توریست‌های اروپایی در راه ایران

اقتصاد ایرانی: گشایش روابط دیپلماتیک و رفع تحریم در کنار سفرهای هدفمند مقامات سیاسی و اقتصادی اروپایی به تهران را می توان امواج مثبت اول و دوم ناشی از توافق نامید و شاید در فاصله یی کوتاه از این واقعه مهم دیپلماتیک بتوان بُعد دیگری هم از پیامدهای توافق را مورد شناسایی قرار داد که همانا این موج سوم در عرصه اجتماعی رسانه یی است. موج سوم با توجه به دو روند همزمان می تواند به گشایش و گسترش ورود توریست های بین المللی به خصوص اروپایی در ایران بینجامد. روند اول را دولت های اروپایی نظیر انگلستان و فرانسه آغاز کرده اند و آن هم عادی سازی چهره ایران برای شهروندانشان و خارج کردن تهران از لیست قرمز یا لیست هشدار برای سفر است و روند همزمان دوم هم علاقه قابل توجه رسانه های بین المللی برای سفر به ایران است.

به گزاش تعادل، رسانه هایی که به نظر می رسد فرصت یافته اند پس از چندی با سیاست های جدید دولت به طور ویژه در ماه پیش رو از ایران بازدید کنند و حضور یابند و همچنین چهره متفاوت و مثبت تری از ایران را در رسانه هایشان نشان می دهند.

موج اول؛ گشایش روابط سیاسی و دیپلماتیک
همان طور که اغلب کارشناسان پیش بینی کرده بودند، توافق هسته یی میان ایران و گروه ۱+۵، دارای ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی گسترده یی برای ایران بوده است. پس از سال های انزوای دیپلماتیک ایران، که به واسطه پرونده هسته یی دامنگیر کشور شده بود، توافق صورت گرفته در وین، دستگاه دیپلماسی را عملا از محاق پرونده هسته یی آزاد کرده و تحول بزرگی را در روند تعامل دیپلماتیک ایران با جامعه بین الملل موجب شد. به زعم کارشناسان سیاسی نخستین موج پس از توافق هسته یی برای ایران گشایش روابط دیپلماتیک و خارج شدن ایران از انزوای تعامل با کشورهای غربی به خصوص اروپایی است.
بلافاصله پس از توافق هسته یی، مقامات بلندپایه اروپایی برای از سرگیری روابط دوجانبه و همکاری های فراگیر پیش قدم شده و راهی ایران شدند. از اهم این سفرها را می توان عزیمت هیات بلندپایه آلمانی به ریاست زیگمار گابریل وزیر اقتصاد و قائم مقام صدراعظم این کشور به ایران یاد کرد. متعاقب این سفر، لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه و فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز راهی تهران شدند تا در مورد افق های روشن همگرایی و همکاری های گسترده سیاسی و دیپلماتیک با مقامات کشور به رایزنی و گفت وگو بپردازند. در حالی که در طول تاریخ معاصر کشور مسبوق به سابقه نبوده است که قدرت های غربی به صورت یکجا با ایران به پای میز مذاکره بنشینند، امروز شاهد هستیم که از نظر توانمندی و قدرت دیپلماسی به نقطه یی رسیده ایم که منحصر به فرد ترین مذاکرات دیپلماتیک قرن را با سرافرازی پشت سر گذاشته ایم. لازم به یادآوری است که ایران نخستین کشوری بود که ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد، بی آنکه خطر حمله نظامی تهدیدش کند خارج شد و همین که شورای امنیت سازمان ملل متحد با اکثریت قاطع توافق هسته یی را مورد تصویب قرار داد و اتحادیه اروپا نیز بلافاصله پس از این اقدام مبادرت به تصویب توافق به دست آمده ایران و ۱+۵ در وین کرد، حاکی از پتانسیل های بالای دستگاه دیپلماسی ایران در نظام بین الملل است.
علاوه بر دستاوردهای مهم سیاسی در داخل کشور، این توافق می تواند در سطح منطقه یی و بین الملل نیز حائز اهمیت های زیادی باشد. حضور فعال و همکاری ایران با کشورهای منطقه و ایفای نقش موثر در روند حل بحران های عدیده یی که دامنگیر خاورمیانه شده است، از مواردی است که غالب تحلیلگران سیاسی به آن اشاره و تاکید داشته اند. همچنین موفقیت ایران در مذاکرات طولانی و نفسگیر هسته یی به نوعی پارادایم نظام بین الملل را تحت تاثیر خود قرار داده و باعث شده که برخی از متحدین بالقوه بین المللی بر سر تعامل با ایران دچار واگرایی منافع و همچنین بالعکس، همگرایی کشورهایی شود که تا قبل از این جریان دچار تضاد منافع با یکدیگر بوده اند، شود.

موج دوم؛ جذب سرمایه گذاری های خارجی
موج دوم پیامدهای توافق هسته یی برای ایران، گشایش در روابط اقتصادی کشور با جامعه بین المللی است. پس از اثرات مخربی که تحریم های ظالمانه اقتصادی در روند کسب و کار داخلی و مراودات تجاری بین المللی ایران داشت، حصول توافق هسته یی و لغو تحریم های اقتصادی به نوعی نوید بخش بازگشت دوباره و فعال تر ایران به اقتصاد جهانی است. اجرایی شدن توافق هسته یی و قابلیت های گسترده اقتصادی ایران، باعث می شود تا رشد نسبی سرمایه گذاری خارجی، رشد اقتصادی و کاهش تورم در کشور تسهیل شده و متعاقب این مساله اقتصاد کشور از سردرگمی رها شده و فضای کسب و کار داخلی نیز بهبود قابل توجهی داشته باشد. به عقیده کارشناسان اقتصادی فرصت طلایی ایجاد شده پس از توافق هسته یی برای اقتصاد ایران، اگر با سیاست های اقتصادی صحیحی همراه و هم گام باشد، موجب افزایش تولید ملی شده و همین امر سبب ساز برداشته شدن موانع بر سر راه سرعت پیشرفت و توسعه ایران خواهد بود. سفرهای پی درپی گروه های اقتصادی از کشورهای مختلف اروپا که در معیت هیات های بلندپایه سیاسی این کشورها صورت گرفته است، نشان می دهد که اروپایی ها تا چه میزان مشتاق سرمایه گذاری و حضور مجدد در بازار ایران هستند. بازگشایی همین تعاملات تجاری و اقتصادی میان ایران و غرب می تواند این بار با اتخاذ سیاست جدید همکاری های متقابل به رشد کیفیت تولید ملی و نزدیکی کشور به بازار رقابتی جهانی کمک شایانی کرده و صادرات محصولات ایرانی را به طور قابل توجهی افزایش دهد. یکی از مهم ترین فضای های ایجاد شده پس از توافق هسته یی برای کشور، که به نوعی از نظر کارشناسان مغفول واقع شده است بازسازی چهره اجتماعی و فرهنگی ایران در جامعه جهانی است. پس از سال ها سیاست های اتخاذ شده غرب برای افزایش ایران هراسی و قرار دادن پرونده هسته یی ایران به عنوان  ابزاری برای تشدید این امر، اکنون توافق حاصل شده میان ایران و گروه ۱+۵ آغاز فصل جدیدی از تعاملات فرهنگی و اجتماعی میان ایران و نظام بین الملل، نتایج قابل توجهی برای بازگشت کشور به مدار عادی تعامل با دنیا را در پی خواهد داشت. مگر نه اینکه یکی از اصول ثابت توسعه که ما سال ها است پس از انقلاب مشروطه به دنبال آن هستیم و همه ساله برنامه های وسیعی در قالب های کلان برای تحقق آن در نظر می گیریم، ارتباطات گسترده بین المللی است؟ با نگاهی گذرا بر روند توسعه کشورهای اروپایی، آسیایی و حتی امریکای لاتین، مشاهده می کنیم که این کشورهای علاوه بر ساختن نهادهای داخلی، در پی افزایش مراودات بین المللی بوده اند و همین عامل مهم در سرعت گرفتن آنها در جاده توسعه یافتگی تاثیری بس شگفت داشته است. اکنون که چشم انداز توافق هسته یی نشان از آغاز تعامل سازنده و متقابل ایران و جامعه بین الملل دارد، همین فاکتور مهم می تواند هم از منظر سیاسی و اقتصادی و هم از بعد فرهنگی، تکنولوژی و اجتماعی فرصت های بی بدیلی را برای پتانسیل گسترده و خفته ایران به همراه داشته باشد.

بازسازی چهره ایران در رسانه های بین المللی
در راستای بازسازی چهره اجتماعی و فرهنگی ایران پس از سال ها ایران هراسی، می توان به گزارش های روزانه یی که از کشور در رسانه های بین المللی منتشر می شود اشاره کرد. با مقایسه اخبار این روزها و اخبار قبلی می توان به نکته های مهم و تاثیرگذاری در این راستا پی برد. مارچلو دآنجلیس روزنامه نگار و سناتور سابق ایتالیایی در این خصوص نوشته است: برای من کاملا واضح بود که مواضع روزنامه های کثیرالانتشار در خصوص ایران بعد از توافق ژنو به یک باره عوض شده است. درست روز بعد از امضای تفاهمنامه ژنو می توانستید در روزنامه ها بخوانید که برخلاف آنچه رسانه ها در خصوص وضع زنان در ایران منتشر کرده اند، ۶۰ درصد فارغ التحصیلان ایران را زنان تشکیل می دهند. با وجود اتهاماتی که برای حمایت ایران از تروریسم مطرح است، مقابله با جریان داعش در ایران کاملا حس می شود. همه جا صحبت از سردار سلیمانی به عنوان روح مبارزه با داعش است؛ کسی که کردها را متقاعد کرد که با داعش وارد جنگ شوند و حزب الله را وارد جنگ با داعش کرد.
ژنرال سلیمانی به مثابه سیمون بولیوار یا گاریبالدی است که بدون توقع و چشمداشت در صف اول مبارزه با داعش می جنگد. همچنین باید اشاره کرد که تعاملات رسانه یی هم در فضای پس از توافق هسته یی افق جدیدی را پیش روی خود باز کرده و ایران پس از سال ها مجوز فعالیت یک ماه بی بی سی را برای فعالیت در تهران صادر کرد، که این خود می تواند نوید بخش آغاز همکاری های آتی باشد.

موج سوم؛ گشایش تعاملات اجتماعی
سفر اخیر وزیر خارجه فرانسه به ایران نیز باعث شده هشدارهای قبلی دولت این کشور به اتباع خود برای پرهیز از سفر به ایران، اصلاح شود. وزارت خارجه فرانسه که قبلا در بیانیه یی که در وب سایت خود منتشر کرده بود، سفر به ایران را توصیه نمی کرد، اکنون با اصلاح متن قبلی و واژه «déconseillé»، نوشته است؛ گردشگری و فعالیت حرفه یی سفر در بخش هایی از ایران، از جمله اردبیل، شیراز، پرسپولیس، اصفهان، یزد، کاشان، همدان، تبریز، رشت، گرگان، تهران، کرج و مشهد و همچنین در جزایر گردشگری کیش و قشم و سایت باستان شناسی شوش در استان خوزستان ممکن است. لازم به یادآوری است که لوران فابیوس وزیر خارجه این کشور ایران را دارای قابلیت های منحصر به فرد گردشگری دانسته و تاکید کرد: جایگاه ایران در این جدول ارتقا خواهد یافت و خوشحال خواهیم شد که میزبان جهانگردان ایرانی باشیم. در همین خصوص وزارت خارجه بریتانیا نیز در بیانیه یی درست یک هفته پس از توافق هسته یی تنها مناطق هم مرز با افغانستان و عراق را برای مسافرت شهروندان این کشور به ایران توصیه نکرده و سایر مناطق ایران را از لیست ممنوعیت مسافرت خارج کرد. گفتنی است که فیلیپ هاموند علت این تغییر رویه را کاهش خصومت با بریتانیا در دولت یازدهم دانسته است.
در آخر باید اشاره کرد که میزان درآمدهای گردشگری در جهان بالغ بر ۵.۶ تریلون دلار است و اقتصاد گردشگری و تعاملات فرهنگی یکی از موارد مهم و مورد تاکید تمام کشورهای توسعه یافته در سطح بین المللی است. بر اساس آمار ها ورود هر گردشگر دو تا شش شغل مستقیم ایجاد می کند و اگر کشور ما بتواند با توجه به امکانات بالقوه یی که در صنعت گردشگری دارا است، یک درصد از این سهم عظیم را از آن خود کند، می تواند سالانه مبلغ قابل توجه ۶۵ میلیارد دلار به چرخه اقتصاد کشور وارد کند.