نیاز اقتصاد ایران به رفع تحریم ها

اقتصاد ایرانی: این امید وجود دارد که اگر ایران تجارت آزاد بیشتری با سایر کشورهای جهان داشته باشد، استانداردهای زندگی افزایش یافته و منفعت بیشتری نصیب سرمایه گذاران شود.

هیچ شک و تردیدی وجود ندارد که ایران از این پتانسیل برخوردار است. کشوری با جمعیت حدود 80 میلیون نفر که هفدهمین بازار پرجمعیت جهان را به خود اختصاص داده است. این کشور با بهره مندی از بخش کشاورزی، خودروسازی، شرکت های دارویی و بخش خدمات، کمتر از سایر تولیدکنندگان مانند عراق و کشورهای حوزه خلیج فارس، به نفت وابسته است. هدف دولت دستیابی به رشد 8 درصدی تا پنج سال آینده است و این هدف نسبت به برنامه پنج ساله رقبا (کشورهای همسایه)، واقعی تر محسوب می شود. اقتصاددانان از توانایی ایران برای ایجاد تحول (اقتصادی) مشابه ترکیه در دهه 1990 میلادی خبر می دهند.

اما به خودی خود، برداشته شدن تحریم ها نمی تواند در یک اقتصاد بیمار تحول ایجاد کند. به گفته دکتر محمد خوش چهره، استاد دانشگاه تهران و مشاور اقتصادی اسبق محمود احمدی نژاد ، مشکلات عمیق زمینه ای وجود دارند: "تحریم ها بخشی از این مشکلات هستند و در کنار آن، سوء مدیریت نیز دخیل است".

مشکلات فعلی ایران شامل تورم دو رقمی، رشد کند اقتصادی، بهره وری پایین و نرخ بالای بیکاری 10.6 درصدی است. بیکاری در بین زنان، جوانان و شهرنشینان وضعیت بدتری دارد. حسن روحانی، رئیس جمهور ایران این مشکلات را از رئیس جمهور سابق، دکتر احمدی نژاد به ارث برده و تاحدودی موفق به بهبود شرایط شده است. گرایش وی (روحانی) بیشتر به سمت سیاست های اقتصادی ارتدوکس است.

رشد اقتصادی ایران در سال 2014 میلادی 4.3 درصد بود. روحانی برنامه مسکن (دوره قبل) که براساس آن به افراد فقیر، زمین رایگان برای ساخت خانه داده می شد را متوقف کرد و بانک مرکزی برنامه وام مسکن را اعلام کرد. تورم نیز از حدود 40 درصد به زیر 20 درصد کاهش یافته است؛ اما این موارد هنوز دستاوردهای نسبتا کمی هستند. باتوجه به قیمت هایی پایین نفت، انتظار می رود که رشد اقتصادی ایران کاهش پیدا کرده و بیکاری افزایش یابد.

به گفته ساسان رهنما، تاجر ایرانی که سال 2005 از آمریکا به ایران بازگشت، اکنون شرکت های بیشتری در ایران وجود دارند که می توان در آنها سرمایه گذاری کرد. اما اغلب سرمایه گذاران همچنان در حال بررسی (شرایط) هستند؛ آنها مبالغ اندکی را در شرکت های نوپای آنلاین که از ایده های موفق خارجی تقلید می کنند، سرمایه گذاری می کنند، اما دست به تجارت های بزرگ نمی زنند.

دولت خواستار سرمایه گذاری خارجی بیشتری برای افزایش ذخایر ارزی خود است؛ اما این مسأله، مزیت اصلی یک اقتصاد آزاد بدون تحریم نیست.

آیا اصلاحات اتفاق خواهد افتاد؟ دولت در حال کار بر روی قراردادهای جدید برای سرمایه گذاران نفتی است؛ اما بخش های دیگر مانند صنعت هتلداری آینده چندان روشنی ندارند.

پایان تحریم ها برای اغلب تاجران ایرانی نیز با منفعت همراه خواهد بود؛ به گفته رهنما، افزایش کیفیت همه جانبه، زمینه رقابت با شرکت های خارجی را فراهم می کند. با این حال، قیمت های پایین نفت می تواند با عوارض جانبی برای ایران همراه باشد.

منبع: اکونومیست