نفت ۱۳۰ دلاری در سال ۲۰۱۷

اقتصاد ایرانی: عماد مشتاق، تحلیلگر بازارهای نوظهور، دانش آموخته رشته های هنر، ریاضیات و علوم کامپیوتر از دانشگاه آکسفورد در مقطع کارشناسی ارشد بین سال های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵ است. وی در سال ۲۰۰۰ یک دوره کارآموزی یکساله در شرکت جی پی مورگان چیس گذراند. پس از آن و در سال های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ در شبکه متاسوئیچ به عنوان DEVELOPER فعالیت کرد. نکته جالب توجه اینکه وی در سال ۲۰۱۳ به عنوان منتقد در جشنواره فیلم  Raindance حضور داشت. مشتاق پس از آن نیز فعالیت های زیادی به عنوان تحلیلگر و استراتژیست در شرکت ها و موسسات مختلفی در لندن انجام داد تحلیلگر آکسفورد کاپیتال در سال ۲۰۰۴ به مدت کمتر از یک سال، تحلیلگر استراتژیک موسسه  Oliver Wyman (۲۰۰۵ - ۲۰۰۴)، مدیر پورتفو و استراتژیست در شرکت Pictet  سال های مابین ۲۰۱۰-۲۰۰۵ (وی در این سال ها موفق به کسب عنوان مدیر نمونه کارها در بازارهای چنداستراتژی صندوق های تامینی، صندوق خاورمیانه و شمال آفریقا و صندوق آفریقا و عضویت در تیم استراتژی و تخصیص دارایی جهانی شد.) فعالیت در مدیریت سرمایه گذاری مون پولیه در سال ۲۰۱۰ و به مدت کمتر از یک سال، استراتژیست بازار سرمایه نوح از۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ مهم ترین فعالیت های او در این دوره بوده است. عماد مشتاق طبق اطلاعاتی که در لینکدین خود منتشر کرده است درحال حاضر مشاور Ecstract است. این مشاوره در امر تخصیص دارایی بین بازارهای سهام جهانی، با تمرکز بر جغرافیای سیاسی، حکومت و بازار است.
به گزارش تعادل، اگر زمانی که قیمت نفت خام روی اعدادی مانند ۴۰ و در نهایت ۵۰ دلار سیر کرده و بازارهای جهانی با مازاد عرضه بیش از یک و نیم میلیون بشکه یی در روز مواجه باشند و آژانس های مطالعاتی و صندوق بین المللی پول هم رسیدن به قیمت ۲۰ دلاری را نیز ممکن بدانند، کسی پیدا شده و مدعی شود که ۲ سال دیگر نفت به «۱۳۰» دلار در هر بشکه خواهد رسید، خط بطلانی بر تمام واقعیت ها و تحلیل های موجود کشیده است. عماد مشتاق تحلیلگر بازارهای نوظهور که پیش از این نیز پیش بینی کرده بود با مرگ ملک عبدالله سیاست های نفتی عربستان سعودی دچار تغییر شود، روز جمعه با حضور در برنامه تلویزیونی بلومبرگ مدعی شد که نفت در سال ۲۰۱۷ به ۱۳۰ دلار خواهد رسید. به گزارش «تعادل» زمانی که یکی از دو مجری این آیتم در بلومبرگ با تعجب و خنده دلیل این ادعا را از مشتاق پرسید، او با اطمینان بیان کرد که قیمت نفت در سال ۲۰۱۷ قطعا بالای «۱۰۰ دلار» خواهد بود. این اظهارنظر البته تنها تحلیل قابل توجه بیان شده از سوی آقای «مشتاق» نبود، او در این حضور کوتاه تلویزیونی، به نیاز ایران برای جذب ۳۰ میلیارد دلار سرمایه خارجی در صنعت نفت اشاره کرده و اظهار کرد که این حجم از سرمایه گذاری در ایران اتفاق نخواهد افتاد.
بلومبرگ در حالی این تحلیل را روی شبکه خبری خود برده بود که کشور چین به عنوان بزرگ ترین مصرف کننده انرژی و نفت خام در جهان، روز جمعه، رهبری ۲ جریان متضاد در بازار نفت را عهده دار شد.

بازار نفت خام در روز جمعه اول آبان مصادف با ۲۳ اکتبر، در چند ساعت دچار تحولاتی با رویکردهای متفاوت شد. در حالی که در ساعات آغازین این روز، خبرگزاری های بین المللی مانند رویترز از افزایش یک درصدی بهای نفت خام متاثر از کاهش نرخ بهره در چین خبر دادند، ساعاتی بعد تیتر همین خبرگزاری ها به «کاهش قیمت نفت» تغییر یافت. در همین ساعات رویترز نوشت که بازار نفت خام که روز جمعه در پی کاهش نرخ بهره توسط بانک مرکزی چین، رو به افزایش گذاشته بود، در پی معرفی طرح های محرک اقتصادی «چین» منجر به تضعیف دلار و در نتیجه کاهش بهای نفت خام شد. تحت همین شرایط در نهایت، طبق اعلام وب سایت بلومبرگ، بهای نفت خام برنت برای معامله در بازار ها به ۴۷.۹۹ دلار و بهای نفت وست تگزاس اینترمدیت نیز به ۴۴.۶۰ دلار رسید. تمام این پیشینه به این واسطه مطرح شد که عمق متفاوت بودن آینده یی که تحلیلگر بازارهای نوظهر در گفت وگو با بلومبرگ آن را وعده می دهد، مشخص شود.
به واسطه همین وضعیت است که وقتی عماد مشتاق از کلمه ۱۳۰ دلار استفاده می کند، مجری شبکه تلویزیونی بلومبرگ با تاکید می پرسد: « پس شما چنین قیمتی را برای نفت پیش بینی می کنید، اما چه زمانی؟» وقتی تحلیلگر بازارهای نفت در پاسخ می گوید که از نگاه او تا سال ۲۰۱۷ قیمت نفت قطعا حوالی ۱۰۰ دلار خواهد بود، «چرایی» این اتفاق دومین پرسش مطرح شده از سوی مجریان بلومبرگ است.مشاور بازارهای سهام جهانی دلیل چنین پیش بینی را این گونه مطرح می کند: «سال گذشته ما شاهد مازاد عرضه در بازار جهانی نفت بودیم و در نهایت بهای نفت به نصف قیمت خود از ژوئن ۲۰۱۴ رسید. حال اگر نگاهی به ساختار فعلی کاهش قیمت نفت بیندازید، خواهید دید که ما در اوج وضعیت کونتانگو هستیم. (کونتانگو وضعیتی در بازارهاست که قیمت های فعلی معامله از قیمت های آتی کمتر هستند).»
عماد مشتاق ادامه می دهد: «پس از سال ۲۰۰۹ برای سه سال قیمت نفت روندی صعودی در پیش گرفت اکنون اما هزینه های سرمایه گذاری در حال کم شدن است. ما شاهد کاهش هزینه ها هستیم. اگر سرمایه گذاری در نفت را به طور متوسط ۲۰ دلار در ازای هر بشکه در نظر بگیریم ظرف ۴ تا ۵ سال آینده شاهد محو شدن ۴ تا ۵ میلیون بشکه نفت خام در روز از بازارهای جهانی خواهیم بود.»

عدم تحقق جذب سرمایه در ایران

تحلیلگر بازارهای نوظهور که پیش از این به عنوان منتقد فیلم نیز فعالیت کرده است در ادامه اظهارات خود به تحولات در عراق اشاره کرده و اظهار می کند که در سال های آینده شاهد از هم گسیختگی در عراق خواهیم بود که منجر به جدا شدن «کردستان» می شود. مشتاق سپس به «ایران» اشاره می کند. در حالی که بیژن زنگنه وزیر نفت پیش از این مطرح کرده بود که صنعت نفت ایران در حال حاضر به ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری احتیاج دارد، عماد مشتاق از نیاز این صنعت برای جذب ۳۰ میلیارد دلار سرمایه در سال گفته و تاکید می کند که صنعت نفت ایران به «بودجه های کلان» احتیاج دارد. بودجه های کلانی که او معتقد است «محقق نخواهد شد» سومین اتفاق در زمینه کاهش عرضه از دیدگاه این تحلیلگر، عربستان سعودی است. او در این زمینه می گوید: « نگاهی به عربستان سعودی بیندازید، آنها میزان صادرات خود را حفظ می کنند اما تا سال آینده تولید نفت آنها به زیر ۱۰ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.»
نکته جالب توجه این است که مشتاق، در میان تمام تولید کنندگان، امریکایی ها را در وضعیت بهتری توصیف کرده و از تولید کنندگان شیل با عنوان «گرگ هایی که از صخره» می پرند یاد می کند، او در این زمینه می گوید: « در نهایت ایالات متحده امریکا موفق خواهد شد؛ برای نفت شیل قضیه به شکلی است که گویی گرگی است که روی صخره ها می دود. تعداد چاه ها و دکل های حفاری آن قدر مهم نیست، شما باید به آمار واقعی تولید نگاه کنید. پس شیل امریکا در سال جاری تا سال آتی همچنان به تولید خود ادامه خواهد داد و موفق خواهد شد.»
با نگاهی به این اظهارات مطرح شده از سوی عماد مشتاق و با توجه به اینکه در مورد ایران قطعا افزایش عرضه حال با مقداری مبهم، پیش رو خواهد بود و کاهش صادرات عربستان به زیر ۱۰ میلیون بشکه نیز منجر به تغییری چشمگیر نخواهد شد، محتمل ترین نتیجه این است که از دیدگاه او «عراق» جدی ترین تغییرات را با کاهش عرضه در آینده بر بازار نفت خواهد گذاشت.

روسیه، برنده بزرگ

اما چه کشوری مهم ترین برنده نفت ۱۳۰ دلاری در سال ۲۰۱۷ خواهد بود؟ پاسخ عماد مشتاق «روسیه» است. او در حالی که به شوخی از عدم علاقه خود به ساختار دولتی روسیه می گوید، اظهار می کند که این کشور بزرگ ترین برنده نفت ۱۳۰ دلاری خواهد بود. او ادامه می دهد: «شما باید چندین دلار صرف اکتشاف و تولید کنید و بعد آن را مقابل پالایشگران قرار دهید؛ هزینه نهایی برای پالایشگران بسیار مهم است چرا که اکنون شاهد سقوط قیمت نفت هستیم؛ این همان چیزی است که در «بک واردیشن» (وضعیتی که قیمت های آتی کمتر از قیمت های فعلی است) نیز شاهد آن هستیم.»
از سوی دیگر این تحلیلگر معتقد است که این قیمت نفت خام منجر به «سیالیت پول» و برتری پول نقد در تولید کنندگان نفت خام حاشیه خلیج فارس خواهد شد. وضعیتی که پیش از این منجر به ۵ برابر شدن ارزش بازار سهام در عربستان سعودی شده است. وقتی مشتاق به چنین تغییری در وضعیت کشورهای حاشیه خلیج فارس اشاره می کند، مجری برنامه این پرسش را با او طرح می کند که آیا شما قصد دارید سهام عربستان سعودی را خریداری کنید؟ یا دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس فرصت های بهتری را برای نفت ۱۳۰ دلاری خواهند داشت؟
نخستین پاسخ مشتاق «ایران» است. او اظهار می کند: «ایران در سال آینده که به روی سرمایه گذاران خارجی باز می شود احتمالا عالی خواهد بود. ذخایر عظیمی در آنجا وجود دارد.» او ادامه می دهد: «به نظرم اگر نگاهی به ابوظبی، قطر و عربستان سعودی بیندازید؛ اینها قطعا بازارهای بسیار امنی و مطمئنی خواهند بود. بر اساس شاخص بازارهای نوظهور، بازار عربستان سعودی جایگاه باثباتی دارد. ابوظبی البته نسبت به ابتدای سال، ۶ درصد پایین تر است اما راه خود در مسیر بازارهای نوظهور باز کرده است و حتی می تواند جزو بزرگ ترین تولیدکنندگان نفت باشد. وضعیت پاداش ریسک در این کشورها بسیار خوب است چرا که در وضعیت سقوط بسیار امن هستند.» مشتاق البته در نهایت به این مساله اشاره می کند که عدم کنترل چنین وضعیتی در نهایت به «انفجار» منجر خواهد شد.