دولت قبل اقتصاد ایران را به سال ۵۸ بازگرداند

اقتصاد ایرانی: محسن صفایی فراهانی که سابقه مسئولیت های متعدد اقتصادی را در کارنامه خود دارد به تحلیل اقتصاد کشور از دیروز تا امروز پرداخت.

به گزارش ایلنا، گزیده ای از سخنان او را در این گفتگو می خوانید:
با برگزاری انتخابات سال ۱۳۷۶ و با وجود گذشت ۱۸ سال از پیروزی انقلاب، نیروهایی که مسئولیت داشتند، از رخدادهای برشمرده تجربیات قابل توجه اندوخته و شناخت کامل تری از فضای کسب وکار در داخل و خارج به دست آورده بودند. تغییر در رویکرد دولت و امکان استفاده از نیروهای متخصص به دلیل تنگ نظری کمتر، تغییر در سیاست خارجی و رویکرد تعاملی و تشنج زدایی با دنیا، عملا باعث شد امکانات مالی بیشتر داخلی و خارجی برای کشور فراهم شود. از طرفی شرایط سیاسی اتخاذ شده توسط دولت اصلاحات، امید و اعتماد زیادی در بین مردم ایجاد کرد و مردم احساس می کردند می توانند با دولت همراهی بیشتر داشته و به آن اعتماد کنند.
نتیجه این شد که رفتارهای سیاسی و اجتماعی و اعتماد متقابل، نمودار خود را در رشد بهره وری نشان داد و این نرخ که در سال ۱۳۷۸ با رشد منفی ۵.۱ درصد همراه بود،به تدریج مثبت شد و رشد بهره وری کل در سال ۱۳۸۱ به ۶.۲ درصد و در سال ۸۲ به ۸.۲ درصد رسید که این نشان دهنده اطمینان مردم و تلاش همه جانبه آنها در بالا بردن نرخ بهره وری محیط کار و همچنین سرمایه است.
به رغم اینکه در سال دوم دولت اصلاحات درآمدهای نفتی به پایین ترین حد یعنی زیر۱۰ میلیارد دلار در سال رسید، در این دوره این توان به وجود آمد که ارز را تک نرخی کنند و این روند به رغم رویکرد ضعیف دولت نهم تا سال ۱۳۸۸ ادامه یافت.
رشد نرخ بیکاری در دوره اصلاحات نه تنها متوقف شد بلکه رو به کاهش گذاشت. این امر می توانست شرایطی را به وجود بیاورد که کشور در طول برنامه چهارم از تمامی نیروهای توانمند خود بهره گیرد. در سال ۱۳۸۴ به دلیل همین شاخص ها و شرایطی که به وجود آمد مقام رهبری اعلام کردند که «فضای کشور به گونه ای است که برای جهش های بزرگ در اقتصاد ایران همه شرایط آماده شده است».
به دلیل رویکرد غلطی که دولت( گذشته) داشت بعد از سال ها دوباره به وضعیت سال ۵۸ بازگشتیم،یعنی فرصت استفاده از تخصص وتجربیات تمام نیروهای مدیریت و کارشناسی کشور به بهانه های واهی و انگ های مختلف از بین رفت،در حالی که بیش از ۹۰ درصد آن افراد رشد یافته بعد از انقلاب بودند!نیروهای با دانش و کارآمد کنار گذاشته شدند و به سراغ نیروهای بی تجربه و فاقد کارایی رفتند. نتیجه آن را در پایان هشت ساله دوره احمدی نژاد می بینید، یعنی با توجه به بالاترین درآمد حاصل از فروش نفتی ایران در این دوره که معادل یک صد سال گذشته بود (بالغ بر ۷۵۰ میلیارد دلار)، اقتصادی بحران زده و نگران کننده به ارث گذاشته شد.
درآمد هشت سال دوران احمدی نژاد را مقایسه کنید با کل درآمدهای نفتی هشت ساله آقای هاشمی رفسنجانی که حدود ۱۲۶ میلیارد دلار و درآمد نفتی دولت اصلاحات که حدود ۱۵۷ میلیارد دلار بوده است.
میراث دولت اصلاحات برای دولت بعد در صندوق ذخیره نزدیک به ۱۵ میلیارد دلار بود. دولت اصلاحات اقساط بدهی های ارزی گذشته را نیز کاهش داده و به حداقل خود رساند،در حالی که میراث دولت دهم بدهی های چند صد هزار میلیارد تومانی و اقتصادی نابه سامان برای دولت بعد بود! با سیاست های غلط، عملا طبقه متوسط به شدت آسیب دید و درصد قابل توجهی از آنها کلا از بین رفتند. بهره وری در سال ۸۵ به ۳.۱ درصد و در سال ۸۶ به زیر یک درصد رسید که این روند معکوس ادامه یافت و به رغم درآمد افسانه ای نفت، رشد اقتصادی و سرمایه گذاری دچار سقوط آزاد شد تا اینکه در هر دو مورد رشد منفی در یک شرایط غیرقابل تصور تجربه شد.به جای رشد اقتصادی مستمر بالای ۸ درصد و اقتصاد رقابتی مبتنی بر دانایی، متاسفانه اقتصادی مبتنی بر فساد گسترده و کاملا غارتی نصیب کشور شد.
متاسفانه کشور بعد و قبل از انقلاب هیچ وقت دارای استراتژی اقتصادی نبوده ، یعنی کشور براساس استراتژی بلندمدت حرکت نکرده که تصور ما این باشد که که با اتمام یک دوره، دولت بعدی هم مجبور باشد چارچوب آن استراتژی را رعایت کند وفقط در تاکتیک ها و روش ها بتواند مانور دهد.
اعتقاد دارم پول به تنهایی کاری نمی کند بلکه این مدیریت و تجربه و دانش است که می تواند از آن پول فرصت به وجود آورد، کما اینکه مدیریت کشور در دو دوره نشان داد که با پول خیلی کمتر ولی با اتکا به دانش وتجربه مدیران وکارشناسان مومن به کشور، فرصت های بسیاری در ایران به وجود آمد ولی در دوره احمدی نژاد درست بالعکس بود! پول بسیار زیاد بود ولی نیروهای مومن خانه نشین!این عملکرد دولت نهم باعث شد از سال ۸۴ به بعد فرار مغزها و فرار سرمایه در ایران حتی بیشتر از زمان جنگ اتفاق بیفتد.