تجارت نفت ایران پس از برجام

اقتصاد ایرانی: تا پیش از اعمال تحریم های بین المللی، ترکیه یکی از مهمترین بازارهای صادرات و فروش نفت خام ایران به شمار می رفت به طوری که به طور متوسط روزانه بیش از ۲۰۰ هزار بشکه از طلای سیاه ایران روانه بازار انرژی این کشور همسایه می شد.

به گزارش مهر، با افزایش تحریم های بین المللی و به ویژه چالش های متعدد نقل و انتقال ارز، حجم صادرات نفت ایران به ترکیه هم به حدود نصف کاهش پیدا کرد و در این شرایط عراق به عنوان یکی از مهمترین رقبای نفتی ایران در اوپک از فرصت تحریم ها استفاده کرد و حجم صادرات نفت خود به ترکیه را افزایش داد.

در شرایط فعلی، عراق با صادرات روزانه حدود ۲۴۵ هزار بشکه نفت به عنوان بزرگترین تامین کننده طلای سیاه ترکیه است به طوری که در سه ماهه دوم سال جاری میلادی حجم فروش نفت عراق به ترکیه با افزایشی ۱۱۷ هزار بشکه ای همراه شده است و هم اکنون عراق سهمی ۵۰ درصدی در بازار نفت ترک ها را در اختیار دارد.

پس از عراق، ایران هم با صادرات به طور متوسط روزانه حدود ۱۱۷ تا ۱۱۷.۵ هزار بشکه نفت خام دومین تامین کننده نفت ترکیه بوده و در طول سه ماهه دوم سال جاری میلادی حجم فروش نفت ایران به این کشور همسایه به طور متوسط روزانه بیش از دو هزار بشکه افزایش یافته است.

در شرایط فعلی ایران از سهمی حدود ۲۴ درصدی در بازار نفت ترکیه برخوردار است و پیش بینی می شود در صورت لغو تحریم ها، حجم فروش نفت خام ایران به پالایشگرهای ترک به بیش از ۲۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد.

پس از ایران و عراق، عربستان سعودی هم سهمی حدود ۱۲ درصدی از بازار نفت ترکیه را در اختیار گرفته و در سه ماهه دوم سال ۲۰۱۵ میلادی حجم فروش نفت این کشور به ترکیه با کاهش روزانه ۵.۷ هزار بشکه ای روبرو شد و به سطح ۵۷ هزار بشکه در روز رسیده است.

با این وجود ایران به منظور افزایش حجم صادرات نفت خام خود با فرصت طلایی روبرو شده است که فرصت اول با لغو تحریم ها و تعلیق محدودیت های نقل و انتقال ارز بستر مناسبی را به منظور افزایش فروش طلای سیاه به این کشور همسایه فراهم می کند.

در این بین، یکی از مهمترین چالش های پیش روی صادرات نفت عراق به ترکیه به عنوان مهمترین رقیب ایران در این بازار، فعالیت گاه و بیگاه گروه های تروریستی و انفجار در خطوط لوله صادرات نفت به ترکیه در طول چند سال اخیر بوده است.

در طول دو سال گذشته تاکنون خط لوله انتقال نفت کرکوک به جیهان ترکیه بارها توسط گروه های مختلف تروریستی منفجر و از مدار بهره برداری خارج شد که این حوادث چالش های جدی در صادرات پایدار نفت عراق به ترکیه به وجود آورده است.

علاوه بر این، اختلافات بین اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق هم چالش دیگر صادرات نفت به ترکیه به شمار می رود و در طول چند سال اخیر همواره این اختلافات دامن بازار نفت ترکیه را گرفته است.

بر این اساس همزمان با لغو تحریم ها، ایران با استفاده از ظرفیت بزرگترین ناوگان دریایی حمل نفت خام جهان و کشتی های غول پیکر می تواند به صورت پایدار طلای سیاه بیشتری را تحویل پالایشگاه های ترکیه به ویژه «توپراش» کنند.

در مجموع پیش بینی ها نشان می دهد که با لغو کامل تحریم ها ایران از پتانسیل تولیدی و عملیاتی بالایی به منظور افزایش فروش طلای سیاه به ترکیه برخوردار باشد که قطعا باید از لغو تحریم ها به عنوان پایان دوره ماه عسل نفتی کشورهای عربی هم در این بازار سنتی یاد کرد.