بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : يکشنبه 16 اسفند 1394      10:55

اقتصاد اول منطقه در سال ۲۰۲۵

اقتصاد ایرانی: ایران توانایی آن را دارد که در سال ۲۰۲۵ میلادی، مصادف با پایان زمان سند چشم انداز ۱۴۰۴، به قدرت اول اقتصادی منطقه تبدیل شود. این پیش بینی را سایت تحلیلی «گلوبال ریسک اینسایت» منتشر کرده و با مقایسه ایران و عربستان به عنوان دو رقیب منطقه ای افزوده است که ایران با توجه به برتری تاریخی در حوزه هایی همچون علوم و ریاضیات، بی تردید تا آن سال در زمینه اقتصادی به بزرگ ترین قدرت منطقه تبدیل خواهد شد. به لحاظ ژئوپلیتیک اما عربستان سعودی با سوءاستفاده از عوامل فرقه ای در گسترش نفوذ ایران در منطقه اختلال ایجاد خواهد کرد.

به گزارش دنیای اقتصاد، با توجه به لغو تحریم های بین المللی و با توجه به اینکه ایران دارای یکی از پیشرفته ترین و متنوع ترین اقتصادها در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقاست، چقدر احتمال دارد تا سال ۲۰۲۵ به ابرقدرت بعدی خاورمیانه تبدیل شود؟» سایت تحلیلی گلوبال ریسک اینسایت با طرح این پرسش تحلیلی را به پیش بینی آینده ایران اختصاص داده است. در این تحلیل آمده است: توافق هسته ای ایران که سال گذشته میلادی در وین به دست آمد بی تردید منجر به تغییر در لایه های توازن قدرت در خاورمیانه خواهد شد و به این کشور امکان خواهد داد دوباره به کارزار بین المللی وارد شود. مباحثی مطرح می شود که نگران ظهور ایرانی است که مجددا نیرو گرفته است و عربستان سعودی به طور خاص نگران نفوذ ایران بر چشم انداز خاورمیانه در آینده ای قابل پیش بینی است. ایران که به لحاظ اقتصادی از قید و بند تحریم ها آزاد شده است، به احتمال بسیار زیاد در مسیر تبدیل شدن به یک ابرقدرت اقتصادی منطقه ای قرار دارد. اختلافات ایران و عربستان که اغلب به اشتباه درگیری فرقه ای درنظر گرفته می شود، رقابت بر سر برتری منطقه ای و درپی آن رهبری منطقه ای است. بنابراین فهم نقش خاورمیانه ای ایران طی دهه آینده قابل تفکیک از رابطه این کشور با ریاض نیست. همزمان، گرچه هر دو طرف از دوره هایی از مزایای ترقی بهره مند خواهند شد، اما این رقابت یک برنده مشخص نخواهد داشت. رقابت ژئوپلیتیک این دو قدرت ادامه خواهد یافت و حتی پس از ۲۰۲۵ بر چشم انداز منطقه ای مسلط خواهد بود.

ایران، ابرقدرت اقتصادی و رهبر ریاضیات و علوم جهان

ایران احتمالا طی ۱۰ سال آینده به یک قدرت اقتصادی منطقه ای تبدیل خواهد شد و پیش بینی می شود با لغو تحریم ها نرخ رشد اقتصادی این کشور در سال جاری میلادی حدود ۳.۵ درصد باشد. با این نرخ رشد، ایران در جایگاه دومین اقتصاد دارای سریع ترین رشد در خاورمیانه قرار می گیرد. براساس آمار صندوق بین المللی پول از سال ۲۰۱۱ تاکنون تحریم ها ۱۵ تا ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی ایران را ازمیان برده است. علاوه براین، توافق هسته ای حدود ۱۰۰ میلیارد دلار از دارایی های خارجی ایران را آزاد می کند. این تزریق نقدینگی به اقتصاد ایران، به همراه این واقعیت که هم اکنون ایران متنوع ترین اقتصاد خاورمیانه محسوب می شود، عناصر به دست آوردن جایگاه ابرقدرت اقتصادی تا سال ۲۰۲۵ را برای این کشور فراهم می کند.

علاوه براین، ایران قادر خواهد بود روزانه ۱.۵ میلیون بشکه دیگر نفت به بازارهای جهانی عرضه کند. گرچه این میزان با کل تولید نفت عربستان برابری نمی کند، تهران نسبت به این رقیب خود از مزیت متمایزی برخوردار است و آن اینکه عربستان به رغم تلاش های اخیر در جهت تنوع بخشی به اقتصاد، برای رشد اقتصادی خود به دلارهای نفتی به شدت وابسته است. ایران گرچه از تحریم های بین المللی آسیب دیده است، اما همچنان غنی از منابع طبیعی است. لغو تحریم ها همچنین موجب بازگشت ۳۰۰ هزار ایرانی تباری خواهد شد که در جست وجوی کار به خارج رفتند. ایران همچنین در حوزه هایی که به لحاظ تاریخی در آن قوی بوده است یعنی ریاضیات و علوم، گام های بلندی برخواهد داشت و در این زمینه دوباره به رهبر جهان تبدیل می شود. آینده اقتصادی ایران روشن به نظر می رسد و شرایط برای کسب جایگاه ابرقدرت منطقه ای تا سال ۲۰۲۵ برای این کشور فراهم است.

جایگاه ژئوپلیتیک ایران

گرچه عربستان سعودی از عادی شدن روابط آمریکا-ایران هراسان است، واشنگتن درمورد اینکه در بازی قدرت فعلی خاورمیانه طرف کسی را بگیرد محتاط است. بعید است که یک پیروز مشخص ظهور پیدا کند و هم ایران و هم عربستان سعودی همچنان به دنبال مزایای ترقی در موقعیت نسبی خود در سراسر منطقه خواهند بود. رقابت سعودی-ایرانی همچنان در چشم انداز منطقه ای حضور خواهد داشت. گلوبال ریسک اینسایت با اشاره به اینکه انتخابات اخیر مجلس ایران تغییر چندانی در سیاست خارجی ایران ایجاد نخواهد کرد افزود:گرچه گفته می شود این انتخابات پیروزی برای اصلاح طلبان بوده است، اما سیاست های داخلی و خارجی ایران لزوما تغییر نخواهد کرد و در روابط خارجی ایران تغییرات بسیار اندکی صورت خواهد گرفت. بنابراین عربستان سعودی همچنان رقیب اصلی ایران خواهد بود. ولی رضا نصر، یکی از برجسته ترین پژوهشگران معتقد است رقابت ایران و عربستان بر سر قدرت ادامه خواهد یافت و با فروپاشی جهان عرب مناسبات این دو کشور وارد مرحله جدیدی شده است. علاوه براین، درشرایطی که نسیم تغییر در منطقه وزیدن گرفته است، با توجه به نگرانی عربستان از چرخش آمریکا به سمت ایران با شکل توافق هسته ای، احساس ناامنی عربستان افزایش یافته است. ریاض این توافق را بازگشت ایران به منطقه تلقی می کند. عربستان همچنین جایگاه خود را به عنوان متحد اصلی آمریکا در منطقه از دست داده است. همه این عوامل توضیح می دهند که چرا عربستان به منظور برانگیختن خصومت سنی ها علیه افزایش نفوذ ایران، همچنان از کارت فرقه ای سوءاستفاده می کند. این تاکتیکی است که سعودی ها امیدوارند از طریق آن جلوی افزایش نفوذ ایران را بگیرند. گرچه روابط آمریکا-عربستان به دلیل تداوم تامین مالی تروریسم بین الملل توسط عربستان خدشه دار شده، اما این روابط همچنان برای منافع ملی آمریکا اساسی است و برای سیاست گذاران واشنگتن از اهمیت فراوانی برخوردار است.

ایران ۲۰۲۵: یک قدرت اقتصادی منطقه ای، نه ژئوپلیتیکی 

با توجه به این مساله که اقتصاد ایران در دوران پسا تحریم فعال تر خواهد شد، این کشور پتانسیل آشکاری برای نفوذ اقتصادی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا دارد. اقتصاد ایران که از تنوع خوبی برخوردار است، از بازگشت به تجارت بین المللی منتفع خواهد شد و این مساله به قدرت منطقه ای ایران کمک خواهد کرد. پس آیا ایران تا سال ۲۰۲۵ به ابرقدرت منطقه ای تبدیل خواهد شد؟ به لحاظ اقتصادی جواب بله است اما به لحاظ ژئوپلیتیکی پیش بینی قطعی کار دشواری است. به احتمال بسیار، سعودی ها به رغم افول نفوذشان برای تبدیل شدن ایران به رهبری مطلق در خاورمیانه موانع بسیاری ایجاد خواهند کرد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir