۱۰۰ دقیقه گفت‌وگوی ظریف و کـری
اقتصاد ایرانی: دستور کار مذاکرات روز گذشته ظریف و کری که نخستین مذاکره پس از مذاکرات نوامبر ٢٠١٤ در وین است «تسریع در روند مذاکرات هسته ای» به منظور دستیابی به توافق جامع تا قبل از ضرب الاجل تعیین شده عنوان شده است. جان کری هنگام ورود به ژنو در روز سه شنبه گفت که هدف از دیدار با ظریف، ارزیابی نتایج گفت وگوهای هسته ای تا این مرحله و چگونگی تسریع در روند این مذاکرات است. وزرای خارجه ایران و آمریکا روز گذشته در دو نوبت نشست هایی را برگزار کردند که نشست صبح آنها به مدت ۱۰۰ دقیقه به طول انجامید. دور دوم مذاکرات نیز دیشب به وقت تهران برگزار شد که تا لحظه تنظیم این گزارش خبر جدیدی از آن مخابره نشده است. همزمان با این گفت وگوها، روز چهارشنبه شبکه بی بی سی جو حاکم بر محل برگزاری گفت وگوها را «مثبت» توصیف کرده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، خبرنگار این شبکه پیش از دیدار جان کری و ظریف گفت با وجود اختلاف نظرهایی که پیش تر وجود داشت، نشانه های پیش از دیدار روز چهارشنبه کری و ظریف، مثبت به نظر می رسد. محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس جمهوری نیز روز گذشته با اشاره به اینکه دولت رویکرد و تعاملی سازنده در زمینه مذاکرات هسته‌ای در پیش گرفته است گفت که امیدواری فراوانی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات وجود دارد.
آمادگی برای به نتیجه رساندن موضوعات
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران که روز چهارشنبه وارد ژنو شد با بیان اینکه باید «پیشنهادهای تازه و جامعی مطرح شود»، تاکید کرد که امکان رسیدن به توافق کامل وجود دارد ولی نیازمند تصمیم و اراده سیاسی همراه با شجاعت است. ظریف در جمع خبرنگاران به این موضوع اشاره کرد که در حال حاضر به مرحلهای رسیدهایم که ضرورت دارد طرف مقابل تصمیمات خود را بگیرد تا بتوانیم از این طریق به سمت جلو پیش برویم. همچنین وزیر امور خارجه از طرح پیشنهادهای تازه و جامع در این مذاکرات خبر داد و افزود: «آمادگی داریم که همه موضوعات را به نتیجه برسانیم اما باید ببینیم که طرف مقابل چقدر آمادگی دارد.» در عین حال او بر طرح نشدن خط قرمزهای بی مورد طرف مقابل به ویژه کشورهای غربی تاکید کرد. وزیر امور خارجه ایران در واکنش به چالش دولت آمریکا با کنگره این کشور و تماسهای اخیر اوباما با نتانیاهو نیز گفت: «ما در مذاکرات هسته‌ای با دولت آمریکا به صورت یک مجموعه برخورد میکنیم؛ بنابراین همراه کردن قسمتهای مختلف دولت آمریکا و یکپارچه شدن سیاستهای آن برعهده قوه مجریه آمریکا است.» در این دور از مذاکرات مجید تخت روانچی و عباس عراقچی معاونان ظریف، امیرحسین زمانی نیا معاون بین الملل وزیر نفت، حمید بعیدی نژاد، داود محمدنیا، محمد امیری و پژمان رحیمیان، وزیر امور خارجه را همراهی میکنند. به گزارش «ایرنا»، یک عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای پیش از عزیمت به ژنو گفت: «طرفین درباره همه موضوع ها با یکدیگر بحث و گفت وگو خواهند کرد.» حجم غنی سازی ایران و جدول زمانی لغو تحریمها و مدت زمان توافق جامع، از مهم ترین محورهای اختلافی میان طرفین است. ویلیام جوزف برنز معروف به بیل برنز، وندی شرمن و جیک سولیوان نیز کری را در سفر ژنو همراهی میکنند. این نخستین مذاکره میان ایران و آمریکا است که از حضور کاترین اشتون نماینده ویژه اتحادیه اروپا در مذاکرات هسته ای ایران و ١+٥ در آن خبری نیست. ظریف پس از یک روز اقامت در ژنو و دیدار با همتای آمریکایی خود، قرار است در سفری دورهای به چند کشور اروپایی سفر کند. ظریف روز یکشنبه پس از رایزنی با همتای قبرسی خود در یک نشست مشترک خبری گفت: «حضورم در ژنو فقط برای مذاکره با وزیر خارجه آمریکا است اما اینکه چقدر در اروپا باشم بستگی به سایر برنامههایم در سفر به اروپا دارد که بعد از مذاکرات ژنو است.»
دیدار ظریف با موگرینی و اشتاین مایر
براساس آنچه ظریف پس از ورود به محل مذاکرات بیان داشت او در سفرش به اروپا با فدریکا موگرینی، نماینده عالی اتحادیه اروپا نیز دیدار می کند. همچنین قرار است وزیر امور خارجه ایران با وزیران خارجه برخی از کشورهای اروپایی دیدارهایی داشته باشد. در این باره روز گذشته سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان از سفر محمدجواد ظریف، به این کشور با هدف گفت وگو با همتای آلمانی خود خبر داد. مارتین شفر افزود: «وزیرامور خارجه ایران در ادامه مذاکرات هسته‌ای دوجانبه با همتایان خود در گروه ۱+۵ امروز (پنج شنبه) در برلین با فرانک والتر اشتاین مایر دیدار خواهد کرد.» مذاکرات رسمی ایران و ١+٥ امروز پنج شنبه ۲۵ دی ماه در سطح معاونان وزیران خارجه و بدون حضور ظریف و اشتون برگزار میشود. ایران و ١+٥ پس از آنکه در ٢٤ نوامبر نتوانستند به توافق نهایی دست یابند مذاکرات خود را تا اول ژوئیه ٢٠١٥ تمدید کردند تا در چهار ماه نخست به توافق کلی یا سیاسی دست یابند و در سه ماه بعدی، جزئیات توافق را نهایی کنند.
هارف: اوباما تحریم جدید را وتو می‌کند
دور جدید گفت وگوهای هسته‌ای میان ایران و ۱+۵ در شرایطی آغاز شد که به تازگی کنگره جدید با اکثریت جمهوری خواهان در آمریکا کارش را آغاز کرده است. کنگره ای که از پیش از شروع به کارش، تهدید به تصویب تحریم های جدید علیه ایران را در پیش گرفته بود. مارک کرک، سناتور جمهوری خواه در کنگره چندی پیش گفت، انتظار دارد کمیته بانکی سنا در طول چند هفته آینده به طرحی که او مشترکا با سناتور رابرت منندز تهیه کرده رای بدهد. طبق این طرح در صورتی که مذاکرات هسته ای جاری با ایران شکست بخورد تحریم های جدیدی علیه این کشور اعمال خواهد شد. طرح کرک ـ منندز در دسامبر سال ۲۰۱۳ به سنا معرفی شده بود اما دموکرات های هم حزب باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا با به رای گذاشتن آن در سنا موافقت نکردند. کاخ سفید تاکید داشت که تصویب این طرح می تواند مذاکرات هسته‌ای با ایران را به خطر بیندازد. به گزارش واحد مرکزی خبر به نقل از پایگاه اینترنتی کاخ سفید، باراک اوباما یک روز پیش از مذاکرات کری-ظریف با حضور در کنگره بار دیگر تاکید کرد که تحریمهای جدید علیه ایران، می تواند مذاکرات را از مسیر خود منحرف کند و آمریکا را در ائتلاف بین المللی منزوی کند. سامانتا پاور سفیر آمریکا در سازمان ملل هم پیش از این درباره هرگونه اقدام کنگره برای اعمال تحریمهای جدید علیه ایران هشدار داده و گفته بود هرگونه تحریم جدید به مرگ مذاکرات هسته‌ای منجر خواهد شد و ایران را قادر خواهد کرد، آمریکا را مقصر تخریب مذاکرات و فروپاشی آن معرفی کند. همزمان، وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که تصویب هرگونه لایحه تحریمی علیه ایران در کنگره در زمان مذاکرات هسته ای، از سوی رئیس جمهور آمریکا وتو خواهد شد. ماری هارف، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نشست خبری هفتگی خود در واکنش به اظهارات یک مقام وزارت خارجه که گفته بود مذاکرات موجب توقف پیشرفت برنامه هسته ای ایران شده است نه تحریم ها، گفت: «من با این موضوع موافقم که تحریم ها نه بزرگ ترین دلیل بلکه یکی از دلایلی است که ما را پای میز مذاکره با ایران نشانده است.» حسن روحانی رئیس جمهور ایران اخیرا خطاب به ۱+۵ با تاکید بر اینکه دوران تهدید و تحریم سپری شده است، گفت که هر مقدار این گروه در برابر ایران راه منطقی و سرعت عمل را در پیش نگیرند، ضرر خواهند کرد. مقامات ایرانی همواره تاکید دارند این تحریم ها نبوده است که موجب آمدن تهران پای میز مذاکره شده، بلکه تلاش ایران برای حل مساله هسته ای و رفع نگرانی های غرب در این زمینه، دلیل ایران برای مذاکره است. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا همچنین درباره تلاش کنگره برای تصویب لایحه تحریم جدید ایران در صورت شکست مذاکرات، تاکید کرد: «هرگونه لایحه ای که تحریم جدید ایران را حتی به صورت مشروط در پی داشته باشد، باید برای اجرایی شدن به تصویب و امضای رئیس جمهور آمریکا برسد. همان طور که قبلا گفتیم از نظر ما، از نظر ایرانی ها و دیگر جهانیان، این اقدام، نقض برنامه اقدام مشترک است و می تواند ایران را نیز به نقض آن و بازگشت به برنامه هسته ای گذشته اش تشویق کند.» او افزود: «همان طور که سامانتا پاور سفیر آمریکا در سازمان ملل گفته است، تصویب چنین لایحه ای می تواند به روند مذاکرات آسیب بزند. تاکید می کنم که اگر ما بخواهیم درصورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات ایران را تحریم کنیم، این کار را در عرض ۲۴ ساعت انجام می دهیم.» اما در مقابل، مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه ایران در رابطه با تهدیدات کنگره مبنی بر اعمال تحریمهای جدید با بیان اینکه استفاده از ابزار فرسوده کنگره برای تحریمها اشتباه است، میگوید: «ناکارآمدی این گونه اقدامات برای جهان اثبات شده و ملت ایران میتواند با توجه به برنامههای خود چشم اندازش را تعیین کند.»
ارزیابی وزارت خارجه از مذاکرات
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در آستانه دور جدید مذاکرات هسته‌ای در نشست خبری گفت وزارت امور خارجه نسبت به هر دوره از مذاکرات و روند آن ارزیابیهایی خواهد داشت و هر وقت احساس کنیم که متناسب با خواست ما نیست و مسیر، مسیری نیست که به توافق جامع، عادلانه و عاقلانه و متناسب با خواست ما دست یابد، تصمیمات جدیدی را اتخاذ می کنیم. افخم درباره نقش روسیه در مذاکرات با توجه به سفر اخیر سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه این کشور به تهران نیز توضیح داد که روسیه از وزن موثری برخوردار است و میتواند نقش فعال تری برای رسیدن به توافق عادلانه و عاقلانه ایفا کند؛ بنابراین این مشورتها مهم بوده و در مجموع گفت وگوها نیز موثر است. به گفته وزارت امور خارجه ایران، مذاکرات ایران با گروه ۱+۵ و آمریکا صرفا در بحث هسته ای است و ایران درباره برنامه هسته‌ای و حل مسالمت آمیز مساله به دنبال روشنگری است.
