بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : پنجشنبه 15 بهمن 1394      10:31

سبقت بورس از سود بانکی

اقتصاد ایرانی: سال گذشته در حالی بازار پول در رکود سایر بازارهای مالی توانست بهترین عملکرد و سودآوری را کسب کند که اکنون و به دنبال جهش زمستانی بورس تهران، جابه جایی در جدول رقابت بازارها اتفاق افتاده است. از ابتدای دی ماه، به ویژه پس از اجرایی شدن برجام، رشد حدود ۲۰ درصدی بورس توانست بازدهی بازار سهام از ابتدای سال را افزایش دهد تا رقیب اصلی خود، یعنی سپرده های بانکی را پشت سر بگذارد. چنانچه فضای خوش بینی به وجود آمده ادامه یابد، بورس می تواند در مجموع سال ۹۴ صدرنشین بازارهای کشورمان شود. ورود حجم بالای نقدینگی به بازار سهام که متوسط ارزش معاملات روزانه در بورس و فرابورس را به بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان رسانده یکی از نشانه های پویایی این بازار است. متغیری که در مقایسه با دوران رکود، رشد بیش از ۵ برابری را نشان می دهد. عمده خوش بینی ها به بازار سهام ناشی از ورود سرمایه گذاران خارجی و عقد قراردادهای جدید با آنها است؛ اما به منظور حفظ این تحرک در بازار سهام نیازمند تحولاتی در فضای بنیادی اقتصاد نیز هستیم. تداوم روند کاهش غیردستوری سود بانکی و نرخ تورم، رشد منطقی نرخ ارز متناسب با تورم و افزایش قیمت های جهانی کالاها از جمله چاشنی های تداوم رونق پایدار بورس محسوب می شوند.

به گزارش دنیای اقتصاد، بازار سهام با ثبت یک رشد ۳.۷ درصدی دیگر در هفته جاری، موفق شد با عبور از مرز ۱۹ درصد سود از ابتدای سال از جدی ترین رقیب خود یعنی سود سپرده بانکی در مدت مشابه سبقت بگیرد. نکته جالب توجه این است که تمام این جهش در طول یک ماه اخیر اتفاق افتاده است. ۱۵ دی ماه مقارن با دو سالگی سخت ترین رکود تاریخ بورس تهران بود که با رشد اخیر می توان از خاتمه آن سخن گفت. در همین حال، ارزش معاملات خرد در بورس و فرابورس در هفته جاری به طور میانگین در محدوده ۵۰۰ میلیارد تومان ثبت شد که با جهش بیش از ۵ برابری نسبت به روزهای رکود به خوبی از سرازیر شدن نقدینگی به بازار سهام حکایت دارد. در بخش ارزش گذاری هم متوسط نسبت قیمت بر درآمد سهام به محدوده ۷ واحد رسیده که هر چند با نرخ سود سپرده بانکی متناسب نیست، اما به وضوح نشان از امید بالای سرمایه گذاران به رشد سودآوری شرکت ها در سال آینده دارد. اتفاقی که با توجه به پایین ماندن درآمدهای دولت از محل فروش نفت و دریافت مالیات، بیش از هر چیز به توفیق در جذب گسترده سرمایه گذاری خارجی بستگی دارد.

دست به دست شدن صنایع برتر

در هفته جاری تا حدی شاهد کاهش اقبال سرمایه گذاران به گروه های متاثر از تحریم ها شامل خودرو و بانکداری و حرکت نقدینگی به سوی سایر سهام بودیم. در این میان، توجه بازار به گروه معدنی و فلزی جالب بود تا جایی که شاخص هر دو صنعت رشدی بیش از ۱۰ درصد را به ثبت رساندند. شرایط مشابهی با شدت کمتر در صنایع شیمیایی، پتروشیمی و سیمانی نیز برقرار بود. اقبال گسترده به سهام مزبور در حالی صورت می گیرد که شرکت های فعال در این گروه به دلیل رکود داخلی و سقوط قیمت های جهانی با چشم انداز روشنی به لحاظ بهبود سودآوری در کوتاه مدت مواجه نیستند و نیازمند حمایت های دولتی هستند. در این میان، کاهش رکود داخلی هر چند می تواند مشکل انباشت محصول در انبارها را تخفیف دهد، اما مطالعه صورت های مالی نشان می دهد که چالش عمده ای نیز در بخش قیمت های فروش وجود دارد. در همین راستا، به نظر می رسد در صورتی که دولت با وضع تعرفه های وارداتی باعث افزایش نرخ فروش محصولات نشود، بخشی از بنگاه ها در این صنایع با چالش های عمده ای برای سودده ماندن در سال ۹۵ مواجه خواهند بود.

کلید پایداری رونق در بورس

رشد اخیر بازار سهام با خوش بینی نسبت به آثار رفع تحریم ها کلید خورده اما برای حفظ پایداری در آینده احتمالا نیازمند عوامل فاندامنتال دیگری است. واقعیت این است که در حال حاضر سه عامل کلان بنیادی موثر بر بازار سهام در شرایط نامساعدی قرار دارند. نخستین عامل به گرفتاری شبکه بانکی بر می گردد که به رغم تلاش زیاد دولت و بانک مرکزی در جهت کاهش نرخ سود روزانه بازار بین بانکی، کماکان تاثیر عمده ای بر نرخ سود قابل دسترس برای سرمایه گذاران نداشته و نرخ های سود ۲۰ تا ۲۲ درصدی به صورت گسترده در شبکه بانکی به صورت روزشمار در اختیار سرمایه گذاران است. در همین راستا، صندوق های سرمایه گذاری بانک ها این روزها شاهد اقبال بسیار گسترده ای برای ورود منابع با نرخ سود تضمین شده حداقل ۲۲ درصدی هستند. منابع این صندوق ها عمدتا در بانک ها در قالب سپرده های خاص با سود بالاتر سرمایه گذاری می شود که به خوبی نشان دهنده عطش بانک ها برای جذب پول گران به دلیل مشکلات ساختاری است. عامل دوم به ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی مربوط است که به لحاظ اسمی اکنون حدود ۱۰ درصد کمتر از قیمت سه سال قبل (بهمن ۹۱) است.

این اتفاق با توجه به تقویت ۲۵ درصدی ارزش جهانی دلار و تورم داخلی دورقمی سالانه در مدت مشابه، به معنای تقویت بیش از دو برابری ارزش واقعی ریال در برابر ارزهای غیردلاری است. ترکیب این مساله با سقوط قیمت های جهانی به عنوان عامل سوم، باعث شده بیشتر شرکت های ایرانی در معرض کاهش فرسایشی حاشیه سود به دلیل افت نرخ فروش و رشد هزینه ها قرار گیرند. در این میان، قیمت های جهانی نفت هم به رغم بهبود مختصر اخیر کماکان در محدوده ۳۰ دلار در هر بشکه درجا می زنند که از منظر درآمدهای دولت شرایط سختی را تصویر می کنند. به این ترتیب می توان گفت رشد اخیر بورس تهران هر چند با توجیه کلی خوش بینی نسبت به آثار اقتصادی رفع تحریم ها قابل توجیه است، اما برای ادامه آن، نیازمند تغییر حداقل یکی از عوامل سه گانه فوق شامل کاهش واقعی نرخ سود قابل دسترس برای سرمایه گذاران، تضعیف معنادار ریال یا رشد قیمت های جهانی کالا به ویژه نفت است.

پیام اوراق خزانه به فعالان اقتصادی

سه هزار میلیارد تومان اسناد خزانه اسلامی در این هفته با سه سررسید مختلف در پاییز آینده هر یک به ارزش هزار میلیارد تومان در بازار سرمایه قابل معامله شد. این اوراق با اقبال نسبتا مناسبی به ویژه از سوی سرمایه گذاران حقوقی رو به رو شد. اهمیت معاملات این اوراق از دو جهت بود؛ نخست آنکه بازار اوراق بدهی برای دولت ایران را گسترده تر کرد و دوم اینکه نرخ سود تا سررسید بالای ۲۴ درصدی سالانه برای این اوراق به خوبی از عمق تنگنای مالی در کشور حکایت دارد. واقعیت آن است که بدهی دولت ها همواره از منظر سرمایه گذاران داخلی (که با ارز خود آن کشور بدهی را می خرند) دارای ریسک صفر است؛ به این معنا که امکان شکست آنها وجود ندارد. در مورد اوراق اسناد خزانه ایران نیز با توجه ضمانت پرداخت اصل وجوه در سررسید، شرایط مشابهی برقرار است. از این منظر، پیام مهم معاملات اخیر اوراق مزبور برای فعالان اقتصادی این است که نرخ سود سالانه بدهی کوتاه مدت فاقد ریسک در ایران در شرایط کنونی بیش از ۲۴ درصد است؛ به همین دلیل، تامین مالی سایر متقاضیان اعتبار در تئوری نمی تواند با هزینه ای کمتر از آن انجام شود. با توجه به عدم تناسب نرخ سود مورد اشاره با تورم زیر ۱۰ درصدی کشور، ضرورت توجه بانک مرکزی و دولت به اصلاح شرایط از طریق انجام مسوولیت سنگین تجدید ساختار شبکه بانکی (به عنوان مسبب اصلی حفظ نرخ های سود بالا) احساس می شود.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir