اتاق بازرگانی، بایدها‌و‌‌نبایدها

اقتصاد ایرانی: صحبت از جوانان و حضور فعال آنان در عرصه های اقتصادی ابزاری جدید است که در دست بسیاری قرار گرفته تا با استفاده از آن پله های نردبان خود را مستحکم تر کنند و پس از عبور از این پله ها از یاد ببرند که پای خود را بر کدام پله ها نهاده اند تا به سکوهای کنونی برسند. این روند در بسیاری از صحنه های اجتماعی به وضوح دیده می شود و کار را به جایی رسانده که در میان جوانان صحبت از توانمند سازی و ایجاد فرصت برای آنان به یک ضدارزش تبدیل شده است، چراکه کار تنها در حد صحبت و شعار باقی مانده و اقدام عملی و جدی ای تاکنون دیده نشده است. جوانان فعال و توانمند که امروزه به دلیل تغییرات ماهوی در ساختارهای تجاری و اجتماعی، عناصر اصلی هر حرکت موثری در کشور هستند، به دلیل اصرار برخی از پیشکسوتان برای ماندن در مناصب اصلی، هنوز امکان حضور و بروز مناسب را در عرصه های تجاری و اجتماعی و ساختار های موثر قدرت نیافته اند. تجربه نشان داده، در بسیاری از این مناصب، حضور حداقلی جوانانی که به پشتوانه تلاش وافر خود و حمایت گروهی کوچک از پیشکسوتان امکان ارایه توانمندی های خود را یافته اند، حضوری موفق و بسیار موثر بوده است. در این شرایط حمایت از حضور جوانان در عرصه های اقتصادی و علی الخصوص حضور آنان در هیات های نمایندگان اتاق های بازرگانی می تواند راهکاری مناسب برای ایجاد فضای فعالیت برای جوانان باشد، چراکه در هیات نمایندگان جوانان تحصیل کرده و بسیار توانمند، می توانند در کنار پیشکسوتان، انرژی، تخصص، کارآمدی و روزآمدی را به عرصه اقتصاد بازگردانند و رکود و جمود فعلی که بر بسیاری از بخش های اقتصادی حاکم است را در هم شکنند و فضا را برای حرکت به سمت روش های نوین مدیریت و بازرگانی باز کنند. این تحول نیاز اصلی در عرصه اقتصاد کشور و علی الخصوص در بخش خصوصی است. اصلی ترین دلیل برای عدم کارآمدی روش های گذشته، شرایط فعلی حاکم بر بازارهای اقتصادی و عدم توسعه یافتگی در حوزه بخش خصوصی است و این مهم را یادآوری می کند که فضای اقتصاد کشور نیازمند نیرو و تفکراتی جدید است.  به نظر می رسد زمان آن رسیده که پا را از لقلقه های زبانی شعار گونه فراتر گذاشته، فضا را برای حضور جوانان در عرصه های مدیریتی و اقتصادی بازکنیم. اینکه هرروزه بر فرار مغزها تاکید کنیم و راه حضور آنها در عرصه های مدیریتی را بسته نگاه داریم، به نظر منطقی نیست.  در وجهی دیگر، تفکر حاکم در برخی از اتاق های بازرگانی در گذشته به شکلی بوده که برای فرار از ارسال مانده پایان سال بودجه اتاق و صد البته با تصویب هیات نمایندگان، اقدام به خرید باغ و خودرو برای اتاق ها کرده اند. آیا به راستی اتاق های بازرگانی نیازمند این تعداد خودرو و باغ هستند. ریشه این اقدامات در آنجا است که عدم حضور خلاقیت باعث شده روش هایی این چنین در اداره اتاق های بازرگانی به کار گرفته شود. مشکل دیگر در اتاق های بازرگانی عدم توجه به قانون اتاق ها و دلیل تشکیل آن است. اتاق های بازرگانی به عنوان پارلمان بخش خصوصی تشکیل شده اند و در زمان تشکیل، دلیل اصلی برای تشکیل اتاق بازرگانی حمایت از بخش خصوصی بود تا با در اختیار داشتن یک نهاد قدرتمند و تریبونی قوی بتواند در اقتصادی که بخش اصلی آن دولتی است، از حداقل حقوق قانونی خود بهتر دفاع کند. هجمه افراد منسوب به دولت برای کسب کرسی های اتاق در تمام کشور، به شکلی است که درصورت تحقق می تواند اتاق را به طور کامل از مسیر تعریف شده خود خارج و به ابزاری جدید دردست دولت بدل کند.با حضور چهره ای مانند دکتر نهاوندیان در دولت جدید، امید این بود که با نگاه ویژه تری به اتاق های بازرگانی نگریسته و تلاش شود اتاق های بازرگانی با به دست آوردن موقعیت حقیقی خود در راستای اهداف تعریف شده برای اتاق ها گام های موثرتری بردارند. به امید آنکه هیات های نمایندگی اتاق های بازرگانی کشور در دوره جدید، از بخش خصوصی حقیقی و به دور از رانت ها و ویژه خوارها تشکیل شود و فضای بیشتری برای حضور جوانان در این عرصه به وجود آید.

*سعید بزرگی . استاد دانشگاه

*انتشار یافته درروزنامه شرق