زلزله چینی در بازار جهانی

اقتصاد ایرانی: نگرانی درباره آینده اقتصاد چین همچنان بازارهای جهانی را می لرزاند. هفته گذشته، با ادامه نگرانی ها از تشدید جنگ ارزی و همچنین چشم انداز دومین اقتصاد بزرگ جهان، بازارهای سهام شاهد سقوط شدیدی بودند. شاخص بورس اکثر بازارهای جهان منفی شد. بازارهای ارز نیز نشانه هایی از بحرانی مانند بحران اقتصادی دهه ۱۹۹۰ میلادی را از خود بروز دادند. همزمان فلز زرد پس از حدود ۱.۵ ماه به میانه های کانال ۱۱۰۰ دلار بازگشت و نفت خام نیز هشتمین هفته افت پیاپی خود را ثبت کرد که طولانی ترین دوره افت طلای سیاه در ۲۹ سال گذشته است.
به گزارش دنیای اقتصاد، پس لرزه های سقوط عمدی یوآن در دو هفته پیش ادامه دارد. بازارهای سهام گرفتار افت شدید شاخص ها شده اند تا کارشناسان از بحران سهام بگویند و بازارهای ارز دچار تلاطمی شوندبه وضعیت پیش از بحران دهه ۱۹۹۰ میلادی تشبیه شده است. شوک های چندگانه هفته گذشته، بهای اونس فلز زرد را هم به میانه های کانال ۱۱۰۰ دلار بازگردانده و نفت را در حال تضعیف نگه داشته است. بازارهای سهام آمریکا روز پنج شنبه بدترین روز خود در ۱.۵ سال گذشته را پشت سر گذاشتند.
شاخص «داو جونز» تنها در روز پنج شنبه بیش از ۳۵۰ واحد افت کرد تا افت آن از ابتدای سال جاری میلادی به ۵ درصد برسد. داوجونز روز جمعه هم بیش از ۰.۷ درصد افت کرد. دیگر شاخص های آمریکا مانند «اس اند پی ۵۰۰» و نزدک هم روز گذشته افت هایی بیش از نیم درصد داشتند. بازارهای اروپا نیز بدترین هفته خود را  از ابتدای سال ۲۱۰۵ تجربه کردند. بازارهای اروپا در حال حاضر ۱۰ درصد پایین تر از اوج خود قرار گرفته اند. بازارهای سهام چین هم هفته گذشته بدترین هفته خود از سال ۲۰۱۱ را تجربه کردند. شاخص نیکی ژاپن هم به سطح سه ماه گذشته سقوط کرده است. آنچه روز جمعه بر نگرانی ها افزود خبر کاهش تولید چین بود. روز جمعه اعلام شد عملکرد بخش تولید کارخانه ای در چین به پایین ترین سطح از مارس ۲۰۰۹ رسیده است. شاخص پی ام آی بخش صنعتی چین در ماه آگوست به ۴۷.۱ واحد رسیده است.
از دو هفته پیش که «بانک خلق چین» ارزش یوآن را حدود ۳ درصد کاهش داده است، بازارهای سهام شاهد تلاطم بوده اند. بازارهای آمریکایی نزدک، داوجونز و اس اند پی به ترتیب ۵.۴، ۴.۸ و ۱.۴ درصد افت کرده اند. بازار فوتسی و یورو داکس اروپا هم ۷ و ۱۰ درصد سقوط کرده اند. واضح است که بازارهای آسیا هم وضعیت نگران کننده ای دارند. بازار هنگ سنگ ۸.۵ درصد و بازار نیکی ۶.۶ درصد افتاده است.

آشوب میانه هفته
اونس روز جمعه به بالاترین قیمت در ۶ هفته گذشته رسید. هر اونس طلا که روزهای چهارشنبه و پنج شنبه روی قیمت های ۱۱۳۴ و ۱۱۵۳ دلار ایستاده بود، روز جمعه تا ساعت ۷ بعدازظهر به بهای ۱۱۵۵ دلار رسید، گرچه هم اکنون که شما این گزارش را می خوانید ممکن است قیمت متفاوتی به عنوان قیمت نهایی هفته کاری گذشته رقم خورده باشد. اونس روز چهارشنبه با ۱۷ دلار رشد به بالاترین قیمت در یک ماه پیش از آن رسید.
رشد سومین روز کاری هفته عمدتا ناشی از تشدید تقاضای طلا به عنوان سرمایه امن و تاثیر انتشار صورت جلسه نشست قبلی کمیته بازار آزاد فدرال رزرو بود. رشد چهارشنبه در واقع پیش از انتشار صورت جلسه پیش گفته شروع شد و با انتشار متنی که دیدگاه های متفاوتی نسبت به آن وجود داشت، ادامه یافت. طلا در این روز ابتدا با افزایش تقاضای ناشی از نگرانی ها درباره اقتصاد چین رو به رشد گذاشت. در صورت جلسه مورد اشاره آمده که فدرال رزرو به دیده بانی داده های اقتصادی برای تعیین زمان افزایش نرخ های بهره ادامه خواهد داد، ولی در این متن همچنین اشاره شده که فدرال رزرو نگرانی هایی درباره تحولات اخیر اقتصاد چین دارد.
در حالی که کارشناسان همچنان مشغول گمانه زنی درباره مفهوم مذاکرات پیشین بانک مرکزی آمریکا بودند، شاخص دلار با افت روبه رو شد تا بهای طلا بیشتر تحت تاثیر قرار بگیرد. اما بخش عمده رشد چهارشنبه، پیش از انتشار صورت جلسه فدرال رزرو رخ داد. در این روز همچنین شاخص بهای مصرف کننده آمریکا در ماه جولای اعلام شد که رشد ۰.۲ درصدی را نشان می داد. تورم هسته نیز که غذا و انرژی را کنار می گذارد در ماه جولای ۰.۱ درصد بالا رفته است. این داده، برای ناظران بازار مهم بود، اما از آنجا که همسو با انتظارات بود، روند بازار را چندان تحت تاثیر قرار نداد. به این ترتیب داده های اولین و دومین اقتصاد بزرگ جهان دوباره زمان افزایش نرخ های بهره در آمریکا را در هاله ای از ابهام فرو برده است. چهارشنبه بازارهای سهام چین دوباره شاهد سقوط شدید بودند، اما از کف روزانه جهش کردند تا ارقام نهایی شاخص ها نسبت به روز سه شنبه تقریبا دست نخورده مانده باشند. 
ولی اخباری هست مبنی بر اینکه جهش انتهای روز مربوط به خریدهای هنگفت دولت چین بوده است. دیگر بازارهای آسیا و بازارهای اروپایی نیز در این روز شاهد فشار فروش بودند. دور جدید نگرانی ها از دو هفته پیش آغاز شده که ارزش یوآن ۳ درصد سقوط کرد. اونس روز پنج شنبه نیز ۱۹ دلار دیگر رشد کرد تا به بالاترین قیمت ها در ۵ هفته گذشته برسد. رشد چهارمین روز کاری عمدتا ناشی از ادامه تشدید تقاضای طلا به عنوان سرمایه امن بود، تقاضایی که خود از آشوب بازارهای سهام و ارز تاثیر گرفته بود. بازارهای سهام و بازارهای ارز روز پنج شنبه تحت فشار فروش بودند، فشاری که علاوه بر وضعیت چین تا حدی ناشی از عدم قطعیت درباره مفهوم صورت جلسه چهارشنبه نیز بود. دیگر نگرانی ناظران اقتصاد جهان سقوط نفت به کف ۶.۵ ساله است که فشارهای ضدتورمی را شدت می بخشد؛ اما روز پنج شنبه بازارهای جهانی ارز، کارکشته های بازار را به یاد آشوب دهه ۱۹۹۰ انداخت که با بی ثباتی چند ارز درجه دو آغاز شد.
در حال حاضر علاوه بر سقوط عمدی ارزش یوآن، تنش های سیاسی و اقتصادی برزیل به شدت مورد توجه است. برزیل هفتمین اقتصاد بزرگ جهان است. مساله دیگر آن است که ماه های سپتامبر و اکتبر به طور سنتی ماه های خوبی برای بازارهای سهام نیستند. تمام این عوامل به ادامه رشد طلا و رسیدن بهای اونس به میانه های کانال ۱۱۰۰ دلار کمک کرد. اونس روز جمعه تا بهای ۱۱۶۶ دلار هم بالا رفت، اما تا لحظه تنظیم این خبر از این اوج روزانه و در واقع قله بیش از یک ماهه پایین آمد. روز جمعه شاخص دلار مانند روزهای چهارشنبه و پنج شنبه پایین آمد که می تواند نشانه ای باشد از این که معامله گران ارز صورت جلسه چهارشنبه را به معنای تعویق افزایش نرخ های بهره فدرال رزرو می دانند. روز گذشته بهای نفت نیز ضعیف ماند تا هر دو عامل خارجی بازار فلزهای گرانبها به نفع طلا عمل کرده باشند. با توجه به تحولات هفته گذشته، هفته جدید کاری برای تمام بازارهای جهانی مهم خواهد بود.

ابهام فدرال رزرو
در این وضعیت افزایش نرخ های بهره آمریکا برای اولین بار در حدود ۸ سال که در ماه های گذشته مهم ترین بحث بازارهای مختلف جهان بوده، اهمیت مضاعفی پیدا کرده است. در نشست قبلی بانک مرکزی آمریکا که ۲۸ و ۲۹ جولای برگزار شد، اکثر شرکت کنندگان در جلسه اعلام کرده اند که شرایط برای افزایش نرخ بهره هنوز فراهم نشده است، ولی اقتصاد آمریکا در حال حرکت به سوی این هدف است. جالب اینجا است که پیش از این در نظرسنجی بلومبرگ از کارشناسان اقتصادی، ۷۷ درصد از آنان اعلام کرده بودند که بانک مرکزی آمریکا در نشست ماه سپتامبر نرخ بهره را افزایش خواهد داد، اما این تعداد پس از انتشار متن نشست قبلی فدرال رزرو در چهارشنبه شب به ۳۸ درصد کاهش یافت. 

آینده اونس طلا
اما با ادامه تردید نسبت به زمان افزایش نرخ های بهره آمریکا، امید به رشد طلا بیشتر شده است. مدیر بخش تحقیقات صندوق سرمایه گذاری «ای تی اف» معتقد است که پس از انتشار متن مذاکرات نشست ماه گذشته فدرال رزرو آمریکا این احتمال وجود دارد که قیمت طلا بار دیگر به سطح ۱۳۰۰ دلاری نزدیک شود. به گزارش سایت طلا به نقل از پایگاه اینترنتی کیتکونیوز، مایک مک گلون، مدیر تحقیقات صندوق سرمایه گذاری ای تی اف به این موضوع اشاره می کند که قیمت طلا در ژانویه ۲۰۱۵ میلادی به بیش از ۱۳۰۰ دلار در هر اونس رسیده بود، ولی طی ماه های اخیر به سطح ۱۱۰۰ دلاری بازگشته است و حالا امکان رشد دوباره وجود دارد.این تحلیلگر اقتصادی می گوید: «به نظر من قیمت طلا در ماه های اخیر به پایین ترین سطح خود نزدیک شده است و اکنون این احتمال وجود دارد که قیمت این فلز گرانبها بار دیگر روندی صعودی بگیرد. آخرین باری که قیمت طلا ابتدا با کاهش شدید و سپس افزایش نسبی روبه رو شد در دسامبر ۲۰۱۳ میلادی بود که قیمت طلا تا ۱۱۹۰ دلار کاهش یافت ولی سپس تا مارس ۲۰۱۴ میلادی تا ۱۳۸۰ دلار افزایش را تجربه کرد. قیمت طلا می تواند در شرایط کنونی تحت تاثیر رشد تقاضا و کاهش عرضه با افزایش بیشتری روبه رو شود. به نظر می رسد دستیابی به قیمت ۱۳۰۰ دلار در هر اونس چندان دور از دسترس نخواهد بود.» مک گلون البته اشاره می کند که اگر فدرال رزرو در نشست سپتامبر یا دسامبر نرخ بهره را افزایش دهد، این مساله بی شک در کوتاه مدت موجب افزایش ارزش دلار شده و در نهایت به ضرر قیمت طلا تمام خواهد شد.