تلاش برای رفع تحریم نفتی ایران

اقتصاد ایرانی: اکسون موبیل در امور دولتی در تماسی تلفنی با خبرنگار بلومبرگ تصریح کرده بود: «ما درمورد تحریم های ایران لابی نکرده ایم، ما فقط فعالیت های مرتبط با ایران و دولت امریکا را رصد می کنیم.» وی همچنین اضافه کرده بود: «قوانین فعلی در ایالات متحده امریکا هرگونه فعالیت شرکت های امریکایی در ایران را ممنوع کرده است.

به گزارش تعامل، چهار روز بعد از تکذیب مسوولان شرکت نفتی بلومبرگ از لابی آنها برای حضور در ایران، اخبار جدید از این حکایت می کند که هدف بلومبرگ از استخدام یک شرکت لابی گر این است که در نهایت بتواند موجب برداشته شدن تحریم های نفتی از روی ایران شود. پیش از این بلومبرگ در گزارشی گفته بود که شرکت اکسون موبیل سرویس های لابی در اختیار گرفته تا پیشرفت تحریم های ایران را رصد کند. اما کن کوهن، نایب رییس اکسون موبیل در امور دولتی در تماسی تلفنی با خبرنگار بلومبرگ تصریح کرده بود: «ما درمورد تحریم های ایران لابی نکرده ایم، ما فقط فعالیت های مرتبط با ایران و دولت امریکا را رصد می کنیم.» وی همچنین اضافه کرده بود: «قوانین فعلی در ایالات متحده امریکا هرگونه فعالیت شرکت های امریکایی در ایران را ممنوع کرده است.»
اکنون اما در خبر جدیدی که از بلومبرگ آمده است، شرکت نفتی اکسون موبیل بزرگ ترین شرکت نفتی امریکا و جهان به دنبال حضور در میادین نفتی ایران در آستانه ضرب الاجل برای توافق هسته یی ایران و غرب است. توافق هسته یی نهایی ایران و غرب به لغو تحریم های امریکا علیه ایران منجر خواهد شد.
براساس تحریم هایی که امریکا در سال ۱۹۷۹ علیه ایران وضع کرد، این کشور هرگونه تجارت با ایران را منع و حتی مانع قرض دادن پول از سوی موسسات مالی امریکایی به ایران برای اهداف توسعه شد. این تحریم ها سپس در دوره های مختلف تغییراتی پیدا کردند اما هیچگاه به طور کامل لغو نشدند. در سال ۲۰۰۵ دولت امریکا هرگونه رابطه تجاری یا دیپلماتیک با ایران را پس از اعلام برنامه های هسته یی ایران به طور کامل ممنوع کرد. اما انتظار می رود اگر طرفین تا ۳۰ ژوئن به یک توافق هسته یی برسند، شرکت های نفتی خارجی به میادین نفتی ایران هجوم خواهند آورد.
مقامات آگاه به مذاکرات، پیشرفت گفت وگوها را چندان اعلام نمی کنند و صرفا مسایل جزیی درباره مسیر مذاکرات را اعلام می کنند اما اکسون موبیل که به شدت تشنه اخبار پیرامون پیشرفت مذاکرات هسته یی ایران است در روزهای اخیر یک شرکت لابی گر را برای نظارت روی پیشرفت این مذاکرات به کار گرفته است.
به گفته آلن گود، تحلیلگر شرکت مورنینگ استار تمام شرکت های نفتی خارجی بی صبرانه منتظر دسترسی به میادین ایران هستند. که چهارمین ذخایر بزرگ نفت و دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد. به دلیل هزینه پایین اکتشاف در ایران حضور در این کشور برای شرکت های نفتی غربی یک مزیت محسوب می شود. تمام این شرکت ها مشتاقانه درحال نظاره مذاکرات هسته یی جاری هستند و امیدوارند که نتیجه مثبتی از آن حاصل شود که درهای ورود به ایران را برای آنها باز کند.
خبر استخدام یک شرکت لابی گر از سوی اکسون موبیل این گمانه زنی را به وجود آورده که بزرگ ترین تولید کننده نفت خام جهان به لحاظ ارزش بازار در حال لابی با دولت امریکا برای لغو تحریم ها علیه ایران است. این درحالی است که این غول نفتی هرگونه ادعا در این زمینه را رد کرده و می گوید: برای نظارت روی فعالیت های مرتبط با توافق هسته یی که قرار است ۳۰ ژوئن امضا شود، این شرکت را به خدمت گرفته است.
کن کوهن، نایب رییس اکسون موبیل در اموردولتی در یک کنفرانس خبری گفت: شرکت لابی گر تنها برای دریافت اطلاعات درباره زمان و نحوه لغو تحریم های امریکا علیه ایران استخدام شده است. به دلیل تحریم های دولت امریکا علیه شرکت های نفتی غربی که با ایران همکاری دارند، ایران به دلیل نبود سرمایه پایین تر از پتانسیل خود فعالیت می کند اما این روند درصورت امضای توافق هسته یی در ماه آینده کاملا تغییر خواهد کرد.

نگاهی به گذشته
گمانه زنی ها در مورد تحرکات شرکت اکسون موبیل و این احتمال که این شرکت درحال لابی با دولت امریکا برای برداشتن تحریم های نفتی ایران است با نگاهی به گذشته پررنگ تر نیز می شود. حدود پنج سال پیش در ۲۴ اردیبهشت سال ۱۳۸۹ در خبری از بلومبرگ آمده بود که بیش از ۲۰ شرکت بزرگ امریکایی ازجمله بویینگ و اکسون موبیل، هالیبرتون، زمینس، کونوکوفیلیپس و هانوور با اعلام ضرر ۲۵ میلیارد دلاری از تحریم ایران برای جلوگیری از تصویب تحریم های جدید ایران درکنگره تلاش کردند. در آن زمان کنگره امریکا طرحی را در دست بررسی داشت که براساس آن قانون تحریم های ایران در سال ۱۹۹۶ توسعه داده می شد. شرکت های امریکایی روابط بسیار محدودی با ایران داشتند اما نگران بودند با تصویب تحریم های جدید درکنگره به روابط آنها با شرکت های خارجی که با ایران همکاری دارند، صدمه وارد شود.
ویلیام رینچ، رییس شورای ملی تجارت خارجی امریکا که شرکت اکسون موبیل نیز عضو آن است، گفته بود: «ما در تماس با کنگره هستیم تا خسارات جمعی این طرح را به آنها گوشزد کنیم. با این طرح فعالیت های تجاری مشروع ما با کشورهای دیگر غیر از ایران قطع خواهد شد.» براساس گزارش بلومبرگ شرکت های کارگیل، کونوکوفیلیپس، هانوور، بچتول، هالیبرتون و زیمنس نیز در میان بیش از ۲۰ شرکتی بودند که در این مورد با کنگره رایزنی کرده اند. به گفته برخی از افراد آگاه هدف این شرکت ها از رایزنی های خود جرح و تعدیل برخی از مفاد طرح بود و آنها به طور کامل با تصویب تحریم های جدید علیه ایران مخالف نبودند. شرکت اکسون موبیل نیز که بزرگ ترین شرکت نفتی امریکاست، خواهان حذف بندی در این طرح بود که شرکت های امریکایی را از همکاری با شرکت های نفتی خارجی در ایران منع می کرد.

مختصری درباره اکسون موبیل
شرکت امریکایی اکسون موبیل یکی از بزرگ ترین شرکت های بین المللی تجاری نفت وگاز دنیاست. اکسون موبیل در زمینه پالایشگاه ها و محصولات پتروشیمی نیز در دنیا حرف اول را می زند. محصولات تولید شده توسط شرکت اکسون موبیل با سه برند «موبیل»، «اکسون» و «اسو» عرضه می شوند. بنیانگذار این شرکت نفتی، جان دیویس راکفلر بود که در سال ۱۸۷۰ این شرکت را راه اندازی کرد. اکسون موبیل در تاریخ ۳۰ نوامبر ۱۹۹۹ با ادغام دو شرکت نفتی امریکایی «اکسون» و «موبیل» تاسیس شد که در واقع اکسون همان استاندارد اویل نیوجرسی و موبیل نیز استاندارد اویل نیویورک بودند که با گذشت زمان تغییر نام دادند. درحال حاضر رکس دبلیو تیلرسون رییس این شرکت است.
اکسون موبیل تقریبا در تمامی حوزه های انرژی و صنایع پتروشیمی، جایگاه نخست را دارد. این کمپانی در اکثر کشورهای دنیا دارای کارخانه بوده یا به بازرگانی محصولات مشغول است و در ۶ قاره جهان به اکتشاف نفت وگاز اشتغال دارد. اکسون موبیل، بزرگ ترین پالایشگر در دنیاست که کارخانجاتش در نزدیکی بازارهای اصلی در سراسر دنیا مستقر هستند. این شرکت در ایالات متحده امریکا؛ هفت پالایشگاه با ضریب ایمنی بالا را اداره می کند.