چرایی نفوذ روز افزون اقتصاددانان از نگاه اکونومیست

اقتصاد ایرانی:«جان مینارد کینز» اقتصاددان شهیر انگلیسی جمله مشهوری دارد که در آن می گوید: چقدر خوب بود اگر اقتصاددان ها می توانستند با مدیریت نگاه دیگران به موقعیت خود، اقتصاددانان را به عنوان افراد شایسته و بافکر معرفی نمایند. واقعیت این است که علی رغم همه اشتباهات این گروه و شکست های عدیده اقتصاددانان در تشخیص بحران های مالی، این افراد همچنان از تاثیرگذاری بالایی برخوردارند. اقتصاددانان جزء ستون نویس های ثابت روزنامه مشهورند و برخی از آنها به سیاستمداران و تجار مشاوره می دهند.

یکی از علل تاثیرگذاری این قشر بنا بر گزارشی که مجله انگلیسی اکونومیست ارائه داده است، باور اقتصاددانان به برتری خویش می باشد. بنا بر تحقیق انجام شده در دانشگاه هاروارد در سال ۱۹۸۵ تنها ۹ درصد از فارغ التحصیلان اقتصاد بر این باور بودند که این رشته، علمی ترین رشته در حوزه علوم اجتماعی است. اما هر چه اقتصاد بیشتر به سمت و سوی ریاضی متمایل می شود، اعتماد به نفس شاغلان این حوزه نیز بیشتر می گردد. تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۰۳ روی اقتصاددانان فارغ التحصیل از دانشگاه هاروارد صحت این گفته را تایید می کند. نگاهی به وبلاگ های پرطرفدار در میان دانشجویان دکتری تخصصی نشان می دهد که این افراد نگاهی توام با تمسخر به سایر رشته ها دارند.

بنا بر گزارش اکونومیست، اقتصاددانان با توسل به روش های زیرکانه خودباوری خویش را ثابت می کنند. مقالات مجله معروف «نقد و بررسی اقتصادی» به طور عمده مطالب خود را به ۲۵ ژونال برتر اقتصادی ارجاع می دهند و نسبت ارجاع آنها به مجلات برتر اقتصادی نسبت به مجلات برتر علوم سیاسی ۵ به ۱ است. نتایج یک بررسی دیگر هم نشان می دهد که اساتید اقتصاد نسبت به اساتید سایر رشته ها نسبت به مطالعات میان رشته ای بدبین تر هستند.

آنچه که به گفته نگارندگان این گزارش در مجله اکونومیست تعجب برانگیز است این است که افراد عادی هم اقتصاددانان را به اندازه خود آنها باور دارند. روزنامه نگاران و سیاستمداران به دنبال مباحث جدی هستند و در پی پاسخ های روشن نیز می گردند. عمده دانشگاهیان افراد محتاطی هستند به طور مثال تاریخدانان در مورد اینکه آیا می شود چیزی از تاریخ آموخت یا خیر سوال می پرسند. اما در مورد اقتصاددانان این نکته صحت ندارد. به قول «مک کلوسکی» یک اقتصاددان با اطمینان در مورد نرخ سود در ماه آینده و یا کاهش یارانه های کشاورزی در کشوری خاص و تاثیر آن بر درآمد ملی سخن به میان می آورد و این همان چیزی که مخاطب در پی آن است.

منبع: اکونومیست