همه آنچه که باید درباره کاهش قیمت نفت بدانید

اقتصاد ایرانی: به نظر می رسد، صنعت نفت با تاریخ فراز و نشیب هایش وارد مرحله تازه ای از نزول قیمت ها گشته است.

قیمت نفت از ماه ژوئن تاکنون به بیش از نصف و به پایین ترین سطح از زمان اوج رکود سال ۲۰۰۹ رسیده است. نفت خام آمریکا به بشکه ای ۴۸ دلار رسید و نفت خام برنت که مورد استفاده بسیاری از پالایشگاه های آمریکایی است، حدود ۵۰ دلار در هر بشکه قیمت گذاری شده است. تحلیل گران نفتی پیش بینی می کنند که قیمت ها تا کم تر از ۴۰ دلار نیز خواهد رسید.

اما چرا قیمت نفت به این سرعت کم می شود و چرا اکنون این اتفاق می افتد؟ این یک سوال پیچیده است اما با عرضه و تقاضای اقتصادی آسان تر می شود.

تولید داخلی ایالات متحده آمریکا در طی شش سال گذشته حدودا دو برابر شد و بدین ترتیب نفتهای وارداتی را مجبور کرد که مقصد دیگری بیابند. نفت عربستان سعودی، نیجریه و الجزیره که زمانی در ایلات متحده جا داشتند به یکباره وارد رقابت در بازارهای آسیایی شدند و تولیدکنندگان مجبور به کاهش قیمت گشتند.

در طرف تقاضا نیز اقتصاد اروپا و کشورهای درحال توسعه رو به تضعیف است و خودروها نیز بیشتر به سمت بهره وری انرژی پیش می روند. بدین ترتیب تقاضا برای سوخت رو به کاهش است.

چه کسی از کاهش قیمت ها سود می برد؟

هر راننده ای می تواند بگوید که قیمت گازوئیل در ماه های اخیر بیش از یک دلار در هر گالن کاهش داشته است. سوخت دیزلی، مازوت و گاز طبیعی نیز به شدت با کاهش قیمت مواجه بودند. خانوارها امسال حدود ۷۵۰ دلار کم تر برای گاز هزینه می کنند.اروپایی ها و مصرف کنندگان سراسر دنیا نیز سود مشابهی خواهند برد.

آخرین کاهش قیمت های انرژی- گاز معمولی در نیوانگلند گالونی ۲.۳۵ دلار است که این رقم در اوائل دسامبر ۲.۹۴ دلار بود و در ایالت های غرب میانه ۱.۹۵ دلار است- به گروه های با درآمد کم تر کمک می کند چرا که هزینه سوخت بخش عمده ای از درآمدهایشان را به خود اختصاص می دهد.

چه کسانی ضرر می کنند؟

کشورها و ایالت های تولید کننده نفت. ونزوئلا، ایران، نیجریه، اکوادور، برزیل و روسیه چند دولت نفتی هستند که از تلاطم های اقتصادی و حتی سیاسی آسیب خواهند دید. دولت های خلیج فارس سرمایه گذاری کم تری در دنیا خواهند کرد و حتی ممکن است کمک های آن ها به کشورهایی همچون مصر نیز قطع شود.

در ایالات متحده نیز آلاسکا، داکوتای شمالی، تگزاس، اوکلاهما و لوئیزیانا با چالش های اقتصادی مواجه خواهند شد. برخی شرکت های کوچک نفتی که با قرض سنگین مواجه هستند نیز ممکن است به دلیل فشار بانک هایی که از آن وام گرفته اند، از کسب و کار خارج شوند.

چه اتفاقی برای اوپک رخ داد؟

به گفته تحلیل گران، یک عامل اصلی در کاهش قیمت ها، عدم تمایل مستمر اوپک کارتلی از تولیدکنندگان نفت برای مداخله در تثبیت بازار هاست. قیمت نفت اوپک حدود ۴۰ درصد از زمانی که سازمان در نشست نوامبر خود تصمیم به کاهش تولید گرفت، پایین آمد.

ایران، ونزوئلا و الجزیره از اوپک خواستند تا با کاهش تولید قیمت ها را بهبود بخشند اما عربستان سعودی، امارات متحده عربی و سایر متحدین عربی آن از این کار سرباز زدند. در همین زمان عراق نیز تولید بیشتری دارد.

مقامات عربستان سعودی گفته اند که اگر تولید را کاهش دهند و قیمت ها بالا روند، سهم بازار را از دست خواهند دارد و رقبای آن ها سود خواهند برد. آنها تمایل خود را برای افزایش قیمت ها اعلام نموده اند، اما بنا به گفتی تحلیل گران بلوف می زنند.

آیا توطئه ای برای کاهش قیمت ها وجود دارد؟

چند تئوری توطئه در این باره وجود دارد.حتی برخی از مدیران نفتی نیز به این نکته اشاره می کنند که عربستان سعودی به دنبال ضربه زدن به روسیه و ایران است و همچون ایالات متحده انگیزه کافی دارد تا این دو تولید کننده نفتی را به کاهش قیمت بکشاند. کاهش قیمت نفت در دهه ۱۹۸۰ نیز به سقوط اتحاد جماهیر شوروی کمک کرد.  اما شاهدی برای حمایت از این تئوری های توطئه وجود ندارد و عربستان سعودی و ایالات متحده همکاری چندانی با هم نداشته اند.

قیمت های نفت چه زمانی بازیابی می شوند؟

چندان به زودی نیست. تولید نفت هنوز در ایالات متحده و سایر کشورها بالاست. بسیاری از بانک های وال استریت پیش بینی می کنند که قیمت نفت در ماه های آینده حتی به کم تر از ۴۰ دلار در هر بشکه خواهد رسید.

اما تولید در نیمه دوم سال کاهش خواهد داشت و بازیابی قیمت های نفت خام نیز آغاز خواهد شد. تاریخ نفت، تاریخی از فراز و نشیب های قیمت هاست.

منبع: نیویورک تایمز