بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 19 دى 1394      11:46

چه کسی دست نفت را خواهد گرفت؟

اقتصاد ایرانی: بهای نفت در معاملات روز پنجشنبه هفته گذشته بیش از پنج درصد کاهش یافت و به سطوحی رسید که از سال ۲۰۰۴ تاکنون مشاهده نشده بود. این سقوط که در پی افزایش ذخایر انرژی امریکا، کاهش ارزش یوآن(واحد پولی چین) و دومین توقف اضطراری معاملات در بازار سهام چین رخ داد، بهای نفت را به کمترین سطح ۱۲ سال گذشته رساند. به طوری که در این روز هر بشکه نفت برنت دریای شمال ۳۲ دلار و ۱۶ سنت معامله شد.

به گزارش ایران، با ادامه این روند انتظار می رفت که دیروز (جمعه) نیز قیمت ها نفت برنت به ۳۰ دلار برسد اما با اعمال سیاست های پولی بانک مرکزی چین در جهت تقویت پول این کشور، قیمت جهانی نفت در روز جمعه کمی بهبود یافت و در بازار معاملات دیروز از رکورد کمترین رقم در ۱۲ سال اخیر فاصله گرفت. هر بشکه نفت برنت در معاملات روز جمعه ۳۴ دلار و ۳۲ سنت و هر بشکه نفت WTI معادل ۳۳ دلار و ۵۶ سنت معامله شد. با وجود این رشد اندک و ناپایدار قیمت نفت در روز گذشته، بهای نفت همچنان تا قیمت هر بشکه در ماه ژوئن ۲۰۱۴ فاصله زیادی دارد به طوری که تاکنون این کالا بیش از ۷۰ درصد ارزش خود را از دست داده است. این موضوع بر شرکت ها و دولت هایی که تا حد زیادی به درآمد نفتی وابسته هستند فشار زیادی را وارد کرده است. تولیدکنندگان نفت خام اکنون به دنبال راه حلی برای منطقی کردن قیمت این کالا برای فرار از کسری بودجه هستند و به نظر می رسد تنها راه حل موجود کاهش عرضه نفت خام به بازار جهانی باشد چراکه در حال حاضر عرضه بیش از تقاضاست و چشم انداز رشد تقاضا نسبت به این مازاد عرضه که تقریباً ۵.۲ میلیون بشکه در روز تخمین زده می شود مساعد نیست. اما کدام تولید کننده دست نفت را خواهد گرفت و آن را از قعر ۱۲ ساله خود دور خواهد کرد؟

آیا عاملان این مازاد عرضه تولید نفت خام را کاهش خواهند داد؟

نفت شیل، متهم ردیف اول

نفت شیل با وجود سهم بازار کوچک کل صنعت نفت جهان را مختل کرده است، زیرا بیش از نیمی از افزایش عرضه جهانی نفت از سال ۲۰۱۰ تاکنون به دلیل وجود آن است. تولید نفت شیل امریکا در پایان سال ۲۰۱۴ فقط به پنج میلیون بشکه در روز رسید که این رقم کمتر از شش درصد تولید و مصرف جهانی نفت است با وجود این نخستین متهم کاهش قیمت نفت و بر هم خوردن تعادل میان عرضه و تقاضای نفت در بازار جهانی، محسوب می شود. تولید نفت شیل نسبت به نفت های متعارف موجود در میادین خاورمیانه پرهزینه تر است. کارشناسان اساساً هزینه های جانبی نفت از میادین شیل در داکوتای شمالی و تگزاس را روی ۷۰ دلار در هر بشکه حساب کرده اند، اما دستاورد های بهره وری، قیمت همراه با سوددهی را به ۶۰ یا حتی ۵۰ دلار کاهش داده و این نوع نفت حتی در بهترین مناطق با ۴۰ یا حتی ۳۰ دلار نیز صرفه اقتصادی دارد. در حالی که نفت در بازه ۳۰ دلار برای هربشکه قیمت گذاری می شود این موضوع یکی از چالشی ترین بحث های بازار نفت به شمار می رود. اینکه چرا امریکا به عنوان تولیدکننده نفت غیرمتعارف در قیمت های پایین تر از ۴۰ دلار نیز تولید از منابع غیرمتعارف را ادامه می دهد و چه زمانی این تولیدات به طور کامل از بازار خارج خواهد شد؟ عده ای معتقدند که حتی در قیمت هایی که تولید نفت غیرمتعارف غیراقتصادی به نظر می رسد نیز امریکا حاضر به توقف استحصال نفت از منابع شیل نیست. اما پس از سه سال که تولید نفت امریکا به طور متوسط روزانه بیش از یک میلیون بشکه در روز افزایش یافته، عرضه نفت این کشور در سال ۲۰۱۵ به طور متوسط فقط ۶۵۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا کرد و در سال ۲۰۱۶ انتظار می رود که روزانه ۴۰۰ هزار بشکه کاهش یابد.
به نظر می رسد در چنین شرایطی تولید نفت غیرمتعارف تا اندازه ای کاهش یابد اما این کاهش به اندازه ای نخواهد بود که مازاد عرضه موجود نفت را جبران کند و قیمت ها را بهبود ببخشد. چراکه با افزایش مجدد قیمت نفت در بازار، تولید نفت غیر متعارف از سر گرفته خواهد شد.

عربستان متهم ردیف دوم و در عین حال مدعی

عربستان و متحدان این کشور در سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) روی این موضوع حساب کرده اند که بازار نفت مجدداً با کاهش عرضه نفت غیرمتعارف و همین طور کاهش تولید روسیه به عنوان یکی از بزرگان عرضه نفت خام، متعادل خواهد شد و بازار می تواند افزایش صادرات نفت ایران در سال ۲۰۱۶ را جذب کنند؛ بر این اساس نیازی به کاهش حجم تولید این کشورها به تنهایی نخواهد بود. استراتژی عربستان به نظر می رسد دور از ذهن نباشد اما بخش اعظمی از مازاد عرضه موجود در بازار به سبب افزایش تولید این کشور و متحدانش در غیاب نفت ایران و همین طور سیاست های اتخاذ شده از سوی آن ها رقم خورده و اکنون این کشور نیز به عنوان پر نفوذترین عضو اوپک نسبت به بازگشت تعادل به بازار مسئول است. عربستان تعداد بشکه های نفتی روانه شده به بازار را عامل چانه زنی خود در جهان می داند و از هر فرصتی برای حفظ آن در بازار و ممانعت از بازگشت بشکه های نفت ایران استفاده می کند. این کشور در اجلاس های دو سال اخیر اوپک نه تنها با رعایت حفظ سقف تولید ۳۰ میلیون بشکه ای سازمان و رعایت نظام سهمیه بندی اوپک موافق نبوده است بلکه به دنبال بهانه جویی برای ممانعت از بازگشت نفت خام ایران به بازار نیز هست. اخیراً ریاض برای کاهش تولید خود شرط گذاشته است که در صورتی تولید خود را کاهش خواهد داد که دیگر کشورهای عضو اوپک از جمله ایران و همین طور روسیه به عنوان تولیدکننده غیر عضو در این سازمان تولید خود را کاهش دهند. درحالی که ایران در آستانه لغو تحریم ها به سر می برد و در پساتحریم قصد دارد بازار نفت خود را مجدداً احیا کند و یک میلیون بشکه به تولید خود بیفزاید، این شرط عربستان پاسخی غیرمعقول به درخواست ایران به شمار می رود. ایران به دنبال تولید نفت مطابق با سهمیه خود در اوپک (۲.۴ میلیون بشکه در روز) است و برای آنکه قیمت نفت پایین تر نیاید از اعضای اوپک خواسته است تا به نظام سهمیه بندی اوپک پایبند باشند.
این نگرش عربستان در کنار تنش های هفته اخیر میان تهران و ریاض نگرانی بازار را تقویت کرده است. وخیم شدن روابط ایران و عربستان در پی اعدام و شهادت شیخ نمر النمر روحانی شیعه و حمله عده ای از معترضان ایرانی به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد فعالان بازار را به این فکر وا داشته که با بحرانی شدن روابط کشورهای منطقه خاورمیانه بعید است که کشورهای تولید کننده نفت منطقه در اجلاس بعدی اوپک بر سر کاهش حجم تولید به اجماع برسند. این به مفهوم ورود بی وقفه روزانه ۶.۱ میلیون بشکه نفت مازاد بر سقف ۳۰ میلیون بشکه ای اوپک به بازار جهانی است. تحلیلگران بازار بر این باورند که با حذف تحریم های ایران مازاد تولید نفت اعضای اوپک به ۶.۲ میلیون بشکه در روز نیز خواهد رسید و این حال بازار نفت را بدتر خواهد کرد.

روسیه دست از تولید برنخواهد داشت

در همین حال روسیه که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت غیر عضو در اوپک است، مدام برای جبران کاهش قیمت ها، حجم تولید خود را در حد امکان افزایش می دهد. همان طور که اشاره شد این مازاد عرضه کشورهای غیر عضو در اوپک علاوه بر تشدید کاهش قیمت ها بهانه ای برای کشورهای عضو اوپک شده است. با وجود این وزیر انرژی روسیه از همکاری نکردن این کشور با کشورهای نفتی عضو اوپک و کاهش ندادن تولید آن خبر می دهد. تحلیلگران بازار نفت معتقدند تنها در صورتی که تمام عرضه کنندگان نفت به یک توافق جامع بر سر کاهش تولید دست یابند، قیمت این کالا بالا خواهد رفت. در غیر این صورت قیمت نفت به کانال ۲۰ دلار برای هر بشکه نیز وارد خواهد شد. رشد اقتصادی اندک کشورهای مصرف کننده نفت توان جبران مازاد بیش از 5/2 میلیون بشکه ای نفت خام و بازیابی قیمت ها در بازار را ندارد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir