سرنوشت جانشین مسکن‌مهر چه می‌شود؟

اقتصاد ایرانی: طرح دولت یازدهم برای خانه دار شدن مردم چیست؟ این سوال هر بار که انتقادات از مسکن مهر انجام می شود، اذهان عمومی را به سمت طرح جایگزین دولت تدبیر و امید یعنی مسکن اجتماعی می برد.

به گزارش ایسنا، وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی گفته است: ما دو طرح اقتصادبرانداز یارانه و مسکن مهر را در ایران داشتیم که اقتصاد ایران را تکان داد. در خصوص مسکن مهر، بانک مرکزی و وزارت دارایی ارقامی را اعلام کردند که چه آثاری در افزایش پایه پولی کشور داشت.

عباس آخوندی هم چنین بیان کرده است: در بحث مسکن مهر به دلیل جانمایی های غلط و حرکت احساسی در گذشته ما با مشکلات و گرفتاری های لاینحلی روبه رو بودیم که در سطح کشور سعی شد این مشکلات یکی پس از دیگری گره گشایی شود. در برخی از این مجتمع ها امکان احداث برخی تاسیسات روبنایی وجود ندارد ولی سعی کردیم با تامین یک سوم هزینه ها از طریق منابع وزارت راه و شهرسازی بتوانیم در تکمیل این تاسیسات کمک کنیم.

با این حال یک کارشناس مسکن معتقد است با توجه به سرمایه های هزینه شده برای مسکن مهر نمی توان به بهانه موافق نبودن با سیاست های این طرح، آن را نادیده گرفت.

محمد عدالتخواه اظهار کرد: درست است که دولت قبلی به شکل بی برنامه بودجه ی ممکلت را خرج مسکن مهر کرد اما به هر حال این اقدام صورت گرفته و دولت فعلی باید آن را به سرانجام برساند.

سید حمید کلانتری معاون امور تعاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم از آغاز عملیات اجرای طرح مسکن اجتماعی از نیمه دوم سال 94 خبر داد و درباره پرداخت تسهیلات ساخت آن، گفت: طبعا تسهیلات ساخت مسکن اجتماعی نیازمند هماهنگی با بانک مسکن است و تلاش این است که وام ارزان قیمت اختصاص یابد و تعاونی های مسکن اجتماعی شکل بگیرند تا کار شروع شود.

به نظر می رسد برای ساماندهی بخش مسکن نیاز به یک استراتژی بلندمدت است که به گفته ی آخوندی در سه دهه سال گذشته توفیقی در این خصوص حاصل نشده است. نقش بخش خصوصی در سال 87 تا 90 از 73 درصد به 64 درصد کاهش داشته و در برابرش سهم بانکی در حوزه اعتبارات بانکی در این بخش افزایش داشته است، همان بحثی که موجب بحران مالی در ایران شده است.

کامبیز اثباتی کارشناس مسکن با بیان این که مسکن مهر از پای بست ویران است گفت: شرایط ایمنی، تاسیسات و امکانات رفاهی پروژه های مسکن مهر به قدری ضعیف است که ارزش نقش ایوان را ندارد. یکی از ساختمان های مسکن مهر در شهر مشهد قبل از اتمام ساخت، تخریب شد. الان هم که نمی شود برای فوندانسیون های ریخته شده کاری انجام داد. با این شرایط هیچ کس نمی داند باید برای این ساختمان ها چه فکری کرد.

سال گذشته اعلام شد وزارت راه و شهرسازی در حوزه مسکن ۴ برنامه مسکن حمایتی، مسکن اجتماعی، بازار رهن ثانویه و صندوق توسعه مسکن را در برنامه دارد. در قالب مسکن اجتماعی دولت در نظر دارد ۷۰ هزار واحد مسکونی را خودش بسازد و ۸۰ هزار واحد دیگر را مراکز خیریه بسازند، یعنی در مجموع سالانه ۱۵۰ هزاره مسکن اجتماعی ساخته شود.

در قالب مسکن حمایتی نیز ۲۵۰ هزار واحد ساخته می شود. همچنین در طرح ساماندهی سکونتگاهاهی غیررسمی نیز ۱۴۰ هزرا واحد ساخته خواهد شد در مجموع وزرات راه برای ساخت ۵۴۰ هزار واحد مسکن هدف گذاری کرده است.

علیرضا خسروی عضو کمیسیون عمران مجلس با تاکید بر اینکه دیدگاه مجلس ساخت حداقل ۲ میلیون واحد مسکونی باتوجه به نیاز کشور است گفت: دولت در نظر دارد در مسکن اجتماعی ۶۰ درصد اجاره بها را به صورت یارانه (بن اجاره) پرداخت کند. این پرداخت از طریق سپرده گذاری ۱۵۰۰ میلیارد تومان در بانکها با نرخ ۲۳ درصدی است تا به این ترتیب سالانه ۳۴۰ میلیارد تومان سود عاید دولت می شود.

وی ادامه داد: با توجه به ساخت ۷۰ هزار واحد مسکونی در سال ماهانه ۶۵۰ هزار تومان به هر واحد تعلق می گیرد اما اینکه این میزان پول با چه روشی پرداخت می شود ابهام دارد. اگر بطور مستقیم ازای اجاره پرداخت شود تورم را به وجود می آورد.

عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه این کار مانند این است که ما بدون اطلاعات وارد میدان مین شویم تاکید کرد: در مسکن حمایتی قرار است سالانه ۲۵۰ هزار واحد مسکن ساخته شود که در آن ۳۵ درصد اقساط وام خرید توسط دولت تخصیص می یابد.

خسروی با اشاره به اینکه دولت پیش بینی کرده در طول ۴ سال از محل وجوه اداره شده (بودجه عمومی) ۱۳۵ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان به مسکن حمایتی اختصاص یابد گفت: سهم متقاضی از اقساط ماهانه این طرح ۱.۴ میلیون تومان تا ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان است.

وی همچنین مبلغ سپرده گذاری متقاضی برای مسکن حمایتی را ۵۰ میلیون تومان اعلام کرد.

طی روزهای گذشته علی ربیعی وزیر رفاه درخصوص مسکن اجتماعی گفت: تاکنون منتظر سهم یارانه در این خصوص از محل هدفمندی یارانه ها برای وام بوده ایم چون موضوع کمی پیچیده شده دستور دادیم اقدامات مربوط آغاز شود چون بازپرداخت وام های مسکن اجتماعی از چند سال دیگر شروع می شود و تا آن زمان هم مشکلات ما کمتر می شود. در گام اول مسکن اجتماعی را برای بازنشستگان و سپس برای شاغلان و گروه های دیگر خواهیم داشت.

انتقاداتی همچون تورم زایی، درگیر کردن دولت در یک طرح ابتدایی، خارج از محدوده بودن، مشکلات زیرساختی و کیفیت پایین ساخت و سازها به مسکن مهر وارد است اما باید دید مسکن اجتماعی برای مسکن مهر جانشینی خلف می شود یا به سرنوشت آن دچار خواهد شد.