بررسی وابستگی بودجه به نفت
اقتصاد ایرانی: وابستگی بودجه به نفت در ۱۰ سال گذشته نصف شده است .
به گزارش خبرآنلاین، بررسی ها نشان می دهد حجم وابستگی بودجه ایران به نفت از ۶۸.۳ درصد در سال ۱۳۸۴ به حدود سال ۳۱.۵ درصد در سال ۱۳۹۴ کاهش یافته است .
پیش بینی ها حکایت از آن دارد که روند کاهشی وابستگی نفت به بودجه در سال آینده نیز تداوم خواهد یافت و اهداف تعیین شده در بخشنامه بودجه سال آینده نشان می دهد در صورت تحقق اهداف این رقم به ۳۰ درصد خواهد رسید .
بر اساس بررسی های صورت گرفته در مرکز پژوهشهای مجلس، دولت پیشین، یکی از بالاترین نرخ های وابستگی به نفت را در ایران تجربه کرده و از نظر بعضی از اقتصاددانان نفتی ترین دولت تاریخ ایران لقب گرفته است. درآمدهای بالای نفت در دوران تصدی این دولت سبب شد، حجم وابستگی بودجه به نفت رشدی قابل توجه را تجربه کند. هر چند در این سال ها دولت ملکف بود نسبت به واریز مازاد درآمد ارزی به حساب ذخیره ارزی و سپس واریز بخشی از درآمد نفت به صندوق توسعه ملی برای ایجاد ذخیره ارزی مقبول اقدام کند اما در عمل برداشت های مکرر مانع از تحقق این هدف شد. احمد توکلی نماینده اصولگرای مجلس پیش از این از واژه "جارو کردن" برای نشان دادن شیوه برخورد دولت دهم با صندوق توسعه ملی استفاده نمود و اعلام کرد: ذخیره ارزی جارو شده است .
برآوردها حکایت از آن دارد در شرایطی که دولت احمدی نژاد با بودجه ای که ۴۳.۳ درصد آن به نفت وابستگی داشت در نهاد ریاست جمهوری مستقر شد، با اتخاذ سیاست هایی حجم وابستگی را حتی تا ۶۹ درصد نیز بالا برد .
کاهش وابستگی بودجه به نفت در تمام سال های گذشته در دستور کار مسئولان قرار داشته است. در حالی که خاتمی اولین دوره ریاست جمهوری اش را با وابستگی ۶۸ درصدی بودجه به نفت به پایان برد در دومین دور ریاست جمهوری توانست وابستگی بودجه به نفت را با کاهشی ۲۵ درصدی روبرو کند اما در اولین سال فعالیت دولت عدالت محور حجم وابستگی بودجه به نفت مجددا رشدی ۲۵ درصدی را تجربه کرد تا دستاوردهای چهار ساله از میان برود . تشدید تحریم ها از سال ۱۳۹۰ به بعد سبب شد سهم نفت در بودجه به محدوده ۵۰ درصدی برسد .
محمدباقر نوبخت کاهش وابستگی بودجه به نفت در سال های اخیر را نه از روی اختیار که جبر و اضطرار ناشی از کاهش توامان صادرات و قیمت نفت می داند اما می گوید دولت قصد دارد کاهش وابستگی به نفت را حتی در دوره رونق نفتی نیز ادامه دهد .
بررسی وضعیت بودجه کشور از سال ۱۳۸۴ تا پایان سال ۱۳۹۴ نشان می دهد در ۱۰ سال گذشته بالاترین نرخ وابستگی به نفت در سال های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۷ اتفاق افتاده است. در این سال ها بیش از ۶۹ درصد بودجه از نفت تامین شده است. جدول زیر وضعیت وابستگی بودجه به نفت در 10 سال گذشته را نشان می دهد
|
سال |
حداقل درصد وابستگی بودجه به نفت |
|
1384 |
68.3 |
|
1385 |
69.6 |
|
1386 |
61.4 |
|
1387 |
69 |
|
1388 |
56.2 |
|
1389 |
51.8 |
|
1390 |
50.8 |
|
1391 |
50.5 |
|
1392 |
43 |
|
1393 |
40 |
|
1394(پیش بینی) |
31.5 |
|
1395(برآورد) |
30 |
