توافق ایران و چشم‌انداز صادرات نفت خام امریکا
اقتصاد ایرانی: با انتشار جزئیات جدید درباره توافق هسته ای بین ایران و ۱+۵، بحث بر سر برداشتن ممنوعیت صادرات نفت خام امریکا مربوط به دهه ۱۹۷۰ می تواند به بخشی از موضوعات مورد مناظره در کنگره امریکا تبدیل شود.
چنانچه مذاکره کنندگان امریکایی اجازه صادرات بیشتر منابع انرژی ایران را بدهند، این سوال مطرح است که آیا این تحریم خودخواسته امریکایی ها بر روی نفت خام کشورشان کماکان باید به قوه خود باقی بماند؟
این موضوع از لحاظ سیاسی جغرافیایی بحث آشکار و بلامنازعی است. هر نوع افزایش در نفت خام ایران در بازارهای جهانی موقعیت این کشور به عنوان یک تامین کننده انرژی را تقویت می کند و این موضوع اغلب دارای مفاهیم سیاسی خاصی است.
از لحاظ تاریخی کشورهای غنی از انرژی از موقعیت خود به عنوان تامین کننده انرژی برای رسیدن به اهداف سیاسی شان استفاده کرده اند. در حالی که در صورت داشتن توسعه زیرساختی لازم، تاثیرگذاری حجم مهمی از نفت خام ایران بر بازار یک سال طول می کشد، این کشور به دنبال بازگشت به سطوح تولید پیش از تحریم خود است.
این پیشرفت ها ممکن است دارای اثرات بزرگ تری بر بازار جهانی باشد. به طور مثال، عربستان سعودی که در رقابت با نفت خام افزایشی ایران است، ممکن است به منظور حفظ سهم خود در بازار جهانی تولیدش را حفظ یا حتی افزایش دهد. نقش پررنگ تر عربستان در بازار رشد بالقوه و تاثیر تولید امریکا را محدود می کند.
حامیان برداشتن ممنوعیت صادرات نفت خام امریکا معتقدند صدور اجازه صادرات نفت خام این کشور می تواند با قدرت نسبی در حال افزایش ناشی از صادرات نفت ایران و چه بسا رقبای بالقوه دیگر در بازار جهانی مانند روسیه مقابل به مثل کند.
گرچه پیش بینی دقیق میزان نفت خام امریکا که می تواند وارد بازار می شود یا این موضوع که صادرات این کشور سرانجام به کجا خواهد رسید، دشوار است، خود مفهوم در دسترس بودن نفت خام تولید امریکا در سطح جهانی می تواند تاثیرات مهمی بر روی چگونگی تامین تقاضای نفتی متحدان امریکا داشته باشد. در گزارش خدمات تحقیقاتی کنگره در دسامبر ۲۰۱۴آمده است: گذشته از همه چیز، هر بشکه اضافی که ایالات متحده تولید می کند سهم بازار اوپک را با فرض این که تقاضا ثابت بماند، تضعیف می کند. این موضوع می تواند از دیدگاه اکثر کشورهای مصرف کننده نفت مثبت تلقی شود.
این موضوع می تواند به متحدان وابسته به واردات نفت امریکا کمک کند و وابستگی شان به کشورهای صادرکننده را دست کم با ارائه گزینه دیگر ماندگار کاهش دهد.
در سال ۲۰۱۱، پیش از اجرای بسیاری از تحریم های تعیین شده بر ضد ایران، اتحادیه اروپا روزانه واردکننده حدود ۶۰۰ هزار بشکه نفت خام ایران بود و این موضوع آن را به دومین خریدار بزرگ منطقه ای نفت تولید ایران تبدیل می کرد.همچنین به عنوان مثالی دیگر، ۹۶ درصد واردات نفت خام لهستان در سال ۲۰۱۲ از روسیه وارد می شد. بنابراین شبح صرف نفت خام امریکا در بازار صرف نظر از مقصد واقعی اش می تواند به تمامی کشورهای هم پیمان آن اهرمی برای مذاکره در مقابل کشورهای نافرمان و در نهایت کاهش دادن تاثیرات جهانی آن ها ارائه دهد.
با پیش رفتن کنگره در باب بازبینی توافق هسته ای با ایران، امنیت انرژی و مضامین جغرافیایی سیاسی ناشی از مقادیر بالاتر نفت خام ایران بر بازارهای جهانی می تواند موضوع اصلی بحث و گفتگو باشد. باید نشست و منتظر بود که حامیان برداشتن صادرات نفت خام امریکا از این نکته چگونه استفاده می کنند. پیشرفت ها حول توفق ایران می تواند نقش حیاتی و قابل توجهی در سیاست آتی انرژی امریکا ایفا کند.
منبع: مرکز سیاستگذاری دوحزبی
