اقتصاد ایرانی: مؤسسه لگاتوم همه ساله برخی مؤلفه های رفاهی ۱۴۲ کشور جهان را بررسی و رتبه بندی می نماید. در بخش قبل وضعیت و رتبه بندی کشورها را در حوزه سرمایه ی اجتماعی بررسی نمودیم و در این بخش به تحلیل آموزش و پرورش در برخی کشورهای تأثیرگذار و مهم منطقه ای و جهانی خواهیم پرداخت .
در گزارش لگاتوم آمده، آموزش و پرورش، از مؤلفه های تعیین کننده درحوزه رفاه اجتماعی است. مطالعات فراوانی نشان داده اند که آموزش و پرورش، نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی دارد. افراد تحصیلکرده می توانند مشاغل مناسبی را تأمین کنند، در فضای بازار ایجاد رقابت کنند، ایده های نوی را ترویج دهند، جامعه را توانمندتر نمایند، و این توانمندی را به خود و ملت خود تسری بخشند. یکی از مهمترین دلایلی که جایگاه آموزش در رفاه اجتماعی را تبیین می کند، نقش تعیین کننده آن در دموکراسی است.
رابطه میان آموزش و دموکراسی بارها و بارها توسط نظریه پردازان تبیین شده است، و هر چند که تمامی دانشمندان در این رابطه متفق القول نیستند، اما فاکتورهای مشخصی وجود دارند که تأثیر و تأثر میان آموزش و دموکراسی را نشان میدهند. در واقع میتوان گفت رابطه مستقیمی میان آموزش و زیربخشهای حکومتداری و دموکراسی وجود دارد. کشوری مثل سوییس که در رده بندی رفاه سال ۲۰۱۵ جایگاه دوم را دارد، در حوزه ی آموزش و حکومت داری نیز جایگاه بالایی دارد.
اما این رابطه دوطرفه است. از یک سو، آموزش موجب ترویج ارزشهای دموکراتیک و مشارکتهای عمومی در سطح جامعه میگردد. و درآمدها را افزایش میدهد. از سوی دیگر در یک نظام دموکراتیک، تلاشها در مسیر رضایت مردم صورت میپذیرد. طبیعتاً یکی از مطالبات بنیادین مردم، آموزش همگانی است.
اما زیرشاخه هایی که برای حوزه آموزش توسط مؤسسه لگاتوم در نظر گرفته شده است: میزان دسترسی به آموزش، کیفیت آموزشی و سرمایه ی انسانی کشورهاست.
جهت شناخت دقیقتر حوزه آموزش و پرورش کشورها ۹ شاخصه مورد بررسی قرار گرفته است.
ده کشور نخست در حوزه آموزش و پرورش را استرالیا، کانادا، دانمارک، هلند، نروژ، نیوزیلند، فنلاند، ایرلند، آمریکا و ایسلند تشکیل میدهند. بر این اساس 2 کشور از اقیانوسیه، 6 کشور از اروپا و 2 کشور از آمریکای شمالی در صدر قرار دارند. آلمان، انگلستان و فرانسه ، که سه قدرت بزرگ اقتصادی اروپا محسوب می شوند به ترتیب 12، 25 و 26 ام جهانند.
چین و روسیه که از متحدین مهم کشورمانند در رتبه 63 و 29 هستند. لذا روسیه توانسته حوزهی آموزش خود را بسیار توانمند سازد. اما رتبهی جهانی ده کشور نخست آسیا را با هم مرور می کنیم: سنگاپور(15)، کره جنوبی (20)، تایوان (22)، عربستان (23)، کویت (27)، ژاپن (28)، امارات (36)، مغولستان (48)، مالزی (52)و هنگ کنگ (53). حضور مغولستان در میان ده کشور نخست آسیایی جالب مینماید. بعلاوه شش کشور سهم شرق و جنوب شرق آسیاست و سه کشور از شورای همکاری خلیج فارس.
اما جایگاه جهانی آموزش و پرورش برخی همسایگان کشورمان را مرور میکنیم: ترکیه (85)، عراق (111)، پاکستان (124)، افغانستان (134)، آذربایجان (82)، ارمنستان (42).
ایران در سالهای 2012، 2013 و 2014 رتبه 57 را در اختیار داشت. اما اکنون با هشت پله نزول در جایگاه شصت و پنجم جهان قرار دارد.