احیای‌صنعت نفت با قراردادهای جدید

اقتصاد ایرانی: با رفع تحریم های غرب علیه صنعت نفت کشورمان امیدواری ها به بهبود و اصلاح روش های فروش نفت، بازاریابی، جذب سرمایه گذاران خارجی، افزایش تولید و صادرات و اصلاح روش های بازگشت پول نفت به کشور افزایش یافته و راهکارهای جلوگیری از فساد در این مسیر در راستای برنامه های دولت یازدهم تقویت شده است. این در حالی است که در دهه گذشته و به خصوص از زمان تحریم های صنعت نفت شاهد بروز رانت های عجیب و غریب و فسادهای گسترده در زمینه های فروش نفت و ارجاع مبالغ ناشی از فروش آن بودیم.
به گزارش دنیای اقتصاد، روز گذشته معاون اول رئیس جمهور در اولین روز بعد از لغو تحریم ها در دیدار با وزیر نفت و مدیران نفتی با بیان اینکه صنعت نفت در دوران تحریم، بیشترین فشارها را تحمل کرد و خوشبختانه از این دوران سربلند بیرون آمد، گفت: با لغو تحریم ها نیز این صنعت، نقش مهمی را در افزایش تولید نفت و اشتغالزایی ایفا خواهد کرد. به گفته جهانگیری صنعت نفت، کارهای مهمی برای اقتصاد کشور و سرپا نگه داشتن آن در دوران تحریم انجام داد و از این رو، خوشحالم که در نخستین روز پس از اجرایی شدن برجام به وزارت نفت آمده ام. جهانگیری در این نشست به نکات مهمی اشاره کرد؛ از بازگشت نفت ایران به عرصه جهانی گرفته تا بابک زنجانی. با این حال انتقاد وی به روند توسعه در پارس جنوبی در گذشته و ضعف مدیریتی در این حوزه که به گفته وی از مهم ترین عوامل این عقب ماندگی است جزو مهم ترین صحبت های جهانگیری در این نشست بود. معاون اول رئیس جمهوری در این نشست از زیان 5/ 7 میلیارد دلاری ناشی از سوختن گاز در میدان سلمان و از طرف دیگر عدم النفع ناشی از 280میلیون متر مکعب گاز برداشت نشده از میادین پارس جنوبی در مقایسه با قطر به عنوان 2زیان مهم در سال های اخیر در صنعت نفت و گاز نام برد. وی به 200 میلیارد دلار سرمایه گذاری در صنعت نفت تا پایان برنامه ششم توسعه اشاره و اعلام کرد با این حجم سرمایه گذاری صنعتی در کنار صنعت نفت ایجاد خواهد شد که به متحول شدن اشتغال در کشور منجر می شود. جهانگیری گفت چرا باید جوانی میلیاردها دلار نفت کشور را بفروشد، اما یک دلار را به خزانه کشور برنگرداند. معاون اول رئیس جمهور گریزی هم به قراردادهای موسوم به IPC زد و آن را حاصل سه ماه مذاکره و بررسی در دولت دانست.

نفت محور اصلی توسعه در ایران

معاون اول رئیس جمهوری تصریح کرد: فروش نفت در همین روزها افزایش می یابد و روز به روز بر میزان آن افزوده خواهد شد. وی با اشاره به اینکه مردم آثار لغو تحریم های ظالمانه را در اقتصاد کشور به زودی خواهند دید، گفت: با لغو تحریم ها و افزایش تولید، اشتغال نیز ایجاد می شود و صنعت نفت در این حوزه، نقش بسزایی ایفا می کند. جهانگیری با بیان اینکه نقش نفت، تنها تامین منابع مالی نیست بلکه نفت محور اصلی توسعه کشور است، افزود: اقتصاد ایران با پول نفت شکل می گیرد و اگر تاکنون شکل نگرفته، ناشی از مدیریت ضعیف بوده است. وی با بیان اینکه در این جلسه، مدیران ارشد وزارت نفت از نیاز این صنعت به ٢٠٠ میلیار دلار سرمایه گذاری صحبت کردند، عنوان کرد: به طور طبیعی با این سرمایه گذاری در صنعت نفت در برنامه ششم توسعه، صنعت عظیمی حول این صنعت شکل خواهد گرفت و اشتغال زایی قابل توجهی ایجاد خواهد شد. جهانگیری، صنعت نفت را خط مقدم مقابله با تحریم ها دانست و افزود: بی جهت نبوده است که آمریکایی ها و دیگر کشورها، این صنعت را مورد تحریم قرار دادند چون می دانستند اقتصاد ایران با توسعه صنعت نفت متحول می شود. وی با اشاره به لغو تحریم ها و با بیان اینکه صنعت نفت قاعدتا در دوران جدید پساتحریم نیز آماده همکاری و فعالیت بیشتر خواهد بود، عنوان کرد: برجام کار بزرگی بود که به واسطه اجرایی شدن آن، تعهد دولت تدبیر و امید به ملت عملی شد و خوشبختانه این مهم با وجود همه بدبینی هایی که در داخل و خارج از کشور وجود داشت و با وجود کارشکنی های اسرائیل، برخی کشورهای منطقه و تندروی های آمریکا به سرانجام رسید.جهانگیری به نتیجه رسیدن برجام را در سایه حمایت کامل مقام معظم رهبری، مدیریت رئیس جمهوری و تلاش تیم مذاکره کننده کشورمان مورد اشاره قرار داد و عنوان کرد: بعد از توافق ایران و گروه ١+٥ و تا همین چند روز پیش، عده ای گمان می کردند برجام اجرایی نخواهد شد؛ اما به فضل الهی این توافق به مرحله اجرا رسید و ملت از این موضوع خرسند شد. به گفته وی، ایران در حال حاضر علاوه بر هسته ای بودن، همه تحریم ها را نیز پشت سر گذاشته و در سطح بین المللی قرار گرفته است.

حضور زنگنه غنیمت بود

معاون اول رئیس جمهوری با بیان اینکه دوران تحریم ها سپری شده و ایران وارد دوران جدیدی شده است، تصریح کرد: مجموعه مدیران نفت و در راس آن وزیر نفت جزو توانمندترین مدیران کشور هستند و صنعت نفت می تواند سرمایه ای بی بدیل برای توسعه اقتصادی کشور در دوران پساتحریم باشد. وی حضور زنگنه را در وزارت نفت در این مقطع حساس، فرصت مغتنمی برشمرد و گفت: انتقادهای آگاهانه و ناآگاهانه ای که برخی دارند، به این دلیل است که در تصمیمات مدیران صنعت نفت تردید ایجاد کنند و مدیران باید تلاش کنند از این فضا دور بمانند. جهانگیری با بیان اینکه انتظار کشور از مجموعه صنعت نفت این است که در دوران جدید، تصمیم های مهمی اتخاذ و با همه سختی ها و فشارهایی که وجود دارد مقابله کنند، ادامه داد: البته من نمی گویم مقابله با فشارها و سختی ها کار آسانی است و می دانم مدیران صنعت نفت راه دشواری در پیش دارند اما عبور از مسیر دشوار و راه سخت، مدیر بزرگ و توانمند می خواهد و مدیران نفت از این ویژگی برخوردارند.

زیان 5/ 7 میلیارد دلاری در پارس جنوبی

وی در ادامه با اشاره به کار بزرگی که طی دو سال گذشته در پارس جنوبی انجام شده است، اعلام کرد: متاسفانه همیشه در ایران وضع به این گونه است که اگر کاری انجام شود و در فرآیند انجام کار، مشکلی پیش آید، همه اعتراض و بازخواست می کنند اما اگر هیچ کاری انجام نشود، بازخواستی هم در کار نیست. جهانگیری در این زمینه با یادآوری اینکه زمانی که دولت یازدهم روی کار آمد، برداشت ما از پارس جنوبی بیش از ٢٨٠ میلیون مترمکعب و برداشت قطر حدود ٥٧٠ تا ٥٨٠ میلیون مترمکعب بود، گفت: محاسبات نشان می دهد به واسطه این فاصله برداشت زیاد بین ایران و قطر، ده ها میلیارد پول کشور به باد رفته است؛ اما چه کسی پاسخگو است؟ معاون اول رئیس جمهوری، میدان گازی سلمان را به عنوان نمونه دیگری مورد اشاره قرار داد و افزود: گاز این میدان باید صادر یا در داخل مصرف می شد، اما عده ای به دلایلی که شاید یکی دو دلیل از میان آنها بحق بود، مانع استفاده از این گاز شدند و در نتیجه گاز به سمت طرف مقابل حرکت کرد، سوخت و خسارت های زیادی به کشور وارد شد. جهانگیری با بیان اینکه برآوردها نشان می دهد به واسطه این اقدام، 5/ 7 میلیارد دلار گاز سوخت شده و از دست رفته است، ادامه داد: کسی نیامد بپرسد چرا با یک تصمیم اشتباه، خسارات زیادی به کشور وارد کردید؟ وی اظهار کرد: دیگر جبران خسارت های وارد شده به این میدان ممکن نیست و کسی هم پاسخگو نیست.

بابک زنجانی از کجا سبز شد؟

معاون اول رئیس جمهوری با بیان اینکه مشکلات دوران تحریم، تنها به عقب ماندگی در طرح ها و پروژه ها محدود نمی شد، به اتفاق های دیگری که در دوران تحریم در صنعت مهم نفت روی داد، اشاره کرد و گفت: چه کسی گمان می کرد، جوانی میلیاردها دلار نفت بفروشد و پول آن را پرداخت نکند یا آیا کسی گمان می کرد پول پیمانکاران برای پرداخت در اختیار یک شخص قرار گیرد و او آن را به پیمانکاران پرداخت نکند؟ جهانگیری افزود: آیا کسی گمان می کرد یک عده ای در شرایط سخت تحریم، نفت را از وزارت نفت بگیرند و بفروشند و یک دلار آن را پرداخت نکنند یا نهادی مدعی شود به دلیل کمبود بودجه نهاد تحت مدیریتش پول نفت را در سیستم خود هزینه کرده است؟ وی با بیان این پرسش که این افراد یا نهادها به چه حقی اقدام به فروش نفت و هزینه درآمدهای آن کردند، اظهار کرد: مگر بالاترین مقام اجرایی می تواند یک ریال در چارچوب غیر قانونی بردارد و هزینه کند. 

بررسی مفصل قراردادهای جدید نفتی در هیات دولت 

معاون اول رئیس جمهوری در ادامه به تدوین قراردادهای جدید نفتی در وزارت نفت پرداخت و با اشاره به اینکه این مدل قرارداد با استفاده از تجربیات گذشته و لحاظ کردن نقاط ضعف و قوت قراردادهای گذشته تنظیم شده است، تصریح کرد: هدف اصلی این قراردادها علاوه بر جذب سرمایه گذاری خارجی و انتقال فناوری، صیانت از مخازن است. جهانگیری با بیان اینکه این گونه نیست که همه تشنه سرمایه گذاری در ایران باشند و هر شرایطی را از سوی ایران بپذیرند و اقدام به سرمایه گذاری در کشورمان کنند، گفت: ایران باید شرایط لازم را برای حضور سرمایه گذاران خارجی فراهم کند و ایران حاضر است با این شرایط با دنیا کار کند. وی با بیان اینکه پیش نویس این مدل قراردادی در دو جلسه بیش از چهار ساعته و با حضور رئیس جمهوری و تیم اقتصادی دولت مورد بررسی قرار گرفت، یادآور شد: وزیر نفت در این جلسه، بند بند این قرارداد را تشریح کرد. جهانگیری با بیان اینکه پس از این جلسه، پیس نویس قرارداد در اختیار وزیران و معاونان آنها گذاشته شد و در جلسه ای که امضای معاونان وزرا پای آن است، این قرارداد مورد تایید قرار گرفت، اعلام کرد: پس از این بررسی، قرارداد در اختیار محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و علی طیب نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی قرار گرفت و آنها نیز آن را با نظرات کارشناسان خود تایید کردند. معاون اول رئیس جمهوری در ادامه یادآور شد: پس از تایید آقایان نوبخت و طیب نیا، این قرارداد در اختیار همه اعضای دولت قرار داده شد تا در بدنه کارشناسی بررسی کنند و اگر پیشنهادهایی مبنی بر اصلاح دارند ارائه دهند. جهانگیری پروسه تایید قراردادهای جدید نفتی را در دولت، پروسه ای چند ماهه عنوان کرد و با بیان اینکه بند بند این قرارداد در هیات دولت بررسی و تایید شده است، افزود: حالا پس از تصویب این قرارداد ممکن است عده ای کارشناس با آن مخالفت داشته باشند که طبیعی است، چون مدل قراردادی مهم و بحث جدیدی است و چارچوب جدیدی برای قراردادهای نفتی وضع شده است. 

سکوت هم حد و مرزی دارد 

جهانگیری با بیان اینکه آن عده ای که از نگاه غیرکارشناسی به این قراردادها نگاه می کنند و حرف می زنند، بهتر است پاسخگوی اتفاق های گذشته باشند، ادامه داد: ما نجابت می کنیم و گذشته بد این افراد را به رخ آنها نمی کشیم. وی با بیان اینکه البته ما نیز تا یکجا سکوت می کنیم و حرف نمی زنیم، اظهار کرد: از یک مرحله ای به بعد نمی توان سکوت کرد و حرف نزد، چون در آن صورت مردم از ما طلبکار می شوند.

فساد؛ خط قرمز دولت یازدهم 

معاون اول رئیس جمهوری سپس به موضوع دکل ها اشاره کرد و با بیان اینکه وقتی بحث گم شدن دکل عنوان می شود، عده ای می گویند فلان عضو دولت اصلاحات هم در آن بوده است، یادآور شد: خب فلان عضو دولت اصلاحات هم بوده باشد؛ مگر شخصی گفت اگر خلاف است با آن برخورد نکنید؟ مگر فردی گفت اگر فردی وابسته به فلان دولت است، با آن برخورد نشود؟ فساد خط قرمز دولت یازدهم است و هر کسی فساد می کند، باید با آن برخورد شود. وی افزود: به جای پذیرفتن اشتباهات خود، مدیران جدید را تحت فشار قرار می دهند تا آنها تصمیم گیری نکنند. جهانگیری با بیان اینکه صنعت نفت باید در دوران پساتحریم ده ها میلیارد دلار قرارداد ببندد و باید با قوت قلب جلو برود، گفت: دولت به صورت همه جانبه، حامی وزارت نفت است.

بررسی راهکارها برای بازپرداخت ٥٠ میلیارد دلار بدهی شرکت ملی نفت ایران 

معاون اول رئیس جمهوری در ادامه به چالش های مهم صنعت نفت اشاره کرد و مشکلات مالی را مهم ترین این چالش ها دانست و گفت: شرکت ملی نفت ایران هم اکنون ٥٢ میلیارد دلار بدهی دارد و از سوی دیگر شرکت های تابعه وزارت نفت باید ٣٣ میلیارد دلار یارانه پرداخت کنند. وی با بیان اینکه مهم ترین بخش های کشور که باید در این شرایط شاداب باشند، هم اکنون در شرایط سختی قرار گرفته اند که حتی قادر به پرداخت حقوق کارکنان خود نیستند، ادامه داد: نفت به تنهایی قادر به حل این چالش ها نیست و تمام دولت باید کمک کند. اگر لازم باشد باید نحوه بازپرداخت این بدهی و راهکارهای مدنظر در این زمینه با هدف حل مشکل، در کمیته مربوطه بررسی و اعمال شود. به گفته این مقام مسوول، در شرایطی که یکسری طرح های نیمه تمام روی دست صنعت نفت مانده است و تکمیل آن به میلیاردها دلار اعتبار نیاز دارد، تصریح کرد: انتظار پرداخت این بدهی در چنین شرایطی، مطالبه سختی است. جهانگیری با اشاره به اینکه بخشی از این بدهی مربوط به بانک هاست، گفت: البته نفت قادر به پرداخت این بدهی در آینده خواهد بود. معاون اول رئیس جمهوری با اشاره به قول وزیر نفت مبنی برتکمیل فازهای پارس جنوبی در این دولت و جبران عقب ماندگی ها از قطر تاکید کرد: این قول بزرگی است و باید همه کمک کنیم تا این قول عملی شود.