بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 15 فروردين 1394      10:10

جهت یابی اقتصاد پساتحریم

اقتصاد ایرانی: پس از حصول بیانیه مشترک لوزان در رابطه با برنامه هسته ای ایران افکار عمومی با سه پرسش اساسی روبه رو است. راهکارهای حاصل شده چگونه موجب رفع تحریم ها می شود؟ واکنش بازارها به این اتفاق چه خواهد بود؟ و در نهایت اقتصاد ایران پس از اجرایی شدن راهکارهای این بیانیه به چه سمتی می رود؟ دنیای اقتصاد در گزارش هایی به این سه پرسش پاسخ داده است. در گزارش نخست با توجه به متن بیانیه و مواضع گروه های ۱+۵ مختصات لغو تحریم ها بررسی شده است. این گزارش سناریوهای رفع تحریم ها در قالب بیانیه و مواضع اعلام شده را ارزیابی کرده که در مجموع به نظر می رسد توازن لازم میان خواسته های دو طرف و امتیازاتی که آنها به یکدیگر می دهند، وجود داشته باشد. بررسی درخصوص واکنش بازارها هم نشان می دهد تفاهم نامه لوزان موجب آماده باش قیمتی در بازار ارز و طلا و بازگشت رونق به بورس شود. عملکرد بازارها در ابتدای فروردین نیز این گمانه را تقویت می کند؛ در حالی که دلار و سکه حدود نیم درصد افت داشتند، شاخص بورس ۵ درصد رشد کرد. در نهایت سمت و سوی اقتصاد ایران پس از اجرایی شدن راهکارها بررسی شده است. یک گزارش تحلیلی، پیش بینی کرده است با لغو تحریم ها علاوه بر افزایش توان صادراتی نفت، ایران بتواند موقعیت ممتاز خود را در بین ۱۱ بازار نوظهور بازیابی کند.
درحالی که بیانیه مشترک ایران و گروه ۱+۵ در مورد آینده لغو تحریم ها، اعلام شده است، محافل اقتصادی در جست وجوی تحولات آینده اقتصاد ایران در دوران «پساتحریم» هستند تا مشخص شود که چه بخش هایی مهم ترین تاثیر را از لغو تحریم ها خواهند گرفت و آثار از میان رفتن محدودیت های بانکی و نفتی در چه زمانی و با چه شدتی در اقتصاد ایران ظاهر خواهد شد. در این زمینه شبکه خبری سی ان ان ضمن تحلیلی با اشاره به آثار تحریم ها در اقتصاد ایران به چشم انداز تحولات اقتصادی در دوران جدید پرداخته است.

پیش بینی سی ان ان از آینده اقتصاد ایران 
به گزارش دنیای اقتصاد، سرمایه گذاران اکنون در جست وجوی پتانسیل های اقتصادی هستند که سه دهه از آن به دور مانده اند. لیست دستاوردهای ایران ارزشمند است. ایران دومین کشور پرجمعیت خاورمیانه با ۸۰ میلیون نفر جمعیت، با ۹ درصد ذخیره نفتی و ۱۸ درصد ذخایر گازی جهان و منابع معدنی فراوان است.
مدیر یک شرکت سرمایه گذاری معتقد است: «ترکیه پتانسیل بالایی از نظر مصرف کنندگان دارد. عربستان سعودی هم ذخایر نفتی دارد. ذخایر گاز طبیعی روسیه و ذخایر معدنی استرالیا هم دارای اهمیت هستند، اما می بینیم که در ایران همه این فرصت ها در یک کشور واحد جمع شده است.» در سال های گذشته به دلیل تحریم های ظالمانه ای که علیه اقتصاد ایران اجرا شد در برخی مناسبات ایران و اقتصاد جهانی گسست ایجاد شد. برای نمونه دسترسی به بیمه کشتیرانی محدود شد و تحریم بانک های ایرانی از سوئیفت یا سیستم انتقال ارزی جهانی صورت گرفت. سی ان ان ادعا کرده است در نتیجه این اتفاقات رشد اقتصاد ایران در سال ۲۰۱۳ ، پنج درصد کاهش یافت. سی ان ان با استناد به مطالعات مرکز پژوهش های کنگره آمریکا تولید ناخالص داخلی را ۳۶۶ میلیارد دلار اعلام کرده و نوشته است اقتصاد ایران با وجود تحریم ها ۲۰ درصد کوچک تر شد. با هشت سال دوره رئیس جمهوری احمدی نژاد نااطمینانی حاکم شد، اما با تغییر دولت و روش تعامل با جهان روندها تا حدودی تغییر کرد. رئیس جمهور حسن روحانی به حضار در مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۱۴ گفت که ما خواستار «تعهدات سازنده» هستیم. وقتی که گلدمن ساکس ۱۱ بازار نوظهور امید بخش در سال ۲۰۰۷ را معرفی کرد نام ایران هم در این لیست بود. ایران می خواهد در صورت گرفتن چراغ سبز، علاوه بر بازگشت به این فهرست با افزایش تولید یک میلیون بشکه نفت در روز در طول سه ماه جایگاه دوم خود را بعد از عربستان در اوپک به دست آورد.  وزیر نفت ایران بیژن زنگنه به سی ان ان در ماه نوامبر گفت که ایران آماده بازی با قدرتهای نفتی آمریکایی هستند؛ چراکه آنها طبق قانون محدودیت سرمایه گذاری، اجازه ورود به این بخش را از سوی دولت آمریکا ندارند. وی در ادامه گفت: «درهای ایران برای شرکت های آمریکایی باز است. قوانین آمریکا این شرکت ها را محدود کرده اند. همکاری با آمریکا پس از لغو تحریم ها کار دشواری نیست.» برگشت ایران بستگی به لغو تحریم ها دارد و ممکن است ساده نباشد. کاخ سفید برای مثال باید سناتور ها و جمهوری خواهان را متقاعد کند که قانونی را تصویب کنند تا برخلاف کار اوباما، ایران را به میز مذاکره برگرداند.
بانک های جهانی همچون HSBC و استاندارد چارتر نگران بازگشت اوضاع به قبل هستند؛ زیرا با تجربه تلخی در زمینه مجازات برای دور زدن تحریم ها روبه رو بوده اند. مدیرعامل یک شرکت سرمایه گذاری گفت: «موسسات مالی بزرگ تر مثل مخازن بزرگ هستند و برای آنها سخت است که سیاست های مقبول را تغییر دهند. شاید چند ماه یا چند سال طول بکشد تا موسسات مالی به ایران بازگردند.» این نااطمینانی و پیچیدگی حقوقی است که مانع از پدید آمدن یک بازار رقابتی در ایران و مانع از تبدیل این کشور به ۱۰ اقتصاد برتر در دهه پیش رو است.

آینده بازارها در دوران «پساتحریم» 
سایت معتبر «ورتیتی ایران» در لندن ضمن بررسی روند شاخص های اقتصادی در ایران به پیش بینی آینده بازارها پس از تحولات جدید پرداخته است. در این گزارش ضمن بررسی روندهای گذشته در بازارهای سهام و ارز، به تحولات پیش روی این بازارها و همچنین آثار جدید این شوک مثبت بر رشد اقتصادی، سرمایه گذاری و صادرات و واردات ایران پرداخته شده است.

رشد اقتصادی 
در چند ماه اخیر بانک جهانی و صندوق بین المللی پول نرخ پیش بینی شده رشد اقتصادی ایران را به شدت کاهش داده اند. رکود بازار نفت و عدم اطمینان نسبت به مذاکرات هسته ای باعث شد تا صندوق بین المللی پول پیش بینی خود در مورد رشد تولید ناخالص داخلی برای سال ۲۰۱۵ را از ۲.۲ درصد به ۶.۰ درصد تغییر دهد. بانک جهانی هم پیش بینی خود در مورد میزان رشد در سال ۲۰۱۵ را به صفر درصد تغییر داد، ولی اکنون پس از شرایط جدید، برخی کارشناسان اقتصادی همچون دکتر هادی صالحی اصفهانی رشد اقتصادی ایران را حدود ۵ درصد پیش بینی کرده اند. سرمایه گذاری خارجی در حوزه نفت بسیاری از کارشناسان معتقدند هزینه سرمایه گذاری در حوزه نفت ایران بیش از حوزه های دیگر در منطقه شده است زیرا سال ها است که در تکنولوژی جدید سرمایه گذاری خیلی کم شده است. حتی افرادی که بسیار نسبت به وضعیت سیاسی خوش بین هستند نسبت به چنین سرمایه گذاری هایی بسیار شکاکند و عنوان می کنند که سرمایه گذاران نفتی به پیشنهادهایی نیاز دارند که برای آنها بسیار سودآور باشد تا بتوانند به سرعت سرمایه گذاری های هنگفت انجام دهند. در زمینه جذب سرمایه گذاران نفتی عراق یکی از رقبای جدی ایران شده است.

واردات و صادرات
وضعیت نرخ مبادله ارز باعث کاهش فشارهای تورمی از طریق قیمت واردات خواهد شد. درنتیجه سیاست های پولی و مالی دولت قادر خواهد بود میزان تقاضا را افزایش دهند. صادر کنندگان کشور که سال ها با رکود مواجه شده بودند، باید با محدودیت های پیچیده ای در امور کشتیرانی و بانکداری مقابله می کردند. اکنون آنها قادر خواهد بود تا دوباره به کسب و کار بپردازند و قدرت رقابت نیز خواهند داشت. همچنین صادرکنندگان ایرانی از نرخ تبادل ارز بسیار ارزان تری نسبت به دوران قبل از تحریم ها بهره مند خواهند شد.

نرخ ارز 
با از سرگیری مذاکرات در اواخر اسفند ماه بخشی از این تاثیر روانی جبران شد. پیش بینی می شود اثر روانی قیمت دلار را به کمترین مقدار در نمودار برساند. بعد از چند ماه دولت قادر خواهد بود سرمایه های ارزی خود در خارج ازکشور را به پول نقد تبدیل کرده و از آن برای مقابله با آثار کاهش درآمدهای نفتی خود استفاده کند. البته نمی توان گفت این سناریو با هیچگونه چالشی مواجه نخواهد شد. اخیرا تحقیقات انجام شده توسط فرا بورس ایران نشان داد که بانک مرکزی ایران برای مدیریت ارزهای خارجی که به دلیل رفع تحریم ها به داخل کشور سرازیر خواهد شد تحت فشار قرار خواهد گرفت؛ چراکه باید از افزایش قیمت ها جلوگیری کند. عدم توازن اقتصادی و وجود یک نظام بیمه اجتماعی ضعیف و زیرساخت های قدیمی و ناکارآمدی نظام بانکداری کماکان مشکلاتی را ایجاد خواهند کرد. اما مقابله کردن با چنین مشکلاتی با دسترسی به میلیاردها دلار پول نقد و در اختیار داشتن کلید بازارهای بین المللی آسانتر خواهد بود.  از سوی دیگر بانک مرکزی که برنامه ای برای یکسان کردن نرخ رسمی تبادل ارز در بازارها را اعلام کرده است، این قدرت را خواهد یافت که ارز را تک نرخی کند؛ زیرا نرخ دوگانه تبادل ارز یک بار مالی است و باعث می شود تقسیم منابع به درستی صورت نگیرد و همچنین می تواند کانالی برای فساد نیز باشد. در واقع این مانند نوعی تعرفه برای بسیاری از صنایع غیر راهبردی ولی مهم ایران است. اقتصاددانان مدت ها است که می گویند یکسان کردن این نرخ ها منطقی است.

بازار سهام 
اثرات روانی ناشی از شوک منفی وارد شده بر بازار سهام در اوایل آذرماه سال گذشته تخلیه خواهد شد و سوی دیگر بازارها خود را برای سرازیر شدن پول هایی که از حساب های خارج از کشور وارد بازار سرمایه خواهند شد، آماده خواهند کرد. نمودار بالا نشان دهنده اثرات روانی ناشی از شوک توقف مذاکرات بر بازار سهام است. به عقیده بسیاری از کارشناسان این شوک موجب بالارفتن سریع شاخص تا حداکثر نمودار بالا در روزهای آغازین سال خواهد شد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir