سبد نفتی اوپک ارزان‌تر از نفت آمریکا

اقتصاد ایرانی: روز گذشته برای دومین بار طی سه روز کاری قیمت نفت تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۵:۳۰) صعودی شد. بهای نفت برنت با ۲۵ سنت افزایش به بالای ۷۹ دلار رسید، از طرفی نفت WTI آمریکا نیز با بیش از ۵۰ سنت افزایش تا بالای ۷۶ دلار رسید. این در حالی است که سبد نفتی اوپک همچنان زیر ۷۴ دلار معامله می شود. در آخرین به روزرسانی سایت این سازمان، بهای سبد نفتی اوپک در روز ۱۷ نوامبر (روز دوشنبه) ۹/۷۳ دلار اعلام شد.

به گزارش دنیای اقتصاد، در حال حاضر سبد نفتی اوپک حدود ۲ دلار ارزان تر از نفت خام آمریکا و حدود ۶ دلار ارزان تر از نفت برنت به فروش می رسد. این در حالی است که بر اساس بررسی ها، تا پیش از افت های چند ماه اخیر سبد نفتی اوپک نزدیک به نفت برنت با اختلاف حدود یک دلار نوسان می‎کرد و نفت WTI نیز به طور میانگین ۶ دلار ارزان تر از نفت برنت معامله می شد. در واقع ارزان فروشی اعضای اوپک نه تنها باعث کاهش بهای نفت اوپک شده است، بلکه کاهش بیشتر نفت برنت نسبت به WTI نیز به گردن اوپک است. در واقع از آنجا که تقریبا نفت آمریکا سبک تر از نفت اروپا و اوپک بوده و همچنین به دلیل محدودیت صادرات این نوع نفت، رقابت کمتری با دو نوع نفت دیگر دارد. بنابراین تغییرات قیمت نفت اوپک روی نفت برنت بیشتر اثر گذار است و بعد از تخفیف های کم سابقه ای که اعضای اوپک به مشتریان خود داده اند، بهای نفت برنت نیز دستخوش کاهش شده است.
در این بین به گزارش بلومبرگ، مهم ترین عوامل افزایش بهای نفت، افزایش گمانه زنی ها از توافق اعضای اوپک بر سر کاهش سطح تولید و کاهش ارزش دلار بوده است.

 احتمال کاهش سقف تولید اوپک
با نزدیک‎ شدن به نشست ۱۶۶ اوپک در ۲۷ نوامبر، دیپلماسی بین اعضای اوپک و مذاکرات اعضای این سازمان بر سر قیمت نفت و کاهش سقف تولید افزایش پیدا کرده است؛ به طوری که وزیر نفت کشورمان بعد از سفرهای هفته گذشته خود به قطر و کویت و دیدار با وزیر امور خارجه ونزوئلا در تهران، روز گذشته به امارات سفر کرد. این درحالی است که از سوی دیگر اعضای این سازمان تحرکات این چنینی دیده می شود. روز گذشته نخست وزیر کویت نیز از نگرانی دولت این کشور نسبت به کاهش قیمت جهانی نفت خبر داد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، شیخ جابر الصباح با بیان اینکه کاهش قیمت نفت برای کویت که وابستگی زیادی به نفت دارد موجب نگرانی است، گفت: دولت کویت برای مقابله با این بحران، با مراعات شرایط اقتصادی قشر کم درآمد جامعه، اقدامات ریاضتی پیش می گیرد. این اظهارات و اقدامات اعضای اوپک روز گذشته باعث افزایش اندک بهای نفت شد.
وجود هجمه کاهش سطح تولید اوپک در حالی باعث افزایش بهای نفت شده است که برخی کارشناسان معتقدند احتمال تثبیت سقف ۳۰ میلیون بشکه ای تولید نفت اوپک در نشست آتی این سازمان به قوت خود باقی است. در واقع بسیاری ازگمانه زنی ها حول این موضوع می چرخد که حتی در صورت توافق بر سر کاهش سقف تولید، کاهش چشمگیری از سوی این سازمان اتفاق نخواهد افتاد. بانک بین المللی گلدمن ساکس در این باره گفته است: کاهش چشمگیر تولید نفت اوپک به نفع کشورهای عضو نیست و احتمال دارد به رونق نفت شیل آمریکا بینجامد. در واقع کاهش بیش از ۵۰۰ هزار بشکه ای به نفع اعضای اوپک نیست. در همین حال، «گلدمن ساکس» این مطلب را هم اضافه کرد که عملیاتی کردن کاهش چشمگیر تولید، امری مشکل به نظر می رسد و به بعضی از اعضای اوپک از جمله ایران، عراق، لیبی و ونزوئلا به لحاظ منابع مالی فشار می آورد. در واقع با وجود افزایش احتمال توافق بر سر کاهش سقف تولید بین اعضای اوپک، بیشتر کارشناسان بر این باورند که این کاهش به قدری نخواهد بود که باعث جهش قابل توجهی در قیمت نفت شود. چراکه عربستان به تنهایی تولید خود را کاهش نمی دهد و خواهان این اتفاق از سوی همه اعضا خواهد بود. عربستان و برخی متحدان احتمالی اش (کویت، امارات، قطر و...) با وجود اینکه اقتصادی وابسته به نفت دارند با وجود صندوق های ذخایر ارزی خود کمتر نگران کاهش قیمت نفت هستند و از این کاهش قیمت نسبت به دیگر اعضای این سازمان کمتر آسیب می بینند. در این بین برخی تولید کنندگان نفت شیل اعلام کرده اند که با وجود اینکه کاهش قیمت نفت موجب کاهش دکل های حفاری شیل شده است اما آنها می توانند تولید نفت خود را از طریق برخی دکل های اصلی افزایش دهند و این افزایش تولید احتمالا تا اوایل سال ۲۰۱۵ میلادی ادامه پیدا کند؛ بر همین اساس سناریوی پیشین کاهش قیمت نفت در کوتاه مدت تایید می شود.

 ارزش دلار کاهش یافت
از طرفی روز گذشته بر اساس آمار منتشر شده از سوی مرکز تحقیقاتیZEW ، شاخص اطمینان سرمایه گذار در آلمان برای اولین بار طی ۱۱ ماه گذشته افزایش پیدا کرده است. موسسه ZEW متشکل از ۳۵۰ کارشناس، هر ماه پیش بینی ۶ ماهه ای از وضعیت اقتصادی آلمان ارائه می دهد. این آمار از دو منظر روی قیمت نفت اثر گذار است؛ اول اینکه با افزایش تقاضای نفت موجب افزایش قیمت می شود و از طرف دیگر با تقویت یورو موجب کاهش ارزش دلار شده که این خود افزایش بهای نفت را به دنبال دارد. از طرفی ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اتحادیه اروپا روز گذشته با اشاره وضعیت ضعیف اقتصادی اروپا اعلام کرد که برای تقویت اقتصاد منطقه یورو سیاست های انبساطی را تشدید خواهند کرد و برای این کار به خرید دارایی ها مانند طلا، املاک و صندوق های سرمایه گذاری می پردازد که این باعث تزریق نقدینگی در بازار خواهد شد. تشدید سیاست های انبساطی در اروپا به عنوان یکی از مصرف کنندگان اصلی نفت، موجب تقویت بازارهای کالایی و نهایتا افزایش تقاضای نفت می شود.

 آینده نفت
آینده نفت چندان روشن نیست و گمانه زنی ها برای قیمت نفت طیف گسترده ای را در بر دارد و برای برآوردهای دقیق تر از قیمت نفت در سال آینده باید منتظر نشست اوپک و نتیجه آن ماند. اما بسیاری از کارشناسان بر این باورند که کاهش چشمگیری در تولید اوپک رخ نخواهد داد چراکه باتوجه به اینکه مقررات این سازمان از ابتدا ضمانت اجرایی نداشته و همچنین اختلافات رو به تشدید بین اعضا، از قدرت این سازمان کم شده و اتحاد و رسیدن به تصمیمی واحد را دشوارتر از پیش کرده است. در این بین برخی کارشناسان با در نظر گرفتن شرایط کنونی اوپک و افزایش تولید شیل و همچنین خوش بینی به مذاکرات ایران و ۱+۵ کاهش بیشتر نفت حتی تا کانال ۶۵ دلار را دور از ذهن نمی دانند. گذشته از اینکه از این دست پیش بینی ها تا چه حد به واقعیت نزدیکند اما مشخص است به این زودی ها شاهد نفت ۳ رقمی نخواهیم بود.