بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 27 اسفند 1393      10:4

سونامی پالایش در بورس

اقتصاد ایرانی: روز گذشته شاخص کل بورس تهران با ریزش ۳ هزار و ۵۹۰ واحدی، بزرگ ترین افت این بازار در کل فعالیت تاریخی آن را به ثبت رساند و به این ترتیب دماسنج بازار با پشت سر گذاشتن ۵ کانال حمایتی مهم به رقم ۶۱ هزار و ۵۳۳ واحد برگشت. ریزش روز گذشته بورس تهران که به دلیل بازگشایی نمادهای پالایشی و افت شدید قیمتی ۳ نماد بورسی و ۳ نماد فرابورسی در این گروه رخ داد، منجر به تشکیل صف های فروش طویل در بازار سهام شد. صف هایی که هنوز حقوقی ها و حتی صندوق توسعه بازار که انتظار می رفت به جمع کردن این صف ها اقدام کنند، وارد معامله آن نشده اند و انتظار می رود امروز نیز به تداوم ریزش شاخص منجر شود. با این حال کارشناسان معتقدند بازگشایی نمادهای پالایشی و اثرات آن بر شاخص کل بورس یکی از بزرگ ترین ابهام های بازار بعد از بحث مذاکرات هسته ای محسوب می شد که روز گذشته این ابهام بزرگ برطرف شد و همین امر باعث می شود با آغاز معاملات در سال جدید معامله گران در برابر بازاری با شفافیت بیشتر قرار بگیرند. به عقیده آنها این اقدام باید پیش تر و به صورت تدریجی انجام می شد تا با گذشت زمان ریزش قیمت های پالایشی مانع از هیجان در بورس شود؛ اما اختلاف بین شرکت های پالایشی و شرکت ملی پالایش و پخش مانع از آن شده بود.
به گزارش دنیای اقتصاد، سرانجام روز گذشته نمادهای پالایشی در بازار سرمایه بازگشایی شدند و به این واسطه شاخص بورس تهران با افت سه هزار و ۵۹۰ واحدی روبه رو شد که این میزان ریزش در تاریخ بورس تهران سابقه نداشته است. بر اساس این بازگشایی ها بود که بازدهی بازار سرمایه ۵.۵ درصد در روز گذشته کاهش یافت تا به موجب آن خط حمایتی شاخص که در رقم ۶۴ هزار واحدی تعریف شده بود، شکسته و سهامداران و سرمایه گذاران این بازار در روزهای آخر فعالیت کاری بورس در سال ۹۳، شاهد تنزل شاخص بازار به رقم ۶۱ هزار و ۵۳۲ واحدی باشند. با احتساب ارقام روز گذشته زیان بورس تهران از ابتدای سال جاری تا روز گذشته به ۲۳ درصد رسید.
بازار سرمایه روز گذشته تجربه متفاوتی را نسبت به سال ۹۱ درخصوص پالایشی ها تجربه کرد. این در حالی است که در اردیبهشت ۹۱ که نماد پالایشی ها پس از یک دوره توقف طولانی مدت بازگشایی شدند عکس وضعیت دیروز رقم خورد و سودهای سرشاری از محل بازگشایی نمادها عاید سرمایه گذاران شد. در آن دوره همزمانی بازگشایی نماد پالایشی ها با افزایش قیمت دلار و انتظار از سود آوری بالا، شرایط دلنشینی را برای سهامداران این گروه فراهم آورد، اما با این حال دیروز سرمایه گذاران با نگرانی سهم های داغ پالایشگاهی را از خود دور کردند که نتیجه این امر ریزش های شدید در بورس تهران بود.
روز گذشته نماد شرکت های پالایشی نفت اصفهان، تبریز و بندرعباس در بورس تهران بدون محدودیت نوسان قیمت با استفاده از مکانیزم حراج تک قیمتی بازگشایی شدند. پالایش نفت اصفهان با کاهش ۶۶ درصدی قیمت شاخص بورس را هزار و ۴۴۸ واحد منفی کرد و با قرار گرفتن در پله نخست بیشترین سهم تاثیر گذار بر شاخص، در پایان معاملات روز گذشته، تنها سهم پالایشی بود که صف فروش ۱۳ میلیون سهمی را به نمایش گذاشت. پالایش نفت بندر عباس نیز که در هنگام بازگشایی نماد با کاهش ۴۹ درصدی قیمت سهام خود مواجه شد، ۳۴ میلیون از سهامش از سوی فعالان بازار مورد معامله قرار گرفت و در نهایت از تاثیر گذاری یک هزار و ۳۵۳ واحدی بر شاخص بورس تهران برخوردار شد. پالایش نفت تبریز نیز که از قیمت سهمش ۴۳ درصد کاسته شد، با معامله یک میلیون و ۴۸۹ هزار سهمی، شاخص بورس تهران را ۲۷۹ واحد منفی کرد. از سوی دیگر شاخص فرابورس نیز از گزند بازگشایی نماد پالایشی ها در امان نماند و با کاهش بی سابقه ۸.۶۲ درصدی مواجه شد. نمادهای پالایش نفت لاوان، شیراز و تهران بدون محدودیت دامنه نوسان قیمت (با دامنه نوسان قیمت کاملا باز) بازگشایی شدند. در بازگشایی سه نماد پالایشی حاضر در بازار فرابورس ناظر بازار حداکثر محدودیت حجمی در هر سفارش (بلوک) جهت این نمادهای معاملاتی را ۱۰۰ هزار سهم تعیین کرده بود که در نهایت در این بازار نیز ۹ میلیون و ۹۲۳ هزار سهم پالایش نفت تهران در شرایطی مورد معامله قرار گرفت که در هنگام بازگشایی نماد، سهم آن با کاهش ۵۶ درصدی در قیمت خود مواجه بود و شاخص فرابورس را ۴۰ واحد منفی کرد. پالایش نفت لاوان پس از مواجه شدن با افت ۵۸ درصدی قیمت سهام خود، ۴ میلیون و ۷۷۸ سهم آن معامله شد. این سهام پالایشی نیز شاخص فرابورس را ۱۵ واحد منفی کرد.  در نهایت، پالایش نفت شیراز نیز با کاهش ۴۸ درصدی در قیمت سهامش، تنها ۸۳۴ هزار و ۵۲۷ سهم آن مورد معامله قرار گرفت تا اثر گذاری ۷ واحدی بر شاخص فرابورس را به رخ کشد. بازگشایی نماد پالایشی ها که با اتکا به سناریوهای ارائه شده از سوی این گروه از ناشران بازار سرمایه صورت گرفته بود، اعتراض خیل عظیمی از سهامداران این شرکت ها را به همراه داشت. این سهامداران با انتقاد از بلوکه شدن نقدینگی شان طی یک سال گذشته، بر این مساله تاکید داشتند که اگر قرار به بازگشایی نماد پالایشی ها با چنین وضعیتی بود، چرا نهاد ناظر بر بازار سرمایه ۶ ماه قبل به بازگشایی نماد این گروه از ناشران بورسی مبادرت نورزید، تا به این واسطه کاهش ارزش این نقدینگی، حداقل با سرمایه گذاری در بازار پول جبران شود. در این شرایط یک مقام مسوول در سازمان بورس در دفاع از عملکرد نهاد ناظر بر بازار سرمایه، از بازگشایی نماد پالایشی ها به عنوان تصمیم سختی یاد کرد که به واسطه این تصمیم، تلاش شد تا از دامنه دار شدن ریزش ناشی از بازگشایی سهام پالایشی ها در سال ۹۴ جلوگیری شود.
وی که یکی از نگرانی های ناشی از بازگشایی نماد پالایشی ها را تسری آن به دیگر گروه های بازار عنوان می کرد، به سهامداران و فعالان بازار سرمایه توصیه کرد که دستخوش و اسیر هیجانات کاذب نشوند و به ویژه در سایر گروه ها مبادرت به عرضه سهام خود نکنند.
این مقام مسوول در سازمان بورس معتقد است که با بازگشایی نماد پالایشی ها آخرین ابهام و عدم شفافیت بورس مرتفع شد و اکنون بازار سرمایه با شفافیت کامل به استقبال سال جدید می رود.

 
پالایشگاهی ها می توانند همچنان لیدر باشند؟
مدیر سرمایه گذاری شرکت نوآوران مدیریت سبا به توقف نماد شرکت های پالایشگاهی ها از تیرماه سال جاری تا ۲۵ اسفند ۱۳۹۳ به دلایلی از جمله بحث کیفی سازی فرآورده های نفتی و تاثیر آن بر قیمت گذاری محصولات اشاره کرد که طبق مصوبه هیات وزیران درخصوص کیفی سازی محصولات پالایشگاهی مقرر شد که شرکت های پالایشی مطابق برنامه زمان بندی مورد تایید و نظارت وزارت نفت حداکثر در یک دوره پنج ساله (تا پایان سال ۱۳۹۸) شاخصه های اصلی کیفیت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی را بر اساس استانداردهای وزارت نفت ارتقا و هر ساله با تصویب مجمع عمومی خود حداقل به میزان (۳۰) درصد از سود سالانه را به حساب اندوخته سرمایه ای جهت اجرای پروژه کیفی سازی منظور کنند. بر این اساس وزارت نفت مکلف شد مبنای محاسبه قیمت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی را مطابق سال ۱۳۹۳ بدون اعمال قاعده کیفی سازی تعیین کند.
امیر عباس کریم زاده اظهار کرد: بر این اساس شرکت های پالایشگاهی کشور در پایان روز دوشنبه هفته جاری، بودجه های سال جاری خود را به سامانه کدال ارسال کردند که به موجب این اطلاعات سود هر سهم این شرکت ها کاهش بسیار شدیدی را نسبت به سنوات پیشین تجربه کرد. به گفته وی؛ شرکت پالایش نفت بندرعباس در چهار سناریو، سود سال جاری را ارائه داده است که در سناریوی اول، سود خود را با قیمت های پلاتس (FOB خلیج فارس ) ۹۶۴ ریال، با احتساب کسر ۲۶ درصد سهم صندوق توسعه ملی و با قیمت های پلاتس ۶۲۰ ریال، با قیمت های پالایش و پخش ۷۱۳ ریال و با احتساب قیمت های پالایش و پخش و کسر سهم صندوق توسعه ملی ۴۱۷ ریال اعلام کرده است.
همچنین شرکت پالایش نفت اصفهان با ارائه سود هر سهم سال جاری ۶۳۶ ریال نسبت به سود ۱۹۷۳ ریالی سال ۱۳۹۲ عملا کاهش ۶۷.۷ درصدی را ارائه کرده است. شرکت پالایش نفت تهران نیز با ارائه سود در سناریوی اول با نرخ های اعلامی ملی پالایش و پخش به میزان ۵۲۷ ریال و در سناریوی دیگر با اعمال نرخ های فوب خلیج فارس، سود ۸۲۵ ریالی را ارائه کرده است. شرکت پالایش نفت تبریز، سود هر سهم سال جاری را با احتساب نرخ های اعلامی پالایش و پخش ۳۳۴ ریال و با نرخ های قابل اعمال فوب خلیج فارس ۲۴۱۸ ریال به بازار اعلام کرد. شرکت پالایش نفت لاوان نیز سود هر سهم سال جاری را با احتساب نرخ های اعلامی پالایش و پخش ۳۵۷ ریال و با احتساب کسر ۲۶ درصد سهم صندوق توسعه ملی ۲۴۵۹ ریال زیان و با به کارگیری نرخ های فوب خلیج فارس ۶۶۸ ریال و با احتساب کسر ۲۶ درصد سهم صندوق توسعه ملی ۲۰۵۸ ریال زیان اعلام کرد.
این کارشناس بازار سرمایه با توجه به این گزارش ها معتقد است که سودهای اعلامی پالایشگاه ها در نهایت جوانب محافظه کارانه از سوی نرخ های اعلامی پالایش و پخش ارائه شده و این نرخ ها پایین تر از نرخ های فوب خلیج فارس است.
وی با بیان اینکه فروشندگان در روز گذشته با احتساب جمیع موارد مذکور، اقدام به فروش سهم کرده اند، پیش بینی کرد که توقف روند نزولی قیمت پالایشگاهی در آخرین روز پایان سال صورت گیرد و سرمایه گذاران در سال آتی با شرایط متعادل تری نسبت به سهام پالایشگاهی روبه رو باشند.
مدیر سرمایه گذاری شرکت نوآوران مدیریت سبا تصریح کرد: در صورت مثبت بودن نتایج مذاکرات هسته ای و کاهش ارزش دلار، بهترین فرصت برای آزاد سازی نرخ خوراک و نرخ فروش فرآورده های نفتی فراهم می شود، لذا این امر می تواند شرایط مساعدتری را برای رشد قیمتی سهام این گروه فراهم سازد.
وی با اشاره به توقف نماد شرکت های پالایشگاه نفت بندرعباس، لاوان، شیراز و تبریز در ۲۹ تیرماه سال جاری و پالایشگاه نفت تهران در ۲۶ فروردین ماه ۹۳ و پالایشگاه نفت تهران در ۱۹ اسفند سال گذشته، یاد آورشد: به طور متوسط این گروه در تیرماه ۹۳ حدود ۸ درصد از ارزش بازار را به خود اختصاص داده بودند که درحال حاضر با بازگشایی نماد پالایشگاهی ها این نسبت به ۴ درصد تقلیل یافته است.
کریم زاده از عمده دلایل کاهش ارزش این گروه، به کاهش قیمت نفت از سقف قیمتی ۱۰۸ دلار به کف قیمتی ۴۱ دلار و همبستگی نرخ فرآورده های نفتی به این روند اشاره کرد.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه؛ سهم پالایشگاهی ها از کل ارزش بازار پس از این بازگشایی به کمتر از ۴ درصد تقلیل یافته است و علاوه بر این طبق قانون جدید، محاسبه حجم مبنای شرکت هایی که کاهش قیمت را تجربه می کنند، با افزایش تعداد سهام حجم مبنا روبه رو می شوند و تاثیر این گونه شرکت ها بر شاخص کل بورس در شرایط نامساعد به مراتب کمتر از اجرای قانون قبلی حجم مبنا است.
وی تصریح کرد : بنابراین دیگر این گروه ها نمی توانند مانند سابق، لیدر بازار باشند و معاملات آنها بر شاخص کل بورس اثر گذار باشد.

 
پایانی بر ماجرای پالایشی ها 
بهنام بهزادفر، کارشناس بازار سهام و مدیر امور اعضای کانون کارگزاران در این رابطه اظهار کرد: بالاخره بعد از مدت ها شرکت های پالایشگاهی یک روز مانده به پایان سال بازگشایی شدند؛ سه نماد شپنا، شبریز و شبندر به صورت مستقیم ۳۰۸۰ واحد بر شاخص بورس تاثیر منفی داشته اند که موجب ریزش ۵ درصدی شاخص شده است، البته طبق آن چیزی که از آمار ها بر می آید در بازار فرابورس، رکوردها به مراتب شدیدتر بوده است. نمادهای شتران، شاوان و شراز در مجموع ۵۳ واحد بر شاخص فرابورس تاثیر منفی داشته اند، در واقع این ۳ نماد موجب ۸ درصد ریزش این بازار شده اند.
وی ادامه داد: نکته دیگری که در معاملات دیروز شرکت های پالایشگاهی نمود داشت و رکورد محسوب می شد، شیوه سوددهی شرکت ها در فرضیات مختلف و EPSهای نوآورانه بوده است، این موضوع عملا بعد تحلیلگری را از قیمت گذاری این شرکت ها خارج کرده است.
بهزادفر در ادامه گفت: همچنین فاصله بین اعلام گزارش و بازگشایی شرکت ها نیز بسیار کوتاه بوده؛ این فاصله برای سهم شپنا حدودا ۱۰ دقیقه بوده است. به عبارتی در ساعت ۱۱:۱۰ گزارش شپنا روی کدال قرار گرفته و ساعت ۱۱:۲۰ دقیقه نیز پیام ناظر جهت بازگشایی این سهم صادر شده است. این موضوع به این معنی است که سرمایه گذاران شپنا در بهترین حالت تنها ۱۰ دقیقه فرصت تجزیه و تحلیل صورت های مالی، سپس قیمت گذاری این شرکت و در نهایت تصمیم گیری برای فروش یا خرید را داشته اند.
وی در ادامه افزود: این موضوع البته برای نماد شتران به صورت ویژه ای پررنگ بوده است؛ یکی از دو گزارش ارائه شده برای شتران تقریبا ۱۰ دقیقه بعد از اعلام ناظر بازار برای بازگشایی سهم در اختیار عموم قرار گرفته است که موجب سردرگمی سرمایه گذار می شود.
بهزادفر با اشاره به اینکه در کل با توجه به قیمت های معاملاتی نمادهای پالایشگاهی، سرمایه گذاران این ۶ شرکت حدودا ۵۰ درصد زیان نسبت به روز توقف داشته اند، گفت: این فارغ از ضرر و زیانی است که قبل از بازگشایی ثبت شده بود و عواقبی را به همراه دارد.
این تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه افزود: یکی از عواقب این است که این ریزش موجب ایجاد جو بی اعتمادی بین همه گروه های سرمایه گذار در بورس می شود. علاوه بر اینکه سرمایه گذاران شرکت های پالایشگاهی به بورس بی اعتماد می شوند، سایر سرمایه گذاران بازار نیز وارد مرحله ترس و دلهره خواهند شد که برگشت این حالت بسیار زمانبر خواهد بود. به عقیده بهزادفر به نظر می آید که التزام به بازگشایی نمادهای پالایشگاهی در سال ۱۳۹۳ موجب چنین غافلگیری هایی شده است.
وی با اظهار این مطلب که بازگشایی نماد های پالایشگاهی نکات مثبتی نیز داشته است، گفت: می توان این موضوع را در نهایت به نفع بازار سرمایه دانست؛ یکی از نکات مثبت این بازگشایی را می توان شناسایی کف بازار دانست. به هر حال با افت قیمت نفت و ریزش ۵۰ درصدی آن در عرض ۶ ماه، تقریبا شرکت های مرتبط با این ریزش در بازار سرمایه تاثیر پذیری خود را داشته اند و فقط نمادهای پالایشگاهی با ابهام و کاهش ارزش بوده اند، به عقیده تحلیلگران نیز قیمت نفت هم اکنون در کف خود قرار دارد و ریزش بیشتر و سنگین تر آن دور از ذهن است، بنابراین اینگونه می توان ادعا کرد که تاثیرپذیری تمام صنایع مرتبط با نفت از این محصول تقریبا تمام شده است و با بالا رفتن احتمالی آن در صنایع مرتبط نیز شاهد رشد خواهیم بود.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: حداقل در بدترین شرایط در صورت تثبیت قیمت نفت شاهد ریزش بیشتری نیز نخواهیم بود، همچنین وضعیت شرکت های سرمایه گذاری نیز با بسته شدن نمادهای پالایشگاهی بسیار مبهم بوده است که این خود موجب ایجاد ریسک شده است، با بازگشایی نمادهای پالایشگاهی تکلیف این نمادها و رقم دقیق NAV آنها نیز مشخص شده است.
وی نکته مثبت دیگر در این بازگشایی را افزایش قدرت نقدشوندگی بازار دانست و گفت: نقد شوندگی یکی از ویژگی های مهم بورس است و حتی می توان ادعا کرد که مهم ترین فاکتور بازارثانویه نیز هست، گرچه سهامداران پالایشگاهی ضرر و زیان دیده اند، اما این موضوع بهتر از توقف این نمادها برای طولانی مدت بوده است. بسیاری از سرمایه گذاران بین ریسک غیر معمول و زیان گزینه دوم را انتخاب می کنند.
 
بهزادفر در ادامه تصریح کرد: با این اوصاف سال ۱۳۹۳ را می توان پایانی بر تمامی ریسک های غیر متعارف مرتبط بازار - به جز توافق هسته ای- دانست. امید است با مرتفع شدن این ریسک نیز سرمایه گذاران شاهد بازار پر بازدهی در سال ۱۳۹۴ باشند.

 
اتمام بزرگ ترین بهانه نزول بازار
حسین عبدی از کارشناسان و تحلیلگران بازار سرمایه معتقد است با وقوع ریزش بزرگی که با باز شدن سهام شرکت های پالایشگاهی همه انتظارش را می کشیدند، یکی از مهم ترین بهانه ها برای رکود و نزول بازار از میان رفت و به نوعی شرایط برای برون رفت از بحرانی که در سال ۹۳ دچار آن بودیم فراهم شد؛ کاهش شدید شاخص بورس در یک روز بسیار دردناک اما در عین حال یک وضعیت استثنا بود که در چند شرکت بزرگ بورسی اتفاق افتاد، افت پالایشی ها اگرچه نگران کننده بود، اما حداقل باری را از دوش بازار سرمایه کشورمان برداشت، باری که در گذر زمان سنگین و سنگین تر شده بود.
وی با اشاره به اینکه عوامل کلان اقتصادی، اصلی ترین مولفه های سرمایه گذاری هستند، گفت: در حال حاضر سیگنال مثبتی را از سمت مولفه های کلان اقتصادی به صورت عملی شاهد نبوده ایم و بیشتر عوامل مثبت فعلا عوامل روانی بوده اند، اما برخی مشکلات در اقتصاد کلان همچنان می توانند تهدیدهای اصلی برای بازار باشند. به گفته وی در حال حاضر نمی توان شرایط رونق را به همین زودی برای صنایع متصور بود، از سوی دیگر، کاهش درآمدهای نفتی نیز اثرات خود را در سال ۹۴ بیشتر نشان خواهند داد
وی ادامه داد: در این شرایط، عوامل روانی که می تواند به دنبال اخبار مثبت ناشی از مذاکرات حاصل شود می تواند تا حدودی به اوضاع بورس سروسامانی دهد؛ با در نظر گرفتن ریسک های سیستماتیک (ریسک های خاص بازار سرمایه ایران) اکنون می توان به صنایعی نظیر بانک، حمل و نقل، دارو و خودرو خوشبین بود. این تحلیلگر با محتمل دانستن توافقات اظهار کرد: به رغم اخبار مثبت از نتایج مذاکرات برای رسیدن به رشدی پایدار در بازار سرمایه نیازمند تغییرات ساختاری هستیم و هنوز با تغییرات ملموس و مثبت فاصله زیادی داریم. به طور کلی در شرایط کنونی، تنها می توان با استفاده از امواج خوش بینی ناشی از مذاکرات به صورت کوتاه مدت اقدام به سرمایه گذاری کرد.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه افزود: برای سرمایه گذاری بلند مدت نیاز به رونق تولید و عادی شدن شرایط داریم، این در حالی است که به دلیل وابستگی اقتصاد کشور به نفت و پایین آمدن درآمد های نفتی نیز چشم انداز مثبتی حاصل نیست، بنابراین تنها می توان به صنایعی خاص چشم دوخت و در آنها به صورت کوتاه مدت یا میان مدت سرمایه گذاری کرد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir