چرایی عدم موفقیت برخی برنامه‌ها در ایران
اقتصاد ایرانی: یک کارشناس اقتصادی، تنظیم ایستا و غیرپویای برنامه های پنج ساله ی توسعه در ایران را دلیل عدم موفقیت ۷۰-۶۰ درصد از اهداف این برنامه ها دانست.
به گزارش ایسنا، وحید شقاقی اظهار کرد: برنامه های توسعه در کشورهای پیشرفته به صورت پویا و سناریویی با راهبردهای مختلف تنظیم می شوند؛ در حالی که در ایران قالب برنامه ها ایستا هستند.
وی افزود: باید راهبردها، مشخص و هرکدام از بندهای سیاست های کلی دارای یک برنامه ی راهبردی باشد. هم چنین برنامه باید به صورت فرابخشی تنظیم شود تا بتواند سیاست های کلی برنامه ششم را محقق کند.
این کارشناس اقتصادی با بیان این که برنامه ششم باید مشخص، شفاف، واقعی، قابل اندازه گیری و مبتنی بر آسیب شناسی سیاست های کلی و برنامه های توسعه ی پیشین باشد، گفت: مشکل برنامه ریزی در کشور ما انباشت بیش از حد مواد قانونی و اولویت های متعدد است که طبیعتا در پنج سال قابل اجرا نیستند.
به گفته شقاقی، برنامه ششم باید بسیار محدود و مبتنی بر اولویت های مشخص پنج ساله باشد. الان در برنامه های توسعه ۳۰۰ – ۴۰۰ ماده می آوریم که با توجه به امکانات و منابع موجود قابلیت اجرا ندارند. این برنامه ها باید به ۱۰ ماده راهبرد اصلی بر اساس اولویت های کشور، تنظیم و عملیاتی شوند.
وی با بیان این که برنامه ششم، سه چالش اساسی را پیش روی خود می بیند، گفت: جمعیت و خانواده، آب و امنیت غذایی و نیز اقتصاد دانش بنیان، چالش های فراروی این برنامه هستند. درباره جمعیت باید گفت میانگین رشد باروری در کشور ۱.۳ تا ۱.۵ است که با میانگین جهانی (۲.۱) فاصله ی زیادی دارد. دولت برای رساندن میانگین رشد باروری به ۲.۱ باید اصلاحات ساختاری در زمینه هایی همچون سبک زندگی، اشتغال، فرهنگ، نظام اداری و ... ایجاد کند. در سیاست های برنامه ششم باید اهداف و ابرتهدیدها مدنظر قرار گیرند.
شقاقی با اشاره به میزان موفقیت برنامه های پنج ساله قبلی گفت: مناسب نبودن قالب ریخته شده، دلیل عدم موفقیت کامل این برنامه ها بوده است. نظام و چارچوب این برنامه ها سالهای بسیار پیش آماده شده و دولت هایی که با یک نگاه غیرپویا در قالب آن قرار گرفتند، موفقیت چندانی کسب نکردند.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: دولت ها معمولا چیزی را ولو به اشتباه می سازند بعد بر اساس آن حرکت می کنند. نظام برنامه ریزی که ایستا تنظیم شود با تغییر یکی از متغیرهای اقتصادی همچون نرخ ارز کل برنامه ریزی به هم می ریزد. دولت ها فکر می کنند مواد قانونی را باید تغییر دهند در حالی که مواد مشکلی ندارند بلکه نظام و ساختار برنامه ریزی باید تغییر کند و با چنین ساختار برنامه ریزی امکان تحول و پیشرفت شتابان وجود ندارد.
