ایران پایتخت سرمایه‌گذاری اروپا
اقتصاد ایرانی: در ادامه سفر مقامات اروپایی به ایران، امروز محمد جواد ظریف میزبان یوتسا داچیچ همتای صربستانی اش بود. وی همچنین امروز میزبان وزیر خارجه ایتالیا خواهد بود.
به گزارش تعادل، آنچه از آثار توافق هسته یی میان ایران و ۱+۵ به نظر می رسد، آن است که درست در بحبوحه مذاکرات و روزهای حساس پایانی که فرجام توافق هسته یی در هاله یی از ابهام به سر می برد، مقامات اروپایی رغبت خود را برای سفر به ایران و آغاز همکاری های مشترک سیاسی و اقتصادی نشان دادند؛ همچنان که هنوز جوهر توافقنامه جامع میان ایران و ۶ قدرت جهانی خشک نشده بود، نخستین چراغ این سفرها را زیگمار گابریل وزیر اقتصاد آلمان روشن کرد. سفر وی به تهران که به عنوان نخستین سفر یک مقام رسمی پس از توافق وین به شمار می رفت از آنجا حائز اهمیت بود که وی معاون اول خانم آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و به نوعی دومین مقام سیاسی و بلندپایه آلمان ها به شمار می رود. گابریل که از سوی مطبوعات آلمان متهم به شتابزدگی در سفر به ایران شده و همچنین جامعه یهودی این کشور نیز از وی انتقاداتی را به عمل آورده بودند، به همراه هیاتی بلندپایه سیاسی و اقتصادی برای فتح باب مراودات تجاری به تهران آمد تا زمینه ساز سرمایه گذاری های اقتصادی گسترده آلمان در ایران باشد. دومین سفر مهم که بلافاصله پس از توافق صورت گرفت، سفر فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران بود که این سفر همزمان با تصویب توافق هسته یی در شورای اروپا، به نوعی پیچ تحریم های کشور را شل کرده و مسیری هموار تر در راه همکاری های سیاسی و اقتصادی میان ایران و اروپا گشود. در همین حال درست در فردای سفر موگرینی به تهران، لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه این بار نه به شمایل پلیس بد بلکه در قالب دولتمردی که مشتاق همکاری و همگرایی اقتصادی و سیاسی با ایران است به تهران پای گذاشت. وی در این سفر مقدمات همکاری های نزدیک منطقه یی با ایران را فراهم کرد و از علاقه شرکت های خودروسازی و انرژی فرانسه برای حضور در بازار ایران سخن گفت.
در همین راستا روز گذشته ایویتسا داچیچ معاون اول نخست وزیر و وزیر امور خارجه جمهوری صربستان که ریاست دوره یی سازمان امنیت و همکاری اروپا را برعهده دارد در تهران حضور داشت تا ضمن رایزنی های سیاسی، بر لزوم همکاری در مسائل زیربنایی، ساختمان سازی، کشاورزی و انرژی تاکید کند. امروز نیز پائولو جنتیلونی وزیر خارجه ایتالیا به همراه فدریکا گوئیدی وزیر توسعه اقتصادی این کشور وارد تهران می آیند تا ایتالیایی ها که در دوران تحریم ها نیز هرگز ارتباط خود را با ایران از دست ندادند، از قافله همتایان اروپایی خود در سفر به تهران بازنمانند.
آنچه از این ترددها به ذهن متبادر می شود این است که دستگاه دیپلماسی کشور با عقلانیتی مثال زدنی در طول ۲۲ ماه فشرده و نفسگیر مذاکرات، توانستند نه تنها سیاست خارجی کشور را از محاق پرونده هسته یی رها کنند، بلکه هم راستایی با مسوولان ارشد کشور شرایطی را فراهم آورند که ایران پس از سال ها انزوای سیاسی و اقتصادی، اکنون با منزلت و قدرتی بی سابقه به عرصه نظام بین الملل بازگردد. به زعم کارشناسان فضای پس از توافق به نوعی بهار دیپلماسی ایران قلمداد می شود و مسوولان کشور درصدد هستند تا از این فرصت کم نظیر تاریخی به بهترین نحو بهره گیری کرده و از آن برای رشد همه جانبه در زیرساخت های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران استفاده کنند. گفتنی است که شرایط تحولات پس از توافق هسته یی به گونه یی رقم می خورد که اروپایی ها با آن اشتهایی که برای ورود به ایران نشان داده اند، حتی در صورت اجرایی نشدن توافق هسته یی دیگر تمایلی به بازگشت به دوران قبل از توافق را نخواهند داشت. نگاه کارشناسان بر این است که اروپایی ها در حال حاضر مشغول تعریف پروژه های گسترده در ایران هستند و از آنجایی که سیاست مسوولان کشور، برقراری روابط متقابل سیاسی و اقتصادی است به طوری که ایران هرگز وارد کننده و مصرف کننده صرف از این مراودات نباشد، اجرایی شدن این پروژه های گسترده نیاز به ساختن زیرساخت هایی در کشور دارد که این امر می تواند یکی از فرصت های ارزشمند برای ایران در دوران پس از تحریم باشد. اینک با توجه به ترددهای گسترده یی که در کشور به راه افتاده و به نظر می رسد که ادامه دار هم خواهد بود و با حضور هیات بلندپایه اسپانیایی و همچنین سفر رییس جمهوری اتریش به ایران که پس از انقلاب اسلامی نخستین رییس جمهور اروپای غربی خواهد بود که به کشور سفر می کند، آیا می توان گفت که ایران در حال تبدیل شدن به پایتخت سرمایه گذاری اروپایی ها است؟
دورخیز آلمان ها برای ورود به اقتصاد ایران
زیگمار گابریل قائم مقام صدراعظم و وزیر اقتصاد آلمان در حالی به همراه هیات ۶۰ نفره خود به تهران سفر کرد که در سفر ۳ روزه خود با دکتر روحانی رییس جمهور، محمدجواد ظریف وزیر خارجه، وزیر نفت، وزیر صنعت، معدن و تجارت و شماری از مقامات و مسوولان اقتصادی کشور درخصوص مسائل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به رایزنی و گفت وگو پرداخت. همچنین در این سفر، مدیران شرکت های بزرگ آلمانی مانند زیمنس، مرسدس دایملر و فولکس واگن به همراه تعداد زیادی از شرکت های کوچک حضور داشتند. احیای کمیسیون مشترک ایران و آلمان ازجمله دستاوردهای سفر هیات آلمانی به ایران بود که پس از ۱۴ سال مجددا احیا شد. زیگمار گابریل در تهران اعلام کرد: خودروسازی، پتروشیمی، انرژی های نو، بهره وری انرژی و محیط زیست ازجمله بخش هایی به شمار می روند که شرک های آلمانی آماده همکاری در این بخش ها با ایران هستند و توافق هسته یی و برداشته شدن تحریم ها، می تواند شروعی برای از سرگیری روابط اقتصادی باشد تا با همکاری های صنعتی با ایران به مدرن سازی صنایع این کشور اقدام شود. گفتنیاست که این سفر نه تنها طلیعه یی برای ادغام اقتصاد دو کشور است بلکه می تواند به افزایش کیفیت تولید داخل نیز منجر شود. همچنین همکاری های گسترده میان دو کشور با توجه به اینکه آلمان از بزرگ ترین اقتصادهای دنیا محسوب می شود و قبل از تحریم ها نیز نخستین شریک اقتصادی ایران در اروپا محسوب می شد، پتانسیل این را داراست تا حجم مراوداتی که تازه در سال گذشته میلادی با ۳۰ درصد رشد به ۲.۷ میلیارد یورو رسیده است به دوران قبل از تحریم ها که به بیش از ۶ میلیارد یورو می رسید، باز گرداند.
فرانسوی ها در انتظار چراغ سبز تهران
سفر لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه به تهران تنها به فاصله یک روز پس از حضور فدریکا موگرینی در کشور، با وجود اینکه سبب ساز رایزنی های گسترده سیاسی و منطقه یی برای دو کشور بود، از منظر اقتصادی و تجاری نیز قابل کتمان نیست. درحالی که فابیوس انگیزه اصلی سفر خود به تهران را سیاسی عنوان کرده بود، اما وی که همزمان با پست وزارت خارجه، مسوول مبادلات اقتصادی بین المللی فرانسه نیز است با وزرای صنعت و معدن و راه و شهر سازی ایران دیدار و گفت وگو کرد. فابیوس در این سفر اظهار داشت: حوزه کاری وزارت راه و شهرسازی در ایران گسترده است و شامل حمل ونقل هوایی، دریایی، زمینی، ریلی، مسکن و شهرسازی است؛ با وزیر راه و شهرسازی ایران درباره پروژه های مشخصی صحبت کردیم و مقرر شد تا چند هفته آینده گروه های کارشناسی ماموریت یابند روی این پروژه ها کار کنند و به نتیجه برسیم؛ در بخش حمل ونقل ریلی پروژه های همکاری زیادی داریم که اهمیت دارد و همچنین در بخش جاده یی و دریایی نیز پروژه های همکاری داریم. همچنین در این دیدار ها صنایع خودروسازی فرانسه که زمانی دست برتر را در ایران دارا بودند، از تمایل شدید خود برای بازگشت به بازار ایران خبر داده و خواستار شروع همکاری های گسترده در این زمینه شدند. گفتنی است که تا شهریور ماه امسال بین ۷۰ تا ۸۰ مدیر ارشد بزرگ ترین شرکت های فرانسه راهی ایران می شوند.
ایتالیا به دنبال احیای روابط گذشته
پائولو جنتیلونی، وزیر خارجه ایتالیا امروز درحالی به همراه وزیر اقتصاد و هیات همراه خود به تهران می آیند که این کشور در صنایع کوچک و متوسط حرف های بسیاری در سطح جهانی برای گفتن دارند. این کشور که به عنوان اصلی ترین شریک اقتصادی ایران محسوب می شد در تلاش است تا پس از توافق هسته یی و لغو تحریم ها مجددا شرایط اقتصادی گذشته خود را در ایران احیا کنند. حجم مراودات دو کشور که در سال ۲۰۱۱ به ۷ میلیارد یورو می رسید، امروزه به میزان هفت برابر کاهش یافته و به نظر می رسد بازار گسترده ایران، ایتالیایی ها را امیدوار به چشم انداز روشن اقتصادی در دوران پس ازتحریم کرده است. همچنین بازار مصرفی ایران برای شرکت های بحران دیده ایتالیایی یک فرصت طلایی و حیاتی برای ادامه فعالیت شان محسوب می شود و به زعم کارشناسان فضای اقتصادی به وجود آمده پس از توافق وین، رقابت میان شرکت های ایتالیایی و اروپایی را که درصدد جبران موقعیت از دست رفته خود در ایران هستند، افزایش داده است.
چشم انداز پیش رو
با توجه به آنچه شرحش رفت و نیز اخبار مختلف که حاکی از علاقه و تلاش دیگر کشورهای اروپایی و شرکت های بزرگ برای حضور در بازار ایران است باید گفت همانطور که نیویورک تایمز در گزارش اخیرش اشاره کرده است به نظر می رسد ایران در حال تبدیل شدن به پایتخت جذاب سرمایه گذاری برای اروپایی ها شده است البته اروپایی ها نیک می دانند در این بین رقبای جدی دیگری نظیر چین و ژاپن از یک سو و احتمالا ایالات متحده امریکا در سوی دیگر را هم پیش رو دارند اما فعلا در سطحی دیگر اعضای اتحادیه اروپا مشغول ربودن گوی سبقت از هم برای حضور پررنگ تر در بازار گسترده و رو به پیشرفت اقتصادی ایران هستند.
