلام نمی شد.

البته گفتنی است که هیچ یک از مسئولان متولی تاکنون زیر بار عامدانه اعلام نکردن نرخ رشد اقتصادی نرفته اند، همچنانکه چندی پیش ولی الله سیف، رئیس بانک مرکزی ایران با بیان اینکه نرخ رشد در حال محاسبه است، اظهار کرد که به محض اتمام محاسبات مربوط به نرخ رشد، آمارهای آن اعلام خواهد شد.

البته بسیاری از اقتصاددانان، این توجیهات را نپذیرفته و معتقدند که با دلیل پایین آمدن نرخ رشد اقتصادی، دولت تمایلی نسبت به اعلام آن به صورت دقیق و فصل به فصل نشان نداده است.

آن ها همچنین نسبت به این رفتار دولت انتقاد کرده و مطرح می کردند که دولت یازدهم که بنا را بر شفاف سازی گذاشته بود نباید راه دولت قبل را برود و بهتر است که با تشریح وضعیت اقتصادی کشور به مردم نرخ رشد را اعلام کند.

در این زمینه حجت میرزایی، اقتصاددان و مدرس دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، با تاکید بر اینکه بهتر است دولت حاضر مثل گذشته شفافیت را در ارایه آمار حفظ کند، اظهار کرده بود: به وجود آمدن این وضعیت برای رشد اقتصادی کشور حاصل عملکرد این دولت نیست و یادگار رفتار اقتصادی دولت گذشته است و بهتر است دولت نرخ های مربوط را اعلام کند و توضیح دهد که چرا چنین وضعیتی به وجود آمده است، این کار بهتر از اعلام نکردن نرخ رشد است.

البته برخی دیگر هم توضیحات دولت در مورد به درازا کشیدن محاسبات را پذیرفته اند و معتقدند دولت از ابتدا نیز نباید وعده اعلام فصل به فصل نرخ رشد اقتصادی را می داد چون هنوز کشور ما مجهز به چنین ساختار آماری نیست که بتواند به سرعت و در واقع به صورت فصل به فصل شاخص های کلان مربوط به اقتصاد کشور را اعلام کند.

داوود سوری، اقتصاددان در این زمینه مطرح کرده بود: سال گذشته اولین سالی بود که تلاش شد آمارها به صورت فصل به فصل اعلام شوند. این آمارها نیز اغلب نسبی و بر حسب لحاظ برخی شاخص ها اعلام می شدند که نرخ دقیقی از رشد ارائه نمی دادند.

همچنین کمیل طیبی، اقتصاددان و عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان نیز با بیان اینکه دولت یازدهم رفتار شفافی دارد، گفته بود: به هیچ وجه نباید این دولت را با دولت قبل مقایسه کرد چون رفتار این دولت بسیار متفاوت از آن دو دولت قبل است. اگر آمارها اعلام نمی شود به این دلیل است که هنوز آمارهای دقیق مشخص نیست و اگر مشخص شود اعلام خواهد شد.

البته برخی دیگر هم بودند که با اعلام موضع گیری خنثی نسبت به اعلام نکردن نرخ رشد توسط دولت، چنین رفتاری را به دلیل شرایط حاکم بر اقتصاد کشور می دانستند. مثلا حمیدرضا اشرف زاده، عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی بیان کرده بود که در شرایط پساتحریم که سرمایه گذاران خارجی تصمیم دارند برای سرمایه گذاری به ایران وارد شوند، اعلام نرخ رشد منفی ممکن است آن ها را از ورود به کشور باز دارد، به همین دلیل دولت در اعلام نرخ رشد مردد است چرا که نمی خواهد با اعلام نشانه های ناخوشایند دولت را ورود برای سرمایه گذاری به کشور باز دارد.

 گرچه با اعلام نرخ رشد اقتصادی سال جاری، مشخص شد که بر خلاف برخی پیش بینی ها، نرخ رشد منفی نبوده است. با این همه اعلام نشدن نرخ رشد مربوط به نفت در اعلام نرخ رشد کلی و منفی بودن نرخ های رشد مربوط به بخش صنعت، ساختمان و... می تواند تایید کننده این باشد که اعلام نشدن نرخ رشد فصل به فصل سال جاری، احتمالا به دلیل همان کاهش نرخ رشد در سال جاری رخ داده است.

به هر حال بنا بر پیش بینی ها سال آینده سال رشد اقتصادی ایران خواهد بود و فرصتی دست خواهد داد که شفافیت رفتار دولت در زمینه اعلام شاخص های اقتصادی مشخص شود. اینکه چقدر به ایجاد شفافیت پایبند است و چقدر مطابق با شرایط حاکم بر کشور می تواند از الگوهای رفتاری دولت قبل پیروی کند.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir