خطر بازگشت نفت ایران برای اوپک و شیل

اقتصاد ایرانی: تاثیر نتایج توافق ایران با غرب بر بازار نفت این روزها به یکی از مهم ترین سرخط های اخبار جهانی و رسانه های بین المللی اقتصادی حوزه نفت تبدیل شده است. روزی نیست که تحلیلگران ارشد این بازار و افرادی که نظراتشان برای سرمایه گذاران نفت از اهمیت خاصی برخوردار است، صحبتی در این باره مطرح نکند. روز گذشته دونفر از این تحلیلگران با حضور در یک برنامه ویدئویی در بلومبرگ تاثیر توافقات هسته یی بر بازار نفت، سرعت بازگشت ایران به بازار و سطح قیمتی که نفت بعد از این بازگشت تجربه خواهد کرد را مورد بررسی قرار دادند. اندی لیپو در این برنامه از تاثیر آنی بازگشت تولید نفت ایران در سطوح سابق بر بازار انرژی گفته و اظهار کرد که نفت تحت تاثیر این بازگشت تا ۵ دلار کاهش قیمت را تجربه خواهد کرد. درحالی که لیپو در این برنامه اظهار می کند که تولید کنندگان شیل نسبت به دیگر کشورها از بازگشت ایران خطر کمتری را حس خواهند کرد، مهدی یوسفی کارشناس موسسه مطالعات بین المللی انرژی اظهار می کند که مهم ترین تاثیر بازگشت نفت ایران از لحاظ افت قیمت، روی تولید کنندگان شیل خواهد بود.
به گزارش تعادل، اندرو (اندی) لیپو مدیر موسسه لیپو اویل (LLC) است. لیپو ۳۰ سال سابقه در تجارت و صنعت نفت و گاز دارد. وی کار خود را با تجارت نفت خام و بنزین به صورت خصوصی شروع کرده است و بعد از ۷ سال شرکت خود را به خصوصی راه اندازی کرده است. لیپو مدرک فوق لیسانس مهندسی پتروشیمی خود را از دانشگاه تگزاس دریافت کرده است. لیپو برنامه های بسیاری در رسانه های معروف جهان نظیر فاکس بیزنس نیوز، سی ان بی سی، بلومبرگ و دیگر رسانه ها داشته است. موسسه لیپو اویل نقش مشاور نفتی در صنعت نفت را نیز ایفا می کند که از آن جمله می توان به پروژه های مساله عرضه و تقاضا درجهان و همچنین تاثیر قوانین روی خریدوفروش محصولات نفتی اشاره کرد. همین نقش موسسه منصوب به لیپو اهمیت اظهارات او درباره بازگشت نفت ایران و تاثیر این بازگشت بر بازار جهانی را مشهود می کند. ایندیرلا لاکاشمان تحلیلگر بلومبرگ اما بااشاره به ارتباطاتی که با مقام های امریکایی دارد، در این برنامه از ایجاد زمینه بازگشت تولید و صادرات نفت ایران به سطوح سابق ۶ تا ۹ ماه بعد از رسیدن به توافق خبر داده و می گوید که بازار در نیمه نخست سال ۲۰۱۶ شاهد بازگشت نفت ایران به بازار خواهد بود.
لاکشمانان تحلیلگر بلومبرگ که پیش از این نیز راجع به ایران مسائلی را مطرح کرده است در این برنامه تلویزیونی می گوید: «به نظر من طرفین توافق به زودی در این مورد به اجماع خواهند رسید. من معتقدم تا اوایل ماه جولای امسال این توافق، قطعی خواهد شد. باید ببینیم دو بازیگر اصلی یعنی ایران و امریکا کار را به کجا خواهند کشاند». این تحلیلگر در ادامه این اظهارات بیان می کند که امریکا بعد از مرحله راستی آزمایی دست به برداشتن تحریم ها و به خصوص «تحریم های نفتی» خواهد زد. در ادامه این برنامه تلویزیونی مجری برنامه از اندی لیپو کارشناس و تحلیلگر سرشناس بازار نفت سوالی را به این شکل مطرح می کند: «این ماجرا تاثیرات بسیاری روی بازار جهانی به ویژه بازار نفت خواهد داشت. آیا برداشته شدن تحریم ها در نهایت به فروش بیشتر نفت ازسوی ایران (دیر یا زود) خواهد انجامید؟»
اندی لیپو صاحب موسسه لیپو اویل در پاسخ به این سوال می گوید: «بله، من اینطور فکر می کنم. به نظر من توافق می تواند به سرعت باعث برداشته شدن تحریم های اولیه شود و ایران به دنبال آن میزان زیادی از نفت های خود را که در تانکرها ذخیره کرده است، روانه بازار خواهد کرد. این امر قطعا تاثیر آنی روی بازار جهانی نفت خواهد گذاشت.» مجری برنامه در ادامه راجع به تاثیر روانه شدن محموله های نفتی ایران به بازار سوال می کند. البته اشاره اندی لیپو به نفت ذخیره شده ایران در تانکرها به محموله های شناور در دریایی بازمی گردد که فریدون فشارکی تحلیلگر برجسته بازار انرژی اعتقاد دارد درصد بسیار زیادی از آنها نفت نبوده و میعانات گازی هستند.
اما لیپو راجع به معنای این بازگشت احتمالی بر بازار چنین می گوید: «در مورد بهای نفت، باید بگویم که من پیش بینی می کنم بهای نفت حدود ۵ دلار در ازای هر بشکه کاهش خواهد یافت. زیرا ایران رفته رفته به افزایش تولید و عرضه نفت در بازار کمک خواهد کرد و این درشرایطی است که ما با مازاد عرضه در بازار هانی نفت مواجه هستیم.»
لاکشمانان تحلیلگر بلومبرگ در ادامه این برنامه به یکی از چالش های مذاکرات میان ایران و غرب اشاره کرده و تلویحا بیان می کند که هر چقدر غرب بخواهد برداشته شدن آنی تحریم ها بعد از توافق را به تعویق بیندازد، در نهایت تحریم ها برداشته خواهند شد و برای این نهایت می توان سقفی ۶ تا ۹ ماهه درنظر گرفت. لاکاشمان در ادامه می گوید: «برای ایران بین ۶ تا ۹ ماه زمان می برد تا نفت خود را که ذخیره کرده است، روانه بازار کند. تولید اضافی نیز مدتی زمان خواهد برد. به این ترتیب ما شاهد عرضه نفت ایران در نیمه نخست سال ۲۰۱۶ خواهد بود.»
تولید کنندگان نفت از منابع غیرمتعارف در امریکا حداقل در یک سال گذشته با فشار زیادی مواجه بوده اند. کاهش ناگهانی قیمت نفت سبب شد آنها که نسبت به تولید کنندگان سنتی مانند ایران و عربستان، هزینه بالاتری برای تولید صرف می کنند، مجبور به تعطیل کردن برخی پروژه های توسعه یی خود شوند. اکنون هم یکی از سوال ها این است که آیا بازگشت نفت ایران به بازار می تواند تولید کنندگان شیل را بیش از پیش تحت فشار بگذارد. مجری برنامه تلویزیونی بلومبرگ این سوال را اینگونه مطرح می کند: «بعد از حصول توافق، تولیدکنندگان نفت در امریکا چه خواهند شد؟ آیا این توافق روی آنها نیز تاثیری خواهد گذاشت؟ تولیدکنندگان امریکایی تا چه میزان تاثیر خواهند پذیرفت؟ همچنین برای تولیدکنندگان دیگر کشورها؟»
اندی لوپر تحلیلگر بازار نفت و صاحب موسسه مشاوره انرژی اویل لوپی در پاسخ می گوید: «به نظر من تولیدکنندگان درامریکا نسبت به دیگر تولیدکنندگان در دیگر کشورها آسیب کمتری از این جریان خواهند دید. احتمالا آنها نیز تشویق خواهند شد تا بیشتر حفاری کنند و نفت بیشتری را روانه بازار کنند چراکه قیمت نفت زیاد کاهش نخواهد یافت. ما پیش بینی می کنیم که با ورود نفت ایران به بازار و باوجود مازاد عرضه یی که درحال حاضر با آن مواجه هستیم، قیمت نفت به چیزی حدود ۶۰ دلار در ازای هر بشکه در سال ۲۰۱۶ برسد.»
اما مهدی یوسفی کارشناس موسسه مطالعات بین المللی انرژی در این باره می گوید: «اگر قرار باشد عرضه نفت ایران تاثیری داشته باشد، قطعا مهم ترین تاثیر آن روی تولید کنندگان امریکایی خواهد بود.» او در تشریح دلیل این ادعا می گوید: «چراکه امریکایی ها نسبت به قیمت حساسیت بیشتری دارند. درحال حاضر نیز شاهد هستیم که با کاهش بهای نفت خام روند تولید نفت در امریکا کند شده است.» او می افزاید: «به این ترتیب تاثیر نفت ایران روی نفت شیل امریکا از همه نقاط دیگر بیشتر است».
یوسفی معتقد است که احتمالا منظور اندی لیپو تحلیلگر بلومبرگ از اینکه کشورهای دیگر بیشتر از امریکا از بازگشت ایران به بازار آسیب خواهند دید، چراکه این کشورها بر سر سهم بازار با یکدیگر در رقابت هستند. درحالی که تولید کنندگان امریکایی خود منع صادرات نفت خام دارد و به همین واسطه از این جهت ایران را در رقابت با خود احساس نمی کنند.