بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : سه شنبه 28 مهر 1394      13:56

خدمات، پیشتاز برجام

اقتصاد ایرانی: برچیده شدن تحریم ها می تواند شرایط سرمایه گذاری و تجارت ایران با سایر کشورها را تسهیل کند و به بهبود ساز و کارهای تولیدی در کشور منجر شود. خروجی آن را می توان در واقع در افزایش رشد اقتصادی کشور دید. پس از دستور رفع تحریم ها از سوی نهادهای بین المللی به تدریج برجام به صورت عملی در کشور اجرا خواهد شد و شاهد شروع فصلی نو در اقتصاد کشور خواهیم بود. مساله یی که بسیار اهمیت دارد، این است که اجرای برجام کدام چرخ از اقتصاد ایران را زودتر حرکت می دهد؟ اگر اقتصاد ایران را به ۴ بخش خدمات، کشاورزی، صنعت و نفت تقسیم کنیم اثر برجام روی کدامیک از این چهار بخش زودتر نمایان خواهد شد؟
به گزارش تعادل، مهم ترین کانال اثرپذیری بخش صنعت در اجرای برجام، سودآوری شرکت های تولیدی است. طبق گزارش مرکز پژوهش های مجلس به دلیل تحریم و بالا رفتن هزینه های مبادلاتی به طور میانگین ۳۰ درصد، هزینه های عملیاتی آنها افزایش یافته که این خود باعث کاهش سودآوری همچنین رقابت پذیری این شرکت ها شده است. اما با رفع تحریم ها منابع ارزی بانک ها بیشتر تحریک شده و در کوتاه مدت در اختیار آنها قرار می گیرد. افزایش منابع ریالی در مرحله بعد قرار دارد و موضوع نگران کننده این است که مبادا در فرصتی که ایجاد شده منابع به سمت واردات کالاهای مصرفی که در داخل امکان تولید آنها وجود دارد، حرکت کنند.
از طرف دیگر همزمان با اجرای برجام بسته خروج از رکود نیز توسط فرماندهان اقتصادی دولت رونمایی شده و فعالان اقتصادی در انتظار اجرایی شدن این دو رویداد بزرگ اقتصادی کشور نشسته اند.
به نظر می رسد دولت با سیاست های انبساطی قصد افزایش و تحریک تقاضا را دارد. بسته خروج از رکود که با تکیه بر عملکرد بانک ها در تامین مالی برای ایجاد تحولی در فروش کالاهای داخلی تدوین شده و اجرایی می شود از این قابلیت برخوردار است تا در دوره اجرایی شدن برجام در مجموع در کاهش رکود اثرگذار باشد.
این توافق هم اثرات کوتاه مدت و هم بلندمدت دارد که ازجمله اثرات کوتاه مدت آن می توان به شوک و هیجانی اشاره کرد که توسط افراد عجول به بازار وارد می شود که ازجمله آن نگه دارندگان ارز در منزل هستند که این ارزها را به بازار سرازیر می کنند. اصولا بررسی متغیرهای اثرپذیر بخش صنعت در تعاملات با طرف های خارجی عمدتا در شاخص های تجارت به خصوص واردات کالاهای سرمایه یی، واسطه یی و مواد خام مورد نیاز بخش صنعت، نقل و انتقال مالی و گشایش اعتبار اسنادی (LC) و در نهایت سرمایه گذاری بخش صنعت نمایان خواهد شد. بی شک اکنون با برداشته شدن تحریم ها نیازی به دور زدن آن نخواهد بود و این امر هزینه واردات را کاهش خواهد داد که کاهش هزینه واردات کاهش قیمت کالای وارداتی را به همراه خواهد داشت. این موضوع به صورت زنجیره وار بر قیمت اجناس داخلی نیز اثر می گذارد. هر چند بیم آن می رود که دلارهای بعد از توافق به سمت کالاهای وارداتی حرکت کند و از تزریق آنها به منابع سرمایه یی و تکنولوژی جلوگیری شود. نگران کننده ترین موضوع در رابطه با برداشته شدن تحریم ها و ورود منابع بیشتر به داخل کشور استفاده از آن به ویژه منابع بانک ها برای واردات کالاهای مصرفی است. از آنجا که کشور درحال حاضر بنیه تولیدی چندان قدرتمندی ندارد، احتمال دارد در کوتاه مدت سرمایه ها به سمت واردات کالای ساخته شده برود ولی در بلندمدت با افزایش رقابت پذیری داخلی و جان گرفتن صنایع داخلی همچنین با جلوگیری دولت از تخصیص ارز به واردات می توان منتظر کاهش واردات در بلندمدت بود.

رونق بخشی خدمات در کوتاه مدت
اینکه کدام بخش بعد از برجام رونق بیشتری می گیرد تا حدود زیادی به تصمیمات دولت برای تخصیص منابع ارزی بازمی گردد. اگر اقتصاد ایران را به ۴ بخش خدمات، کشاورزی، صنعت و نفت تقسیم کنیم، اثر برجام روی کدامیک از این چهار بخش زودتر نمایان خواهد شد؟ بخش کشاورزی در کوتاه مدت می تواند بازدهی داشته باشد اما حداقل به زمانی یک ساله جهت به نتیجه رسیدن نیاز دارد. در بخش صنعت نیز پروژه هایی در کشور وجود دارند که سال ها از کلنگ خوردن آنها می گذرد اما هنوز هم به بهره برداری نرسیده اند.
بخش نفت نیز اشتغالزایی بالایی ندارد و به همین دلیل تا حدودی به صورت جزیره یی عمل می کند. بنابراین خدمات سریع ترین بخشی خواهد بود که تاثیر برجام را به خود خواهد گرفت زیرا با گشایش فضای اقتصادی کشور سریع ترین اثرپذیری را می تواند داشته باشد. بخش خدمات حسن دیگری که دارد اثرگذاری سریع تر روی رشد اقتصادی است.
در ضمن از محورهای خروج از رکود به نظر می رسد که دولت هم سیاست رشد بخش خدمات را پیش گرفته است زیرا با تحریک تقاضا این بخش تاثیر آنی خواهد گرفت و اهداف سیاسی نیز تامین خواهد شد. در کوتاه مدت خدمات می تواند موجب رشد اقتصادی شود اما بهتر آن است که دولت بعد از توافق به سمت واردات تکنولوژی و کالاهای سرمایه یی حرکت کند تا رشد بلندمدت و پایدار اقتصادی را نتیجه دهد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir