تجدیدنظر در سیاستهای اقتصادی دولت
اقتصاد ایرانی: دکتر لطف الله فروزنده امروز در نشست «تحلیل بررسی ابعاد وضعیت رکودی اقتصاد ایران» گفت: در بحث اقتصاد در چارچوب اقتصاد مقاومتی باید نگاهی به درون داشته باشیم و از این دیدگاه استفاده کنیم.
به گزارش مهر، معاون رئیس جمهور سابق گفت: تئوری که دولت فعلی و در اصل قوه مجریه باید آن را دنبال کند، این است که مباحث را در چارچوب اقتصاد مقاومتی و مولفه های عدالت دنبال کنند و دولت مدیرانی را به کار بگمارد که نسبت به این مولفه ها اعتقاد داشته و منشاء رفتار آنها ناشی از این مولفه ها باشد.
وی ادامه داد: نگاه ما در اقتصاد مقاومتی باید درون زا باشد تا بتوانیم به موفقیت برسیم اما اگر نگاه ها به بیرون از اقتصادمان باشد، آسیب خواهیم دید که رکود فعلی نیز ناشی از همین دو عامل است و تا زمانی که این دو موضوع حل نشود رکود و مشکلات ناشی از آن ادامه پیدا می کند در غیر این صورت قابل حل خواهد بود.
فروزنده با طرح سئوالاتی مبنی بر اینکه دلایل رکود چیست و چرا به رکود رسیدیم، عوامل ایجاد آن را داخلی و خارجی دانست و گفت: برخی اعتقاد دارند که مسائل کشور بدون توجه به مسائل جهانی قابل حل نیست و برخی می گویند که باید مستقل عمل کنیم و آزاده باشیم. بنابراین سئوالاتی مطرح می شود مبنی بر اینکه ما باید برای خودمان گفتمان داشته باشیم یا اینکه بخواهیم آزادانه عمل کنیم.
قائم مقام اسبق مرکز پژوهش های مجلس با اشاره به چالش های جدی که از طریق تحریم های خارجی پیش از این به کشور تحمیل شد و توطئه هایی که خارجی ها برای ما تدارک دیده اند و آن را آغاز کرده اند و اینکه ما کاملا آن را احساس کرده ایم گفت: آنها از این اقدامات اهدافی داشتند از جمله مهار ایران، تغییر و مهار رفتار ایرانیان اما ما در قالب گفتمان مقاومت همه طرح های آنها را بر هم ریختیم.
وی با اشاره به اینکه بخشی از مشکلات نیز به وضعیت مدیریتی و نوع نگاه و مدل ما باز می گردد تصریح کرد: در اقتصادمان با دو چالش اساسی مواجه هستیم. در این زمینه می توانیم به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در تاریخ اول فروردین ماه سال جاری درباره ظرفیت های اقتصاد ایران اشاره کنیم و از طریق این رهنمود به راهکارهایی دست یابیم.
فروزنده، چالش دوم را نگاه به بیرون از کشور به عنوان راه پیشرفت اقتصاد که برخی آن را در بیرون از مرزها جستجو می کنند، دانست و تصریح کرد: برخی ها می گویند که تمام مشکلات به تحریم ها برمی گردد. در اصل آنها معتقدند که مشکل اصلی اقتصاد تحریم ها است اما شرایط کشور به ما نشان می دهد که این نگاه کاملا عقیم و غلط است.
قائم مقام اسبق مرکز پژوهش های مجلس با تاکید بر مقاوم سازی اقتصاد و اتکا به نیروی انسانی درونی کشور از طریق اقتصاد مقاومتی مطرح کرد: مشکل این است که برخی ها می گویند باید با آمریکایی ها تعامل کنیم تا از طریق این تعامل سرمایه گذاری خارجی و منابع وارد کشورمان شود. اینگونه مشکلات در دوره های گذشته و پیش از انقلاب هم مطرح بود به طوری که آمریکایی ها شاه را به عنوان یک جزیره امن یاد می کردند.
وی گفت: امروزه یکی از مصیبت های صنعت خودرو است به طوری که هر اقدامی در این صنعت صورت می گیرد باید تحت لیسانس پژو و رنو باشد اما برخی صنایع ما وابسته به نیروی داخلی است به همین دلیل هم اینگونه صنایع در دوران تحریم با مشکل مواجه نشدند. بنابراین لازم است که نگاه اقتصادمان را درون زا کنیم و آن را نهادینه نماییم.
فروزنده با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی باید به درون توجه کند، سخت ترین بخش تولید علم را بخش تهاجمی آن دانست و گفت: مسئولان دولت فعلی وعده داده بودند که طی صد روز مسائل اقتصادی را حل کنند اما این چنین نشد. این در حالی است که عامل مهم رکود، سیاست های انتخاب شده ای است که تولید را قفل کرده است. بنابراین باید سوال کنیم که چرا تولید باید اینگونه قفل شود به طوری که ۱۵ هزار واحد صنعتی در نتیجه آن به تعطیلی کشیده شوند.
معاون رئیس جمهور سابق، یکی از عوامل مهم رکود را سیستم بانکی و قفل شدن منابع نظام بانکی که باید به بخش تولید تزریق شود، نام برد و افزود: این در حالی است که سیستم بانکی حتی یک ریال به تولید تسهیلات نمی دهد، علاوه بر این به تسهیلات پرداخت شده قبلی بهره و تاخیر عدم بازپرداخت هم تعلق می گیرد. اینها ربطی به خارج ندارند و به نحوه مدیریت باز می گردند.
وی با اشاره به ارزش ۵۰ میلیارد دلار واردات کشور و بالا رفتن نرخ واردات طی دو و نیم سال گذشته عنوان کرد: در حال حاضر کالاهایی از خارج وارد می شوند که در داخل هم تولید می شوند. در عین حال هم اکنون کف میزان قاچاق به ۲۴ میلیارد دلار رسیده است و این ربطی به تحریم ها ندارد بلکه به مدیریت مربوط می شود.
فروزنده تصریح کرد: در حالی که تجارت و کالاهای واسطه ای از پرداخت مالیات فرار می کنند و فشار مالیات بر روی تولید است که باید این رقم برای آنها صفر در نظر گرفته شود اما علاوه بر سود تسهیلات بانکی ۲۸ درصدی مالیات و هزینه های حمل و نقل های بالا نیز می پردازند.
معاون رئیس جمهور سابق با اشاره به اینکه بخش مسکن ۳۵ درصد اقتصاد ما را تشکیل می دهد، تاکید کرد: ۸۰۰ شغل به بخش مسکن وابسته است. مشکلات بخش های متصل به آن نظیر کاشی و فولاد آهن چند برابر شده است. آینده شان مشخص نیست و مردم انگیزه ندارند، بنابراین بخش مسکن تعطیل و کارخانه های فولاد و سیمان دپو شده اند.
وی خطاب به دولتمردان فعلی مبنی بر اعلام برنامه هایشان برای وضعیت اقتصادی در این شرایط نسبت به اینکه بستری برای صادرات فراهم نشده است، انتقاد کرد و گفت: برخی ها می گویند که سهم تحریم ها در ایجاد وضعیت رکودی ۲۰، ۲۵ و یا حتی ۳۰ درصد است اما ۶۰ تا ۷۰ درصد این نگاه وجود دارد که با ارتباط با بیرون مسائل حل می شود اما باید به این موضوع توجه کنیم که برخی سیاست گذاری ها توسط خارجیان به ویژه در بخش های نفت و ارز که پاشنه آشیل اقتصادهای وابسته است با کوچک ترین آسیبی وضعیت کشور را دچار وخامت می کند.
فروزنده به چالش نظام ما با نظام های استکباری اشاره کرد و گفت: هم اکنون دو تا سه پرونده تحریم جدید از جمله بحث های موشکی، حقوق بشر و سایر موارد برای ما تشکیل داده اند. برخی نگاه ها از دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی از قبیل رانت خواری، اشرافی گری و ظهور مدیران نوکیسه آغاز شد و با این روند کارتل ها و ثروتمندان درجه یک آمدند. بحث دیگر به خود مدیران باز می گردد؛ مدیری که تشریفاتی زندگی می کند، محرومین را نمی فهمد، مشکلی دیگر است در حالی که فلسفه وجودی انقلاب ما عدالت است.
مجلس نباید «دولت ساخته» باشد
فروزنده در پاسخ به پرسشی در خصوص تاثیر لغو تحریم ها در رکود اقتصادی، گفت: باید توجه داشته باشیم که تحریم ها تعلیق شده و لغو نشده است.
وی با اشاره به اینکه خروج از رکود بستگی به برنامه دولت دارد، چرا که اگر دولت برنامه داشته باشد، می تواند رکود را از بین ببرد، گفت: سهم تحریم ها در رکود اقتصادی ۲۰ تا ۳۰ درصد است و حداقل ۷۰ تا ۸۰ درصد از رکود ناشی از سیاست های دولت در این بخش است.
معاون رئیس جمهور در دولت دهم با اشاره به اینکه دولت می تواند زمینه رونق اقتصادی را فراهم کند و باید در این زمینه برنامه داشته باشد، اظهار داشت: در غیر این صورت، اگر با گشایش هایی که انجام شده، پول وارد کشور باشد و برنامه ای برای آن وجود نداشته باشد، مصیبت پیش می آید.
فروزنده با تاکید بر اینکه در این شرایط ممکن است بازار داخلی آسیب ببیند، چرا که کالاهای ما توان رقابت با کالاهای اروپایی را دارند، ادامه داد: استراتژی دولت باید حمایت از تولید ملی باشد؛ بنابراین برداشته شدن تحریم ها اگر با برنامه دولت همراه باشد، به نفع کشور است در غیر این صورت به زیان تولید خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه البته چندان به تغییر برنامه های دولت خوش بین نیستم، افزود: امیدواریم مجلسی که روی کار می آید، دولت ساخته نباشد، هر چند که باید به دولت کمک کند اما نقد دلسوزانه باید از سوی نمایندگان مجلس انجام گیرد.
معاون رئیس جمهور در دولت دهم ادامه داد: به جای آنکه نگاه ما به عوامل بیرونی باشد، باید به داخل کشور باشد و مجلس باید دولت را به چالش بکشد اما اگر مجلسی، دولت ساخته باشد به منافع کشور ضرر می رسد.
فروزنده ابراز امیدواری کرد که در آینده با برنامه ریزی منسجم و درست شاهد رونق اقتصادی در کشور باشیم.
