تعمیق رکود مسکن در فصل تابستان
اقتصاد ایرانی: چند ماهی است که مسوولان حوزه مسکن وزارت راه و شهرسازی، رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران و برخی فعالان بخش مسکن نوید می دهند که نشانه های خروج از رکود مسکن آشکار شده و از نیمه دوم سال آتی شاهد بهبود بازار مسکن خواهیم بود درحالی که آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران حاکی از آن است که در تابستان سال جاری علاوه بر افزایش ۶.۶ درصدی قیمت مسکن، حجم معاملات نیز ۲۰ درصد کاهش یافته است براساس این آمار بازار در رکود عمیق تری فرو رفته است.
به گزارش تعادل، منصور غیبی، کارشناس اقتصاد مسکن آمار منتشر شده درباره قیمت و حجم معاملات مسکن در فصل تابستان سال ۹۴ را حاکی از عمیق تر شدن رکود این حوزه می داند می گوید: اگرچه مسوولان وزارت راه و شهرسازی اعلام می کنند که قیمت هر متر واحد مسکونی به کف رسیده و به قیمت سال ۸۹ تا ۹۰ نزدیک شده است اما با وجود این حجم معاملات نسبت به سال های گذشته کاهش یافته و مردم استقبال چندانی از خرید مسکن نمی کنند.
غیبی می افزاید: قدرت و توان مالی مردم نسبت به دو سه سال گذشته کاهش یافته که این موضوع نشان از رکود در اقتصاد کشور و به تبع آن رکود در بازار مسکن دارد به عبارت دیگر در شرایط کنونی اگر قیمت ها به سال ۸۰ نیز نزدیک شود اما مردم توان و قدرت خرید نداشته باشند رکود همچنان باقی می ماند و کاهش قیمت به تنهایی نشانه خوبی نیست. به گفته این کارشناس مسکن در شرایطی می توانیم به آشکار شدن نشانه های رونق و بهبود بازار مسکن اشاره کنیم که هم حجم معاملات افزایش یابد و هم قیمت هر متر واحد مسکونی نسبت به سال های قبل ثابت بماند یا با روند و روال ثابتی افزایش یابد. غیبی اظهار می کند: به عنوان نمونه اگر در یک سال قیمت خدمات، مصالح، تراکم شهرداری و .. ۱۲درصد افزایش یابد، طبیعی به نظر می رسد که قیمت هر متر واحد مسکونی نیز ۱۲ درصد افزایش یابد اما این افزایش نباید بیش از نرخ تورم باشد. وی تصریح می کند: افزایش قیمت در هر متر واحد مسکونی بدون هماهنگی با نرخ تورم به معنای سوداگری در این حوزه بوده و در صورت هماهنگی با تورم این روند طبیعی است.
این کارشناس مسکن به وعده های مسوولان حوزه مسکن درباره رونق بازار در نیمه دوم سال آتی اشاره می کند و می گوید: با وجود دلگرمی مسوولان اما نشانه های محرزی برای خروج از رکود وجود ندارد و نسبت به دو سال گذشته رکود عمیق تر شده است زیرا خروج از رکود و بهبود بازار مسکن نشانه های مخصوصی دارد که هیچ کدام از این نشانه ها در شرایط کنونی مشاهده نمی شود.
غیبی ادامه می دهد: رونق بازار مسکن یک چرخه است. در این چرخه سرمایه گذاران، سرمایه خود را به سمت پروژه های ساختمانی هدایت می کنند، سازندگان و انبوه سازان از پروژه های جدید ساختمانی استقبال می کنند و خریداران نیز علاوه بر رغبت برای خرید مسکن، توان مالی کافی را برای خرید دارند اما درحال حاضر منابع مالی سرمایه گذاران بازگشتی نداشته زیرا بسیاری از واحدهای مسکونی ساخته شده انبوه سازان به فروش نرفته و آنها نیز دیگر تمایلی برای حضور در پروژه جدید ندارند ضمن اینکه توان مالی خریداران مسکن نیز کافی نیست. وی می افزاید: هم اکنون تغییری در شرایط رکودی بازار مسکن مشاهده نمی شود و چرخه رونق شروع به حرکت نکرده است، هیچ کدام از بخش های تقاضا و عرضه تمایلی به برداشتن گامی جدید در حوزه مسکن ندارند و این کاهش انگیزه را می توان در افت صدور پروانه های ساختمانی به خوبی مشاهده کرد.
رونق ایجاد شده تداوم نمی یابد
بیت الله ستاریان، استاد اقتصاد مسکن به کاهش حجم معاملات و افزایش قیمت ها در تابستان سال جاری اشاره می کند و به «تعادل» می گوید: درحال حاضر بازار مسکن در رکود به سر می برد و زمانی این رکود عمیق می شود که هم تعداد معاملات کاهش یابد و هم قیمت ها سیر نزولی پیدا کند یا ثابت بماند.
بیت الله ستاریان ادامه می دهد: در آغاز دوره رونق مسکن، اتفاق خاصی به وقوع می پیوندد و حجم معاملات کاهش می یابد و در مقابل قیمت ها افزایش می یابد درحال حاضر آمار حاکی از به وقوع پیوستن این نشانه هاست.
وی می افزاید: با وجود آشکار شدن نشانه همیشگی خروج از رکود مسکن و احتمال ایجاد رونق در بازار اما با وجود دلایل خاصی این رونق ادامه نمی یابد و دوباره شرایط رکودی حاکم می شود زیرا از سوی سایر بخش ها فشارهایی به بخش مسکن وارد می شود، عدم نقدینگی، بالابودن رقم بدهی دولت به پیمانکاران و بخش خصوصی و... مانع از تدوام رونق بازار می شود. به گفته این کارشناس اقتصاد مسکن درحال حاضر فشار تقاضا برای خروج از رکود و بهبود بازار وجود دارد اما تقاضای موجود مطلق است نه موثر و تبدیل تقاضای مطلق به موثر نیازمند حرکت چرخ های اقتصادی کشور است که اقتصاد کلان در رکود به سر می برد.
ستاریان می افزاید: بخش مسکن به دلیل وجود تقاضای همیشگی همواره امکان خروج از رکود و بهبود را دارد زیرا هر ساله تعدادی از واحدهای مسکونی مستهلک تخریب می شوند ضمن اینکه تعدادی زوج جوان نیز هر ساله به تعداد خانوارها افزوده می شود. وی ادامه می دهد: به علت وجود استهلاک، تخریب و نیاز زوج های جوان، بازار مسکن نیازمند ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار واحد مسکونی در سال است. این استاد دانشگاه معتقد است که مسکن در سال جاری نسبت به سال گذشته در رکود عمیق تری فرو رفته است زیرا صنایع وابسته به صنعت ساختمان دچار تلاطم شده و بسیاری از این واحدهای صنعتی در آستانه ورشکستی هستند.
ستاریان می افزاید: برای خروج از رکود مسکن علاوه بر بهبود شرایط اقتصاد کلان کشور باید حمایت ویژه یی نیز از واحدهای صنعتی وابسته به حوزه مسکن به عمل آید تا رونق بازار مسکن مقطعی نبوده و تداوم یابد.
