بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : دوشنبه 3 آذر 1393      13:58

چهارمین رکود از سال ۲۰۰۸

اقتصاد ایرانی: ژاپن برای چهارمین بار از سال ۲۰۰۸ تاکنون از نظر فنی به رکود بازگشت و اقتصاد این کشور به طور غیرمنتظره برای دومین فصل متوالی کوچک شد. این بار اقتصاد ژاپن ۶/۱ درصد کوچک شد، زیرا افزایش مالیات بر فروش همچنان به رشد اقتصادی لطمه می زند.
به گزارش دنیای اقتصاد، شاید ژاپن تا زمانی که حقیقتا تنزل قیمت ها را شکست نداده بود نباید به اقدامات ریاضتی بیشتر دست می زد. دست کم این همان ایده ای است که به نظر می رسد شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن، به آن فکر می کند. او قصد دارد علاوه بر تاخیر در برنامه افزایش مالیات ها در سال آینده به منظور بازگرداندن احیای اقتصادی به مسیر درست، انتخابات زودهنگام برگزار کند و این کار منطقی است. آبه با برنامه پایان دادن به دو دهه بیماری اقتصادی ژاپن به نخست وزیری رسید. در واقع، به رغم نرخ بسیار پایین بیکاری و بهبود آشکار اقتصادی، ژاپن آنقدر که باید، ثروتمند نیست. همان طور که «برد دیلانگ» استاد اقتصاد دانشگاه کالیفرنیا، خاطر نشان می کند ژاپن پس از آنکه حباب اقتصادی این کشور در دهه ۱۹۹۰ ترکید از آمریکا عقب افتاد و از آن زمان به بعد به دلیل جمعیت سالخورده خود، نتوانسته است این عقب افتادگی را جبران کند.
بنابراین «آبه نومیکس» (اقتصاد آبه ای) متولد شد: یعنی محرک های پولی و مالی، به همراه «اصلاحات ساختاری» همچون وارد کردن زنان بیشتر به نیروی کار برای جبران دست کم بخشی از رشد از دست رفته ژاپن طی ۲۰ سال گذشته. اگر این برنامه اقتصادی موثر واقع می شد، کاهش قیمت ها متوقف می شد و این چرخه به وجود می آمد که تورم منجر به هزینه بیشتر مصرف کننده، هزینه بیشتر مصرف کننده منجر به سرمایه گذاری بیشتر کسب وکارها و سرمایه گذاری بیشتر کسب وکارها در نهایت منجر به تورم بیشتر و رسیدن آن به هدف ۲ درصدی بانک مرکزی ژاپن می شد.
اما مشکل این است که دولت در شرایطی دست به اقدام زد که اهدافش در تقابل با اهداف بانک مرکزی قرار داشت. به این گونه که در ابتدا، دولت برای روشن کردن موتور رشد پول خرج کرد و بانک مرکزی ژاپن برای انجام همین کار با پول هایی که جدید چاپ شده بود اوراق قرضه خریداری کرد. این کار موجب شد نرخ بیکاری به ۶/۳ درصد فعلی کاهش یابد و تورم افزایش یابد و نهایتا به محدوده مثبت بازگردد. اما شش ماه قبل، دولت بیش از آنکه درباره احیای اقتصادی نگران باشد، در مورد بدهی هایش که حدود  ۲۳۰ درصد از تولید ناخالص داخلی است، نگران شد. بنابراین مالیات بر فروش را از ۵ درصد به ۸ درصد افزایش داد و اقتصاد بی درنگ آشفته شد. بانک مرکزی ژاپن با خرید اوراق قرضه بیشتر از طریق چاپ پول بیشتر به این مساله واکنش نشان داد؛ اما این اقدام را پس از کاهش دوباره قیمت ها، این بار با منفی ۳/۰ درصد انجام داد.
به بیان دیگر، آبه نومیکس از یک محرک پولی و مالی به یک برنامه ریاضت مالی و یک محرک پولی بیشتر، تبدیل شده و در نتیجه موجب بازگشت تنزل قیمت ها شده است.
اما ژاپن واقعا از چه می ترسد؟ هرچه بیشتر به این موضوع فکر کنیم، کمتر به نتیجه می رسیم. دولت ژاپن تقریبا همه پولش را از مردم قرض گرفته است. بنابراین دلیلی ندارد دولت بخواهد یا مجبور شود بازپرداخت بدهی هایش را به تاخیر بیندازد؛ زیرا به معنی تاخیر در بازپرداخت بدهی های رای دهندگان خواهد بود و رای دهندگان این مساله را پای صندوق های رای تلافی خواهند کرد. علاوه براین دولت همیشه می تواند از دستگاه چاپ پول خود به عنوان آخرین راه چاره استفاده کند.
تضاد در اینجا است. همان طور که پل کروگمن، برنده نوبل اقتصاد می گوید دولت ژاپن به شدت تلاش می کند به تنزل قیمت ها پایان دهد، اما همزمان فکر می کند پیش از نگرانی سرمایه گذاران درباره کاهش بدهی ها از طریق چاپ پول، باید مالیات ها را افزایش دهد. در واقع دولت باید از این ترس استفاده می کرد تا مردم را متقاعد کند که تورم درحال افزایش است. به گفته نیکلاس کرافتس، اقتصاددان، این همان کاری است که بریتانیا بدهکار در دهه ۱۹۳۰ انجام داد.
پس از آنکه وزارت خزانه داری به جای بانک مرکزی عهده دار سیاست های مالی شد، مردم فکر کردند دولت محرکی برای افزایش تورم در اختیار دارد. دولت این کار را انجام داد تا چنین تصوری در مردم ایجاد شود و همین مساله موجب شد اقتصاد بریتانیا بهبود یابد. فرانسه هم در دهه ۱۹۲۰ زمانی که تورم از کنترل خارج شد، سهوا همین کار را انجام داد. اما همان طور که کروگمن خاطرنشان می کند، اقتصاد فرانسه به ویژه در مقایسه با بریتانیا واقعا عملکرد خوبی داشت و چند سال تورم موجب شد بدهی های ناشی از جنگ در این کشور کاهش یابد.
بنابراین تنها نگرانی ژاپن باید دغدغه تورم بالاتر باشد. تورم بیشتر به معنی احیای بهتر و بدهی کمتر است. اما ژاپن به رکود بازگشته زیرا درس اول را فراموش کرده است: «هیچ کس فقط با پاسخگو بودن نتوانسته است به رکود پایان دهد».


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

کلمات کلیدی : اقتصاد ژاپن - رکود اقتصاد
نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir