دو تکه شدن دارایی‌های خارجی نیازمند الزامات است
اقتصاد ایرانی: در برنامه ششم توسعه پیش بینی شده است حساب های بانک مرکزی از صندوق توسعه ملی جدا شود و صندوق مستقل از بانک مرکزی برای اجرای پروژه ها می تواند برنامه ریزی کند. امری که تاکنون به دلیل مشترک بودن حساب ها امکان پذیر نبوده و صندوق برای دریافت سرمایه مورد تاخیرهای بانک مرکزی را تحمل می کرد. با این حال این جداسازی الزاماتی نیاز دارد که در صورت نداشتن آن ممکن است دارایی های خارجی از محافظت لازم برخوردار نباشد.
به گزارش تابناک، محمود دودانگه عضو سابق هیات عامل صندوق توسعه ملی گفت: براساس ماده ۸۴ قانون برنامه پنجم توسعه که همان اساسنامه صندوق توسعه ملی است، منابع صندوق توسعه در حساب هایی نزد بانک مرکزی نگهداری می شود. در چارچوب این بند وقتی نفت و میعانات گازی به فروش می رسد سهم صندوق توسعه ملی که از ۲۰ درصد شروع و به ۲۹ درصد نیز رسید، در حساب های بانک مرکزی به صورت واحدهای مختلف پولی نگهداری می شود.
او توضیح داد: این حساب ها در واقع حساب های خارجی بانک مرکزی است که با صندوق توسعه به صورت مشاع نگهداری می شود. اگرچه صندوق توسعه ملی حساب خارجی جداگانه ندارد اما سهم هر یک به صورت مجزا مشخص شده است. طبیعتا یک موضوع مهم در مورد حساب مشترک آن است که بانک مرکزی می تواند این حساب را مدیریت کرده و از آن برداشت کند.
دودانگه اضافه کرد: البته با وجود آنکه صندوق توسعه عملا نمی تواند برداشت مستقیم داشته و این منابع را خود مدیریت کند ولی بانک مرکزی بر اساس قانون همکاری لازم را داشته و تصمیمات ابلاغی صندوق را اجرا می کند. نقدی که به این سیستم وارد است، اینکه با توجه به پروسه اجرایی بانک مرکزی ممکن است اجرای تصمیمات صندوق با تاخیر انجام شود. این موضوع به ویژه در خصوص پروژه های سرمایه گذاری خارجی از حساسیت بالایی برخوردار می شود، چرا که در بازار جهانی سرعت عمل نقش مهمی دارد و در صورتی که در زمان مشخص اقدام به انجام سرمایه گذاری نکنیم ممکن است از فرصت بوجود آمده محروم شویم.
وی افزود: نکته دوم در خصوص تصمیم برنامه ششم آن است که استقلال عملیاتی صندوق با داشتن حساب خارجی جداگانه محقق می شود و از این طریق صندوق می تواند مدیریت مستقل برای حساب ها داشته باشد اما این تصمیم نیازمند فراهم کردن الزاماتی است.
به عقیده دودانگه، بانک مرکزی تا امروز براساس نظامات مالی خود نحوه صرف منابع و چگونگی نگهداری آن را تعیین می کرد در صورتی که حساب ها مستقل باشد صندوق توسعه باید ساختار کارشناسی که بتواند این مدیریت را داشته باشد تعریف کند. به دلیل آنکه مدیریت دارایی های صندوق موضوعی حیاتی است اگر ساختار کارشناسی پی ریزی نشود عملا مدیریت دارایی های صندوق امکان پذیر نخواهد شد. اگر حساب های خارجی صندوق مستقل شود به مفهوم آن خواهد بود که دارایی های خارجی دو تکه شده و عملا بانک مرکزی نمی تواند مدیریت مطلوب را در مقابل عوامل محیطی بین المللی برای این بخش از دارایی ها اعمال کند. با این وجود در یک نگاه کلی و کارشناسی تصمیم به جداسازی حساب های بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی تصمیم منطقی است که می تواند به بهینه شدن تصمیمات سرمایه گذاری صندوق کمک کند.
