بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : دوشنبه 4 خرداد 1394      10:12

شش میلیون نفری که باید یارانه شان حذف شود

اقتصاد ایرانی: طرح هدفمندی یارانه ها، همان طرحی است که معاون اول رئیس جمهوری، آنرا " قصه پرغصه مملکت" توصیف کرد. همان طرحی که قرار بود به بهبود معیشت افراد کم درآمد کمک کند اما نابخردی عده ای، آنرا به پاشنه آشیل دولت تبدیل کرد. از همان موقع که رئیس جمهور دولت نهم و دهم، محمود احمدی نژاد به تلویزیون رفت و اعلام کرد از فردا قانون هدفمندی یارانه ها اجرا می شود و همان شب نیروهای انتظامی در پمپ بنزین ها مستقر شدند که "مبادا اعتراضی صورت گیرد"، معلوم شد یک جای کار این طرح می لنگد.
به گزارش آفتاب یزد، مدت زیادی نگذشت که دولت با کسری بودجه مواجه شد. انگار تازه داشتند به این نتیجه می رسیدند که اقتصاددانان خیلی هم بیراهه نرفته بودند. بدهی دولت به بانک ها روز به روز بیشتر می شد، تورم سیر صعودی عجیبی داشت و دولت از صندوق توسعه ملی، بیشتر و بیشتر برداشت می کرد.دولت یازدهم، با شعار بهبود وضعیت اقتصادی کشور که به ویرانه تبدیل شده بود، روی کار آمد. قرار بر این شد دهک های بالا و در واقع کسانیکه به قولی" به مسافرت های خارجی می روند" و یا " چند ماشین دارند" از لیست یارانه بگیران حذف شوند.

سناریوهای دولت برای حذف یارانه بگیران چیست؟
اخیرا، جهانگیری، در مصاحبه ای اعلام کرد:" تمام کسانیکه ما را تشویق به این کار می کردند وقتی وارد این صحنه شدیم برخی سکوت و برخی مخالفت کردند و برخی نیز با طرح مسایل انحرافی مانع این شدند که مردم انصراف دهند و فکر کردند این کمکی به دولت خواهد بود"، منظور او همان طرح حذف عده ای از یارانه بگیران است. جهانگیری همچنین گفته بود:" در این مسیر همراهی نخواهیم شد." اما جرقه اصلی در مورد حذف عده ای از یارانه بگیران را جهانگیری پیشتر با طرح سوالی زده بود:" اکنون که در آستانه اجرای مرحله دوم طرح هدفمندی هستیم طبق قانون، دولت مکلف است که یارانه را به متقاضیان نیازمند اختصاص دهد و برای شناسایی آنها سقف درآمدی بگذارد. برخی کار شناسان، درآمد معاف از پرداخت مالیات؛ یعنی ماهی یک میلیون تومان (سالی ۱۲میلیون تومان) را به عنوان سقف درآمد برای هر خانوار جهت دریافت یارانه پیشنهاد می کنند و برخی دیگر نیز با توجه به جمیع جهات، درآمد ماهانه دومیلیون و پانصد هزار تومان (سالانه 30 میلیون تومان) و برخی دیگر رقم هایی بین این دو را در نظر دارند. طبعا هر قدر تعداد یارانه بگیران بیشتر شود برای تامین منابع آن باید یا قیمت حامل های انرژی مثل بنزین و گاز و برق و... افزایش یابد یا مقدار یارانه کمتری به افراد اختصاص داده شود.

پرسش امروز من از شما دوستان این است، با توجه به مجموع شرایط، پیشنهاد شما برای سقف درآمدی یارانه بگیران چقدر است؟"
با این وجود مسعود نیلی، حدود دو هفته بعد از این حرف جهانگیری، گفته بود:" دولت برای جبران کسری بودجه هدفمندی یارانه ها، سناریوهایی دارد، اما این سناریوها در حال بررسی است و از سوی آقای نوبخت به زودی اعلام می شود." بلافاصله بعد از این حرف، نمایندگان مجلس دست به کار شدند و ۴ ملاک برای حذف یارانه بگیران پیشنهاد دادند. "شرایط اقلیمی"، "بعد خانوار"، " محل سکونت" و "میزان درآمد"، اینها چهار معیاری بود که مجلس به دولت پیشنهاد داد. اما سرانجام، پس از کش و قوس ها و تائید و تکذیب ها، ستاد هماهنگی دولت اعلام کرد:" ۳۰ سناریو روی میز ستاد قرار دارد." هرچند ستاد هماهنگی اقتصاد دولت اعلام نکرده است که این سناریو به صورت جزئی چیست، اما به نظر می رسد و آنطور که از "منابع آگاه" به گوش می رسد، افزایش قیمت های حامل های انرژی و حذف دهک های بالا، از برنامه های اصلی این سناریو است. هر چند بارها و بارها چند مقام مسئول، حذف گروهی از یارانه بگیران را تکذیب می کردند، اما بالاخره، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به صورت قطعی خبر داد:" طبق مصوبه مجلس حدود 6میلیون نفر از لیست یارانه بگیران حذف خواهند شد." اما احمد میدری در بین حرف هایش گفته است که تنها ملاک برای حذف یارانه ها، حساب مالی افراد نخواهد بود. معاون وزیر کار همچنین از فعال بودن کارگروه شناسایی افراد ثروتمند خبر داده و گفته است:" این کارگروه همچنان فعال است و افراد حذف شده مرحله به مرحله اعلام خواهند شد. دولت براساس قانون باید منابع شناسایی شده را صرف اشتغال کند چون بخشی از منابع به خاطر کاهش قیمت نفت باید جبران شود." اما میدری در این خصوص تاکید کرده است که اولا باید مشخص شود چه میزان از منابع آزاد می شوند و همچنین چه تعداد از افراد حذف خواهند شد.

زمان مناسب چه موقع است؟
در حالیکه مسئولان مربوط، خبر داده اند که تنها دو ماه اول سال یارانه ها برای همه اقشار تمام و کمال پرداخت شده است و از ماه سوم، یعنی خرداد پیش رو، ۶ میلیون نفر حذف خواهند شد، از کارشناسان اقتصادی خواستیم تا نظرشان را در این خصوص بیان کنند.مهدی پازوکی، اقتصاددان روز گذشته در گفتگو با آفتاب یزد تاکید کرده بود که برهه کنونی، زمان مناسبی برای حذف اقشار پردرآمد نیست، چرا که گروه های تندرو اجازه این کار را نمی هند و این کار ضربه به دولت تلقی می شود، حتی پیشتر هم نهاوندیان، معاون اول رئیس جمهور صراحتا بیان کرده بود اگر یارانه اقشار پردرآمد حذف شود، نه در این راه همراهی خواهیم شد و نه افرادیکه این کار را به ما پیشنهاد کرده بودند، حمایتمان خواهند کرد. اما با این وجود، به نظر می رسد کسری بودجه دولت در اجرای طرح هدفمندی یارانه ها آنقدر بغرنج شده، که تیم دولت تصمیم گرفته ستاد هماهنگی اقتصادی اش را دوباره فعال کند، ستادی که ریاست آن به عهده رئیس جمهور است و قرار بر این شده در این ستاد، سناریوهای دولت برای کسری بودجه به هیئت وزیران تقدیم شود.

هیچ زمانی برای حذف دهک های بالا دیر نیست
اما آلبرت بغزیان، نظر دیگری دارد. بغزیان درخصوص حذف اقشار پردرآمد و به طور خاص ۶ میلیون نفر به ما گفت:" در این باره که زمان مناسب چه زمانی است، بحث درازی است. متاسفانه خود همین بحث هدفمند سازی یارانه ها سال ها بود که شرایطش مهیا نمی شد، اما دولت قبل بدون برنامه چنین اقدامی را انجام داد. من معتقدم که باید شیوه اجرا متناسب با شرایط باشد. این مسئله که این روزها دوباره روی بورس آمده است و اعلام می شود یکسری از افراد می خواهند حذف شوند بحث بسیار خوبی است. زمانش هم همینطور، در واقع من می خواهم اینرا بگویم که هر زمانی هم که بخواهیم برای آن اقدام کنیم، زمان مناسبی است. کما اینکه آن موقع هم قرار بود انجام شود. اما بحثی که در اینجا مطرح می شود، شناسایی و چگونگی حذف افراد است. ممکن است یکسری معترض به حذف خودشان باشند یا در شرایطی باشند که نباید حذف می شدند. مثلا فرد حذف شده خودش را با همکار و فامیل مقایسه می کند و به این نتیجه می رسد که نباید حذف می شده است. من نظرم بر این است که ما باید شرایطی را اعلام کنیم که افرادی واجد شرایط باید حذف شوند، مثلا افرادی که خانه شخصی دارند یا افرادی که ماشینشان آنقدر می ارزد یا در حساب بانکی شان فلان قدر مبلغ است. در واقع در آن زمان می توانیم کاری کنیم که افراد خودشان در زمین دولت بازی کنند."

بهترین راه برای شناسایی، درآمد افراد است
در ادامه نظر این اقتصاددان را در این رابطه که " ملاک به صورت قطع نمی تواند حساب بانکی باشد، بلکه درآمد افراد مدنظر است" و این حرف که"۴ معیار مثل بعد خانوار و محل سکونت برای حذف اقشار درنظر گرفته شده است"را جویا شدیم، وی گفت :" در خصوص ملاک ها نظرات مختلفی وجود دارد، اما به نظر می رسد بهترین راه، ملاک درآمد است و مثلا اگر در بررسی ها مشخص شود که درآمد فرد بالا است، معنی اش این است که او نیازمند دریافت یارانه نیست. برای این کار هم باید سیستم های اطلاعاتی مان قوی باشد و تیم شناسایی حرفه ای باشد." اما آلبرت بغزیان در خصوص شیوه توزیع یارانه ها نظری متفاوت از بقیه دارد:" من معتقدم که ما باید از اول یارانه را حذف می کردیم و به جای مبلغ ۴۵.۵۰۰ تومان طوری برنامه ریزی کنیم که رفاه را افزایش و قیمت ها را کاهش بدهیم. همچنین تولید را با کیفیت کنیم و از همه مهمتر درآمد فرد را افزایش بدهیم. این از اول درست نبود که ما به فرد کمک نقدی بدهیم و آن کمک نقدی درست است که در سال های اول قدرت خرید بالایی داشت، اما مهم این است که الان ندارد، چاره ای هم نداریم جز پرداخت فعلی یارانه ها. ممکن است همین فرد یارانه بگیر سال بعد از طبقه ای به طبقه بالاتر منتقل شود و یا ورشکست شود. پس شناسایی مهمترین مرحله پیاده سازی حذف افراد از دریافت یارانه ها است و بهتر این بود که ما توانمان را روی افزایش قیمت و حقوق می گذاشتیم. مثلا ماهی ۲۰۰ هزار تومان به حقوق یک فرد یارانه بگیر اضافه شود."
بغزیان در بین صحبت هایش به شیوه شناسایی افراد اشاره کرد و در تشریح آن گفت:" معیارهای شناسایی می تواند متغیرهای صفر و صدی باشد، ازحساب بانکی باشد تا مالکیت فرد چه از ماشینی که یک فرد سوار می شود یا خانه ای که در فلان منطقه دارد. اما از همه مهمتر تجمیع درآمدهاست، ما در این بخش بسیار ضعیف هستیم. ممکن است من نوعی یکجا حقوق پایینی بگیرم اما از چهار جای دیگر هم حقوق بگیرم و اگر حقوقم را جمع بزنند، ممکن است از سقف استاندارد برای گرفتن یارانه بالاتر باشد. ما حتی تجمیع درآمد ها را هم پیاده نکردیم. بنابراین غیر از این مورد، در بقیه شناسایی ها، می توانیم خوب عمل کنیم چون آمار برایمان قابل دسترسی است. مثلا راحت می توانیم بفهمیم فرد خانه اش کجاست، چند متر است و اصلا نیاز به دریافت ندارد." بغزیان دررابطه با سناریوهای دولت برای جبران کسری بودجه گفت:" راه های مختلفی وجود دارد، یکی همین افزایش قیمت های حامل های انرژی بود که ایده خوبی است اما باید درنظربگیریم این افزایش تا چه اندازه کسری را پرمی کند و رفاه را برمی گرداند و چقدر به سایر بخش ها می توانند افزایش قیمت بدهند. اما بهترین راه همانی است که گفتم، یارانه حذف شود و بعد سایر نظارت های حمایتی از طریق افزایش رفاه یا کاهش قیمت با کالاهای ارزان تر" .

خیلی بیشتر از شش میلیون نفر باید حذف شوند
اما آنطور که معاون وزیر راه اعلام کرده است، به طور قطع ۶ میلیون نفر حذف خواهند شد، هیچ ملاک و معیاری برای این عدد وجود ندارد و آنطور که بغزیان می گوید، در صورت عدم اعلام ملاک های حذف، قطعا افرادی معترض خواهند بود. این اقتصاددان در این خصوص گفت:" حذف ۶ میلیون نفر قطعا تاثیر بسیاری بر اقتصاد خواهد گذاشت اما من اصلا نمی دانم این ۶ میلیون نفر با چه معیار حذف خواهندشد یا از چه طبقه ای هستند و اصلا چطور این ۶ میلیون نفر انتخاب شدند. خیلی بیشتر از این ۶ میلیون نفر می توانند حذف شوند. من اصلا نمی دانم در خصوص این ۶ میلیون نفر درآمد برایشان مهم است یا خیر. آیا مثلا طبقه اول از دهک نهم حذف می شوند یا کسی که در برج می نشیند حذف خواهد شد؟ یا مثلا هر کسی که در لواسان ویلا دارد یا ماشین مدل بالا؟ من فکر می کنم اگر بخواهند دقیق حذف کنند از ۶ میلیون نفر بیشتر حذف خواهند شد. بهتر است طوری حذف شوند که افراد کمتری معترض باشند. یعنی همان حذف مرحله به مرحله. یک راه دیگر گزارش از طریق خود افراد است. حتی در این راستا دولت می تواند سیاست تنبهی داشته باشو همان طور که دوره هایی آنرا اعمال کرد. دولت بیاید اعلام کند ما در حال شناسایی هستیم و هر کس که جزو دهک های پردرآمد است، در صورت دریافت یارانه نقدی، تنبیه و جریمه خواهد شد. من اینرا بسیار می پسندیدم. "حالا باید ببینیم قرعه این ۶ میلیون نفر، به نام چه کسانی خواهد افتاد. آیا همه کسانیکه در خیابان فرشته زندگی می کنند یا مثلا کسانیکه بالای ۱ میلیون تومان درآمد دارند یا ... آیا این ۶ میلیون همه در شرایطی یکسان قرار خواهند داشت و از همه مهمتر، تا چه اندازه بودجه دولت را افزایش خواهد داد؟


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir