ژانویه معکوس در بازار دلار

اقتصاد ایرانی: در حالی که تجربه بازارهای جهانی بورس نشان می دهد ژانویه، ماه افزایش بازدهی است و به همین دلیل صاحب نظران از اثر ژانویه سخن می گویند، به نظر می رسد که این اثر در بازار ارز ایران کارکرد معکوس داشته است. دامنه نوسانات دلار از پنج شنبه هفته گذشته محدود شده و حتی میزان افت قیمت دیروز در سه هفته اخیر بی سابقه بوده است. برخی از فعالان بازار این اتفاقات را ناشی از تعطیلات ژانویه و کاهش حجم معاملات بازار عنوان می کنند؛ اما در مورد آنچه پس از تعطیلات روی خواهد داد اختلاف نظرهایی وجود دارد، کسانی قائل به کاهش و کسانی قائل به افزایش تقاضا پس از پایان تعطیلات هستند.
به گزارش دنیای اقتصاد، رئیس کل بانک مرکزی در روزی که قیمت دلار شاهد افت بود، از احتمال تعدیل تقاضا پس از تعطیلات ژانویه خبر داد. دوشنبه شاخص بازار ارز ایران پس از تجربه ۳ روز آرامش کاری، رو به کاهش گذاشت تا وارد محدوده ۳۵۶۰ تومان شود. درواقع آنچه در بازار روز دوشنبه جلب توجه می کرد، نوسان دلار تحت تاثیر «اثر معکوس ژانویه» بود. شواهد به دست آمده از بازارهای بورس جهان در مورد بازده های فصلی نشان دهنده این است که بازده سهام در ماه ژانویه به طور معنا داری بیشتر از دیگر سایر ماه های سال است. جالب اینجا است که به نظر می رسد اثر ژانویه در بازار ارز داخلی معکوس اثر ژانویه بر بازار سهام های خارجی عمل کرده است. دامنه نوسانات دلار از پنج شنبه هفته گذشته محدود شده و قیمت این ارز در مدار نوسانی ۳۵۶۵ تا ۳۵۸۰ تومان قرار گرفته است. برخی از فعالان بازار ارز کاهش دامنه نوسانات و کاهش بازدهی بازار ارز را ناشی از نزدیک شدن به تعطیلات ژانویه و کاهش حجم معاملات بازار عنوان کردند. به گفته آنها در این ایام برخی بازارهای خارجی مانند بازار دبی تعطیل است و تقاضای شرکت های متقاضی ارز برای انجام معاملات پایین می آید.

تفاوت قیمتی دو بازار
دیروز قیمت دلار در نزدیکی های پاساژ افشار با بهای این ارز در مرکز سبزه میدان اندکی تفاوت می کرد. روز گذشته هر اسکناس سبز آمریکایی بین بازیگران غیررسمی مرکز پاساژ افشار به بهای ۳۵۵۵ تومان معامله شد اما در مرکز معاملات بازار سبزه میدان دلار با اختلافی ۳ تومانی با قیمت ۳۵۵۸ تومان معامله شد. نکته این است که این اختلاف در طول روز حفظ شد.  دلار در سومین روز هفته معاملات خود را با قیمت ۳۵۶۵ تومان شروع کرد که کاهشی ۱۰ تومانی نسبت به روز یکشنبه داشت. در ادامه روز نیز بهای این ارز با نوسانات چندانی مواجه نشد و در ساعات پایانی بازار، دلار با همین قیمت ۳۵۶۵ تومان به کار خود پایان داد تا بهای این ارز ۱۰ تومان کاهش نسبت به روز قبل را ثبت کرده باشد. دیروز در بازار همچنین حجم معاملات نقدی کم بود و بیشتر معاملات به شکل مدت دار میان فعالان غیررسمی انجام می شد.

  تحلیل شرایط جدید
از پنج شنبه هفته قبل دامنه نوسانات دلار کاهش یافته و تغییرات قیمتی این ارز بین ۵ تا ۱۰ تومان بوده است تا بازار شاهد تحلیل های تازه ای باشد. در این بین دیدگاه های فعالان بازار نسبت به علل کاهش تغییرات این ارز متفاوت است. گروهی از فعالان کاهش نوسانات را مرتبط با تعطیلات ژانویه و کاهش تقاضای ارزی می دانند. به گفته آنها در این ایام برخی بازارهای خارجی مانند بازار دبی تعطیل است و به این دلیل تقاضای شرکت های متقاضی ارز برای انجام معاملات پایین می آید. این در حالی است که هفته قبل و پیش از نزدیک شدن به هفته منتهی به این تعطیلات تقاضای معامله گران افزایش یافت و قیمت دلار سطح ۳۶۰۰ تومان را نیز لمس کرد. دیروز رئیس کل بانک مرکزی نیز در حاشیه «چهارمین همایش سیاست های پولی و چالش های بانکداری و تولید»، از احتمال کاهش قیمت دلار پس از تعطیلات ژانویه خبر داد. ولی الله سیف ضمن اشاره به تاثیر افزایش تقاضا در روزهای آخر ماه دسامبر، احتمال داد که بعد از ژانویه تقاضای بازار کاهش یابد و شرایط بازار متعادل تر شود.
این در حالی است که به گفته برخی فعالان پس از تعطیلات ژانویه بخش دیگری از معاملات از سر گرفته خواهد شد و پس از آن بازار حالت عادی تری به خود خواهدگرفت. همچنین دوشنبه اکبر کمیجانی، قائم مقام بانک مرکزی نیز در حاشیه همایش پیش گفته، عوامل بنیادی اقتصادی و عوامل غیر اقتصادی را از عوامل اثرگذار بر نرخ ارز عنوان کرد. به گفته او با بررسی عوامل بنیادی اقتصاد متوجه می شویم که تصویر وضعیت بنیادی اقتصاد با بهبود مواجه شده است اما این مقام مسوول تصریح کرد که «در کنار عوامل بنیادین اقتصاد، عوامل غیراقتصادی نیز گاهی به صورت شوک در بازار ایفای نقش می کنند که عمر کوتاهی دارند.» اما برخی دیگر از بازیگران بازار ارز انتظار معامله گران برای کاهش قیمت و خرید ارز در نرخ های پایین تر از قیمت فعلی را عامل دیگر کاهش نوسانات می دانند. به گفته آنها در روزهای اخیر برخی از معامله گران بزرگ در بازار خرید چندانی انجام نمی دهند و در انتظار افت قیمت ها هستند. به اعتقاد آنها این گروه نوسان گیران ارزی هستند که تلاش دارند با قیمت هایی پایین به خرید ارز بپردازند و با افزایش قیمت ارز خریداری شده خود را به فروش برسانند. این در حالی است که تعدادی دیگر از فعالان اعتقاد دارند در شرایط فعلی تقاضای زیادی برای دلار وجود ندارد و از سوی دیگر افراد زیادی نیز تمایلی به فروش ارز ندارند و این دو عامل باعث کاهش دامنه نوسانات دلار است.

کاهش بهای سکه
دیگر خبر روز دوشنبه کاهش قیمت سکه بهار آزادی بود. هر سکه بهار آزادی طرح جدید روز دوشنبه با بهای ۹۹۵ هزار تومان معامله شد که کاهشی ۲۰۰۰ تومانی نسبت به قیمت روز یکشنبه را نشان می داد. کاهش ارزش سکه در بازار داخلی با توجه به افت ارزش دلار و افت بهای اونس در بازارهای جهانی دور از ذهن نبود. بازارهای جهانی طلا صبح دوشنبه را با کاهش قیمت فلز زرد آغاز کردند تا افت ارزش دلار در بازار ایران هم به این عامل افزوده شود. در صورت ادامه افت بهای اونس و ثبات نسبی دلار، می توان در انتظار کاهش بیشتر قیمت سکه بود.